Η εποχή του ταχέος θανάτου

Δουλεύω μπρος στη μηχανή,
στη βάρδια δύο δέκα

Κι από την πρώτη τη στιγμή
μου στείλανε τον ελέγκτή,
να μου πετάξει στο αυτί
δυο λόγια νέτα σκέτα

Με τους εργάτες μη μιλάς
την ώρα σου να τηνκρατάς,
το γιο σου μην το λησμονάς
πεινάει κι είναι κρίμα

Ο καπιταλισμός πνέει τα λοίσθια, προσπαθεί να αναβιώσει ρουφώντας το αίμα των εργατών, γεννώντας καθημερινότητες που τρώνε γρήγορα, αγαπάνε γρήγορα, δουλεύουν γρήγορα, ζούνε γρήγορα, πεθαίνουν ακόμη πιο γρήγορα.

Είκοσι πέντε λεπτά πριν την έναρξη του 2019, ένας νέος άνθρωπος, έχασε τη ζωή του για να μην κρυώσει μια παραγγελία ή για να προλάβει να παραδώσει όσο το δυνατόν περισσότερες, ίσως και για να καταφέρει να γυρίσει νωρίτερα στους δικούς του. Άλλη μια “παράπλευρη απώλεια” στο βωμό της κερδοφορίας, στο βωμό της σύγχρονης ρομποτοποίησης των εργαζομένων.

Κάποιοι κάνουν λόγο για ισότητα ευκαιριών, άλλοι επιμένουν πως αν δουλέψεις σκληρά θα κερδίσεις και κάποιοι τρίτοι μιλούν για απρόσεκτους ντελιβεράδες οδηγούς, για απρόσεκτους εργαζόμενους που όφειλαν και μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά. Κι όσο αυτοί μιλούν τόσο τα μεροκάματα του τρόμου μειώνονται, τόσο τα εργατικά ατυχήματα αυξάνονται και οι οικογένειες τρέμουν όταν χτυπάει το τηλέφωνο ενώ ο άνθρωπός τους βρίσκεται στη δουλειά.

Ο νέος που άφησε τη ζωή του στην άσφαλτο την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς στα Χανιά, είχε όνειρα, πάλευε για μια καλύτερη ζωή, έτρεχε, έτρεχε, έτρεχε για να καταφέρει να  ζήσει την οικογένειά του. Είχε μια γυναίκα και δυο μωράκια να τον περιμένουν στο σπίτι, όσο αργά και αν γυρνούσε, κουρασμένος και παγωμένος από το κρύο.

Όμως δεν γύρισε, όπως δεν γύρισαν εκατοντάδες άνθρωποι τα τελευταία χρόνια. Κούριερ, εργαζόμενοι στην καθαριότητα, ντελιβεράδες, εργαζόμενοι στον τουρισμό και στην εστίαση. Οι εργαζόμενοι σε κάθε πόστο έγιναν αριθμοί, οι θάνατοί τους εν ώρα εργασίας κατέληξαν αποτέλεσμα ερευνών σχετικά με τα εργατικά ατυχήματα.

Ο νομοθέτης δε φρόντισε να ορίσει επακριβώς τον όρο ”εργατικό ατύχημα”. Περιορίστηκε στην απόδοση αυτού με τη φράση «το εν τη εργασία ή εξ αφορμής ταύτης βίαιον συμβάν και την επαγγελματική ασθένεια»,στους εννοιολογικούς προσδιορισμούς του άρθρου 8 του Α.Ν.1846/51. Η νομολογία των δικαστηρίων ανέλαβε δράση και προσδιόρισε τις περιπτώσεις και προϋποθέσεις υπό τις οποίες ένα ατύχημα μπορεί να χαρακτηριστεί σαν εργατικό. Ο θάνατος ή η ανικανότητα ενός ασφαλισμένου να εργαστεί όταν προκαλείται από βίαιο περιστατικό που έλαβε χώρα εντός νόμιμου ωραρίου και πάθηση, βλάβη ή επιδείνωση προϋπάρχουσας νόσου, εφόσον έγινε κατά την εκτέλεση της εργασίας ή με αφορμή αυτή και συνδέεται με την εργασία άμεσα ή έμμεσα σε σχέση αιτίου και αποτελέσματος , θεωρείται εργατικό ατύχημα(Σ.τ.Ε. 2464/77, 4697/83 κ.α.)

Καθίσταται λοιπόν σαφές από τα παραπάνω ότι ένα ατύχημα εν ώρα εργασίας για να θεωρηθεί εργατικό, ο εργαζόμενος πρέπει να είναι ασφαλισμένος. Άρα, αποκλείονται αμέσως οι ανασφάλιστοι. Με τον όρο εργασία νοείται οποιοδήποτε έργο παρέχεται από τον εργαζόμενο  κατ’ εντολή εργοδότη, ακόμα και εάν αυτό είναι πέρα από τα καθήκοντά του όπως αυτά απορρέουν από τη σχετική σύμβαση εργασίας του. Υπάρχουν κατηγορίες εργαζομένων που ασφαλίζονται μόνο για τον κίνδυνο εργατικού ατυχήματος, με την ασφαλιστική εισφορά ν’ ανέρχεται σε 1%.(π.χ κρατούμενοι στις φυλακές της χώρας που εργάζονται ως ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, μάγειρες και προσωπικό κουζίνας, ανήλικοι τρόφιμοι του Κρατικού αναμορφωτικού καταστήματος στον Κορυδαλλό,επαγγελματικώς Καταρτιζόμενοι στις Τεχνικές Σχολές Εγκ. 67/55).

Σε περίπτωση που ο εργαζόμενος αποδεικνύεται ότι λειτούργησε υπό υπέρμετρη πίεση από τον εργοδότη και κατέβαλε σε δεδομένο χρόνο υπεράνθρωπη προσπάθεια  ή υποχρεώθηκε να εργασθεί κάτω από εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες που προκάλεσαν τραυματισμό, αναπηρία ή θάνατο, κάνουμε λόγο για εργατικό ατύχημα και εργοδοτική ευθύνη. Αρκεί να αποδειχθεί πως η βλάβη που υπέστη ο εργαζόμενος οφείλεται σε κάποιο ξαφνικό και έκτακτο περιστατικό που δεν μπορεί να θεωρηθεί πως βρίσκεται μέσα στον κύκλο των συνηθισμένων, ανάλογα με την περίπτωση, συνθηκών παροχής εργασίας του. Ακόμη και το ατύχημα που μπορεί να συμβεί στον εργαζόμενο, ενώ είναι σε άδεια, αλλά πηγαίνει στο χώρο της εργασίας εκτάκτως ή για να εισπράξει το μισθό του θεωρείται ως τέτοιο. Αναφέρουμε ενδεικτικά ότι και ο θάνατος από τσίμπημα εντόμου θεωρείται βάσει νομολογίας εργατικό ατύχημα.

Τις ακριβέστατες συνθήκες του προχθεσινού θανάτου μπορεί να μην τις γνωρίζουμε, αλλά δυστυχώς είναι σαν να βιώνεται ξανά και ξανά η ίδια σκηνή, με το ίδιο φρικτό αποτέλεσμα και κάθε φορά ευχόμαστε να είναι η τελευταία και αυτοακυρωνόμαστε.

Η εποχή του ταχέος ανθρώπου και του ταχέος θανάτου, είναι αυτή που πρέπει να ανατραπεί.