«Καλύτερα να σε σκοτώνει μια γυναίκα με μαχαίρι, παρά ένας άντρας με όπλο» – Η ομιλία του Τσε στον ΟΗΕ το 1964 και η τρομοκρατική απόπειρα εναντίον του
Όταν CIA και Κουβανοί αντικαθεστωτικοί προσπάθησαν να πλήξουν τον επαναστάτη εκπρόσωπο της κουβανικής κυβέρνησης, στη διάρκεια ιστορικής του ομιλίας στον ΟΗΕ.
H Συνεδρίαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 11 Δεκέμβρη 1964 παραλίγο να μη γίνει ποτέ. Οι αναβολές ήταν συνεχείς επί μήνες καθώς οι ΗΠΑ απειλούσαν πως θα απέκλειαν την ΕΣΣΔ, λόγω καθυστέρησης στην αποπληρωμή 52,6 εκ. δολαρίων για την ειρηνευτική αποστολή του οργανισμού στο Κογκό και τη Μέση Ανατολή. Η σύγκληση αυτής της Γενικής Συνέλευσης, μετά από την επίλυση του ζητήματος, έμεινε όμως ιστορική κυρίως για την παρουσία του μεγάλου επαναστάτη Τσε Γκεβάρα. Με το πούρο στο χέρι και τη στρατιωτική του περιβολή, ήταν μια ασυνήθιστη παρουσία στην αίθουσα. Ο ίδιος άκουσε την ομιλία του Αμερικανού πρέσβη Αντλάι Στίβενσον, εκείνος όμως αποχώρησε όταν ο Αργεντίνος κομμουνιστής πήρε το λόγο.
Κίνηση καθ’όλα αναμενόμενη, καθώς ήδη είχαν μεσολαβήσει οι πολλαπλές προσπάθειες των Αμερικανών να ανατρέψουν το Φιντέλ Κάστρο, με αποκορύφωμα την εισβολή στον κόλπο των χοίρων, η επιβολή του εξοντωτικού εμπάργκο, αλλά και η κρίση των πυραύλων, όπου ως γνωστόν ο Τσε είχε τηρήσει «σκληρή» στάση.
Ο ίδιος δεν έχασε χρόνο με διπλωματικές φιοριτούρες, καταγγέλλοντας ευθέως την αμερικανική ιμπεριαλιστική επιθετικότητα σε κάθε γωνιά της γης: Στη Νότια Αφρική, το Πουέρτο Ρίκο, το Κογκό, το Βιετνάμ, την Κύπρο, το Λάος και τη Λατινική Αμερική.
Κάλεσε τη Γενική Συνέλευση να «κουνηθεί από τη συγκατάβασή της και να πάει μπροστά, […]Ο ιμπεριαλισμός θέλει να μετατρέψει αυτή τη συνάντηση σε ανούσιο ρητορικό διαγωνισμό, αντί να λύσει τα σοβαρά προβλήματα του κόσμου. Πρέπει όμως να το αποτρέψουμε αυτό.»
Αναφέρθηκε διεξοδικά στις προσπάθειες της Κούβας για ειρήνη και τις σχετικές προτάσεις της κυβέρνησης Κάστρο που είχαν απορριφθεί συλλήβδην από τις ΗΠΑ δίνοντας παράλληλα και το ιδεολογικό στίγμα της Κουβανικής Επανάστασης:
«Θέλουμε να οικοδομήσουμε τον σοσιαλισμό. Έχουμε κυρηχτεί αλληλέγγυοι μ’ εκείνους που αγωνίζονται για την ειρήνη, πήραμε θέση – μολονότι είμαστε μαρξιστές-λενινιστές – στο πλευρό των αδέσμευτων χωρών, γιατί και οι αδέσμευτοι αγωνίζονται όπως και μεις ενάντια στον ιμπεριαλισμό. Θέλουμε την ειρήνη. Θέλουμε να δημιουργήσουμε μια καλύτερη ζωή για το λαό μας. Και γι’ αυτό το λόγο αποφεύγουμε, όσο μπορούμε, να απαντήσουμε στις προκλήσεις που μας κάνουν οι γιάνκηδες”.
Το πιο δυνατό σημείο της ομιλίας του ωστόσο ήταν ίσως το σημείο όπου στηλίτευσε τη συμπεριφορά των ΗΠΑ έναντι των αφροαμερικανών, καταδεικνύοντας πώς ο ιμπεριαλισμός στρέφεται πάντα όχι μόνο προς το εξωτερικό, αλλά και στα πιο αδύναμα τμήματα του πληθυσμό της στο εσωτερικό:
«Αυτοί που σκοτώνουν τα ίδια τους τα παιδιά και κάνουν κάθε μέρα διακρίσεις εναντίον τους λόγω του χρώματος του δέρματός τους. Αυτοί που αφήνουν τους δολοφόνους μαύρων ελεύθερους, που τους προστατεύουν και τιμωρούν τους μαύρους γιατί απαιτούν τα νόμιμα δικαιώματά τους ως ελεύθερων ανθρώπων – πώς μπορούν αυτοί να θεωρούν τον εαυτό τους φύλακα της ελευθερίας; […] Πρέπει να γίνει σαφές ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν είναι μαχήτρια της ελευθερίας, αλλά ο δράστης εκμετάλλευσης και καταπίεσης ενάντια στους λαούς του κόσμου και μεγάλου τμήματος του δικού τους πληθυσμού.»
Η ομιλία του Τσε Γκεβάρα διακόπηκε προς στιγμήν από έναν ισχυρό κρότο. Οι αντεπαναστάτες Κουβανοί στις ΗΠΑ, με τη στήριξη της CIA είχαν απεργαστεί ένα σχέδιο αποτροπής της ομιλίας, αν όχι εξόντωσης του τότε υπουργού Βιομηχανίας της Κούβας. Το γυάλινο κτίριο με τους 39 ορόφους δέχτηκε πυρά από μπαζούκα διαμέτρου 3,5 ιντσών, την ώρα που παράλληλα γινόταν διαδήλωση αντικαθεστωτικών έξω από την έδρα του ΟΗΕ στη συμβολή της Πρώτης Λεωφόρου και της οδού 42.
Τελικά ο πύραυλος αστόχησε, προκάλεσε τριγμούς στα παράθυρα κι έπεσε στο ποτάμι λίγες εκατοντάδες μέτρα μακριά από το κτίριο.
Σύμφωνα με τις αναφορές του τύπου, επρόκειτο για «ένα από τα πιο άγρια επεισόδια από τότε που ο ΟΗΕ μετέφερε την έδρα της στο Ιστ Ρίβερ το 1952». Πράγματι ήταν μια από τις πρώτες τρομοκρατικές επιθέσεις με στόχο τον οργανισμό. Ο ίδιος ο Τσε αντιμετώπισε με χιούμορ την επίθεση, δηλώνοντας πως «Η έκρηξη έδωσε πιο πολλή γεύση στο όλο πράγμα».
Με την ίδια χαλαρότητα αντέδρασε κι όταν ρεπόρτερ τον ενημέρωσε πως η αστυνομία είχε συλλάβει μια γυναίκα, γνωστή αντικαθεστωτική εξόριστη, που είχε τραβήξει κυνηγετικό μαχαίρι με στόχο να τον δολοφονήσει: «Καλύτερα να σε σκοτώνει μια γυναίκα με μαχαίρι, παρά ένας άντρας με όπλο».
