«Δεν μας είναι εύκολο να ικανοποιήσουμε το αίτημα των Ελλήνων συντρόφων» – Για τη στάση του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος τον Δεκέμβρη του 1944
Την ίδια στιγμή που η ηγεσία του ΚΚΕ απευθυνόταν σε αδελφά ΚΚ για να ζητήσει βοήθεια, κρατούσε τις κύριες δυνάμεις του ΕΛΑΣ μακριά από την Αθήνα, ενώ είχε ήδη εγκαταλείψει το σχέδιο κατάληψης της Αττικής.
Περαιτέρω στοιχεία που υπάρχουν γύρω από αυτό το ζήτημα αναδεικνύουν και ένα άλλο βασικό συμπέρασμα:
Είναι θεμιτό και δικαιολογημένο ένα σοσιαλιστικό κράτος το οποίο κινδυνεύει – σε συνθήκες που το διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα βρίσκεται σε πόλεμο, είναι διασπασμένο – να κάνει και εκείνο τις κινήσεις της εξωτερικής του πολιτικής ώστε να κερδίσει χρόνο, να αξιοποιήσει τη διάσπαση του ιμπεριαλιστικού μπλοκ, να οργανώσει από κοινού στρατιωτικές επιχειρήσεις με κάποιες δυνάμεις, ακόμα και να προχωρήσει σε διαπραγματεύσεις, ενδεχομένως και για το θέμα της λήξης του πολέμου, των συμφωνιών ανακωχής που προϋποθέτουν διεθνείς συμβάσεις κ.λπ.
Ομως, οι παράγοντες που διαμορφώνουν την «επόμενη μέρα» και αφορούν την ταξική πάλη είναι πιο σύνθετοι. Ο κάθε πόλεμος έχει και τη δική του δυναμική στο εσωτερικό της κάθε χώρας που εμπλέκεται στον πόλεμο, αρχικά είτε ως επιτιθέμενο κράτος είτε ως κατεχόμενο. Ο ταξικός συσχετισμός δυνάμεων τείνει να αλλάζει, όπως π.χ. στην Ελλάδα, όπου κυρίως ηγήθηκε το ΚΚΕ σε έναν απελευθερωτικό αντικατοχικό αγώνα και όχι η αστική τάξη της χώρας. Αυτές οι αλλαγές στο συσχετισμό υπέρ της εργατικής τάξης και των λαϊκών δυνάμεων έχουν καθοριστικό ρόλο στη διεκδίκηση της «επόμενης μέρας» από τη λαϊκή πλειοψηφία, και όχι μόνο ή κυρίως να καθοριστούν από διαπραγματεύσεις και συμφωνίες ανάμεσα σε κράτη – συμπεριλαμβανομένων και σοσιαλιστικών – που κέρδισαν στον πόλεμο, στην προκειμένη περίπτωση από τα σύμμαχα αλλά ταξικά διαφορετικά κράτη ΕΣΣΔ – ΗΠΑ – Ηνωμένο Βασίλειο. Ο πρώτος λοιπόν λόγος της μεταπολεμικής εξέλιξης σχετίζεται με την εξέλιξη του αγώνα στο εσωτερικό της κάθε χώρας και σε αυτό πρέπει να έχουν λόγο αποφασιστικό οι εσωτερικές διεργασίες από τη σκοπιά του επαναστατικού εργατικού κινήματος, προσελκύοντας στον μέγιστο δυνατό βαθμό τη διεθνιστική ταξική αλληλεγγύη του κομμουνιστικού κινήματος ή των συγκροτημένων σοσιαλιστικών κρατών.
Το κείμενο βασίζεται σε αποσπάσματα από το Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ τ.Β1 (1939 – 1949), καθώς και στο κείμενο του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ με τίτλο «Συμπεράσματα για το πέρασμα από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό» (ΚΟΜΕΠ τ.3/2020) – Αποτελεί μέρος του αφιερώματος του Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου 5-6 Δεκέμβρη 2020, με τίτλο «76 χρόνια από την ηρωική Μάχη της Αθήνας».
