«Έτσι ξεκινούν οι μεγάλοι πόλεμοι…»

Στην ιμπεριαλιστική σύγκρουση ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – ΕΕ και Ρωσίας στην Ουκρανία, όσο «πυκνώνουν» σενάρια και «διαρροές» περί ενδεχόμενων διαπραγματεύσεων για «ειρήνη» τόσο εντείνονται οι προετοιμασίες για γενίκευση του πολέμου, για μια ευρύτερη σύγκρουση στην Ευρώπη.

Το 2024 ήταν το έτος που η σύγκρουση στην Ουκρανία δεν κλιμακώθηκε μόνο στρατιωτικά, αλλά τονίστηκε όσο ποτέ πριν ο «παγκόσμιος χαρακτήρας» της, με τα δύο ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα να μιλούν πλέον ανοιχτά για μια απευθείας σύγκρουση ΝΑΤΟ – Ρωσίας και να προετοιμάζονται εντατικά γι’ αυτή.

Σε στρατιωτικό επίπεδο ο πόλεμος διεξάγεται με ολοένα πιο ισχυρά και σύγχρονα όπλα, στα πεδία των μαχών όπου έχουν σκοτωθεί και σακατευτεί πάνω από 1 εκατομμύριο άνθρωποι δοκιμάζονται νέα οπλικά συστήματα και η αντιμετώπισή τους…

Οι μαζικές ρωσικές επιδρομές με πυραύλους και drones στην ουκρανική επικράτεια είναι σχεδόν καθημερινές, όπως και τα ουκρανικά χτυπήματα σε ρωσικές περιφέρειες. Τον Μάη η Ρωσία εξαπέλυσε μεγάλης κλίμακας χερσαία και εναέρια επίθεση στο Χάρκοβο, ενώ τον Αύγουστο ουκρανικά στρατεύματα εισέβαλαν στη ρωσική περιφέρεια Κουρσκ, όπου εν μέρει παραμένουν.

ΗΠΑ, Βρετανία και Γαλλία επέτρεψαν ουκρανικά χτυπήματα με «δυτικούς» πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς σε ρωσικό έδαφος (με αμερικανικούς πυραύλους ATACMS και βρετανο-γαλλικούς «Storm Shadow» / «Scalp»), αρχικά στη μεθόριο μεταξύ Χαρκόβου και Ρωσίας και στη συνέχεια – ως «απάντηση» στην ανάπτυξη Βορειοκορεατών στρατιωτών στο Κουρσκ – βαθιά μέσα στη Ρωσία.

Η Μόσχα με τη σειρά της έστειλε «μήνυμα» στο ευρωατλαντικό στρατόπεδο τον Νοέμβρη με την εκτόξευση του νέου υπερηχητικού βαλλιστικού πυραύλου μέσου βεληνεκούς «Oreshnik», ο οποίος «δεν μπορεί να αναχαιτιστεί από τα δυτικά αντιπυραυλικά συστήματα», σύμφωνα με το Κρεμλίνο.

Στο μεταξύ, τους τελευταίους μήνες οι ρωσικές δυνάμεις επιταχύνουν την προέλασή τους στο μέτωπο. Μέσα στο 2024 ο ρωσικός στρατός κατέλαβε 189 οικισμούς στην ανατολική Ουκρανία.

Το γεγονός αυτό αναγκάζει το στρατόπεδο ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – ΕΕ να αναπροσαρμόσει τους όρους διεξαγωγής της εντεινόμενης ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης, ενώ μέσα στο ίδιο πλαίσιο ολοένα και περισσότερα «μέτωπα» ξεπηδούν στην Ανατολική Ευρώπη και στον Νότιο Καύκασο, εντείνεται ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός σε Μολδαβία, Γεωργία και Αρμενία, σε τέτοιο βαθμό που χαρακτηρίζονται πιθανές επόμενες «Ουκρανίες».

