«Είναι ο λαός της Κούβας που εμείς αντιπροσωπεύουμε»

Εικοσιένα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τις 12 του Σεπτέμβρη 1998, όταν οι πέντε Κουβανοί πατριώτες Χεράρδο Ερνάντες, Ρενέ Γκονζάλες, Ραμόν Λαμπανίνιο, Φερνάντο Γκονζάλες και Αντόνιο Γκερέρο συλλαμβάνονται στις ΗΠΑ με την κατηγορία «κατασκοπίας σε βάρος των συμφερόντων» της χώρας.

Στην πραγματικότητα με τη δράση τους οι «5» (όμως θα γίνουν στη συνέχεια γνωστοί από τα κινήματα αλληλεγγύης σε όλο τον κόσμο), είχαν διεισδύσει στην αντικουβανική μαφία του Μαϊάμι με σκοπό να αποτρέψουν εγκληματικές πράξεις και δολιοφθορές, εκτελεσμένες από αντεπαναστατικές αντικουβανικές οργανώσεις που δρουν στο Μαϊάμι με τη συνεργασία των ΗΠΑ και έχουν στοιχίσει μέχρι σήμερα τη ζωή σε πάνω από 3.500 ανθρώπους στην Κούβα, ενώ έχουν αφήσει χιλιάδες άλλους ανάπηρους και έχουν προκαλέσει ανυπολόγιστες ζημιές στην οικονομία του νησιού της επανάστασης.

Μέσα σε υποκινούμενο κλίμα αντικουβανικής υστερίας και μετά από δίκες-παρωδία οι «5» θα καταδικαστούν σε εξοντωτικές ποινές. Οι απάνθρωπες συνθήκες κράτησης των πέντε Κουβανών πατριωτών θα καταγγελθούν από την Επιτροπή Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, από προσωπικότητες και οργανώσεις σε όλο τον κόσμο και στη χώρα μας. Θα αναπτυχθεί ένα παγκόσμιο γιγάντιο κύμα αλληλεγγύης που με πολύμορφες αγωνιστικές δράσεις και εκδηλώσεις θα απαιτεί την απελευθέρωση των «5» και την επιστροφή τους στην πατρίδα. Μετά από πολύχρονους αγώνες των «5», της Κουβανικής κυβέρνησης και των αλληλέγγυων σε όλο τον κόσμο, τον Δεκέμβρη του 2014 θα επιστρέψουν ελεύθεροι στην Κούβα ο Χεράρδο Ερνάντες, ο Ραμόν Λαμπανίνο και ο Αντόνιο Γκερέρο. Νωρίτερα είχαν αποφυλακιστεί ο Ρενέ Γκονζάλες και ο Φερνάντο Γκονζάλες.

Στις 24 του Φλεβάρη του 2015, ο πρόεδρος της Κούβας Ραούλ Κάστρο παρασημοφόρησε τους πέντε Κουβανούς με το μετάλλιο του «Τάγματος της Πλάγια Χιρόν» (η κουβανική ονομασία του Κόλπου των Χοίρων), ανακηρύσσοντάς τους «Ήρωες της Δημοκρατίας». Στην τελετή θα μιλήσει εκ μέρους των πέντε ο Χεράρδο Ερνάντες, που θα τονίσει: «Η πατρίδα μπορεί να υπολογίζει σε αυτούς τους Πέντε στρατιώτες που σήμερα, ενόπιον ολόκληρου του λαού μας, επαναβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας να τον υπηρετήσουμε ως την τελευταία μας μέρα, και να είμαστε πάντα πιστοί στις ιδέες του Μαρτί, του Τσε, του Φιντέλ και του Ραούλ».

Στις 28 του Φλεβάρη 2015 υποδέχτηκε τους πέντε ήρωες ο Φιντέλ, που μετά τη συνάντηση θα δηλώσει μεταξύ άλλων: «Είχα ευτυχώς αρκετή ώρα για να τους ζητήσω να επενδύσουν μέρος από την τεράστια ακτινοβολία τους σε κάτι που θα είναι εξαιρετικά χρήσιμο για τον λαό μας».

Η απελευθέρωση των τριών αγωνιστών έγινε στα πλαίσια της «εξομάλυνσης των διπλωματικών σχέσεων» μεταξύ ΗΠΑ και Κούβας, που ξεκίνησε επί προεδρίας Ομπάμα. Μια «εξομάλυνση» που δεν επηρέασε τον πολύμορφο αποκλεισμό της σοσιαλιστικής Κούβας από τις ΗΠΑ και με συνεργό την Ευρωπαϊκή Ένωση, που κρατάει περισσότερο από μισό αιώνα, μέχρι σήμερα.

