75 χρόνια μετά την Απελευθέρωση των Γρεβενών από τον ΕΛΑΣ

Σαν σήμερα απελευθερώνεται η πόλη των Γρεβενών από τις δυνάμεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, που παρήλασαν την 25η Μαρτίου 1943, μια μέρα μετά δηλαδή, στην κεντρική πλατεία Αιμιλιανού. Ο νομός και η πόλη των Γρεβενών πλήρωσαν βαρύ φόρο αίματος κατά τους αγώνες του λαού μας τη δεκαετία του ’40. Οι κάτοικοι τις περιοχής που υπηρέτησαν στον ελληνικό στρατό κατά τον πόλεμο του ’40 συνέτριψαν την επίλεκτη ιταλική μεραρχία αλπινιστών Τζούλια στα βορειοδυτικά του νόμου. Η απελευθέρωση από τις γερμανικές κατοχικές δυνάμεις ήταν το επιστέγασμα των μαχών του Σχίνοβου και του Φαρδύκαμπου, ενώ την πόλη κατά την περίοδο 1943-1944 επισκέφτηκαν τόσο ο Μάρκος Βαφειάδης, όσο και ο Στέφανος Σαράφης.

Ο ΕΛΑΣ παρελαύνει στην πλατεία Αιμιλιανού στα Γρεβενά, 25η Μαρτίου 1943

Τα δεινά της πόλης ωστόσο δεν είχαν ακόμα τελειώσει, καθώς τον Ιούλιο του 1944 τα ναζιστικά στρατεύματα επέστρεψαν πυρπολώντας και λεηλατώντας την πόλη, καταστρέφοντας 125 εμπορικά καταστήματα και 350 κτίρια, όπως η Μητρόπολη, το Γυμνάσιο, το Οικοτροφείο, το Νοσοκομείο και το δικαστικό μέγαρο. Η πόλη υπήρξε και θέατρο του εμφυλίου πολέμου, καθώς τον Ιούλη του 1947, μετά από αποτυχημένη επίθεση του ΔΣΕ, η πόλη πλημμύρισε από πτώματα ανταρτών. Υπήρξε επίσης χώρος υποδοχής 12.000 περίπου “συμμοριόπληκτων” δηλαδή κατοίκων των γύρω χωριών που ξεσπιτώθηκαν από το μοναρχοφασιστικό κράτος ώστε να στερήσουν από το ΔΣΕ εφεδρείες, πληροφοριοδότες και ανεφοδιασμό. Όπως και η υπόλοιπη ύπαιθρος, έτσι και η επαρχία των Γρεβενών δε συνήλθε ποτέ από αυτό το βίαιο πλήγμα στον οικιστικό ιστό της περιοχής, με το τελειωτικό χτύπημα να έρχεται βέβαια μεταπολεμικά με το κύμα της μετανάστευσης στο εξωτερικό.