Εβίτα Περόν: Η ζωή και ο θάνατος ενός μύθου

Λίγες γυναίκες λατρεύτηκαν από έναν ολόκληρο λαό όπως η Εβίτα. Η φτωχή ηθοποιός γνώρισε σε ένα γκαλά τον όμορφο ”πρίγκιπα” και βρέθηκε να αποθεώνεται από τον λαό της Αργεντινής. Παρά τους πολέμιους της και το χαμένο της νεκρό σώμα για 16 χρόνια κανείς δεν μπόρεσε να θαμπώσει την λάμψη της.

Μέχρι και σήμερα αποτελεί μυστήριο πού γεννήθηκε και πότε. Σίγουρη είναι μόνο η ημερομηνία 7 Μαΐου. Γεννήθηκε σε μια φτωχική γειτονιά του Μπουένος Άιρες. Εκείνη και τα αδέρφια της ήταν παιδιά εκτός γάμου, ενός πλούσιου ιδιοκτήτη ράντσου. Εκείνος ήταν ήδη παντρεμένος με παιδιά. Τους εγκατέλειψε οριστικά ένα χρόνο μετά την γέννησή της για να γυρίσει στην σύζυγο του.

Εκείνη και τα αδέρφια  της μεγάλωσαν φτωχικά. Μετά το θάνατο του πατέρα τους, ο οποίος τους επέτρεψε μετά θάνατον να χρησιμοποιούν το επώνυμό του, μετακόμισαν σε μια επαρχιακή πόλη της Αργεντινής. Το στίγμα των νόθων παιδιών φορτώθηκε ανάμεσα στα πράγματά τους. Αποκομμένα από την κοινωνία και στιγματισμένα από το ”κρίμα” της μητέρας τους σε μια αυστηρή καθολική κοινωνία η οποία προστάτευε μόνο όσους κρατούσαν τα κοινωνικά ήθη έστω και προσχηματικά.

Αναγκάζεται από την παιδική της ηλικία να δουλεύει σαν υπηρέτρια και μαγείρισσα. Στα 15 της χρόνια, αποφασίζει να ασχοληθεί με την υποκριτική, εκμεταλλευόμενη την εφηβική της ομορφιά και φρεσκάδα. Ακολουθώντας έναν έρωτα  βρέθηκε στην πρωτεύουσα στα μέσα της δεκαετίας του ’30, όταν το Μπουένος Άιρες έσφυζε από ζωή και πλούτο.

Η σχέση αυτή τελείωσε γρήγορα αλλά εκείνη ήταν αποφασισμένη να πετύχει, έστω και μόνη της στην μεγάλη αχανή πόλη. Ασχολείται με το ραδιόφωνο και τον κινηματογράφο. Βάφει τα μαλλιά της ξανθά. Ταξιδεύει σε ολόκληρη την χώρα. Στην αρχή δυσκολεύεται να τα φέρει βόλτα. Μόνη γυναίκα χωρίς γνωριμίες σε μια ανδροκρατούμενη και συντηρητική κοινωνία.

Το 1942, η τύχη της χαμογελά. Η συνεργασία της με την εταιρία Candijeras, χορηγούμενη από μια εταιρία σαπουνιών, της δίνει έναν καθημερινό ρόλο στο ραδιόφωνο στην σειρά ”Πολύ Καλά”. Εκεί γνωρίζει την οικονομική σταθερότητα και την φήμη. Σύντομα γίνεται η πιο ακριβοπληρωμένη ραδιοφωνική ηθοποιός. Μετακομίζει σε μια ευκατάστατη γειτονιά αλλά δεν μένει άπραγη απέναντι στις κοινωνικές και πολιτικές αδικίες, ιδρύει το πρώτο αργεντίνικο συνδικάτο για τους εργαζόμενους του ραδιοφώνου.