Το «κουβάρι των αντιθέσεων» περιπλέκεται από την εκλογή του Ντ. Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ. Η προεδρία Τραμπ αναμένεται να μεταθέσει στα ευρωπαϊκά κράτη μεγαλύτερο «βάρος» της στρατιωτικής στήριξης του Κιέβου και των πολεμικών προετοιμασιών για μια ευρύτερη σύγκρουση ΝΑΤΟ – Ρωσίας, ενώ επιπλέον η ΕΕ ανησυχεί ότι οι ΗΠΑ θα προωθήσουν έναν ενδεχόμενο συμβιβασμό με τη Ρωσία σε βάρος των ευρωπαϊκών μονοπωλίων, με γνώμονα τα συμφέροντα και τις προτεραιότητες των αμερικανικών ομίλων στον ανταγωνισμό τους με την Κίνα.

«Ετσι ξεκινούν οι μεγάλοι πόλεμοι, όταν οι μικροί πάνε στραβά», όπως σημείωνε πρόσφατα αρθρογράφος της βρετανικής εφημερίδας «Guardian»…

Ο παγκόσμιος χαρακτήρας της σύγκρουσης

Τον τελευταίο χρόνο τα ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα που συγκρούονται στην Ουκρανία αναδεικνύονται όλο και πιο καθαρά.

Από τη μια πλευρά το ευρωατλαντικό στρατόπεδο των ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – ΕΕ και των «συμμάχων» τους και από την άλλη το υπό διαμόρφωση ευρασιατικό μπλοκ, με Ρωσία, Κίνα, Ιράν και Βόρεια Κορέα να ενισχύουν τη συνεργασία τους σε στρατηγικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένου του στρατιωτικού.

Το ΝΑΤΟ σχεδιάζει ανοιχτά «πώς θα αντιμετωπίζουμε συλλογικά την απειλή» που συνιστά η ενίσχυση των σχέσεων Ρωσίας – Βόρειας Κορέας – Ιράν – Κίνας.

«Είναι σημαντικό να δούμε την Ουκρανία ως ένα πρόβλημα που εκτείνεται πέρα από την Ευρώπη», τονίζει χαρακτηριστικά ο γγ του ΝΑΤΟ Μ. Ρούτε, όπως και αξιωματούχοι των ΗΠΑ και της ΕΕ. Επισημαίνεται για παράδειγμα ότι με το να δίνει η Ρωσία τεχνολογία στη Βόρεια Κορέα ως αντάλλαγμα για τα βορειοκορεατικά στρατεύματα που πολεμούν στο Κουρσκ, «απειλούνται πλέον το μέλλον, η αμερικανική ήπειρος, η Ευρώπη, αλλά και οι εταίροι στην περιφέρεια του Ινδο-Ειρηνικού», περιοχή με τη μεγαλύτερη βαρύτητα στον ανταγωνισμό ΗΠΑ – Κίνας.

Επιπλέον, η οικονομική και στρατιωτική συνεργασία Ρωσίας – Ιράν έχει επιπτώσεις στη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, ενώ στην Αφρική η Ρωσία και η Κίνα αμφισβητούν το «δυτικό στάτους κβο» και αυξάνουν τη δική τους επιρροή.

Οι BRICS επεκτείνονται, παρά τις μεταξύ τους αντιθέσεις, και ο ρόλος του λεγόμενου «Παγκόσμιου Νότου» μεγαλώνει. Οι χώρες του «Παγκόσμιου Νότου» πρέπει να διασφαλίσουν παγκόσμια οικονομική και γεωπολιτική ηγεσία και «αυτός ο στόχος θα επιτευχθεί», υπογράμμισε πριν λίγους μήνες ο Ρώσος Πρόεδρος Βλ. Πούτιν.

Αντίστοιχα, «απαντώντας» στη βαθύτερη και αμεσότερη εμπλοκή των ΝΑΤΟικών χωρών στη σύγκρουση στην Ουκρανία, ο Πούτιν δηλώνει ότι ο πόλεμος αποκτά «παγκόσμια χαρακτηριστικά» και προβαίνει σε αντίστοιχες απειλές.

Προετοιμασίες «γι’ αυτό που έρχεται σε 4 – 5 χρόνια»

Σε ένα σπάνιο πολεμικό διάγγελμα, στα μέσα Δεκέμβρη, ο Μ. Ρούτε υπογράμμισε τον «πραγματικό κίνδυνο» για το ΝΑΤΟ και τους «δυτικούς» μονοπωλιακούς ομίλους: «Η Ρωσία, η Κίνα, αλλά και η Βόρεια Κορέα και το Ιράν εργάζονται σκληρά για να αποδυναμώσουν τη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη. Θέλουν να αναδιαμορφώσουν την παγκόσμια τάξη πραγμάτων (…) για να εξασφαλίσουν τις δικές τους σφαίρες επιρροής». Επεσήμανε δε τον «κίνδυνο» «η Δύση να μείνει πίσω».