Ακολουθεί μια πολύ μικρή γεύση για το πώς οι 5 Κουβανοί ήρωες αντέδρασαν στη σύλληψη, πώς βίωσαν της δίκες-παρωδία, πώς άντεξαν στις φυλακές, από που άντλησαν τη δύναμη για ν’ αντέξουν και τι σκέφτονταν μετά την απελευθέρωσή τους και την επιστροφή στην πατρίδα. Επιλέξαμε και παραθέτουμε μερικά μικρά αλλά χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το βιβλίο «Οι πέντε Κουβανοί μιλούν για τη ζωή τους μέσα στην εργατική τάξη των ΗΠΑ» (εκδ. Διεθνές Βήμα, Αθήνα 2017).

Ο Ρενέ Γκονζάλες

Ρενέ Γκονζάλες: «Ξαφνικά, το πρωινό της 12ης Σεπτέμβρη έπρεπε να πάρουμε μια απόφαση…»

“Εμείς ζήσαμε πολύ κρίσιμες στιγμές, όπως ήταν το πρωινό της 12ης Σεπτέμβρη 1998. Καθένας από εμάς είχε διαμορφώσει τον τρόπο ζωής του. Ζούσαμε με τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Είχαμε έναν τρόπο ζωής ανώτερο από αυτόν που έχουμε εδώ στην Κούβα, γιατί εργαζόμασταν σε μια χώρα που είναι στο κέντρο του ιμπεριαλιστικού κόσμου. Καθένας μας είχε το αυτοκίνητό του, ένα σπίτι που υποθετικά ήταν ιδιοκτησία μας, μολονότι γνωρίζαμε ότι όλο αυτό ήταν μια πλάνη. Η ιστορία μας το απέδειξε μετέπειτα, όταν η Ολγίτα έχασε το σπίτι μετά τη σύλληψή μου. Όμως, πρέπει να πούμε ότι είχαμε μια άνετη ζωή.

Ξαφνικά, το πρωινό της 12ης Σεπτέμβρη έπρεπε να πάρουμε μια απόφαση, όπως έλεγε ο Αντόνιο. Γνωρίζαμε ότι με μία κίνηση μπορούσαν να μας αφαιρέσουν όλα όσα είχαμε. Θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει το άλλο. Επιλέξαμε να μην προδώσουμε την Κούβα. Και από εκείνη την στιγμή, όταν μας μετέφεραν στο Ομοσπονδιακό Κέντρο Κράτησης στο Μαϊάμι, αρχίσαμε να κατανοούμε ότι έπρεπε να εγκαταλείψουμε διαμιάς όλα όσα θεωρούσαμε σίγουρα μέχρι εκείνη τη στιγμή. Όλα τα υλικά πράγματα που συσσωρεύει κανείς κατά τη διάρκεια χρόνων εργασίας: τα ρουχαλάκια, το αυτοκινητάκι, το σπιτάκι που το έχεις φτιάξει όμορφα.

Στη συνέχεια, ήρθε ο αγώνας για να επιβιώσουμε ως ανθρώπινα όντα. Αυτοί πρώτα καταδίωξαν την αξιοπρέπειά μας και εναντίον της εξαπέλυσαν όλη τους τη δύναμη. Μαζί με αυτό καταδίωξαν και την ευτυχία μας. Όμως σιγά σιγά συνειδητοποιείς ότι είναι εφικτό να προστατεύσεις την ευτυχία κάτω από αυτές τις συνθήκες. Αποτελεί τμήμα της αντίστασης που αναπτύσσεις απέναντι στον εκβιασμό, στην υπεροψία, στις καταχρήσεις των δικαστικών. Υπήρχαν άλλοι άνθρωποι, ακόμα πιο δυστυχείς από τους κρατούμενους κατά τη διάρκεια της διαδικασίας: οι εισαγγελείς. Εμείς μετατρέψαμε αυτούς τους εισαγγελείς στους πιο δυστυχείς τύπους που είδαμε σε εκείνους τους επτά μήνες.”

