Δ. Κουτσούμπας από τη Λαμία: Τιμάμε το παρελθόν, προετοιμάζουμε τους αγώνες του σήμερα, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, στην τελική νίκη του λαού μας (ΒΙΝΤΕΟ-ΦΩΤΟ)
“Ναι, μέσα στο καμίνι του αγώνα, όλα μα όλα τα ανθρώπινα, αναβαπτίζονται και αναγεννώνται αλλιώς. Και η πραγματική ζωή είναι αυτή που είναι αφιερωμένη στον αγώνα για να αλλάξει ο κόσμος.”
«Τιμάμε το παρελθόν, προετοιμάζουμε τους αγώνες του σήμερα, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, στην τελική νίκη του λαού μας» τόνισε μιλώντας απόψε στη μεγάλη συναυλία – αφιέρωμα στο αντιδικτατορικό τραγούδι, που οργάνωσε η Τομεακή Επιτροπή Φθιώτιδας του ΚΚΕ, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας.
Ολόκληρη η ομιλία του:
«Φίλες και φίλοι
συντρόφισσες και σύντροφοι,
Σήμερα με αυτή τη μεγάλη συναυλία – αφιέρωμα στο αντιδικτατορικό τραγούδι εδώ στην πόλη μας, τη Λαμία, τιμάμε όλους εκείνους που έδωσαν τη ζωή τους, βασανίστηκαν, εξορίστηκαν, πάλεψαν με κάθε τρόπο ενάντια στο τυραννικό καθεστώς της στρατιωτικής δικτατορίας.
Τιμάμε τους αγωνιστές του ηρωικού ξεσηκωμού του Πολυτεχνείου, από τον οποίο συμπληρώθηκαν πρόσφατα 50 χρόνια.
Δηλώνουμε περήφανοι για το Κόμμα μας, γιατί, παρά τις αδυναμίες, ήταν η πολιτική δύναμη που καλούσε έμπρακτα σε ανατροπή της δικτατορίας με όρους μαζικού εργατικού – λαϊκού κινήματος, αξιοποιώντας κάθε μορφή πάλης, απορρίπτοντας τη συναίνεση του λαού σε λύσεις “από τα πάνω”, με τη σφραγίδα των εκμεταλλευτών και καταπιεστών του.
Γιατί πορεύτηκε και τότε με το πνεύμα του συνθήματος “μόνο ο λαός σώζει τον λαό βαδίζοντας στον δρόμο της ανατροπής”, στον οποίο δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε να πορευόμαστε.
Δηλώνουμε περήφανοι για τα μέλη και τα στελέχη του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, για χιλιάδες ακόμα αγωνιστές που, αρνούμενοι να αποκηρύξουν τις ιδέες και τη δράση τους, να υποστείλουν τη σημαία της αντίστασης, αλλά και οργανώνοντας την αντιδικτατορική πάλη, κράτησαν ζωντανή τη φλόγα, όταν όλα τα ’σκιαζε η φοβέρα.
Ο ίδιος ο ξεσηκωμός του Πολυτεχνείου ήταν, άλλωστε, αποκορύφωμα και ώριμος καρπός όλης αυτής, της αρχικά αργόσυρτης προσπάθειας οργάνωσης του αγώνα ενάντια στη χούντα, που ξεκίνησε από την επόμενη μέρα της επιβολής της, σε συνθήκες βάναυσης κρατικής καταστολής και απαιτώντας πολλές θυσίες.
Το Πολυτεχνείο έχει αφήσει ανοιχτούς λογαριασμούς με την Ιστορία
Το Πολυτεχνείο δεν χώρεσε ποτέ και ούτε πρόκειται να χωρέσει σε κανένα μουσείο. Έχει αφήσει ανοιχτούς λογαριασμούς με την ιστορία.
Άλλωστε η περίοδος που διανύουμε, τα σημαντικά και εν πολλοίς κοσμοϊστορικά γεγονότα που διαδραματίζονται διεθνώς, η ένταση των λαϊκών προβλημάτων σε όλους τους τομείς της ζωής, η όξυνση των αντιθέσεων που γεννά νέες πολεμικές εστίες και συγκρούσεις, ο κίνδυνος μιας νέας οικονομικής κρίσης, όλα αυτά όχι μόνο επιβεβαιώνουν τα αδιέξοδα του συστήματος, αλλά κυρίως προεξοφλούν και προδιαγράφουν νέα μεγάλα γεγονότα, νέους ξεσηκωμούς και ξεσπάσματα, νέες μεγάλες στιγμές της ταξικής πάλης στη χώρα μας.