Ολα τα στρατόπεδα δηλώνουν πλέον ρητά ότι προετοιμάζονται για γενικευμένη αναμέτρηση μεταξύ τους, προκειμένου να εξασφαλίσουν τα συμφέροντά τους, την οποία μάλιστα προσδιορίζουν και χρονικά.

Στο πολεμικό του διάγγελμα ο Ρούτε είπε ότι παρ’ όλη την πολεμική προπαρασκευή του ΝΑΤΟ, «δεν είμαστε έτοιμοι γι’ αυτό που έρχεται σε 4 – 5 χρόνια».

Ξεκαθάρισε ότι οι στρατιωτικές δαπάνες των μελών του ΝΑΤΟ θα πρέπει να αυξηθούν «πολύ περισσότερο από 2%», προαναγγέλλοντας ουσιαστικά την αύξηση του στόχου του ΝΑΤΟ για στρατιωτικές δαπάνες στο 3% του ΑΕΠ, που πρόκειται να υιοθετηθεί στη Σύνοδο Κορυφής του Ιούνη, σύμφωνα με δημοσιεύματα.

Ο γγ του ΝΑΤΟ κάλεσε τις βιομηχανίες όπλων να επενδύσουν μαζικά σε νέες γραμμές παραγωγής και στην καινοτομία, διαβεβαιώνοντας ότι θα χρηματοδοτούνται αδρά από τους κρατικούς προϋπολογισμούς, ενώ η κερδοφορία είναι εξασφαλισμένη σε αυτό το γεωπολιτικό «τοπίο». Γι’ αυτόν τον σκοπό, τόνισε, θα πρέπει να αντληθούν κεφάλαια από τις ήδη πετσοκομμένες κρατικές δαπάνες για Υγεία, Ασφάλιση, Παιδεία και άλλους κοινωνικούς τομείς, ενώ κάλεσε τους λαούς να αποδεχτούν νέες, πιο «αιματηρές» θυσίες…

Νεότερα δημοσιεύματα αναφέρουν ότι ο Τραμπ προτίθεται να απαιτήσει από τους «συμμάχους» στο ΝΑΤΟ στρατιωτικές δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ, αλλά «θα ήταν ευχαριστημένος» και με 3,5%…

Οι «αμυντικές» δαπάνες των κρατών – μελών της ΕΕ ανήλθαν το 2024 στο δυσθεώρητο ποσό των 326 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 2% του ΑΕΠ της ΕΕ, σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Αμυνας. Μπροστά στις «άνευ προηγουμένου αυξανόμενες απειλές που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή ασφάλεια», η Κομισιόν σκοπεύει να δαπανήσει για στρατιωτικούς σκοπούς επιπλέον 500 δισ. ευρώ μέσα στην επόμενη δεκαετία.

Την ανάγκη οι ρωσικές Ενοπλες Δυνάμεις να προετοιμαστούν για «οποιοδήποτε σενάριο, συμπεριλαμβανομένης της σύγκρουσης με το ΝΑΤΟ την επόμενη δεκαετία» τόνισε πρόσφατα και η Μόσχα.

Οι στρατιωτικές δαπάνες της Ρωσίας θα φτάσουν το 6,4% του ΑΕΠ το 2025, αντιπροσωπεύοντας το 32,5% των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού, ανακοίνωσε το υπουργείο Αμυνας. Στις ρωσικές Ενοπλες Δυνάμεις υπηρετούν τώρα 1,5 εκατ. στρατιώτες.

Παράλληλα η πυρηνική απειλή βρίσκεται σταθερά στο τραπέζι, με ασκήσεις και εκσυγχρονισμό των πυρηνικών οπλοστασίων και από τις δύο πλευρές.

