Αλήθειες και ψέματα, 31 χρόνια μετά την καπιταλιστική παλινόρθωση στη ΓΛΔ

Την περασμένη Κυριακή 3 Οκτώβρη, συμπληρώθηκαν 31 χρόνια από την «επανένωση» της Γερμανίας, δηλαδή από την καπιταλιστική παλινόρθωση στη Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία (DDR) και την επανασύσταση ενιαίου καπιταλιστικού γερμανικού κράτους.

Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες, πέρα από τις κυβερνητικές φιέστες και «δοξολογίες» στη «δημοκρατία» και την «ελευθερία» της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, ο γερμανικός Τύπος ασχολείται με την ανισομετρία μεταξύ ανατολικών και δυτικών κρατιδίων, τη διαφορά του βιοτικού επιπέδου, τον «κοινωνικό αποκλεισμό», όλες τις βαθιές συνέπειες της ανατροπής του σοσιαλισμού που τρεις δεκαετίες μετά είναι ακόμη αισθητές. Απασχολεί ιδιαίτερα και το φαινόμενο της λεγόμενης «Ostalgie» (λογοπαίγνιο από τις λέξεις «Ανατολή» και «νοσταλγία» στα Γερμανικά), το γεγονός δηλαδή ότι παρά τη θηριώδη καπιταλιστική προπαγάνδα και διαστρέβλωση, ένα πολύ μεγάλο μέρος των Ανατολικογερμανών θυμάται τα «πολλά θετικά», κατακτήσεις που είχε την περίοδο της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και τις έχασε μετά την αντεπανάσταση.

Χαρακτηριστική για το τι σήμανε πραγματικά η καπιταλιστική παλινόρθωση στη ΓΛΔ είναι έρευνα που επικαλείται το γερμανικό περιοδικό «Focus», με το 57% των Ανατολικογερμανών να εξακολουθούν σήμερα να αισθάνονται «πολίτες δεύτερης κατηγορίας».

Εξάλλου, διαπιστώνει το περιοδικό επικαλούμενο παλιότερες έρευνες, «οι πολίτες της ΓΛΔ ζούσαν σε ένα “αντισυνταγματικό κράτος”, όμως σίγουρα η ζωή τους είχε νόημα», ενώ «είχε επιτευχθεί ένα μικρό οικονομικό θαύμα» και μεγάλη πρόοδος σε επιστημονικούς κλάδους. Επομένως, «δεν είναι περίεργο που οι Ανατολικογερμανοί έχουν πολλές θετικές αναμνήσεις – για την οικογένεια και τους φίλους, για μια όχι καλά αμειβόμενη αλλά ασφαλή δουλειά, για μια κοινωνία στην οποία υπήρχαν λιγότερος ανταγωνισμός, λιγότερη ανισότητα, λιγότερος φθόνος».

«Εμείς, στη Δύση, δεν περιμέναμε ότι θα συνεχίσουν να είναι υπερήφανοι γι’ αυτά ακόμη και μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου…», αναφέρει.

Με αφορμή τη συγκεκριμένη επέτειο, η ΚΟ Κεντρικής Ευρώπης του ΚΚΕ οργάνωσε το περασμένο Σάββατο διαδικτυακή εκδήλωση με θέμα «Αλήθειες και ψέματα: 31 χρόνια από την καπιταλιστική παλινόρθωση στη Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία», αναδεικνύοντας τις κατακτήσεις του σοσιαλισμού, τις αδυναμίες σε αυτήν την οικοδόμηση, τις συντονισμένες αντεπαναστατικές δράσεις όλων των μηχανισμών της Δύσης και τις συνέπειες της καπιταλιστικής παλινόρθωσης.

Σε ένα εισαγωγικό βίντεο αποδομήθηκε η προπαγάνδα για τα «ανθισμένα τοπία» που θα περίμεναν τους Ανατολικογερμανούς με την επανένωση, ενώ κατά τη διάρκεια της ομιλίας προβλήθηκαν στοιχεία για το υψηλό επίπεδο ζωής που είχαν κατακτήσει οι εργαζόμενοι της ΓΛΔ.