Σε αυτές τις συνθήκες, η επικαιρότητα των συνθημάτων του Πολυτεχνείου “ψωμί-παιδεία-ελευθερία”, “έξω το ΝΑΤΟ – έξω οι ΗΠΑ”, δεν είναι ένα κλισέ. Είναι μια αντικειμενική πραγματικότητα που τη βιώνουν οι εργαζόμενοι, τα λαϊκά στρώματα, οι νέοι και οι νέες.
Τη βιώνουμε με την επίθεση στο εργατικό – λαϊκό εισόδημα, όπως με το φορολογικό νομοσχέδιο – θηλιά στον λαιμό των ελευθέρων επαγγελματιών που ψήφισε η κυβέρνηση τη βδομάδα που πέρασε.
Τη βιώνουμε με τον κρατικό προϋπολογισμό που θα ψηφίσει τις επόμενες μέρες, που συνεχίζει να τα παίρνει από τους πολλούς: από τους εργάτες, τους υπάλληλους, τους αυτοαπασχολούμενους επαγγελματίες και επιστήμονες, τους βιοπαλαιστές αγρότες και να τα δίνει στους λίγους στους κηφήνες – καπιταλιστές.
Τη βιώνουμε με την γενικευμένη ακρίβεια, την πολύχρονη καθήλωση μισθών, για να στηρίζονται τα κέρδη μεγάλων επιχειρήσεων, γιατί όλοι τους θεωρούν το κεφάλαιο ως το εργαλείο της ανάπτυξης και της ευημερίας.
Τη βιώνουμε με την προσπάθεια να υποταχθεί η μόρφωση, η Παιδεία, η επιστημονική έρευνα, ακόμη περισσότερο στις ανάγκες της καπιταλιστικής ανάπτυξης, όπως με το νομοσχέδιο για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων – επιχειρήσεων που ετοιμάζονται να φέρουν.
Τη βιώνουμε αυτή την περίοδο με το έγκλημα του κράτους δολοφόνου του Ισραήλ σε βάρος του παλαιστινιακού λαού. Ενός λαού, που εδώ και δεκαετίες ζει, πονάει, υποφέρει, ταπεινώνεται, βασανίζεται και πεθαίνει, εξαιτίας της ισραηλινής στρατιωτικής, πολιτικής και οικονομικής κατοχής με τις πλάτες των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, που του αρνούνται να έχει τη δική του πατρίδα.
Με θράσος όλοι αυτοί, και στην χώρα μας από κοντά η κυβέρνηση της ΝΔ αλλά και τα άλλα κόμματα του συστήματος, αναγνωρίζουν – λένε – το δικαίωμα στην αυτοάμυνα του Ισραήλ που είναι το διαχρονικό άλλοθι των εγκλημάτων του.
Και την ίδια ώρα θεωρούν ως “τρομοκρατία” το δικαίωμα του παλαιστινιακού λαού να αγωνίζεται για να επιβάλλει ένα δικαίωμα που του έχει αναγνωριστεί ακόμη και από αποφάσεις και ψηφίσματα του ΟΗΕ, αλλά ποτέ δεν του έχει αποδοθεί στην πράξη.
Για όλους αυτούς τους λόγους πρέπει να δυναμώσει η αλληλεγγύη στον παλαιστινιακό λαό.
Αλλά και για κάτι ακόμη: Γιατί το πραγματικό πρόβλημα όλων αυτών είναι η παλαιστινιακή αντίσταση, είναι το δικαίωμα των λαών να αγωνίζονται με όλα τα μέσα για την απελευθέρωσή τους, είτε αυτό αφορά μια στρατιωτική δικτατορία, είτε μια ξένη κατοχή, είτε πολύ περισσότερο την κοινωνική τους απελευθέρωση από τα σημερινά δεσμά της εκμετάλλευσης.
Την επικαιρότητα των συνθημάτων του Πολυτεχνείου τη βιώνουμε με την ένταση της καταστολής και του αυταρχισμού, με το όργιο ψεύδους, συκοφαντίας και παραπληροφόρησης, που είναι κι αυτό μια μορφή καταστολής και μάλιστα πιο ύπουλη.