Η Μόσχα χαλάρωσε το πυρηνικό της δόγμα και πλέον μια συμβατική επίθεση από ένα μη πυρηνικό κράτος (π.χ. Ουκρανία), εάν υποστηριχθεί από μια πυρηνική δύναμη θα μπορεί να αντιμετωπίζεται ως κοινή επίθεση στη Ρωσία (ΝΑΤΟ – Ουκρανία). Επίσης, μια επίθεση στη Λευκορωσία θεωρείται πλέον επίθεση στη Ρωσία.

Πούτιν: «Εχουμε δικαίωμα να χτυπήσουμε δυτικούς στόχους»

Στο «δικαίωμα» της Ρωσίας «να χρησιμοποιήσουμε τα όπλα μας εναντίον στρατιωτικών εγκαταστάσεων εκείνων των χωρών που επιτρέπουν να χρησιμοποιηθούν όπλα τους σε επιθέσεις εναντίον δικών μας εγκαταστάσεων», δηλαδή των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Γαλλίας, αναφέρθηκε ο Ρώσος Πρόεδρος μετά τα χτυπήματα με πυραύλους ATACMS και «Storm Shadow» σε ρωσικό έδαφος.

Των συγκεκριμένων δηλώσεων Πούτιν είχε προηγηθεί η εκτόξευση του υπερηχητικού πυραύλου «Oreshnik» με θεωρητικό βεληνεκές 5.500 χλμ., με την επισήμανση ότι δεν μπορεί να αναχαιτιστεί και ότι ένα μαζικό πλήγμα με τέτοιους πυραύλους είναι τόσο καταστροφικό όσο τα πυρηνικά όπλα, χωρίς να υπάρχει πυρηνικό φορτίο και μόλυνση. Και αυτό – σύμφωνα με τον Πούτιν – «είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο για να αποφασίσουμε ποια όπλα θα χρησιμοποιήσουμε στις σύγχρονες συνθήκες».

Ο Ρώσος ηγέτης πρόσθεσε ότι έχει ξεκινήσει η διαδικασία για τη μαζική παραγωγή του πυραύλου, υπογραμμίζοντας πως οι ΗΠΑ έκαναν λάθος που αποχώρησαν το 2018 από τη Συνθήκη INF για τους πυραύλους μικρού και μέσου βεληνεκούς.

Ενα σοβαρό σημείο κλιμάκωσης της σύγκρουσης είναι και τα σχέδια των ΗΠΑ «να αναπτύξουν όπλα υψηλής ακρίβειας μέσης εμβέλειας» στη Γερμανία, με τη Μόσχα να ξεκαθαρίζει ότι θα καταργήσει κι αυτή τους όποιους περιορισμούς αν οι ΗΠΑ «αρχίσουν να αναπτύσσουν τέτοια όπλα» σε Ευρώπη και Ασία.

Επίσης η Ρωσία αναπτύσσει νέο διηπειρωτικό σύστημα βαλλιστικών πυραύλων, το «Osina».

Σχέδια αποστολής ευρωπαϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία

Η χρονιά που φεύγει χαρακτηρίστηκε και από την ακόμα πιο έντονη εμπλοκή της ΕΕ στην ιμπεριαλιστική σύγκρουση στην Ουκρανία, ενώ οι ευρωπαϊκές δυνάμεις του ΝΑΤΟ συζητούν για τα επόμενα βήματά τους, επιδιώκοντας να εδραιώσουν τη γεωπολιτική τους θέση στην Ανατολική Ευρώπη, να καταλάβουν τα «πόστα» στις επενδύσεις κεφαλαίων για την «ανοικοδόμηση» της Ουκρανίας και στην εκμετάλλευση του πλούσιου ορυκτού της πλούτου, προσπαθώντας να μην υπερισχύσουν σε βάρος τους τα αμερικανικά συμφέροντα, που «κοιτούν» όλο και περισσότερο προς τη σύγκρουση με την Κίνα σε Ασία – Ειρηνικό.

Σε αυτό το πλαίσιο φουντώνουν οι συζητήσεις για τις λεγόμενες «εγγυήσεις ασφαλείας» προς το Κίεβο, μεταξύ άλλων με αποστολή ευρωπαϊκών στρατιωτικών δυνάμεων στην Ουκρανία, είτε ως μέρος μιας «ειρηνευτικής» αποστολής που θα επιβλέπει μια ενδεχόμενη εκεχειρία, είτε ως «αποτροπή» προς τη Ρωσία.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, οι ευρωπαϊκές χώρες συζητούν την ανάπτυξη 40.000 – 100.000 στρατιωτών στην Ουκρανία, σε περίπτωση κατάπαυσης του πυρός ή «ειρηνευτικής» συμφωνίας.