Ακολουθούν αποσπάσματα από την ομιλία που έκανε η Πιπίτσα Κούσουλα, μέλος της ΤΕ Κεντρικής Ευρώπης του ΚΚΕ, και από τα διαφωτιστικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην εκδήλωση.

Πακτωλοί χρημάτων ξοδεύονται κάθε 9η Νοέμβρη, μέρα πτώσης του τείχους. Μέρα εθνικής αργίας καθιερώθηκε η 3η Οκτώβρη, μέρα και της τυπικής προσάρτησης της ΓΛΔ στην καπιταλιστική Γερμανία. Φιέστες, συναυλίες, εκδηλώσεις, εκπομπές στα αστικά ΜΜΕ σε όλο τον κόσμο. Χρηματοδοτήσεις πρότζεκτ ΜΚΟ και καμπάνιες ιδρυμάτων, όπως του αριστερού Die Linke, που βάζουν στο στόχαστρο την ιστορική μνήμη του λαού και προσπαθούν να αμαυρώσουν και να παραποιήσουν τα βιώματά του.

Γιατί η αστική τάξη ξοδεύει τόση ενέργεια και τόσα εκατομμύρια; Γιατί ασχολείται τόσο έντονα με κάτι που, όπως λένε, είναι ξεπερασμένο και παλιό; Γιατί έχει γνώση του πραγματικού εχθρού! Ξέρει ότι ο πραγματικός αντίπαλος είναι η οργανωμένη δράση του λαού για την επαναστατική αλλαγή της κοινωνίας, για την ανατροπή αυτού του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος και την οικοδόμηση μιας άλλης κοινωνίας.

Παρά τις αδυναμίες και την αρνητική πείρα, χωρίς να ωραιοποιούμε την κατάσταση, χωρίς να παραγνωρίζουμε τις παρεκκλίσεις στην πορεία οικοδόμησης των σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής, έχουμε χρέος να προβάλλουμε όλες τις κατακτήσεις και να σηκώνουμε ανάστημα στον αντικομμουνισμό τους.

Η διαδικασία κοινωνικοποίησης των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, κεντρικού σχεδιασμού και κατανομής του κοινωνικού προϊόντος ξεκίνησε αμέσως, κυρίως σε μεγάλες βιομηχανικές μονάδες και μονοπωλιακούς ομίλους όπως «SIEMENS», «AEG», «Krupp», «Thyssen». Ο ορυκτός πλούτος, η Ενέργεια, τα οδικά δίκτυα και άλλες υποδομές έγιναν λαϊκή περιουσία.

Δημεύτηκαν αγροτικές επιχειρήσεις μεγαλογαιοκτημόνων και εγκληματιών ναζί άνω των 1.000 στρεμμάτων. Σχεδόν η μισή διαθέσιμη γη είχε μοιραστεί σε εργάτες γης και ακτήμονες αγρότες.

Η εργασία αποτελούσε δικαίωμα και υποχρέωση καθένα που μπορούσε να εργαστεί, ανάλογα με την ειδικότητά του. Δεν υπήρχε η λέξη «ανεργία». Ο εβδομαδιαίος χρόνος εργασίας βρισκόταν σε συνεχή μείωση, χωρίς μείωση μισθού, οι μέρες αδείας συνεχώς αυξάνονταν. Η συμμετοχή των εργαζομένων στη διεύθυνση των παραγωγικών μονάδων έφτανε π.χ. το 1976 – 1980 στο 85%.

Οι εργαζόμενοι συμμετείχαν ενεργά και στη διαμόρφωση του πολιτικού συστήματος. Στη συζήτηση για το νέο Σύνταγμα κατατέθηκαν χιλιάδες προτάσεις και πολλές απ’ αυτές πάρθηκαν υπόψη με τη μορφή τροποποιήσεων στο νέο Σύνταγμα, που υπερψηφίστηκε σε δημοψήφισμα.