Όλα τα παραπάνω, είναι το απαραίτητο συμπλήρωμα κάθε αντιλαϊκής πολιτικής. Ιδιαίτερα όταν το σύστημα δεν μπορεί να αξιοποιήσει το «καρότο», όπως το έκανε πιο πριν, καταφεύγοντας άρα περισσότερο στο «μαστίγιο».
Αυτό το κράτος και αυτή η εξουσία δε μπορούν να εξανθρωπιστούν
Όλα τα παραπάνω επιβεβαιώνουν ότι η εξουσία του κεφαλαίου είτε με την ανοιχτή, τρομοκρατική δικτατορική της μορφή, είτε με την πιο καλυμμένη κοινοβουλευτική αστική, παραμένει μια εξουσία εχθρική απέναντι απ’ τον λαό.
Και αν το σύστημα ζοριστεί, αν απειληθεί η σταθερότητά του, είτε απ’ την μαζική πάλη του λαού αλλά ακόμη κι απ’ τις δικές του εσωτερικές αντιθέσεις και προβλήματα, δεν θα διστάσει να πετάξει και τον όποιο δημοκρατικό μανδύα και να αξιοποιήσει το πιο σκληρό οπλοστάσιο που έχει στα χέρια του.
Γι’ αυτό τον λόγο και ο αγώνας για την κοινωνική εξέλιξη και την πραγματική πρόοδο, δεν μπορεί και δεν πρέπει να εγκλωβίζεται στα στενά όρια της σημερινής αστικής δημοκρατίας, που όλοι την εξωραΐζουν και την αποθεώνουν, για να κρύψουν ότι πίσω από την τυπική ισότητα και ελευθερία, κρύβεται η ουσιαστική κοινωνική ανισότητα και ανισοτιμία.
Αυτό το κράτος και αυτή η εξουσία δε μπορούν να εξανθρωπιστούν μέσα από κυβερνήσεις δήθεν λίγο πιο δημοκρατικές, δήθεν πιο προοδευτικές, που ορισμένοι προβάλλουν ως μια πιο εφικτή λύση, στη λογική του “μικρότερου κακού”, σε σχέση με τον δρόμο της ριζικής αλλαγής και ανατροπής που προτείνει το ΚΚΕ.
Η διαδρομή και κυρίως η κατάληξη πολιτικών δυνάμεων που έκαναν σημαία τους αυτή τη λογική, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, επιβεβαιώνει πόσο επιζήμιες είναι αυτές οι λογικές.
Γιατί, όχι μόνο δεν εξασφάλισαν αυτό που οι ίδιοι εμφάνιζαν ως άμεσο και εφικτό, αλλά τελικά αντέγραψαν και έφτασαν να μοιάζουν στο κακό που δήθεν αντιπάλευαν και πολεμούσαν.
Απευθυνόμαστε ιδιαίτερα στους ανθρώπους που αισθάνονται αριστεροί, προοδευτικοί, που προβληματίζονται και νιώθουν πως η σημερινή κατάσταση στο κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ, ιδιαίτερα μετά την εκλογή του νέου προέδρου του, είναι γι’ αυτούς η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
Τους καλούμε να σκεφτούν γιατί αυτό το ποτήρι γέμιζε αργά αλλά σταθερά, σε μια πορεία ενσωμάτωσης, ιδεολογικού, πολιτικού και οργανωτικού εκφυλισμού.
Και –δυστυχώς- κάθε μία από αυτές τις σταγόνες, έχει φαρδιά-πλατιά την υπογραφή και των στελεχών της «Νέας Αριστεράς» όπως ονομάστηκαν, που αποχώρησαν πρόσφατα, χωρίς φυσικά να έχουν κάνει καμία ουσιαστική αυτοκριτική, αλλά αντίθετα σηκώνοντας ψηλά τη σημαία της υπεράσπισης της διακυβέρνησης του 2015-2019, του τρίτου βάρβαρου μνημονίου και των λεγόμενων “αναγκαίων συμβιβασμών”, στο όνομα μιας αμφίβολης και πλήρως αντιδραστικής «κοινωνικής συνοχής».
Το Πολυτεχνείο όμως, μας διδάσκει το ακριβώς αντίθετο. Γιατί πριν 50 χρόνια, οι αγωνιστές του ξεσηκωμού σμπαράλιασαν ακριβώς τα αστικά κηρύγματα περί πολιτικού ρεαλισμού και δήθεν εφικτού, υποταγής δηλαδή στην ψευτο-φιλελευθεροποίηση της χούντας με τον Μαρκεζίνη.
