«Κάθε 23 Ιουλίου ο Βαπτσάροφ αφήνει το πόστο του κι έρχεται ακάλεστος και ανοίγει το πορτάκι της μνήμης μας τραβώντας μας ενοχλητικά από το μανίκι κι είναι ώρα που κανονικά θά ‘πρεπε να ’μαστε ξυπνοί, δηλαδή ντάλα μεσημέρι… η φωνή του πάλλει καθώς μας μιλάει «εμπρός, παιδιά, κάντε κάτι», και προσπαθεί απεγνωσμένα να καταλάβει αν είμαστε κουφοί, κοιμισμένοι ή διανοητικά ανάπηροι καθώς δεν αντιδρούμε…»
Ο Νικηφόρος Βρεττάκος παρουσιάζει κριτικά την ποιητική συλλογή του νέου ποιητή Μίλτου Σαχτούρη «Ο περίπατος» (1960), δίνοντάς μας παράλληλα και μια εικόνα για την μέχρι τότε διαδρομή του έργου του ποιητή.
Το ποίημα που έγραψε ο Γιάννης Ρίτσος λίγο μετά τη δολοφονία της νεαρής κομμουνίστριας φοιτήτριας Σωτηρίας Βασιλακοπούλου, που δολοφονήθηκε έξω από το εργοστάσιο της ΕΤΜΑ επειδή μοίραζε προκηρύξεις στους εργάτες, στις 28 του Ιούλη 1980.
Στις 26 του Ιούλη 1944 το άψυχο σώμα της κομμουνίστριας ηρωίδας Ηλέκτρας Αποστόλου παραμορφωμένο και μισοκαμένο, κείτεται πεταμένο στην άκρη ενός δρόμου της Αθήνας. Η Ηλέκτρα υπερασπίστηκε τα ιδανικά, την ιδεολογία και τους αγώνες της, και χιλιάδων ακόμα λαϊκών αγωνιστών, για μια κοινωνία λεύτερη από εκμετάλλευση και ειρηνική, με το λαό να κάνει κουμάντο στον τόπο του και θυσίασε τη ζωή της γι’ αυτά.
Η σατιρική διάθεση του Κώστα Καρυωτάκη, στοιχείο που το κουβάλησε στη ζωή του από μικρός μέχρι τη μέρα που αυτοκτόνησε, στις 21 του Ιούλη 1928, γίνεται σαρκασμός στο ποίημά του που αναφέρεται στο κολοσσιαίο άγαλμα – σύμβολο του «αμερικανικού ονείρου», που βρίσκεται απέναντι από το Μανχάταν της Νέας Υόρκης.
Ένα επίκαιρο ποίημα του Γιάννη Ρίτσου για τη μαρτυρική Κύπρο και το διαχρονικό έγκλημα του ιμπεριαλισμού στο νησί.
Ένα μικρό βιβλίο νεανικών ποιημάτων έχει ξεπεράσει πολλά φημισμένα μυθιστορήματα και συλλογές διηγημάτων. Και φυσικό είναι να προσπαθούν οι κριτικοί να εξηγήσουν το φαινόμενο της τεράστιας αυτής επιτυχίας.
Ο Χιλιανός ποιητής Πάμπλο Νερούδα (γεννήθηκε στις 12 του Ιούλη 1904, κι έφυγε απ’ τη ζωή στις 23 του Σεπτέμβρη 1973) ποιητής παγκόσμιος, του πάθους και του αγώνα, υπέστη διωγμούς κι αποκλεισμούς για τις ιδέες του. Οργανώθηκε το 1945 στο Κομμουνιστικό Κόμμα Χιλής και συνέδεσε τη ζωή του και το έργο του με τις αγωνίες και τους αγώνες των εργατών όλου του κόσμου.
«Τι ωφελεί η καλοσύνη Όταν οι καλοί παρευτύς δολοφονούνται Ή δολοφονούνται αυτοί Που δέχονται την καλοσύνη; (…) Τι ωφελεί η λογική Όταν το παράλογο μονάχα εξασφαλίζει την τροφή που ο καθένας χρειάζεται;»
«Το καλοκαίρι πάλι, έκαιγε ακέριο το βουνό σαν καμίνι, άχνιζε με τα πέτρινα ρουθούνια του, σαν παράξενο τέρας, το καυτερό του χνώτο καταπρόσωπο στο σπίτι μας· διατηρούσε τη ζέστα πιο πέρα απ’ τα μεσάνυχτα, ως τις 2 ή τις 3.»
