“…Και πάντα η βροχή ήρεμη, σιωπηλή, τυλίγοντας τον κόσμο σ’ ένα γκρίζο, κουρελιασμένο πανί σαν ένα χέρι που το ‘κοψαν και παν να το θάψουν. Ήρεμη, ταπεινή βροχή, γεμάτη συχώρεση.”
Σαν σήμερα, στις 16 του Ιούνη 1945, ο πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ Άρης Βελουχιώτης, καταδιωκόμενος από τμήμα του αστικού στρατού και παρακρατικούς κακοποιά στοιχεία της περιοχής, εγκλωβίζεται στο φαράγγι του Φάγκου, στη Μεσούντα Άρτας, βάζει τέλος στη ζωή του με το ατομικό του περίστροφο και περνάει στην αθανασία.
Στις 12 του Ιούνη 1798 οι οθωμανικές αρχές εκτέλεσαν με στραγγαλισμό τον Ρήγα Φεραίο – Βελεστινλή. και πέταξαν το άψυχο σώμα του στα νερά του Δούναβη. Είκοσι τρία χρόνια αργότερα το όνειρό του για επανάσταση κατά του τουρκικού ζυγού θα γίνει πραγματικότητα. Μεταφέρουμε ολόκληρο το ποίημα του Ρήγα «Θούριος».
Οι στίχοι του ποιητή έγιναν τραγούδι από τον Θάνο Μικρούτσικο (δίσκος “Ο Σταυρός του Νότου”, 1979) με την εμβληματική ερμηνεία του Γιάννη Κούτρα. Από τότε ταξιδεύει από στόμα σε στόμα προς την αθανασία.
Ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα (γεννήθηκε στις 5 του Ιούνη 1898 και δολοφονήθηκε από τους φασίστες στις 19 Αυγούστου 1936) με την ομορφιά και τη δύναμη της ποίησής του ύμνησε την αγάπη, τραγούδησε το θάνατο και όρθωσε το ανάστημά του στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και κάθε μορφή αδικίας.
Θα ‘ρθουν ξανά σα φίλοι για να σου πουν/ πως η αγάπη δεν είναι ίδια παντού … Μην τους εμπιστευτείς…/ Θα σου μιλήσουν με παραβολές για να ξεγελάσουν τον πόνο σου/ κι όταν έρθει η δίσεκτη ώρα θα σου καρφώσουν πάλι/ το μαχαίρι πισώπλατα …/ Γιατί ο φασισμός δεν είναι απερισκεψία, αβλεψία/ ή αποχτημένη συνήθεια, ο φασισμός είναι ιδεολογία…
Σαν σήμερα, στις 3 του Ιούνη 1963, έφυγε από τη ζωή ο μεγάλος ποιητής Ναζίμ Χικμέτ. Ο Ναζίμ Χικμέτ ήταν κομμουνιστής.
Φρουροί τη φυλάγαν πανίσχυροι, πουλί πετάμενο δεν πέρναγε από δίπλα, αλλά εκείνη τη βραδιά, κοντά που σήμαιναν μεσάνυχτα, η σβάστικα εξαφανίστηκε απάνω απ’ την Ακρόπολη. Δυο έλληνες κομμουνιστές, Μανόλης Γλέζος και Απόστολος Σάντας, τρυπώσανε μέσα στ’ αρχαία μάρμαρα, και με τα νύχια και τα δόντια τους ξεσκίσανε το φασιστικό σύμβολο.
«Καταραμένος» ποιητής, που όμως με την ποίησή του εξύμνησε τον πόθο του για ένα νέο κόσμο, της κοινωνικής ισότητας και της αδελφοσύνης. Έναν κόσμο για τον οποίο πάλεψαν και έπεσαν οι Παριζιάνοι Κομμουνάροι που αποτέλεσαν την εμπροσθοφυλακή της καταραμένης για τους αστούς εργατικής τάξης.
Το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου που παρουσιάζουμε στη χειρόγραφη μορφή του, δεν είναι το μοναδικό που ο μεγάλος μας ποιητής έγραψε για τον Γρ. Λαμπράκη. Η ημερομηνία κάτω δεξιά δείχνει ότι το ποίημα γράφτηκε την επόμενη μέρα αφότου ξεψύχησε ο μάρτυρας – ήρωας της ειρήνης.