Το Πολυτεχνείο, έβαλε στην άκρη, όσους επιχειρούσαν να περιορίσουν τα φοιτητικά και λαϊκά αιτήματα στον «στενό ορίζοντα» ανώδυνων για την καπιταλιστική εξουσία επιλογών και γιαλαντζί αλλαγών.
Ταυτόχρονα, ο ξεσηκωμός του Πολυτεχνείου απέδειξε, ότι ο αρνητικός συσχετισμός δυνάμεων που επικρατεί μέχρι κάποια ορισμένη χρονική ιστορική στιγμή, δεν μένει αναλλοίωτος.
Μπορεί να αλλάξει, πάντα όμως μέσα από την οργανωμένη δράση του εργατικού – λαϊκού παράγοντα, ενάντια σε κάθε αναμονή και ψευδαίσθηση ότι οι αλλαγές «από τα πάνω», οι αλλαγές κορυφών, μπορούν να βελτιώσουν αποφασιστικά τις συνθήκες ζωής των εργατικών – λαϊκών μαζών.
Με αυτές τις αξίες, με αυτά τα ιδανικά και διδάγματα ζωντανά, πορευόμαστε και σήμερα. Για να ανασυγκροτηθεί και να δυναμώσει το εργατικό, λαϊκό φοιτητικό κίνημα. Για να ανέβει ο βαθμός οργάνωσης και διεκδίκησης των εργαζομένων. Για να δυναμώσει ένα ριζοσπαστικό ρεύμα, ένα ρεύμα συμπόρευσης με το ΚΚΕ, που εκφράστηκε, ως ένα βαθμό, στις πρόσφατες εκλογικές μάχες. Όμως, μπορεί να δυναμώσει ακόμη πολύ περισσότερο και στις μάχες που έχουμε μπροστά μας, στους αγώνες και στις επικείμενες ευρωεκλογές.
Τιμάμε το παρελθόν, προετοιμάζουμε τους αγώνες του σήμερα, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, στην τελική νίκη του λαού μας, για να φτιάξουμε μια νέα κοινωνία, στο «μπόι των ονείρων, στο μπόι των ανθρώπων», το σοσιαλισμό.
Το αντιδικτατορικό τραγούδι άνθισε στη σχισμάδα του βράχου της Ιστορίας και των αγώνων
Φίλες και φίλοι
συντρόφισσες και σύντροφοι
Ιδιαίτερη πτυχή του αγώνα κατά της Χούντας, αλλά και του ίδιου του ξεσηκωμού του Πολυτεχνείου, υπήρξε φυσικά και το αντιδικτατορικό τραγούδι, που άνθισε στη σχισμάδα του βράχου της Ιστορίας και των αγώνων.
Μέσα σε αυτό το βράχο τον καμωμένο από τις πέτρες της εξορίας, των φυλακών, των μπουντρουμιών του ΕΑΤ-ΕΣΑ, της «ταράτσας» της Μπουμπουλίνας, των τοίχων των πανεπιστημιακών αμφιθεάτρων, της ασφάλτου των πόλεων, μέσα σε αυτό το βράχο, κατάφερε να συνάξει στάλα-στάλα από το νερό των αγώνων. Των αγώνων ενάντια στη δικτατορία, των αγώνων ενάντια στην αδικία, σε κάθε μεριά της γης.
Δεν θα μπορούσε παρά να ανθίσει και άνθισε. Ακοίμητος παραστάτης της ψυχής και της συνείδησης, αφύπνισε κόσμο σε δίσεκτους καιρούς και όπλιζε με θάρρος γιατί «έλεγε» πως «ερχόμαστε από πολύ μακριά, και πάμε για πολύ μακριά…».
Άνθισε στα χείλη των συντρόφων και των συναγωνιστών, όταν το σιγοψιθύριζαν. Το έβλεπες, το «άκουγες», στη ματιά τους που άφοβη αντιμετώπιζε τη γκρίζα σκιά του χαφιέ της χούντας και τον βούρδουλα των βασανιστών.
Σύντροφος και όπλο μαζί, όλων εκείνων που δεν αισθάνονταν βαρύ το «χάλκεον χέρι του φόβου». Περπατούσε δίπλα με τους συντρόφους καθώς πήγαιναν στο παράνομο ραντεβού της αντι-ΕΦΕΕ, της ΚΝΕ, του ΚΚΕ. Χαράχτηκε στο μυαλό και στην καρδιά των αγωνιστών.
