20 Αυγούστου 1948 – Οι σταυραετοί «πέταξαν» στον δρόμο της τιμής και του καθήκοντος

Στις 20 Αυγούστου 1948 και ώρα 5.45 πρωινή, στον συνήθη τόπον εκτελέσεων στο Γουδί, γράφεται ο επίλογος της δράσης του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας στη Χίο, αφού εκτελούνται  12 πατριώτες – κομμουνιστές  απ’ τη Χίο συνέπεια της καταδικαστικής απόφασης 210/1948 του Έκτακτου Στρατοδικείου Αθηνών.

Το ΚΚΕ στο νησί  είχε βρει τον βηματισμό του… αφού η αστική τάξη δεν του άφηνε άλλα περιθώρια  παρά τους συμβιβασμούς του, με αποκορύφωμα τη Συμφωνία της Βάρκιζας 12.2.1945.  Έτσι με την 3η Ολομέλεια της ΚΕ, τον Σεπτέμβρη του 1947 εκτιμάται στην εισήγησή του Νίκου Ζαχαριάδη ότι: «Ο εκτροχιασμός του μοναρχοφασισμού κάτω από την ξετσίπωτη καθοδήγηση των Αμερικανών και Εγγλέζων, που σήμερα προβάλλει με τη μάσκα του Σοφούλη, το δυνάμωμα του ΔΣΕ και του λαού κάνει επιτακτικό να προχωρήσει σήμερα ο αγώνας σε νέο ανώτερο στάδιο στη δημιουργία ελεύθερης περιοχής, με προσωρινή δημοκρατική κυβέρνηση».

Στο  σχέδιο “Λίμνες” που επεξεργάστηκε η 3η Ολομέλεια, αναφέρεται: «Είναι ώριμες οι συνθήκες, πολιτικά για να μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε το βασικό πολιτικό, στρατηγικό καθήκον, που μπαίνει μπροστά στο Δ.Σ.Ε., που είναι η Δημιουργία Ελεύθερης περιοχής… ». 

Το  πνεύμα της συμβαδίζει με  το αίτημα των καιρών, δηλαδή την αντιστοίχιση του εργατικού – λαϊκού κινήματος, με τον βαθμό όξυνσης των ταξικών αντιθέσεων και βρίσκει πρόσφορο έδαφος στη Συνδιάσκεψη στελεχών της Περιφερειακής Επιτροπής Χίου, όπου παρουσιάζεται απ’ τους  Χαράλαμπο Κανόνη, Γραμματέα της Π.Ε Αιγαίου του ΚΚΕ και  τους δραπέτες εξόριστους της Νικαριάς Κώστα Βασάλο και Πέτρο Ανδριώτη,  σ’ ένα σπιτάκι λίγο πιο πάνω απ’ τον Άγιο Μακάριο στο Βροντάδο (πρόποδες Αίπους).

Εκεί αποφασίστηκε η Π.Ε Χίου να συντονίσει τον βηματισμό της με τις αποφάσεις της 3ης ολομέλειας και να οργανώσει τμήμα του Δ.Σ.Ε στο νησί.

Η νεοεκλεγείσα Περιφερειακή Επιτροπή Χίου αποτελούνταν απ’ τους:

• Μιχάλη Βορριά, εργάτη
• Δημήτρη Ευαγγελινό, γεωπόνο
• Παντελή Πανέρη, υποδηματοποιό
• Γιώργη Μαυράκη, λιμενεργάτη
• Παντελή Πρινιά, εργάτη

