Ο τιτάνιος αγώνας του σοβιετικού λαού και του στρατού του στη μάχη του Στάλινγκραντ συνεγείρει τον Γιώργο Κοτζιούλα. Ο Στάλιν βρίσκεται στα στόματα και τις καρδιές του δοκιμασμένου λαού, στις πόλεις και τα χωριά, που ονειρεύεται να ζήσει αδελφωμένος μια ζωή λεύτερη και ειρηνική. Τον λαό αφουγκράζεται ο ποιητής…
“Δόξα στις αντάρτισσες όχτες σου, στα ματωμένα σου νερά,/ στην αφρισμένη κοίτη σου, στην πύρινή σου θέληση,/ που βάστηξαν τον όλεθρο, που ξέσκισαν το σατανά,/ που βόηθησαν τον άνθρωπο/ να ξαγναντέψουν οι λαοί ξανά/ την Κόκκινη Σημαία…”
Τιμή σ’ όσους μες στην ομίχλη πολεμάνε, τιμή στον κάθε μαχητή, στον κομισάριο, τιμή στα ολόγιομα φεγγάρια που περνάνε, τιμή στου Στάλινγκραντ τον ήλιο-προλετάριο. (Πάμπλο Νερούδα: Νέος ύμνος αγάπης στο Στάλινγκραντ, 1943)
Πέντε ποιητές εμπνέονται και γράφουν για τον Στάλιν, και ένα ποίημα που έγραψε ο ηγέτης του ΚΚ (μπολσεβίκων) της ΕΣΣΔ και του σοβιετικού κράτους.
ΣΕΒΟΜΑΙ όποιον με μια δυνατή Έναν τύραννο κάτω σωριάζει: Τον τιμώ και σταλιά δε με νοιάζει Ποιας πατρίδας το χώμα πατεί. (Χοσέ Μαρτί, Απλοί Στίχοι)
“Εξήντα μέρες, Εξήντα νύχτες, Στην Πολιτεία να φτάσουμε πουν’ το ψωμί περίσσο!”
“Κι αν πειναλέοι γυρνάμε ολημερίς, κι αν ξενυχτούμε κάτου απ’ τα γεφύρια, επέσαμε θύματα εξιλαστήρια του “περιβάλλοντος”, της “εποχής”.”
Ένα φορτίο αβάσταχτης ζωής κυλά ανέμελα στον αθέριστο κάμπο αναζητώντας την αιώνια θάλασσα…
“Μα όσες άγριες κι αν ήρθαν τρικυμίες – δεν επνίγη! μήτε οχτροί το νικήσαν, μήτε ψεύτικοι φίλοι. …………………. Το ταξίδι μεγάλο και μακριά το λιμάνι μα σοφό το καράβι και τη ρότα δε χάνει…”
Πεζογράφος και ποιητής, συγγραφέας πολλών πολυδιαβασμένων βιβλίων, ο Μενέλαος Λουντέμης διώχτηκε σκληρά για τις ιδέες του, φυλακίστηκε, εξορίστηκε για χρόνια και γνώρισε την αναγκαστική πολιτική προσφυγιά. Τα βιώματά του αποτυπώνονται στα έργα του.
