Δεν υπάρχει πιο εμβληματικό, πιο όμορφο, πιο σπαρακτικό, πιο ερωτικό μοιρολόι από την Μαργιόλα. Στην Ήπειρο η Μαργιόλα αρχίζει γάμους, τελειώνει κηδείες και συμμετέχει σπαρακτικά σε ζωντανούς αποχωρισμούς, όπως αυτούς των ξενιτεμένων.
Η συμπάθειά του για τους ναυαγούς της θάλασσας και της ζωής (όλοι και ζωντανοί και πνιγμένοι είναι ναυαγοί) φανερώνει ποιος είναι ο Αίτιος πίσω από το πούσι που τον κρύβει. Ο Αίτιος και ο Υπεύθυνος για το σκοτωμό των ανθρώπων του Λαού είτε με τον πόλεμο είτε με την πείνα και για το πνευματικό και το ηθικό τους σκοτάδι, είναι ο ίδιος διεθνικός Μινώταυρος, ο καπιταλισμός…
Ήταν και ο χαλκός μες στο στόμα που δεν τον άφηνε να ησυχάσει. Μια μεταλλική γεύση, στυφή, σαν έγνοια. Σηκώθηκε, φόρεσε το καπέλο του και έπεσε στο νερό, και αισθάνθηκε για πρώτη φορά στη ζωή του ανάλαφρος, έτσι όπως παράκουσε το Χάρο.
Είδε αυτός μακριά κι είδε κοντά μας κι ακόμα φεγγοβόλα είν’ η ματιά του λες και ο χρόνος δεν την ξεθωριάζει: τα μάτια είναι της Κούβας τ’ ανθισμένα.
Τον Θοδόση Πιερίδη τον τιμάμε όχι μόνο σαν άνθρωπο του πνεύματος και της τέχνης, αλλά και σαν αγωνιστή, σαν κομμουνιστή, σαν άνθρωπο. Το ποιητικό έργο του είναι εμπνευσμένο από τους αγώνες του λαού δια λευτεριά, ειρήνη, κοινωνική πρόοδο. Ήταν κοντά στο λαό, μαζί με το λαό, ένα με το λαό. Ένοιωθε τους πόνους και τους στοχασμούς του λαού γι’ αυτό και τον απέδωσε σωστά, αληθινά στο έργο του.
Παρ’ όλες τις φανερές επιδράσεις των σοσιαλιστικών ιδεών στο έργο του, παρ’ όλο το φιλεργατισμό και τους οραματισμούς του για τη μελλοντική εξέλιξη της κοινωνίας, ο Παλαμάς δεν υπήρξε σοσιαλιστής. Η αγάπη που εκδηλώνει για την εργατιά, τα υλιστικά και διαλεχτικά στοιχεία της σκέψης του, δεν σημαίνουν και σοσιαλιστική ιδεολογία
Ανεπιτήδευτα μεγάλη. Δεν διεκδικούσε την προβολή της, δεν νοιαζόταν για την «υστεροφημία» της, δεν κλείστηκε σε καλούπια, δεν χώραγε στα κυκλώματα. Αν «κυνηγούσε τ’ όνειρό της», με την έννοια που έχει επικρατήσει στην κοινωνία που θεοποιεί το κέρδος, θα μπορούσε να έχει τα πάντα. Ίσως όμως να μην κατακτούσε ποτέ την αγάπη του απλού κόσμου.
Στις 3 του Γενάρη 1945, δολοφονείται από εγγλέζικο τανκ, στις μάχες της Αθήνας, ο 24χρονος Ευρυτάνας ποιητής και πρωταντάρτης του Άρη, Δώρης Άνθης. Το πραγματικό του όνομα ήταν Νίκος Ζωγραφόπουλος.
Ο Ρ. Γκόλφης ούτε γλωσσικές ιδέες άλλαξε, ούτε από το σοσιαλιστικό στρατόπεδο πήδηξε στο αστικό. Αν και αποτραβηγμένος παρακολουθούσε την εσωτερική πολιτική κίνηση και την ανοδική πορεία της Σοβιετικής Ένωσης. Στα χρόνια του τελευταίου παγκόσμιου πολέμου φώλιαζε μέσα του μίσος άσβεστο ενάντια στο φασισμό και χιτλερισμό.
Την Πρωτοχρονιά του 1912, γεννήθηκε στην Πλούμιτσα Κροκεών της Σπάρτης, ο μεγάλος μας ποιητής Νικηφόρος Βρεττάκος. «Ο ποιητής δεν είναι ένα άτομο ξεκομμένο από τον υπόλοιπο κόσμο… Δεν μπορεί να νοηθεί έξω από τη ζωή, από τα φαινόμενα, από τα γεγονότα, από τις παραστάσεις της…», έλεγε.