Οι συνθήκες μέσα στις οποίες κλήθηκε να δράσει η Π.Ε ήταν δύσκολες. Φάνηκε απ’ την αρχή ότι η ντόπια άρχουσα τάξη είχε δημιουργήσει τους μηχανισμούς της, όπως την Ε.Ο.Χ (Εθνική Οργάνωση Χίου) που καθόριζε την πολιτική, οικονομική και κοινωνική ζωή.  Επίσης είχε καθαιρέσει τον Μητροπολίτη Ιωακείμ Στρουμπή και στη θέση του είχε τοποθετήσει τον γνωστό για τη θητεία του σε νευραλγικές θέσεις τόσο στην Ουκρανική εκστρατεία, όσο και στη Μ. Ανατολή τον δεσπότη Παντελεήμων Φωστίνη. Είχε εκπαραθυρώσει τα Δ.Σ του Ε.Κ.Χ και του συνόλου των Πρωτοβάθμιων Σωματίων και είχε απλώσει τα πλοκάμια της, σ’ όλους τους εργασιακούς χώρους. Απ’ την 12.2.1945 (ημέρα της Συμφωνίας της Βάρκιζας) καταγράφονται περίπου 300 πράξεις βίας, τρομοκρατίας και ξυλοδαρμών, και δυο δολοφονίες, στο νησί μέχρι το Σεπτέμβρη του 1947.

Δεκάδες ήταν οι φυλακισμένοι Χιώτες αγωνιστές οι οποίοι μεταφέρθηκαν στη ΣΥΡΑ. Δυστυχώς την ώρα της όξυνσης της ταξικής πάλης και των πολιτικών αποφάσεων, που λάμβανε η ΚΕ έστω και καθυστερημένα υπήρξαν αμφιταλαντεύσεις, αμφιβολίες και αρνήσεις, για τη συμμετοχή στον ΔΣΕ. Όλο αυτό το πλέγμα σκιαγραφεί τις συνθήκες μέσα στις οποίες έδρασαν αγωνιστικά οι μαχητές του ΔΣΕ στο νησί. Έτσι η Π.Ε, αν και είχε αρκετές δυνάμεις που μπορούσε να αξιοποιήσει, βρέθηκε αντιμέτωπη με  ένα ασφυκτικό κλοιό που είχε δημιουργήσει η αστική τάξη και υλοποιούσαν οι μηχανισμοί της: Η  Βασιλική Χωροφυλακής υπό τον Παντελίδη Ζορμπά κ.λ.π, ο Νομάρχης Σβώκος και ο Μητροπολίτης Χίου Π. Φωστίνης.

Παρά ταύτα οι δυνάμεις του ΔΣΕ στο νησί πραγματοποίησαν σημαντικές στρατιωτικές παρεμβάσεις ενάντια στις δυνάμεις του εμφυλιοπολεμικού καθεστώτος  όπως: Στην Κυδιάντα, στην Παρπαριά, στο κτήμα Λυκιαρδόπουλου, στη Συριώτισσα και στο Λεμάνικο στου Γρου δείχνοντας ότι ο λαός δεν μπορούσε να υποταχθεί στις αλυσίδες, που επιχειρούσαν να του φορέσουν –πολιτικά και οικονομικά-  η άρχουσα τάξη και οι ιμπεριαλιστές προστάτες της.

Η μάχη ήταν άνιση…ο επίλογος της δράσης του ΔΣΕ στη Χίο γράφτηκε με τη σύλληψη του Βατάκη – Αγγουλέ στο τυπογραφείο του ΔΣΕ, τη δολοφονία των Ευαγγελινού Δημήτρη, πολιτικού επίτροπου του ΔΣΕ και του Κανόνη Χαράλαμπου γραμματέα της Π.Ε. Αιγαίου του ΚΚΕ.

Οι συλλήψεις και οι εκτοπισμοί στον Άη Στράτη δεκάδων αγωνιστών και αγωνιστριών, με αποφάσεις του δικαστηρίου της Σύρας καλά κρατούν… 