Ο Χεράρδο Ερνάντες

Χεράρδο Ερνάντες: «Η αλληλεγγύη ήταν απαραίτητη για τη δική μας καθημερινή μας αντίσταση»

“Εγώ έβλεπα το κίνημα αλληλεγγύης με τον αγώνα μας σαν έναν μεγάλο μηχανισμό αποτελούμενο από πολλά μικρά κομμάτια που, αν ένα έλειπε, τα άλλα συνέχιζαν να δουλεύουν. Η τελική έκβαση του Δεκέμβρη οφειλόταν σε γεγονότα πολύ συγκεκριμένα. Είχε σχέση με τον ενάμιση χρόνο διαπραγματεύσεων ανάμεσα στις κυβερνήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κούβας που έχουν πια δημοσιοποιηθεί. Αλλά η ελευθερία μας δεν θα ήταν δυνατή, χωρίς τη δουλειά χιλιάδων ανθρώπων για πολλά χρόνια έτσι ώστε η υπόθεσή μας να γίνει γνωστή.

Ας αναρωτηθούμε: Γιατί η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών έπρεπε να απελευθερώσει τους Πέντε αν δεν τους ήξερε κανείς; Γιατί να ενοχληθεί αν ο κόσμος δεν ζητούσε την ελευθερία μας κάθε μέρα; Δεν μπορεί να μειωθεί η επίπτωση όλων των προσπαθειών που έγιναν για χρόνια. Η αποφυλάκισή μας ήταν το αποτέλεσμα πλατιών και ενωμένων αγώνων αλληλεγγύης.

Η αλληλεγγύη ήταν απαραίτητη για τη δική μας καθημερινή μας αντίσταση.

Όταν με έβαλαν στην «κάσα» στο Λόμποκ το 2003, έφτασε ως εμένα η είδηση ότι έξω υπήρχαν σύντροφοι που διαδήλωναν απέναντι από το Γραφείο Φυλακών και το Υπουργείο Δικαιοσύνης στην Ουάσιγκτον, με πανό που ζητούσαν την απελευθέρωσή μας. Αυτό μου έδωσε μια τρομερή δύναμη.Έλεγα στον εαυτό μου: Ο δικός μου ρόλος σε αυτό τον μικρό χώρο είναι να αντισταθώ, να μη μου έρθει κρίση πανικού και παραδοθώ. Η αποστολή μου ήταν να δικαιώσω την προσπάθεια τόσων συναγωνιστών εκεί έξω. Αν αυτοί το έκαναν κάτω από τη βροχή ή με πολύ υψηλές θερμοκρασίες, απουσιάζοντας από τη δουλειά τους, τότε πώς να μην το κάνω εγώ;

Συχνά δεν μιλάμε γι’ αυτό. Αλλά η αξία της αλληλεγγύης φαίνεται στα αποτελέσματα. Θέλω να τονίσω τη σημασία που είχε για εμάς όταν βιώναμε τις χειρότερες στιγμές στη φυλακή.”

Ο Αντόνιο Γκερέρο

Αντόνιο Γκερέρο: «Να έχεις αφομοιώσει την αίσθηση της χρησιμότητας…»

“Γιατί διατηρήσαμε την ευτυχία μέσα στη φυλακή; Κοιτάξτε, κάθε μέρα όταν σηκώνεσαι είναι μια κρίσιμη στιγμή στη ζωή σου, μια νέα ευκαιρία. Όμως υπάρχουν στιγμές που είναι πιο κρίσιμες, που σε καθορίζουν. Όσο πιο πολύ βαδίζεις στον σωστό δρόμο κάθε μέρα, και σηκώνεσαι νιώθοντας χρήσιμος και με ξεκάθαρες ιδέες, όταν φτάσει αυτή η αποφασιστική στιγμή, θα είσαι καλύτερα προετοιμασμένος.

Ο μοναδικός τρόπος για να έχεις προετοιμαστεί είναι να έχεις ήδη αφομοιώσει αυτή την αίσθηση της χρησιμότητας, αυτά τα παραδείγματα, αυτό τον αλτρουισμό. Πρέπει να πηγαίνεις πιο μακριά από ένα σύνθημα ή κάτι που διάβασες. Είναι ήδη μέσα σου. Και σου επιτρέπει να ακουμπάς στο κεφάλι σου στο μαξιλάρι και να κοιμάσαι ήσυχος με τον ίδιο σου τον εαυτό.”

Ο Φερνάντο Γκονζάλες

Φερνάντο Γκονζάλες: «Να κάνεις κάτι για την κοινωνία, για την ανθρωπότητα»

“Τα ανθρώπινα όντα εξελισσόμαστε από το ζωικό βασίλειο και έχουμε μέσα μας αυτό το ένστικτο του αγώνα για την επιβίωση. Όμως ξεχωρίζουμε από το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο. Είμαστε συνειδητοποιημένα ζώα, μολονότι αυτό το εγωιστικό ένστικτο παραμένει μέσα μας.