Οι στίχοι του τυλίχτηκαν σε μικροσκοπικά χαρτάκια, και ταξίδεψαν στις λαϊκές συνοικίες και εργατογειτονιές, στα φοιτητικά στέκια, ταξίδεψαν με τραίνα και λεωφορεία σε όλη την Ελλάδα. Κι ύστερα «τακ-τακ εσύ», «τακ-τακ εγώ», «κρατάω γερά, κρατάω καλά».
Μέσα από τα ερτζιανά της παράνομης «Φωνής της Αλήθειας» και των άλλων σταθμών, της Ντόιτσε Βέλε, του Μπι Μπι Σι, του Παρισιού, της Μόσχας, γέμιζε με ελπίδα και κουράγιο τα φτωχόσπιτα.
Το αντιδικτατορικό τραγούδι, ξεδίπλωσε τα χρώματα της σημαίας του, ανεκτίμητα φυλαχτά, στη φωνή πρώτα απ’ όλα της Μαρίας Φαραντούρη, της Μαρίας Δημητριάδη, του Αντώνη Καλογιάννη, του Πέτρου Πανδή, του Νίκου Ξυλούρη και άλλων, όταν ο οικουμενικός Μίκης το ανέβασε στην παγκόσμια σκηνή, ως τον μόνο «πρεσβευτή» της αληθινής Ελλάδας, του αγωνιζόμενου ελληνικού λαού.
Το αντιδικτατορικό τραγούδι άναβε κάθε βράδυ, για να στείλει το μήνυμα, όπως τα παλιά πολύ παλιά χρόνια, στις βουνοκορφές, άναβαν φωτιές για να στείλουν με την φλόγα τους το μήνυμα, ότι όλοι οι λαϊκοί αγώνες είναι εδώ και παραστέκουν. Για να στείλει το μήνυμα πως «αντάρτης, κλέφτης, παλικάρι πάντα είναι ο ίδιος ο λαός» και η μαρμαρυγή των τραγουδιών, αυτή η λάμψη τους, έσκιζε το μαύρο πηχτό σκοτάδι που επιχειρούσε να ρίξει η χούντα.
Το πνεύμα που διέπνεε το αντιδικτατορικό τραγούδι χαμογέλασε σπιρτόζικα, όταν ο αξέχαστος Γιώργος Ζωγράφος, «διηύθυνε», μιμούμενος τον Μίκη, μέσα στη μπουάτ, ένα εντελώς «άσχετο» τραγούδι και οι θαμώνες ξεσπούσαν σε χειροκροτήματα, ενώ οι χαφιέδες που παρακολουθούσαν, αναρωτιόντουσαν «τι να έγινε ξαφνικά».
Το αντιδικτατορικό τραγούδι συναντήθηκε στα σταυροδρόμια όλου του κόσμου, κόντρα στις θύελλες της εποχής, με τα αδέλφια του, τα «τραγούδια διαμαρτυρίας» απ’ όλο τον κόσμο, ενάντια στον πόλεμο και την εκμετάλλευση.
Στις μελωδίες του μπορεί να μην ακούστηκε, με την κυριολεκτική έννοια, αλλά ποιος δεν ένιωσε ότι οι δρόμοι της Αθήνας εκείνο τον Σεπτέμβρη του 1973 ήταν και δρόμοι του Σαντιάγο της Χιλής.
Και ποιος δεν ανατριχιάζει, όταν αποκαλύπτεται μπροστά του τι μπορούν να κάνουν οι λαοί όταν οι καρδιές τους σμίγουν στον ίδιο συντονισμό με τις ίδιες ελπίδες.
Το αντιδικτατορικό τραγούδι, γεννήθηκε και από «ανώνυμους» και από επώνυμους δημιουργούς. Στους πρώτους ανήκουν οι σύντροφοί μας, οι δημιουργοί των τραγουδιών της παράνομης ΚΝΕ, τα μαύρα εκείνα χρόνια.
«Με συνείδηση που δουλεύουμε στον ταξικό αγώνα», όπως έλεγε ένα από τα τραγούδια αυτά, ή «στην κορφή του κόσμου θα ανέβω ψηλά» όπως έλεγε το άλλο, ή το «στους δρόμους θα κριθεί το δίκιο». Έτσι κάπως, δημιούργησαν τον ύμνο της ΚΝΕ, «ένωσαν» στους στίχους τους, τους παλιότερους και νεότερους αγώνες, άνοιξαν την προοπτική.