Παράλληλα τους  συλληφθέντες αντάρτες του ΔΣΕ αφού τους ανάκριναν στην Αστυνομική Διεύθυνση  Χίου, στις  αρχές του Μάη του 1948 τους επιβίβασαν στο πλοίο Σοφία Τόγια για να μεταφερθούν στον Πειραιά, για να δικασθούν έχοντας έτοιμο το αστικό θεσμικό πλαίσιο, η Στρατιωτική Διοίκηση Πρωτευούσης  δια   εγγράφου της από τις 26 Ιουνίου 1948 καλεί το Βασιλικό Επίτροπο του Εκτάκτου Στρατοδικείου Αθηνών να λάβει υπ΄ όψην του τις αναφορές της Διοίκησης Χωροφυλακής Χίου, τις  υπ΄αριθμ.2/39/16 και 2/39/16 Ε, που πραγματοποίησε την ανάκριση  των 75 κατηγορουμένων και εκτιμά ότι  «προέκυψαν ενδείξεις όπως στηρίχθη δημόσια επ΄ ακροατηρίω κατηγορία επί ταις κάτωθι  πράξεις:

Καθ’ απάντων των κατηγορουμένων επί παράβασει των άρθρων 1 και 2 του Γ’ ψηφίσματος, με αρχηγούς τους Βασίλη Μπαρτζιώτα, Χαράλαμπο Κανόνη και Πέτρο Ανδριώτη και τα άρθρα  57 και 109   του Κοινού Ποινικού Νόμου».

Η αστική τάξη δε χρησιμοποιεί όλως τυχαίως τις παρακάτω κατηγορίες, αποσκοπεί στο να ορθώσει  ένα τείχος ανάμεσα στο λαό και  αυτούς που – όπως λέγει – θέλουν:

«Να αποσπάσωσιν ένα μέρος εκ του όλου της επικρατείας και να ευκολύνωσι τα προς τούτο τα τείνοντα σχέδια συνομώσαν, διέγειραν στάσιν,  κατήρτισαν ενόπλους ομάδας και έλαβον μετοχήν είς τοιαύτας προδοτικάς ενώσεις, ήτοι όντες στελέχη και μέλη του ΚΚΕ και εκτελούντες τας αποφάσεις και διαταγάς της συνελθούσης εν  Αθήναις  κατά το β’  15θημερο Σεπτεμβρίου 1947, Γ Ολομέλειας της Κ.Ε. του ΚΚΕ, περί αμέσου επεκτάσεως της  στασιαστικής δράσεως είς τας πόλεις και τα χωριά κατήρτισαν (…) μαχητικάς ομάδας (…) επωνομαζόμενας «Ομάδας Στενής Αυτοάμυνης» και εξωπλισμένας  δι’  αυτόματων και ατομικών πολεμικών όπλων (…), ίνα (…) δοθείσης άνωθεν εντολής προσβάλουν ενόπλως τα σώματα ασφαλείας και το στρατόν, καταλύσουν τας Αρχάς, καταλάβουν την κυβερνητικήν εξουσίαν και μεταβιβάσουν ταύτην εις τον αρχισυμμορίτην Μάρκο (…), για την επιβολήν  είς την Ελλάδα κομμουνιστικής δικτατορίας και ομού προσχωρήσεως εις τον συνασπισμό των Βαλκανικών χωρών και ταυτοχρόνως παραχωρήσεως της Ελληνικής Μακεδονίας εις τον Τίτο και της Δυτικής Θράκης εις τη Βουλγαρία.

Και β) κατήρτισαν τας ως άνω ομάδας (…) επί σκοπώ  όπως προσβάλουν δια βίας τας Αρχάς (…) και να εκτελέσουν αδικήματα κατά της ζωής σωματικής ακεραιότητας (…) ενεργήσουν εμπρησμούς, ληστείας, εκτελέσωσι δολοφονίας (…) κατά εθνικοφρόνων πολιτών, πράξεις δολιοφθοράς».

Οι «αξιόποινες» πράξεις για τις οποίες κατηγορούνται περιέχονταν  στα ψηφίσματα και τους αναγκαστικούς νόμους που έφερε στο προσκήνιο της πολιτικής ζωής η άρχουσα τάξη προκειμένου να τσακίσει το  λαϊκό κίνημα και να στηρίξει  το συσχετισμό δυνάμεων υπέρ των ταξικών συμφερόντων της ήθελε να παρουσιάσει  στο λαό, ένα ταξικό  κίνημα που συγκρούστηκε με την αιχμή του δόρατος του καπιταλισμού, το φασισμό, να εμφανίζεται ως «ξενοκίνητο, προδοτικό και αιμοσταγές».