Η ανθρωπότητα έχει περάσει από διαφορετικά οικονομικά συστήματα. Ο καπιταλισμός, που σήμερα κυριαρχεί, είναι ένα σύστημα το οποίο αναζητά να κινητοποιήσει τον εγωισμό σε όλους μας.

Από την άλλη μεριά, ο σοσιαλισμός θα κυριαρχήσει στον βαθμό που θα είναι ικανός να δημιουργήσει μια διαφορετική κουλτούρα, μεταξύ άλλων, την ικανότητα να αφοσιώνεσαι σε κάτι πιο μεγάλο από τον εαυτό σου. Με όλο τον σεβασμό προς την ατομικότητα, το πιο σημαντικό, όπως έλεγε ο Χοσέ Μαρτί, είναι να κάνεις κάτι για την κοινωνία, για την ανθρωπότητα.”

Ο Ραμόν Λαμπανίνο

Ραμόν Λαμπανίνο: «Ο Φιντέλ μάς έδειξε τον δρόμο και τον έχουμε υπερασπιστεί με το αίμα μας»

“Πρέπει να δώσουμε συγχαρητήρια στον κουβανικό λαό, γιατί η Κούβα δεν έκανε πίσω ούτε ένα βήμα στις επαναστατικές μας αρχές. Ήταν η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών που αναγκάστηκε να πει: «Θα αλλάξουμε τις μεθόδους μας, γιατί δεν λειτούργησαν». Πρέπει να νιώθουμε περήφανοι και αισιόδοξοι. Γιατί πετύχαμε μια ηθική νίκη. Την κερδίσαμε με αντίσταση, θυσία και αφοσίωση. Ο Φιντέλ μάς έδειξε τον δρόμο και τον έχουμε υπερασπιστεί με το αίμα μας, με τα όπλα στο χέρι. Και αυτός είναι ο δρόμος που συνεχίζουμε να υπερασπιζόμαστε.”

Οι πέντε Κουβανοί ήρωες: Χεράρδο Ερνάντες, Ρενέ Γκονζάλες, Ραμόν Λαμπανίνιο, Φερνάντο Γκονζάλες και Αντόνιο Γκερέρο

Αντόνιο Γκερέρο «Το κύρος που αποκτήσαμε προέρχεται από την αντίσταση του λαού μας»

“Ένας συναγωνιστής εδώ μιλούσε για τον ιστορικό μας ρόλο. Αγαπητέ, ας μην παραμυθιαζόμαστε. Εδώ δεν έχει σημασία τι έκανες. Έχει σημασία τι κάνεις. Εδώ όλος ο κόσμος είναι σημαντικός. Να μην έρθει κανείς που να θέλει να γίνει ο αναντικατάστατος, ο ήρωας της ταινίας. Είναι ξεκάθαρο;

Έτσι το βλέπουμε εμείς. Έχουμε μάλιστα κάνει μια συμφωνία μεταξύ μας, μια αδερφική δέσμευση, ότι, αν αύριο δούμε ότι σε έναν από εμάς πάρουν λίγο τα μυαλά του αέρα, -που δεν θα γίνει- θα τον φωνάξουμε και θα του πούμε: «Κοίτα, μου φαίνεται ότι δεν μοιάζεις στο άτομο που γνώρισα». Θα καθίσουμε να το συζητήσουμε, γιατί έτσι γίνεται ανάμεσα σε συναγωνιστές.

Αυτό που θέλω να πω είναι ότι η δουλειά που έχουμε μπροστά μας είναι έργο για όλους, δεν είναι έργο για τρία, τέσσερα άτομα. Υπεύθυνοι για τη δημοσιότητα που έχουμε είναι εκείνοι που μας έκλεισαν στη φυλακή. Από εκεί προήλθε η μεγάλη μάχη της αλληλεγγύης. Αλλά στο φόντο όλων όσων συνέβησαν δεν είναι η φιγούρα η δική μας ως άτομα, αλλά ο λαός της Κούβας που εμείς αντιπροσωπεύουμε. Το κύρος που αποκτήσαμε προέρχεται από την αντίσταση του λαού μας. Ναι, εμείς βρεθήκαμε σε αυτή τη θέση, αλλά θα μπορούσε να έχει συμβεί σε άλλους συναγωνιστές που είχαμε εκεί.”