Δυο χρόνια αργότερα γίνεται ισχυρός σεισμός στην περιοχή San Juan της Αργεντινής που στοιχίζει την ζωή σε 10.000 ανθρώπους και αφήνει πίσω του χιλιάδες τραυματίες και τεράστιες υλικές καταστροφές. Οι καλλιτέχνες της εποχής ευαισθητοποιούνται και αναλαμβάνουν δράση ώστε να μαζέψουν χρήματα για την αποκατάσταση των ζημιών. Ο τότε Υπουργός Εργασίας στρατηγός Χουάν Περόν χαιρετίζει και συντονίζει αυτή την προσπάθεια εράνου για την πληγείσα περιοχή. Σε ένα γκαλά συναντά την Εβίτα. Η έλξη υπήρξε αμοιβαία και λίγες ώρες αργότερα, ο χήρος στρατηγός φεύγει από το γκαλά συνοδευόμενος από την ηθοποιό. Από την πρώτη μέρα τα κουτσομπολιά δίνουν και παίρνουν. Εκείνος είναι 48 ετών και εκείνη μόλις 24.. Ήταν πραγματική έλξη ή απλή καπατσοσύνη μιας γυναίκας που έψαχνε απεγνωσμένα να ”βολευτεί” δίπλα σε κάποιον ισχυρό;

Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τι συνέβαινε μέσα στο κεφάλι της. Το σίγουρο είναι πως έμεινε δίπλα του, φαινομενικά ή πραγματικά ευτυχισμένη για τα επόμενα 12 χρόνια.

Το 1946, ο Περόν εκλέγεται Πρόεδρος της Αργεντινής με την υποστήριξη του λαού. Την υποστήριξη; Λάθος λέξη. Αυτό ήταν ένα τρελό κύμα αγάπης που παρέσερνε όποιον αντίπαλο θεωρούσε πως μπορούσε να σταθεί ενάντια στον Περόν. Το ζευγάρι δεν είχε φτάσει, ακόμα, στα υψίπεδα δημοφιλίας που θα έφτανε τα επόμενα χρόνια αλλά ήδη ο λαός τους νιώθει κομμάτι από τα σπλάχνα του.

Με την εκλογή του Περόν αρχίζει μια εγχώρια εκστρατεία για την αύξηση της δημοφιλίας του ζεύγους εντός και εκτός συνόρων. Αποφασίζουν να κάνουν το γύρο της Ευρώπης έχοντας δεχτεί πρόσκληση από τον Φρανθίσκο Φράνκο της Ισπανίας και τον Αντόνιο Σαλαζάρ της Πορτογαλίας. Ειρωνικά τα δυο μοναδικά δικτατορικά καθεστώτα της Ευρώπης ήταν τα πρώτα που κάλεσαν τον Χουάν Περόν να τα επισκεφτεί μετά την εκλογή του. Προφανέστατα, τόσο επειδή ο ίδιος ο Περόν προερχόταν από τον στρατό, όσο και προσπαθώντας να διασκεδάσουν, οι δικτάτορες, τις εντυπώσεις των εγχώριων λαών τους προσκαλώντας κάποιον ”σοσιαλιστή” της εποχής. Το κατά πόσο ο Χουάν Περόν υπήρξε δημοκρατικός και δη σοσιαλιστής είναι ένα ερωτηματικό στην ιστορία. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που ισχυρίζονται πως ο Περόν αναγκάστηκε να φορέσει το προσωπείο του λαοφιλούς πολιτικού και πως οι σχέσεις του με παλιούς ναζιστικούς κύκλους τον οδήγησαν στην εξουσία και δευτερευόντως  η αγάπη του λάου…

Οι σύμβουλοι του Περόν τον συμβούλεψαν να αρπάξει την ευκαιρία και να γυρίσει την Ευρώπη αλλά σε αυτές τις controversial συναντήσεις αντί να εμφανιστεί ο ίδιος να στείλει την όμορφη και νεαρά γυναίκα του. Έτσι και δεν θα προσβληθούν οι δικτάτορες και εκείνος θα κρατήσει το προφίλ του. Όπερ και εγένετο. Η Εβίτα του λαού συναντήθηκε με τον δικτάτορα Φράνκο αλλά και με άλλους ηγέτες στην Ευρώπη, εμπλεκόμενη ενεργά ως πρόσωπο κλειδί στην πολιτική ζωή της Αργεντινής δίπλα στον άνδρα της. Η περιοδεία ονομάστηκε ”Ουράνιο τόξο” και κεντρικό πρόσωπο είχε την ίδια την Εβίτα όπου σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της εποχής ”ένωσε σαν ουράνιο τόξο της Ευρώπη με την Αργεντινή”.