Η δίκη τους ξεκινά στις 29 Ιούλη 1948 στο Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών και ολοκληρώνεται στην παραμονή του Δεκαπενταύγουστου.

Η  έδρα αποσύρθηκε στις 8 μ. μ… Οι κατηγορούμενοι μεταφέρθηκαν στις φυλακές Αβέρωφ!

Η  διάσκεψη της διήρκησε  8 ώρες και εξέδωσε την απόφαση  του περί την 4  πρωινή, αφού  οι Στρατοδίκαι κατέλαβαν τις θέσεις τους.

Έξω από το Στρατοδικείο, παρέμεναν, επί της οδού Σανταρόζα, οι  συγγενείς, οι φίλοι, οι συνήγοροι και οι δημοσιογράφοι αναμένοντας την απόφαση.

Οι Στρατοδίκαι ανεβαίνουν στην έδρα…

Ο  γραμματέας του Στρατοδικείου ανέγνωσε την απόφαση μέσα σε νεκρική σιγή ενώ η φρουρά παρουσίαζε όπλα, επιβάλλοντας τας κάτωθι ποινές: 

Τρείς φορές εις Θάνατον δια τους: Παντελή Γεωργούλη, Ζερβό Κωνσταντίνο, Κώσταλο Γεώργιο, Κουκούλη Λορέντζο, Πλακωτάρη Ισίδωρο, Τράτση Ιωάννη, Τσουκαλά Γεώργιο και Ψιακή Δημήτρη.

Δύο φορές εις Θάνατον δια τους: παπά Ξενάκη και Τζιώτη Μάρκο.

Παμψηφεί άπαξ εις Θάνατον τους: Ανδριώτη Πέτρο και Καραμαϊλή Κωνσταντίνο.

Δια ψήφων 4 κατά 1: τους Ξύδα  Κωνσταντίνο και Βαττάκη  Μιχάλη και τον Πανέρη Παντελή.

Εις ισόβια δεσμά: τους  Μαυράκη Γεώργιο, Γεωργούλη Αδαμάντιος, Κόρμαλος Εμμανουήλ, Καλογρίδης Σταύρος, Καρσάμπα Μιχαήλ, Καβούκας  Φίλιππος, Μωράκη  Ντούλος Παναγιώτης, Ξυλάς  Γεώργιος, Οργέττας Ιωάννης, Πλακωτάρης  Κωνσταντίνος, Πλουμής Δημήτριος, Στρατάκης  ή Ρούσσος  Μιχαήλ, Σαρρηγιάννης Σωκράτης, Ταναΐνης  Νικ.,  Δημήτριος, Ταναΐνης  Κων. Δημήτριος, Τράτσης  Δημήτριος, Φραγκάκης Αρχιμήδης και  Φιριπής Παναγιώτης.

Εις πρόσκαιρα δεσμά 20 ετών τους Μανάρα Φανούριο, Μιχαλιάδη Γεώργιο και Στείρο  Σταμάτιο.

Εις πρόσκαιρα δεσμά 15  ετών τους Λίναρη Σωτήριο και Χούλη Γεώργιο.

Εις πρόσκαιρα δεσμά 12 ετών τον Αγγουλέ Φώτη.

Εις φυλάκιση 2 ετών και πρόστιμο τους Καψάλη Νικόλαο πρόστιμο 500.000χιλ. και Λοΐζο Ανδρέα πρόστιμο 1.000.000

Εις φυλάκιση δύο ετών τα αδέλφια  Αθηναίου Σωτήριο και Ειρήνη.

Αθώοι οι Μαύρος  Γεώργιος και Αθηναίος Ελευθέριος.