Πάνω απ’ όλα όμως, οι στίχοι αυτοί που μόλις αναφέραμε, είναι και πολύτιμη παρακαταθήκη για το τι σημαίνει πολιτισμός και δημιουργία, πώς το τραγούδι, αντί να «νανουρίζει», να αποκοιμίζει, μπορεί να πυρπολήσει καρδιές και συνειδήσεις.
Πιστεύουμε ότι αξίζει μια παραπάνω αναφορά σε αυτή τη δημιουργία εκείνων των παιδιών της ΚΝΕ. Δυόμισι μήνες πριν την εξέγερση του Πολυτεχνείου ο ραδιοφωνικός σταθμός “Η Φωνή της Αλήθειας” παρουσίασε ένα μουσικό πρόγραμμα με επαναστατικά τραγούδια που έγραψαν, που μελοποίησαν και τραγουδούσαν ανώνυμοι δημιουργοί, οι νέοι αγωνιστές της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας.
Ακούσαμε λοιπόν εκείνη τη μέρα από την «Φωνή της Αλήθειας» να λέει τα εξής:
«Τούτες τις μέρες έφτασε στα χέρια μας μια λιλιπούτεια ταινία μαγνητοφώνου, τυλιγμένη σ’ ένα χιλιοτσαλακωμένο χαρτί. Το περιτύλιγμα της ταινίας ήταν μαζί και γράμμα. Σας το διαβάζουμε.
“Αγαπητή Φωνή της Αλήθειας. Στη μικρή αυτή ταινία που σου στέλνουμε, μαζί με τους θερμούς αδερφικούς, επαναστατικούς μας χαιρετισμούς, είναι ηχογραφημένα και 6 τραγούδια. Στίχοι, μουσική και εκτέλεση είναι όλα έργο δικό μας: Των νέων αγωνιστών – μελών της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας””, ανέφερε ο εκφωνητής. Και συνέχισε:
«Ανάμεσά τους είναι και ο Ύμνος της Αντι – ΕΦΕΕ. Η μελωδία προέρχεται από ένα άλλο τραγούδι – ύμνο για τους αγωνιζόμενους φοιτητές, τον λόχο των σπουδαστών, τον ηρωικό “Λόρδο Μπάυρον”, που έδρασε στις μέρες της ταξικής αναμέτρησης τον Δεκέμβρη του ’44».
Με «καρδιά και πνοή» δούλεψαν και οι «επώνυμοι»:
Ο Μίκης Θεοδωράκης, δεσμώτης της χούντας και εξόριστος και ο ίδιος: Με τα «Τραγούδια του Αντρέα», το «Ήλιος και Χρόνος», τις «Αρκαδίες», την «Κατάσταση Πολιορκίας». Στο Λονδίνο, τον Γενάρη του 1973 ο Μίκης παρουσίασε τα «18 Λιανοτράγουδα της Πικρής Πατρίδας» που τα έγραψε ο Γιάννης Ρίτσος «με την πέτρα στο στόμα», το 1968, όταν ο ποιητής ήταν εξορία στο Παρθένι της Λέρου και βρήκε τρόπο να τα στείλει στον Μίκη.
Ο Μάνος Λοΐζος και ο Θάνος Μικρούτσικος που συνελήφθησαν και αυτοί από την χούντα και συνέθεσαν τραγούδια που τα απαγόρευσε η χουντική λογοκρισία.
Ο Χρήστος Λεοντής που παρουσίασε για πρώτη φορά το «Καπνισμένο Τσουκάλι» του Γιάννη Ρίτσου που περιλαμβάνεται στη συλλογή «Αγρύπνια». Το έγραψε ο Γιάννης Ρίτσος την περίοδο 1948 – 1949, ενώ ήταν εξόριστος στο Κοντοπούλι της Λήμνου. Ο Λεοντής το μελοποίησε το 1973 και το παρουσίασε πρώτη φορά σε μπουάτ στην Πλάκα μετά την κατάληψη της Νομικής τον Φλεβάρη του 1973. «Δεν χειροκρότησε κανείς, αλλά μόλις γύρισα το κεφάλι, είδα όλα τα παιδιά αγκαλιασμένα ανά δύο, σκυφτά και να κλαίνε», είπε ο ίδιος.