Τα σκαμπανεβάσματα δεν έλειψαν από το ταξίδι της. Ο Πάπας την δέχτηκε με ψυχρότητα μιας που στα μάτια του ήταν μια νόθα και πιθανόν πόρνη ηθοποιός πριν βρεθεί δίπλα στον Περόν. Ο Βασιλιάς της Βρετανίας Γεώργιος της διαμήνυσε πως δεν θα την δεχτεί παρότι το γραφείο των δημοσίων σχέσεών του είχε αντίθετη γνώμη. Στην Ελβετία πέταξαν πέτρες και τομάτες εναντίον τους.

Επιστρέφοντας στην Αργεντινή άλλαξε όλο το στυλ της ώστε να συμβαδίζει πλέον με το στυλ μια σοβαρής γυναίκας πολιτικού και όχι μιας λαμπερής ηθοποιού. Τα μαλλιά της μαζεύτηκαν, το μακιγιάζ γλύκανε σε τόνους, τα ρούχα της έπαψαν να είναι φανταχτερά και πλούσια. Μπορεί τα ρούχα της να μην ήταν όπως παλιά αλλά αν κοιτούσε κάποιος την ετικέτα τους θα έβλεπε πως έγραφαν Dior και άλλους γαλλικούς πανάκριβους οίκους.

Παρά τα ακριβά σεμνά της σύνολα, η αγάπη της απέναντι στις φτωχές γυναίκες και στα ορφανά ήταν πρόδηλη και ειλικρινής. Η ταπεινή της καταγωγή και τα φτωχικά παιδικά της χρόνια την κυνηγούσαν σε κάθε βήμα της. Παρότι έγινε πρώτη κυρία της Αργεντινής, πολλές γυναίκες του ”καλού κόσμου” της γυρνούσαν επιδεικτικά την πλάτη, θεωρώντας την πρόστυχη αμόρφωτη πόρνη. Εκείνη εκμεταλλεύτηκε την φήμη της πόρνης που έγινε κυρία, καθώς και την ταπεινή της καταγωγή, ώστε να μεταμορφωθεί στα μάτια των φτωχών και παραστρατημένων ως Αγία.

Αγκάλιαζε και φιλούσε τους φτωχούς, τους αρρώστους, τους έλεγε παρηγορητικά λόγια. Καθόταν δίπλα τους. Στον απλό λαό αυτές οι κινήσεις φαινόταν σαν βάλσαμο σε μια κοινωνία που η καταγωγή και οι κοινωνικές διαφορές ήταν έντονα διαχωριστικές.

Ο μύθος θέλει την Εβίτα να δίνει αγώνα για την κατάχτηση της γυναικείας ψήφου στην Αργεντινή αλλά στην πραγματικότητα ήταν ανδρική απόφαση των κύκλων του Περονικού κόμματος, οι οποίοι είχαν καταλάβει πως με αυτόν τον τρόπο θα εξασφάλιζαν την υποστήριξη των γυναικών στις μελλοντικές εκλογές του 1952. Το Περονικό κόμμα ψηφίζει υπέρ της γυναικείας ψήφου και έρχεται το πρώτο κόμμα στις γυναικείες καρδιές.

Το ζεύγος λατρεύεται από άκρη σε άκρη της Αργεντινής. Ο κόσμος παραληρεί στην θέα του και ιδιαίτερα στην θέα της Περόν. Περιστατικά αληθινά ή μη για την καλοσύνη του ζεύγους ταξιδεύουν από στόμα σε στόμα, το ίδιο και τα ανεκδοτολογικά περιστατικά.

Με την ψήφιση του νομοσχεδίου για την γυναικεία ψήφο, όλο και πληθαίνουν οι ψίθυροι πως η Εβίτα μπορεί να διεκδικήσει  την θέση της Αντιπροέδρου δίπλα στον άνδρα της κάτι που δε χαροποιούσε καθόλου τους στρατιωτικούς κύκλους. Καλή η κατάχτηση της ψήφου και η  (πιθανή) εκλογή μιας γυναίκας αλλά όχι και στην θέση Νο 2 της χώρας! Εκείνη παρά την υποστήριξη σύσσωμης της εργατικής τάξης αποσύρεται από την διεκδίκηση.