Απαλλαγέντες οι: Μαμούνας Νέστορας, Αρβανιτάκης Δημήτριος, Γιαννιώδης  Ιωάννης, Γλύκας Σωτήριος, Κόκκας Ιωάννης,  Κομνηνός  Γεώργιος,  Παραδείσης Σταμάτιος,  Σκούφαλος  Γεώργιος και Τσατσαρώνης  Νικόλαος.

Ο γραμματέας του Στρατοδικείου υπολοχαγός Μανωλικάκης μεταβεί στη φυλακή για να ενημερώσει τους κατηγορουμένους για την απόφαση. 

Η απόφαση του έκτακτου Στρατοδικείου Αθηνών οδήγησε στην εκτέλεση των παρακάτω Χίων κομμουνιστών.

• Τράτσης Ιωάννης  του Στεφάνου, ετών 25 υδραυλικός-απ’ την Κυδιάντα.
• Ζερβός Κων/νος του Μιχαήλ ,ετών 25 ναυτικός απ’ τα Καρδάμυλα.
• Γεωργούλης Παντελής του Χρήστου, ετών 32 γεωργού απ’ τη Συκιάδα.
• Ψιακής Δημήτριος του Ιωάννη ,ετών 24 μανάβης, απ’ τον Κοφινά -Χίος.
• Ξενάκης Νικόλαος του Γεωργίου ,ετών 32 ιερέα – απ΄ τα Αυγώνυμα
• Βατάκης Μιχαήλ του Πέτρου, ετών 25 δημοσιογράφος-απ΄ το Θολοποτάμι
• Τζιώτης Μάρκος του Δημητρίου, ετών 26 επιπλοποιός-απ΄ το  Βροντάδο.
• Κώσταλος Γεώργιος του Ζωρζή ,ετών 27 κτίστης- απ΄ τη Μ. Ασία.
• Τσουκαλάς Γεώργιος του Χριστοφόρου, ετών 26 άνεργος, Χίο.
• Καραμαϊλής Κων/νος του Προδρόμου , ετών 22 ναύτης-απ΄ την  Εγνούσα
• Πλακωτάρης Ισίδωρος του Δημητρίου ,ετών 27 υποδηματοποιός- απ’ τον Κάμπο.
• Ξύδας Κωνσταντίνος του Αντωνίου, ετών 52 γεωργός  απ’ τον Κάμπο.

Και του Ικαριώτη απ’ τον  (Εύδηλο)  Ανδριώτη Πέτρου  του  Ανδρέου, ετών 22  εργάτη…

Αποβραδίς μαζεύτηκαν οι μελλοθάνατοι κομμουνιστές, για να συζητήσουν για τα του αγώνα.

Επιτράπηκε στα αδέλφια Διαμαντή Γεωργούλη και Δημήτρη Τράτση να επισκεφθούν τα αδέλφια τους και να τα αποχαιρετήσουν.            

Εκείνο το βράδυ (θυμάται ο Διαμαντής Γεωργούλης που πέρασε 18 χρόνια στις φυλακές και εξορίες, μετά τη δίκη με ευθύνη του Πέτρου Ανδριώτη έγινε η τελευταία κομματική συνέλευση των κομματικών μελών.

Οι στιγμές ήταν φορτισμένες, τούς έπνιγε το άδικο …‘Όλοι ετοιμάστηκαν για να προϋπαντήσουν τον ταξικό εχθρό  αγέρωχοι και με ψηλά το κεφάλι..

Μέσα  στη νύχτα ακούγεται στο διάδρομο των φυλακών Αβέρωφ το βαρύ βήμα των χωροφυλάκων που σπεύδουν να πάρουν από το κελί τους, τους μελλοθάνατους ,οι συναγωνιστές ανασηκώνονται απ’ τα στρώματα τους και βγαίνουν  στα παραθυράκια των κελιών, να αποβγάλουν και να αποχαιρετήσουν τους συντρόφους τους.

Το καμιόνι περιμένει στο προαύλιο  με αναμμένες τις μηχανές και τα φώτα, οι χωροφύλακες του εκτελεστικού αποσπάσματος μπαίνουν σε ένα δεύτερο καμιόνι και  ξεκινούν για το μακάβριο ταξίδι τους.