Η προστασία της Υγείας δεν ήταν μόνο συνταγματικά εγγυημένη, αλλά και βασική προτεραιότητα. Η Πρόληψη θεωρούνταν ο κυριότερος παράγοντας για την ανύψωση του βιοτικού επιπέδου του λαού. Με στόχο την έγκαιρη διάγνωση, το υγειονομικό σύστημα της ΓΛΔ φρόντιζε ανά τακτά χρονικά διαστήματα για τη διεξαγωγή ομαδικών εξετάσεων. Από την ιατρική επίσκεψη μέχρι τα φάρμακα, τα αναλώσιμα, τις θεραπείες, ακόμα και οι πιο χρονοβόρες και δαπανηρές εξετάσεις και τα χειρουργεία, όλα ήταν δωρεάν.

Είτε στον τόπο κατοικίας είτε στον τόπο εργασίας ο καθένας είχε άμεση πρόσβαση στην ιατρική περίθαλψη. Οι πολυκλινικές, από 184 το 1950, έφτασαν τις 615 το 1987. Οι γιατροί από 13.222 τις 41.500. Τα Κέντρα Υγείας από 575 στα 1.027. Ολες οι επιχειρήσεις με πάνω από 4.000 εργαζόμενους διέθεταν δικές τους πολυκλινικές με όλα τα σύγχρονα ιατρικά μέσα.

Τα συνδικάτα είχαν τον κύριο λόγο για τα μέτρα υγείας και ασφάλειας στους χώρους δουλειάς και από το 1960 έως το 1977 μειώθηκαν κατά 35% τα εργατικά ατυχήματα.

Οι γυναίκες και η μητρότητα, η οικογένεια προστατεύονταν από τον Οικογενειακό Κώδικα. Μειώθηκε ο χρόνος εργασίας για τη γυναίκα και αυξήθηκε η ετήσια άδεια για 800.000 εργαζόμενες μητέρες με δύο ή περισσότερα παιδιά.

Το 80% των παιδιών ηλικίας έως 3 ετών και όλα τα παιδιά από 3 έως 6 χρόνων είχαν θέση σε παιδικό σταθμό ήδη από τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Καθιερώθηκαν η δημιουργική απασχόληση και η σίτιση των παιδιών μέσα από τις δομές της Εκπαίδευσης. Ιδιαίτερη κρατική στήριξη απολάμβαναν οι μητέρες χωρίς σύζυγο, όπως και οι πολύτεκνες οικογένειες, με άδειες, διακοπές κ.ά.

Τα σχολεία ήταν τα πρώτα κοινωφελή κτίρια που χτίζονταν σε νεόδμητες συνοικίες της DDR, ενώ πολλαπλασιάστηκαν μέσα σε 30 χρόνια τα πανεπιστήμια και οι ανώτατες σχολές (από 18 σε 53).

Στην DDR προαγόταν οργανωμένα η καλλιτεχνική παιδεία. Τα στοιχεία του 1979 μιλάνε από μόνα τους: 6.700 συγκροτήματα/χορωδίες με 220.150 μέλη, 6.400 μεικτές ορχήστρες με 775.00 μέλη, 1.140 λαϊκοί θίασοι με 15.850 μέλη, 1.160 όμιλοι ζωγραφικής με 16.500 μέλη.

Οχι άδικα, η DDR χαρακτηρίζεται ως η χώρα του βιβλίου: 12.733 γενικές βιβλιοθήκες και 5.041 βιβλιοθήκες συνδικάτων και εργοστασίων, το 77% των μαθητών ηλικίας 7 έως 14 ετών ήταν μέλη δανειστικών βιβλιοθηκών.

Η λαϊκή στέγη θεωρούνταν κοινωνικό αγαθό. Το πρόβλημα της κατοικίας, που τόσο ταλαιπωρεί σήμερα τον λαό στις μεγάλες γερμανικές πόλεις, αποτελούσε δικαίωμα του κάθε πολίτη.

Κάθε νέος ήξερε με την ενηλικίωσή του ότι θα έχει ένα διαμέρισμα. Με την απόφασή του για γάμο έπαιρνε αυτόματα μεγαλύτερο σπίτι, όπως αντίστοιχα με τον ερχομό κάποιου παιδιού. Το ενοίκιο ήταν συμβολικό, από 2,5% έως 5% του μισθού, και όχι 50%-70 % όπως σήμερα.