Αν και στο γνωστό μιούζικαλ, που φέρει το όνομα της ”Εβίτα”, εκείνη φαίνεται να συνομιλεί με τον Τσε Γκεβάρα στην πραγματικότητα ποτέ δεν συναντήθηκαν οι δυο τους. Η Εβίτα παρά τα ανδραγαθήματά της και τον τρόπο που προσέγγιζε την φτώχεια και την γυναικεία καταπίεση, σε καμία περίπτωση δεν ήταν επαναστάτρια σαν τον Τσε ή δεν πίστευε σε ανατρεπτικά, πολλώ δε μάλλον κομμουνιστικά ιδεώδη. Ακολουθούσε τα βήματα του άνδρα της, του οποίου την δημόσια εικόνα διαχειρίζονταν κύκλοι που επιθυμούσαν να τον καταστήσουν στον αντίποδα από τους σκληρούς πολιτικούς του αντιπάλους. Ο ίδιος ο Περόν δεν διέφερε τόσο πολύ στην άσκηση της εξουσίας του με τους προηγούμενους συντηρητικούς ωστόσο τα ανοίγματα που έκανε στην εργατική τάξη δεν τα είχε κάνει κανείς ως τότε. Έδινε το ελάχιστο από αυτά που μπορούσε και όμως για την καταπιεσμένη εργατική τάξη, το λίγο ήταν πολύ.

Το  1950, όταν για πρώτη φορά λιποθύμησε δημόσια, ο λαός πίστευε πως επιτέλους το ζεύγος θα αποκτούσε παιδί. Η αλήθεια για την υγεία της ήταν αδυσώπητη: καρκίνος στις ωοθήκες. Παρά την υστερεκτομή, η ασθένεια εξαπλώθηκε γρήγορα και σε άλλα όργανα. Ήταν σίγουρο πως δεν θα επιζούσε. Κατά ειρωνεία της τύχης, ο Περόν θα έχανε και την δεύτερη του σύζυγο από την ίδια αρρώστια.

Η Περόν υποβάλλεται σε εντατικές χημειοθεραπείες και κάποιοι λένε και σε λοβοτομή ώστε να μην νιώθει τους πόνους (!). Η άλλοτε θελκτική γυναίκα ζυγίζει μόλις 36 κιλά. Φεύγει από την ζωή στις 26 Ιουλίου του 1952. Αμέσως κηρύχθηκε δημόσιο πένθος για 2 μέρες. Οι σημαίες σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες και τα κτίρια κυμάτιζαν μεσίστιες για 10 μέρες. Ο κόσμος ασυγκράτητος βγήκε στους δρόμους και περικύκλωσε το κτίριο όπου βρισκόταν το νεκρό σώμα της Περόν.

Το επόμενο πρωί, 8 άτομα έχασαν την ζωή τους λόγω του πλήθους που προσπαθούσε να αποδώσει φόρο τιμής στο σώμα της. Η κηδεία έγινε δημοσία δαπάνη με τιμές αρχηγού κράτους παρότι δεν υπήρξε ποτέ εκλεγμένο πολιτικό πρόσωπο.

Η Εβίτα φαινόταν μέσα στο φέρετρό της σαν να κοιμάται ήρεμη. Αυτή η ηρεμία του προσώπου και του κορμιού της ήταν αποτέλεσμα της ταρίχευσης και του καλλωπισμού που είχε υποστεί από τον γιατρό Πέδρο Άρα. Σκοπός του Περόν ήταν το χτίσιμο ενός μνημείου προς τιμής της, μέσα στο οποίο, το σώμα της θα ήταν σε δημόσια θέα για το κοινό. Τελικά το πραξικόπημα του 1955 τον εμπόδισε να ολοκληρώσει την επιθυμία του.

Η ”Απελευθερωτική επανάσταση” όπως ονομαζόταν η νέα δικτατορία του 1955, μετακίνησε το σώμα της Περόν σε άγνωστη τοποθεσία για 16 ολόκληρα χρόνια. Από το 1955 έως την πτώση της, το 1972, ήταν απαγορευμένη η οποιαδήποτε αναφορά στο ζεύγος αλλά και σε οτιδήποτε  θύμιζε την εποχή του Περονισμού. Το κορμί της βρέθηκε σε άσχημη κατάσταση το 1971, στο Μιλάνο σε έναν τάφο με το όνομα ”Maria Maggi”.

Από τότε που βρέθηκε το σώμα της, οι φθορές αποδόθηκαν είτε σε νεκροφιλία από τους ταριχευτές της είτε σε βανδαλισμό από τους εχθρικούς στρατιώτες που μετέφεραν το σώμα της στο Μιλάνο. Φήμες θέλουν το σώμα της να είχε αντιγραφεί πολλές φορές σε κέρινα ομοιώματα τα οποία τα χρησιμοποιούσαν για σεξουαλικές πράξεις αρκετοί αξιωματικοί.