Στους δρόμους της Αθήνας θα διαδραματιστεί μία ακόμη πράξη του θείου δράματος του λαού μας, που  προσφέρει το αίμα του στο βωμό της κοινωνικής απελευθέρωσης και της εθνικής λευτεριάς.

Δεκατρείς νέοι άνθρωποι οδηγούνται στο συνήθη τόπο εκτελέσεων στο Γουδί οι δρόμοι της Αθήνας άδειοι, μόλις ξεπροβάλουν από τα σπίτια τους οι εργάτες, οι δημιουργοί της νιας ζωής, πηγαίνουν στις πιάτσες της για να πάρουν το δρόμο για το μεροκάματο.

Η ματιά τους ακολουθεί νοερά την κίνηση του καμιονιού αντιλαμβάνονται το γεγονός, κουνούν το κεφάλι, σφίγγουν τη γροθιά, δίνουν μέσα τους μια υπόσχεση, να παλέψουν για το δίκιο!

Οι σκέψεις  τρέχουν στο μυαλό των αγωνιστών για τους δικούς τους, τα αγαπημένα πρόσωπα, το σπίτι, το χωριό, τη γειτονιά, καθετί που γίνεται αντιληπτό στο βουβό  πέρασμα του αυτοκινήτου φέρνει σκέψεις και αναπάντητα γιατί, για το εις βάρος τους έγκλημα.

Ένα ερώτημα, που θα απαντήσει η ίδια η εργατική τάξη, που  στην  ευθύνη  της είναι να σηματοδοτήσει την απελευθέρωσης της τάξης της, από τα δεσμά της ταξικής εκμετάλλευσης.

Εκείνη την ώρα ένας μοτοσικλετιστής αγγελιοφόρος χωροφύλακας κάνει το δικό του αγώνα, τρέχει στους άδειους δρόμους της Αθήνας να φέρει το μήνυμα στον επικεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος, την  απάνθρωπη εντολή της μη εκτέλεσης του ιερέα Νικολάου Ξενάκη, διότι έπρεπε να παρθεί απόφαση του Συνοδικού Δικαστηρίου της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, για τον αποσχηματισμό του από το ιερατικό αξίωμα.

Η ατιμωτική πράξη των άτεγκτων εντολών των ξένων προστατών, της κυβέρνησης της Ελλάδος και της ηγεσίας της Εκκλησίας πρόβλεπε να εμπεριέχει και μια ακόμα σκευωρία, εις βάρος του ιερέα, να τον ξευτελίσει μπροστά στα μάτια των συναγωνιστών του, να πλανώνται σ’ αυτούς τα αναπάντητα ερωτήματα, γιατί ο Νικόλας δεν τους ακολουθεί στο δρόμο, που χάραξαν… Τι έγινε και τον παίρνουν; Το όνομα του παπά Ξενάκη αναφέρεται στην πράξη εκτέλεσης, όμως έπρεπε το βάρβαρο καπιταλιστικό σύστημα να προβεί σε  μία ακόμη ενέργεια , που να επιβεβαιώνει  το σάπιο ρόλο του.

Οι στιγμές γεμάτες έντονα συναισθήματα, η ενέργεια της εμφυλιοπολεμικής κυβέρνησης πρόστυχη και ανήθικη, που την θεωρούσε άτιμη και τον εξέθετε στα μάτια των συντρόφων του και όχι μόνο, αφού έπληττε την ιερατική του υπόσταση και τη στάση ζωής του.

Ο ιερέας Νικόλαος Ξενάκης απομακρύνεται στο καμιόνι, για να επιστρέψει στη φυλακή μετά την εκτέλεση των συντρόφων του.

