Αντιπαροχή – Μια μικρή εισαγωγή (VIDEO)

Μπορεί συχνά να ακούμε για τη λέξη “φιλότιμο”, που δε μεταφράζεται σε άλλες γλώσσες, μια έννοια ωστόσο που απαντάται πράγματι μόνο στα ελληνικά, αυτή της αντιπαροχής, δηλαδή της χορήγησης οικοπέδων σε κατασκευαστές πολυκατοικιών με αντάλλαγμα τη χορήγηση διαμερισμάτων σε αυτή, προκαλεί σαφώς λιγότερους συνειρμούς.

Το μικρό ντοκιμαντέρ “Αντιπαροχή – Μια μικρή εισαγωγή”, που δημιούργησαν στα πλαίσια του ερευνητικού τους πρότζεκτ “Η Αντιπαροχή και οι αρχιτέκτονές της”, από τον Απρίλη του 2019 ως το Φλεβάρη του 2020, οι Σταύρος Αλιφραγκής και Κωνσταντίνα Κάλφα, επιχειρεί αυτό ακριβώς που λέει ο τίτλος της, δηλαδή μια πρώτη παρουσίαση του μοναδικά νεοελληνικού μεταπολεμικού οικιστικού και κοινωνικού φαινομένου, που άλλαξε ριζικά το πρόσωπο της Αθήνας, αλλά και των μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας. Η αντιπαροχή από τη μια έγινε η βάση για την εξαιρετικά υψηλή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα ιδιοκατοίκηση στη χώρα μας, προσφέροντας σε αρκετές περιπτώσεις ανέσεις άγνωστες στις παλιότερες κατοικίες, από την άλλη ενοχοποιείται για την άσχημη εικόνα των πόλεων και ιδιαίτερα του κέντρου της πρωτεύουσας.

Η έρευνα επικεντρώνεται στην κοινωνική ιστορία της αντιπαροχής, εστιάζοντας στη μητροπολιτική περιοχή των Αθηνών, σε μια περίοδο που εκτείνεται από το 1929 ως το 1974 και την πτώση της δικτατορίας. Στόχος της έρευνας είναι να ρίξει φως ιστορικά ζητήματα σχετιζόμενα όχι μόνο με το ελληνικό αστικό περιβάλλον, αλλά και στη βραχυπρόθεσμη περίοδο κοινωνικοοικονομικής ανοικοδόμησης, την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, της πολιτικής και της κοινωνικής ενσωμάτωσης, τη δημιουργία κοινωνικών ταυτοτήτων και της μεσαίας τάξης στην Ελλάδα. Στο ντοκιμαντέρ παρουσιάζεται ένα μικρό τμήμα των συνεντεύξεων που ελήφθησαν στα πλαίσια της έρευνας, τόσο μέσα από τα μάτια των “πρωταγωνιστών” της αντιπαροχής, και τα υποκειμενικά τους βιώματα, όσο και μέσα από το πρίσμα των σύγχρονων ερευνητών του φαινομένου.