Για πρώτη φορά η Βρετανία ανέφερε τόσο ανοιχτά το ενδεχόμενο να σταλούν στην Ουκρανία στρατιωτικοί της για να εκπαιδεύσουν στρατιώτες.

Η ΕΕ έχει δαπανήσει μέχρι στιγμής σχεδόν 130 δισ. ευρώ για να στηρίξει την Ουκρανία, τα 47,3 δισ. σε στρατιωτική βοήθεια.

Σύμφωνα με την πρόεδρο της Κομισιόν, η ΕΕ παρέδωσε περισσότερα όπλα στην Ουκρανία από ό,τι οι ΗΠΑ, και συγκεκριμένα η ΕΕ αντιπροσωπεύει το 47% των όπλων που αποστέλλονται στην Ουκρανία, ενώ περίπου το 40% στέλνεται από τις ΗΠΑ.

Εξάλλου, στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ τον Δεκέμβρη οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεσμεύτηκαν για τουλάχιστον 30,6 δισ. ευρώ στήριξη στην Ουκρανία το 2025, τα περισσότερα εκ των οποίων προορίζονται για αγορά εξοπλισμών.

«Σχέδιο γενίκευσης» του πολέμου

Υπενθυμίζεται ότι τον Νοέμβρη ο Ουκρανός Πρόεδρος Β. Ζελένσκι παρουσίασε στους βασικούς «συμμάχους» στο ΝΑΤΟ το λεγόμενο «Σχέδιο Νίκης», που στην πραγματικότητα είναι σχέδιο γενίκευσης του πολέμου και ΝΑΤΟποίησης της Ουκρανίας ακόμα και χωρίς ένταξη.

Μεταξύ άλλων πρότεινε να λάβει το Κίεβο πρόσκληση για ένταξη στο ΝΑΤΟ, ανάπτυξη «δυτικών» στρατευμάτων στην Ουκρανία και στην Ανατολική Ευρώπη, περισσότερους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, χτυπήματα μέσα στη Ρωσία και να αυξηθεί η παραγωγή όπλων στην Ουκρανία με επενδύσεις από «δυτικές» πολεμικές βιομηχανίες.

Παράλληλα ο Ζελένσκι παρουσίασε το «Σχέδιο Ανθεκτικότητας», με επίκεντρο την εκμετάλλευση του πλούτου της Ουκρανίας από «δυτικά» μονοπώλια.

Το Κίεβο ετοιμάζεται να υπογράψει με την Ουάσιγκτον συμφωνία για εξόρυξη και επεξεργασία σπάνιων γαιών, μόλις αναλάβει Πρόεδρος ο Τραμπ.

Στην Ουκρανία βρίσκονται μεγάλα κοιτάσματα κρίσιμων ορυκτών, όπως κοβάλτιο, γραφίτης και λίθιο.

«Αυτός ο πόλεμος είναι για τα χρήματα», είπε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός γερουσιαστής Λ. Γκρέιαμ στο «Fox News» τον Νοέμβρη. «Ετσι, ο Ντόναλντ Τραμπ θα κάνει μια συμφωνία για να πάρει τα χρήματά μας πίσω, για να μας προμηθεύσει με ορυκτά σπάνιων γαιών. Μια καλή συμφωνία για την Ουκρανία και εμάς, και θα φέρει την ειρήνη»…

Ακριβώς όμως ο αδυσώπητος ιμπεριαλιστικός ανταγωνισμός για την εκμετάλλευση του ορυκτού και ενεργειακού πλούτου, για τους δρόμους του Εμπορίου και της Ενέργειας, βρίσκεται πίσω από τη σύγκρουση στην Ουκρανία αλλά και πίσω από τις παραπάνω προετοιμασίες όλων των στρατοπέδων για γενικευμένη πολεμική αναμέτρηση…

(Αναδημοσίευση από τον Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου 28-29 Δεκέμβρη 2024)