Η Πρώτη Φορά Αριστερά και το δις εξαμαρτείν του ΠΑΣΟΚ – Οι εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015

Λένε πολλοί πως η Ιστορία πρέπει να γράφεται όταν έχουν αποχωρήσει -και βιολογικά- από το προσκήνιο οι πρωταγωνιστές της, ώστε η καταγραφή της να γίνεται όσο το δυνατόν πιο αμερόληπτα, χωρίς να υπάρχει το στοιχείο της προσωπικής εμπλοκής. Ναι αλλά τι γίνεται -και τι κανόνες υπάρχουν- όταν ξαναγράφεται-επαναλαμβάνεται η ιστορία;

Ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε πεθάνει πριν από είκοσι σχεδόν χρόνια, ο γιος του ΓΑΠ είχε αποτύχει να γίνει το (σήκω Ανδρέα για να δεις) “το παιδί της Αλλαγής” και ένας άλλος πολιτικός αστέρας διεκδικούσε τον τίτλο του πολιτικού τέκνου του. Το ΠΑΣΟΚ φυτοζωούσε, αν και τελικά αποδείχτηκε πολύ σκληρό για να πεθάνει και εντελώς ανίκανο να αναστηθεί-μετεξελιχθεί -παραπέμποντας στον ορισμό του Γκράμσι για την εποχή των τεράτων… Το βασικό όμως ήταν πως είχαν πεθάνει οι ιστορικές συνθήκες της Μεταπολίτευσης που είχαν θρέψει το ΠΑΣΟΚ ως πολιτικό φαινόμενο.

Η ιστορία επιβεβαίωσε πως επαναλαμβάνεται σαν φάρσα και τραγωδία μαζί, κατά την περίφημη ρήση του Μαρξ. Και αν το ΠΑΣΟΚ ήταν μια καρικατούρα του ΕΑΜ, ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ένα κακέκτυπο του Παπανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ ή αλλιώς το ΠΑΣΟΚ που ταίριαζε στην εποχή του, φροντίζοντας να περισυλλέξει και να εγκολπώσει πολλά ληγμένα και χρεοκοπημένα πολιτικά υλικά του προκατόχου του. Παράλληλα, η ιστορία επιβεβαίωσε ότι στη χώρα μας η σοσιαλδημοκρατία εμφανίζεται πάντα ως δήθεν μη τυπική σοσιαλδημοκρατία, με “πιο αριστερά, προωθημένα χαρακτηριστικά”, για να ενσωματώσει πιο αποτελεσματικά τις διαθέσεις του κόσμου και μια τάση ριζοσπαστικοποίησής του.

Η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ επισφράγισε τον ενταφιασμό αυτών των διαθέσεων που είχαν εκδηλωθεί στο πρώτο μισό της δεκαετίας και κατατέθηκαν ως ελπίδα στον εκλογικό κορβανά του Τσίπρα, για να πνιγούν στα ρηχά, θολά νερά του αντιμνημονιακού μετώπου και στον βούρκο του τρίτου μνημονίου. Ακόμα και ο ορισμός των εκλογών πιστοποιούσε αυτή την πτώση, δεδομένου ότι η κυβέρνηση Σαμαρά δεν έπεσε λόγω της αντιδημοφιλούς πολιτικής της, από συνεχόμενες κινητοποιήσεις και ένα διαρκώς ανερχόμενο κίνημα, αλλά για… διαδικαστικούς λόγους κι επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ μπλόκαρε την εκλογή ΠτΔ -πριν καταλήξει ως κυβέρνηση στον Παυλόπουλο. Το 2015 η χώρα θα χόρταινε από εκλογικές-δημοψηφισματικές διαδικασίες, σε βαθμό μπουχτίσματος, για να εγκαινιαστεί ακολούθως μια περίοδος μακράς κυβερνητικής σταθερότητας αλλά και σταθεροποιήσης-“παλινόρθωσης” του δικομματισμού.