Ο  γραμματέας του Έκτακτου Στρατοδικείου Αθηνών διαβάζει:

«Στις 20 Αυγούστου του 1948, ημέρα Παρασκευή και ώρα 5:45 π.μ. εν τω συνήθη τόπο των εκτελέσεων, όπισθεν του Σανατορίου Σωτηρία, χώρον  Γουδί,ο υπογεγραμμένος Ανθυπασπιστής της Χωροφυλακής Κρανιώτης Ευάγγελος του Αποστόλου, γραμματεύς του Έκτακτου Στρατοδικείου Αθηνών, επί παρουσία και του Βασιλικού Επιτρόπου Στασινοπούλου Γεωργίου, Δικαστικού Συμβούλου Δ τάξεως και των αντιπροσώπων  του Δήμου και  της Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας και του ιατρού του Φρουραρχείου Αθηνών,  ανέγνωσα την υπ’ αριθμόν 210/48 απόφαση του Έκτακτου Στρατοδικείου Αθηνών, δι’ ης κατεδικάσθησαν ούτοι εις ποινή θανάτου».

Οι 12 αγωνιστές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας παίρνουν τη θέση τους  στο βωμό της θυσίας, υψώνουν το ανάστημα τους, τεντώνουν τα γεμάτα ζωντάνια κορμιά τους και με μια φωνή στέλνουν το μήνυμα  στους λαούς του πλανήτη, η Ανατολή του ηλίου της κοινωνικής απελευθέρωσης χρειάζεται την προσφορά του καθενός μας.

Ο ιερέας τους πλησιάζει, τους ρωτά, αν επιθυμούν κάτι, του απαντούν, ψέλνοντας  τον εθνικό ύμνο.

Ένας στρατιώτης τους πλησιάζει, για να τους δέσουν τα μάτια μ΄ ένα μαύρο πανί…

Αρνούνται!! Σιγή ολίγων λεπτών…

Το απόσπασμα υψώνει τις κάνες. Ακολουθεί μια ομοβροντία….

Οι σφαίρες σκίζουν τον αέρα και καρφώνονται στα κορμιά τους.

Ακολουθεί η τυπική διαδικασία της μεταφοράς των άψυχων κορμιών  στο αυτοκίνητο του Δήμου για να μεταφερθούν στο Γ’ Νεκροταφείο και να θαφτούν σε ομαδικό τάφο.

Στον τοπικό τύπο του νησιού γράφονταν τα τελευταία λόγια:

«Ο  Θλιβερός  επίλογος της Ανταρσίας Χίου»

«Οι Ένοχοι επλήρωσαν με τη Ζωή τους, το ΕΓΚΛΗΜΑ των»

ΔΕΚΑ ΤΡΕΙΣ ΚΑΤΑΔΙΚΟΙ ΗΧΘΗΣΑΝ σήμερον την πρωίαν»

«Εις το ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΝ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ»

«Εξετελέσθη σαν σήμερον την 6ην πρωϊνήν εις τον παρά το Γουδί συνήθη τόπο των εκτελέσεων οι κάτωθι καταδικασθέντες εις θάνατον υπό του Έκτακτου Στρατοδικείου Αθηνών, Χίοι συμμορίται:

Π. Γεωργούλης, Κ. Ζερβός, Ισίδ. Πλακωτάρης, Ι    Τράτσης, Γ. Τσουκαλάς, Δ.Ψιακής, παπά Ξενάκης, Μάρκος Τζιώτης, Π. Ανδριώτης, Μ.Βατακης, Κ.Καραμαιλής, Κ. Ξυδάς και Γ.Κώσταλος.

Δεν εξετελέσθησαν οι καταδικασθέντες εις θάνατον με ψήφους 3 κατά 2  Ι. Πανέρης και Λορέντζος Κουκούλης.

Ο ανταποκριτής Σιδεράκης.

Από την έκδοση της Σύγχρονης εποχής Γιώργης Η. Αμπαζής, «Παπά Ξενάκης, Ο ιερέας που εκτελέστηκε δυο φορές», Αθήνα 2023

Γιώργης Η. Αμπαζής
Δάσκαλος

Δείτε ακόμα:

Γιώργη Η. Αμπαζή, «Παπα-Ξενάκης. Ο ιερέας που εκτελέστηκε δυο φορές»