Το 1971, ο σύζυγός της, εξόριστος στην Ισπανία, καταφέρνει να ανακτήσει το σώμα της. Μαζί με την τρίτη και τελευταία του σύζυγο Ισαβέλλα κρατούν το φέρετρό της με το νεκρό σώμα, μέσα στο σπίτι τους, στην τραπεζαρία όπου δειπνούσαν κάθε βράδυ. Ενώ μια άλλη φήμη θέλει την τρίτη σύζυγο τόσο εμμονικά θαμπωμένη από την φήμη της Εβίτας ώστε να ξαπλώνει τα βράδια πάνω από το φέρετρό της για να πάρει κάτι από την λάμψη της .

Πήρε δεν πήρε, ποιος ξέρει; Πάντως το 1973, εκείνη και ο σύζυγός της γυρίζουν στην Αργεντινή όπου ο Περόν εκλέγεται ξανά Πρόεδρος για τρίτη και τελευταία φορά. Πεθαίνει λίγους μήνες αργότερα και εκείνη σαν Αντιπρόεδρος της κυβέρνησής του γίνεται η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος της χώρας στο Δυτικό Ημισφαίριο. Αυτό για το οποίο, οι στρατιωτικοί κύκλοι πριν 20 χρόνια τρόμαζαν στο άκουσμά του.

Λίγους μήνες, μετά την εκλογή της, μια αντάρτικη περονική ομάδα ζητά να φέρει πίσω το νεκρό σώμα της Εβίτας από την Ισπανία. Για να την αναγκάσουν, κλέβουν το πτώμα του πρώην Προέδρου Πέδρο Ευγένιο Αραμπούρου, τον οποίο είχαν δολοφονήσει το 1970 ως αντίποινα για την εκτέλεση 26 περονικών αξιωματούχων. Το αίτημά τους γίνεται δεκτό και την ημέρα που το πτώμα της Εβίτας επιστρέφει στην Αργεντινή, εκείνοι παρατούν σε δημόσιο δρόμο του Μπουένος Άιρες το πτώμα του Αραμπούρου.

Η Εβίτα θάβεται δίπλα στον σύζυγό της Χουάν Περόν στον οικογενειακό τάφο της οικογένειάς της. Από φόβο για πιθανή κλοπή των πτωμάτων τους λέγεται πως ο τάφος τους είναι τόσο ασφαλής ώστε να τους προστατεύει ακόμα και από πυρηνική έκρηξη.

Ο θάνατος της Εβίτας Περόν ήταν το ίδιο ανατρεπτικός και περιπετειώδης, όπως και η ζωή της. Η μια ανατροπή διαδεχόταν την επόμενη. Από φτωχό νόθο παιδί, στην έφηβη που ψάχνει την τύχη της στην μεγάλη πόλη, στην νεαρή που γνωρίζει την δόξα στο ραδιόφωνο, στην γυναίκα που στέκεται δίπλα στον Πρόεδρο μιας πολυπληθούς χώρας, σχεδόν καταφέρνοντας να αγγίξει την εξουσία. Το σώμα της ταξιδεύει χιλιόμετρα μακριά και πηγαινοέρχεται από τόπο σε τόπο, καλλιεργώντας μύθους γύρω από αυτό, μέχρι την τελική του ανάπαυση.

Πολλές γυναίκες που βρέθηκαν κοντά σε σπουδαίους άνδρες στην ιστορία, προσπάθησαν να την μιμηθούν στο στυλ, στην ομιλία, στις ασχολίες, στην δύναμη και στην δόξα. Κάποιες τα κατάφεραν ως ένα σημείο και κάποιες άλλες απέτυχαν παταγωδώς, γινόμενες γελοίες καρικατούρες στις σελίδες της ιστορίας.

Καμία γυναίκα πολιτικού δεν έχει καταφέρει μέχρι και σήμερα να λατρευτεί τόσο από έναν λαό και μέχρι να συμβεί αυτό η Εβίτα θα παραμένει πάντα η μια και η μοναδική που τα κατάφερε ως τώρα.

Ακόμα και αν σε κάποιους δεν αρέσει αυτό…