Το 1972 η Τζένη Καρέζη και ο Κώστας Καζάκος προτείνουν στον Ιάκωβο Καμπανέλλη να γράψει ένα πανόραμα της ελληνικής Ιστορίας από τα αρχαία χρόνια μέχρι και την Κατοχή. Τη μουσική γράφει ο Σταύρος Ξαρχάκος και τα τραγούδια ερμηνεύει επί σκηνής ο Νίκος Ξυλούρης. «Το Μεγάλο μας Τσίρκο» ανεβαίνει το 1973 στο θέατρο «Αθήναιον» της οδού Πατησίων. Οι παραστάσεις του εξελίχθηκαν σε αντιδικτατορικές εκδηλώσεις. Το έργο ξεπέρασε το θεατρικό γεγονός και έγινε ένα πολιτικό γεγονός, «ό,τι πιο πολύ μπορεί να προσδοκά ένας συγγραφέας…» όπως είπε ο Ιάκωβος Καμπανέλλης.
Άλλη μια ξεχωριστή αναφορά, πιστεύουμε, ότι πρέπει να γίνει στον αξέχαστο Νίκο Ξυλούρη και στον Γιάννη Μαρκόπουλο. Το 1971 κυκλοφόρησε ο δίσκος «Ριζίτικα» με εννέα παραδοσιακά λαϊκά τραγούδια της Κρήτης και δύο παραδοσιακούς χορούς της ίδιας περιοχής, των οποίων τις μελωδίες διασκεύασε κι ενορχήστρωσε ο Γιάννης Μαρκόπουλος. Το έργο αυτό κυριολεκτικά έσωσε, το βάναυσα κακοποιημένο από τους χουντικούς, δημοτικό-παραδοσιακό μας τραγούδι, ενώ η εικόνα του Νίκου Ξυλούρη να τραγουδά μαζί με χιλιάδες νέους ανθρώπους το «Πότε θα κάνει ξαστεριά» μέσα στο Πολυτεχνείο το ΄73, ανήκει στο φωτογραφικό άλμπουμ της ιστορίας των λαϊκών μας αγώνων.
Φίλες και φίλοι,
Μπορούμε λοιπόν να δούμε ότι το αντιδικτατορικό τραγούδι δεν ήταν μόνο «επικαιρικό» με την έννοια ότι αναφερόταν στον αντιδικτατορικό αγώνα. Ήταν πλατύτερο και εδώ βρίσκεται η σημασία του. Γιατί ο αντιδικτατορικός αγώνας, ο αγώνας ενάντια στη χούντα, ενάντια στην αδικία και την εκμετάλλευση, αγκαλιάζει όλες τις πτυχές της ζωής των αγωνιστών, του λαού που ορθώνει το ανάστημά του.
Ναι, μέσα στο καμίνι του αγώνα, όλα μα όλα τα ανθρώπινα, αναβαπτίζονται και αναγεννώνται αλλιώς. Και η πραγματική ζωή είναι αυτή που είναι αφιερωμένη στον αγώνα για να αλλάξει ο κόσμος.
Κλείνοντας, αγαπητές φίλες και φίλοι, θέλουμε να σφίξουμε θερμά το χέρι στους διοργανωτές της αποψινής εκδήλωσης, στους συντρόφους της Τομεακής Επιτροπής Φθιώτιδας του ΚΚΕ.
Ιδιαίτερα, ένα μεγάλο “ευχαριστώ” εκ μέρους του ΚΚΕ, στη Μαρία Φαραντούρη, τον Διονύση Τσακνή, τη Ρίτα Αντωνοπούλου, τον Βασίλη Σκουλά, τον Κώστα Τριανταφυλλίδη και τον Γιάννη Παπαζαχαριάκη για την μεγάλη προσφορά τους. Ένα μεγάλο “ευχαριστώ” σε όλους τους μουσικούς καθώς και στους τεχνικούς της σημερινής μας εκδήλωσης.
Ας τραγουδήσουμε λοιπόν τώρα, όλοι μαζί τραγούδια που «πυρπόλησαν την ατίθαση νιότη μας», τραγούδια-συντρόφους που επιμένουν με τη δική τους μελωδική γλώσσα να υπογραμμίζουν την ιστορική αναγκαιότητα της εποχής μας: «Αυτός ο κόσμος πρέπει να αλλάξει και θα αλλάξει»!