Η εικόνα των ευρωεκλογών της προηγούμενης χρονιάς ήταν πρακτικά αδύνατο να αλλάξει -και ας το οσμιζόταν τάχα στην ατμόσφαιρα ο Σαμαράς… Το βασικό ενδιαφέρον εστιαζόταν στην τελική διαφορά -που πλησίασε τις δέκα μονάδες- και στο αν ο ΣΥΡΙΖΑ θα έφτανε στην αυτοδυναμία. Η μπίλια τελικά κάθισε λίγο κάτω από τις 150 έδρες και έτσι ο ΣΥΡΙΖΑ χρειαζόταν μια σφήνα ως κυβερνητικό συμπλήρωμα. Ο Τσίπρας συναντήθηκε με τον Καμμένο και τον Θεοδωράκη -που έμεινε με τη γλύκα και την πικρία, αφού το σενάριο είχε γραφτεί κι οι ρόλοι ήταν προκαθορισμένοι. Η “Πρώτη Φορά Αριστερά” έκλεισε σαν έτοιμη από καιρό εκλογική συνεργασία με την ακροδεξιά των ΑΝΕΛ, που επιβίωσαν εκλογικά, ενάντια στα αρχικά προγνωστικά, χάρη σε μια καλτ διαφημιστική καμπάνια τύπου JUMBO, που τους πρόβαλλε ως το “αναγκαίο καλό”, για να μην εκτροχιαστεί το τρενάκι του μικρού Αλέξη.

Τις επόμενες φορές (δημοψήφισμα και εκλογές Σεπτέμβρη), ο Καμμένος θα πανηγύριζε χωρίς προσχήματα στο πλευρό του Αλέξη και θα περνούσε σχεδόν μια τετραετία για να ενοχλήσει τους “αριστερούς συμμάχους” του, με τη Νατοϊκή Συμφωνία για τη Βόρεια Μακεδονία. Ως τότε, οι τελευταίοι καλούνταν να καταπιούν αμάσητη τη συνεργασία ή να προσπαθήσουν να την διασκεδάσουν με επικοινωνιακή μαεστρία και έξυπνες κινήσεις, όπως την κατάθεση στεφάνου του νέου πρωθυπουργού στο Σκοπευτήριο Καισαριανής, τόπο μαρτυρίου και εκτέλεσης για χιλιάδες κομμουνιστές-αγωνιστές, που δεν μπορούσαν να απαντήσουν στον Τσίπρα, ούτε να αρνηθούν να γίνουν ντεκόρ στο σόου που έστηνε.

Οι επόμενες ημέρες είχαν θεωρητικά ενδιαφέρον για τα νέα “αριστερά ήθη κι έθιμα” της κυβέρνησης: από την υποδοχή της τρόικας και το “wow” του Βαρουφάκη που την σκότωσε με το δόρυ του, μέχρι τις φιλοκυβερνητικές “ανάσες αξιοπρέπειας” μπροστά από τη Βουλή -χωρίς το προστατευτικό κάγκελο, που είχε απομακρύνει η ΠΦΑ, γιατί δεν είχε έρθει ακόμα η στιγμή να καταφύγει στην ωμή καταστολή των Μπαλούρδων.

Είναι γνωστή σε όλους η συνέχεια και κατά πόσο ανταποκρίθηκε η κυβέρνηση Τσίπρα στις -κάθε άλλο παρά υψηλές- προσδοκίες, που εκφράζονταν με το κλασικό “και τα μισά να κάνει απ’ όσα λέει…” ή ακόμα χειρότερα: “έστω κι ένα να κάνει…”

Την ίδια στιγμή, η ΝΔ βυθιζόταν στη δική της εσωτερική κρίση, παραμένοντας σταθερά κάτω από το 30%. Θα επέστρεφε σε αυτό στο τέλος της επόμενης κοινοβουλευτικής θητείας, μετά από μια δεκαετία συνολικά, με την “αριστερή πολιτική” του ΣΥΡΙΖΑ να της δίνει το φιλί της ζωής, που δεν μπορούσαν να της δώσουν τα εντελώς αναξιόπιστα ΜΜΕ που την στήριζαν.

Το ΠΑΣΟΚ έπιανε ιστορικό χαμηλό, κατρακυλώντας μες σε μια πενταετία από το 44% στο 4,5%. Κι αυτό μόνο εν μέρει οφειλόταν στη διάσπαση με το αλήστου μνήμης ΚΙΔΗΣΟ του ΓΑΠ, που έμεινε εκτός βουλής και έκλεισε τον κύκλο του, πριν καν τον ανοίξει. Τουλάχιστον αυτός πρόλαβε να γίνει πρωθυπουργός πριν εξαφανιστεί από το προσκήνιο, και είδε τους επόμενους μήνες να ικανοποιείται το πάγιο αίτημά του για τη διενέργεια δημοψηφίσματος. Σε αντίθεση με τον Βενιζέλο, που έσκαβε συστηματικά τον λάκκο του Γιώργου, για να πέσει τελικά και ο ίδιος μέσα, χωρίς να κορέσει ποτέ την υπερτροφική του πολιτική φιλοδοξία για το πρωθυπουργικό αξίωμα. Πολύ σύντομα θα έχανε και τα λίγα -το αξίωμα του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, για να γίνει μια δυσάρεστη ανάμνηση για την ελληνική πολιτική σκηνή.