Η θέρμανση του σπιτιού και του νερού δεν απασχολούσε καθόλου τα λαϊκά στρώματα, αφού η πληρωμή που αναλογούσε ήταν αμελητέα σε σχέση με το μισθό.

Από την άλλη, ραγδαία ήταν η επιδείνωση του λαού μετά την καπιταλιστική παλινόρθωση, από την πρώτη κιόλας μέρα που ξεκίνησε το ξεπούλημα της λαϊκής περιουσίας σε καπιταλιστικά συμφέροντα έναντι εξευτελιστικών τιμών, μέχρι και του χυδαίου, όπως το ξεπούλημα ολόκληρης επιχείρησης για 1 μάρκο.

25 δισ. τετραγωνικά μέτρα οικοπέδων και κτιρίων, 8.500 βιομηχανικές μονάδες, 7.500 εστιατόρια, 900 βιβλιοπωλεία, 1.854 φαρμακεία, πολιτιστικά ιδρύματα κ.ά. παραδόθηκαν στα μονοπώλια της Δύσης.

Οι Ανατολικογερμανοί κατάλαβαν πολύ νωρίς τι πάει να πει αστική «ελευθερία» και αστική «δημοκρατία». Οι νικητές εξαπέλυσαν ένα απίστευτο κυνήγι τρομοκρατίας απέναντι σε οποιονδήποτε είχε την παραμικρή σχέση με την εργατική εξουσία. Πάνω από 10 χρόνια τα έκτακτα δικαστήρια της Δυτικής Γερμανίας δικάζουν και καταδικάζουν πολίτες της ΓΛΔ, ιδιαίτερα στρατιωτικούς, πολιτικούς, στελέχη του Ενιαίου Σοσιαλιστικού Κόμματος, δικαστικούς, στελέχη σοσιαλιστικών επιχειρήσεων. Σε αυτούς τους ανθρώπους δεν συγχώρησαν ποτέ ότι τόλμησαν να πορευτούν το δρόμο του σοσιαλισμού. Οι νικητές δίκαζαν τους ηττημένους. Οι πρώην ναζί δίκαζαν τους κομμουνιστές…

Την ίδια ώρα, από το 1990 έως το 1995 καταστράφηκαν πάνω από 3.000.000 θέσεις εργασίας. Εμφανίστηκαν άστεγοι, άνεργοι, φτωχοί, αμόρφωτοι, αποκλεισμένοι και περιθωριοποιημένοι άνθρωποι. Η μαζική μετανάστευση μείωσε τον πληθυσμό κατά τουλάχιστον 12%.

Σήμερα η παιδική φτώχεια βρίσκεται στο 26%, με το 70% των παιδιών αυτών να μην έχει κάνει ποτέ διακοπές, 33% να μην έχει επαρκή χώρο στο σπίτι για να μελετήσει ή να παίξει, με 1 στα 7 παιδιά από φτωχές οικογένειες να ζει σε διαμερίσματα με υγρασία και 1 στα 10 να μην έχει ούτε κατάλληλο ρουχισμό για τον χειμώνα. Ολα τα νοσοκομεία της Γερμανίας λειτουργούν σαν επιχειρήσεις που προσπαθούν να κερδίσουν εκμεταλλευόμενοι τόσο τους εργαζομένους όσο και τους ασθενείς, επιβάλλοντας περικοπές, ρίχνοντας το επίπεδο των παροχών.

Στην πράξη, με την πτώση του τείχους υψώθηκε το τείχος των ταξικών φραγμών. Τείχος που οι εργαζόμενοι στις καπιταλιστικές χώρες το ξέρανε καλά! Αλλά και αυτοί βίωσαν την επιδείνωση της ζωής τους με την πτώση του τείχους. Μετά τις ανατροπές εντάθηκε η επίθεση στα εργασιακά δικαιώματα. Μέχρι και σήμερα ξεριζώνουν εργατικές και κοινωνικές κατακτήσεις και σε Ανατολική και Δυτική Γερμανία.

Ριζοσπάστης