Mε καλυμμένο μάτι ως ένδειξη αλληλεγγύης στους διαδηλωτές ζήτησε να ταφεί η αγωνίστρια κατά του Πινοτσέτ Μόνικα Ετσεβερία

Έφυγε έχοντας συμπληρώσει σχεδόν έναν αιώνα ζωής η Μόνικα Ετσεβερία, ηθοποιός, συγγραφέας και σκηνοθέτης, που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στο γυναικείο κίνημα της Χιλής και διακρίθηκε για τους αγώνες της κατά της δικτατορίας του Πινοτσέτ. Τελευταία της επιθυμία ήταν να ταφεί με καλυμμένο το ένα μάτι της, για να εκφράσει τη συμπαράσταση της στους εκατοντάδες διαδηλωτές που τραυματίστηκαν ή και έχασαν οριστικά το μάτι τους στη διάρκεια των διαδηλώσεων κατά του ακροδεξιού προέδρου Πινιέρα και της ανισότητας που κυριαρχεί στη χώρα επί δεκαετίες.  

Η Ετσεβερία καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια και από μικρή ηλικία ως τα οχτώ της χρόνια ζούσε με τον παππού της στη Γαλλία, ο οποίος είχε αυτοεξοριστεί στη διάρκεια της δικτατορίας του στρατηγού Κάρλος Ιμπάνιες ντε Κάμπο στη Χιλή. Μάλιστα, όπως έλεγε αργότερα, όταν γύρισε στην πατρίδα της είχε ξεμάθει τα ισπανικά.  

Φοίτησε σχολείο καλογραίων που χαρακτήριζε “οπισθοδρομικό” και στη συνέχεια σπούδασε στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο του Πανεπιστήμιου της Χιλής, για να εργαστεί τα επόμενα χρόνια ως καθηγήτρια ισπανικών.   

Δεν παραμέρισε όμως και την αγάπη της για το θέατρο, όπου εμφανιζόταν ως ηθοποιός, σκηνοθέτης και συγγραφέας παιδικών έργων, ενώ ίδρυσε και το θίασο Ictus to 1955. 

Μετά το πραξικόπημα του 1973, η αντίθεση της ίδιας και του αρχιτέκτονα συζύγου της στη δικτατορία, την οδήγησαν μαζί με το σύζυγό της στη Μεγάλη Βρετανία, ενώ δύο από τα πέντε τους παιδιά, ο Κριστιάν και η Κάρμεν, αγωνίζονταν στην παρανομία κατά του Πινοτσέτ, ως μέλη της αριστερίστικής οργάνωσης MIR. Το ζεύγος επέστρεψε στη Χιλή το 1978, η ίδια ωστόσο δε συμβιβάστηκε με τη χούντα, εκφράζοντας με καλλιτεχνικό και όχι μόνο τρόπο την εναντίωσή της στο καθεστώς. Προκάλεσε μεγάλη αίσθηση όταν οργάνωσε έκθεση ερωτικής τέχνης στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της χώρας, ενώ το 1980, κι ενώ ο Πινοτσέτ έμοιαζε ακόμα πανίσχυρος και εξήγγειλε “δημοψήφισμα” για την εδραίωση της θέσης του μέσω ενός νέου συντάγματος , εμπνεύστηκε την Operacion Chancho, ντύνοντας ένα γουρούνι με πηλήκιο και πολλοί ισχυρίζονται ότι το είδαν σε κεντρικό δρόμο του Σαντιάγο, αν και οι μαρτυρίες για την πραγματική τύχη του γουρουνιού είναι αντιφατικές. Το 1988 υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη της αντιπολιτευόμενης οργάνωσης “Ανεξάρτητοι για τη Δημοκρατική Συναίνεση”. To 2003 έγραψε το ραδιοφωνικό θεατρικό κομμάτι “Η τελευταία εποποΐα” για το Σαλβαδόρ Αγέντε. Υπήρξε επίσης συγγραφέας πολλών βιβλίων, ανάμεσά τους και ένα μυθιστόρημα βασισμένο στη ζωή του Πινοτσέτ.