Την τρίτη θέση καταλάμβαναν οι νεοναζί της χρυσής αυγής, που εδραιώνονταν πλέον στο πολιτικό σκηνικό, χωρίς να υπάρχει πλέον για κανέναν το άλλοθι της άγνοιας, εφόσον είχαν μεσολαβήσει μια σειρά περιστατικά, που μάλλον συσπείρωναν κόσμο αντί να τον διώχνουν με αποστροφή. Το μαχαίρι που σκότωσε τον Παύλο Φύσσα ενάμισι χρόνο πριν, είχε πλέον χιλιάδες αποτυπώματα συνενόχων του Ρουπακιά.

Η ΔΗΜΑΡ έβλεπε τα ποσοστά της να εξαϋλώνονται και να θέτουν στο περιθώριο τις κόκκινες γραμμές του Κουβέλη -πριν επιστρέψει ως Υπουργός στην επόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Στη θέση της αναδεικνυόταν το “Ποτάμι”, για να καλύψει το κενό του χίπστερ κέντρου, με τις ακραία νεοφιλελεύθερες θέσεις. Ο Σταύρος Θεοδωράκης, που έκανε προεκλογική καμπάνια ακόμα και ως παγωτατζής με ποδήλατο, έμεινε πολύ χαμηλά από τον πήχη του 10% που είχε θέσει ως όριο για τον εαυτό του, πέτυχε όμως να γίνει τα επόμενα χρόνια ένας συνεπής μαϊντανός της αστικής πολιτικής.

Το ΚΚΕ κινήθηκε γύρω από την “παγκόσμια σταθερά” του 5,5%, στις πρώτες εθνικές εκλογές υπό την ηγεσία του Δ. Κουτσούμπα. Παρά την ισχυρή πίεση της “ανερχόμενης ροζ Αριστεράς”, έδειξε μεγαλύτερη αντοχή από τις τελευταίες διπλές εκλογές του ’12 και είχε σχετικά πιο υποψιασμένους ψηφοφόρους, που δεν τσίμπησαν το δόλωμα. Το δημοσιογραφικό χιτάκι της προεκλογικής περιόδου ήταν η ερώτηση “γιατί δε συνεργάζεστε σε δυο-τρία σημεία” με τον ΣΥΡΙΖΑ. Την απάντηση θα έδινε η ίδια η ζωή τους επόμενους μήνες και ευτυχώς σήμερα κανείς δεν τολμά να το επαναφέρει…

Η εξωκοινοβουλευτική Αριστερά έδειξε αντίστοιχες αντοχές στην εκλογική πίεση του ΣΥΡΙΖΑ, που είχε λεηλατήσει αρκετές ψήφους από αυτόν τον χώρο και πλέον στρεφόταν σε άλλες, μεγαλύτερες δεξαμενές. Οι δεσμοί θα επιβεβαιώνονταν όμως στις “ανάσες αξιοπρέπειας” και το δημοψήφισμα του επόμενου καλοκαιριού, που μετέτρεψε την “ελπίδα που έρχεται”, σε βαθιά απελπισία και κινηματική κατάθλιψη για ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι του χώρου…

Από τους υπόλοιπους σχηματισμούς, ξεχώρισε η επίδοση της “Τελείας” του Γκλέτσου -που τότε δεν είχε βρει ακόμα τον δρόμο του για την Επιτροπή Ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ- και η προειδοποιητική βολή που έριξε ο Λεβέντης, για να καταφέρει τελικά να μπει στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση στη Βουλή. Αυτή προς το παρόν θα παρέμενε επτακομματική…

Η “Πρώτη Φορά Αριστερά” δεν ήταν ούτε πρώτη φορά, ούτε -πολύ περισσότερο- Αριστερά, στοιχειοθετώντας το “δις εξαμαρτείν” του ΠΑΣΟΚ. Ένας σοφός λαός μαθαίνει από τα λάθη του και δεν τα επαναλαμβάνει, ποιος θα μπορούσε να ορκιστεί όμως πως αυτό το πάθημα έγινε όντως μάθημα και δε θα επαναληφθεί με άλλους πρωταγωνιστές στο απώτερο μέλλον;