Ο Σπύρος Χαλβατζής για την κατάληψη της Νομικής και τον αντιδικτατορικό αγώνα

Παρέμβαση του Σπύρου Χαλβατζή, αντιπροέδρου του ΣΦΕΑ στην εκδήλωση του ΔΣ Πειραιά και ΣΦΕΑ, για τα 50 χρόνια από την κατάληψη της Νομικής το 1973:

Η σημερινή εκδήλωση δεν είναι μόνο εκδήλωση τιμής και μνήμης, αλλά και άντλησης συμπερασμάτων και διδαγμάτων για το σήμερα και το αύριο.

Η κατάληψη της Νομικής δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Ηταν ο ώριμος καρπός της ανάπτυξης της πάλης του Αντιδικτατορικού κινήματος. Μερικές επισημάνσεις θα κάνω.

Πρώτη. Αμέσως μετά την επιβολή της δικτατορίας, στις 21/4/1967 ξεκίνησε η δράση εναντίον της χούντας. Από τα πρώτα τρυκάκια, τα συνθήματα στους τοίχους, μέχρι τις πιο οργανωμένες κινητοποιήσεις.

Οι χιλιάδες εξόριστοι και εξόριστες που από τις πρώτες μέρες της δικτατορίας εκτοπίστηκαν στη Γυάρο και αργότερα στη Λέρο, στο Λακκί και στο Παρθένι έδιναν τη δική τους μάχη αρνούμενοι να υποταχτούν και να υπογράψουν δήλωση μετανοίας και αποκήρυξης του ΚΚΕ. Αυτοί ήταν οι πρώτοι που αντιστέκονταν στη δικτατορία, στα κελεύσματά της. Αποτελούσαν πηγή έμπνευσης γι΄ αυτούς που είχαν μείνει ασύλληπτοι, ήταν παράνομοι και προσπαθούσαν να οργανώσουν την αντίσταση του λαού και της νεολαίας. Και  αποτελούσαν το πρότυπο, ειδικά για τους νέους που για πρώτη φορά έπαιρναν το βάπτισμα του αγώνα μέσα από τις αντιδικτατορικές οργανώσεις που δημιουργούνταν. 

Αμέσως άρχισαν να στήνονται οργανώσεις που πάλευαν ενάντια στη δικτατορία. Από τις πρώτες μέρες συγκροτήθηκε το Πατριωτικό Μέτωπο και στη συνέχεια άλλες οργανώσεις, από ευρύ φάσμα δυνάμεων. Κι΄ αυτό γιατί, η δικτατορία, οι κατασταλτικοί μηχανισμοί του αστικού κράτους συνέλαβαν χιλιάδες σε όλη τη χώρα. Πάνω από εφτά χιλιάδες από αυτούς τους χαρακτηρισμένους ως κομμουνιστές, τους εξόρισαν στη Γυάρο. Σιγά σιγά όμως πήγαν στους συμπαθούντες, τους αποκαλούμενους από τη χούντα συνοδοιπόρους και τελικά έφτασαν στον καθέναν που αντιστέκονταν στην τυραννία τους.

Δεύτερη. Συχνά αναφερόμενοι σε ιστορικά γεγονότα, γίνεται λόγος για πρωταγωνιστές. Δεν είναι μόνο αυτοί. Αν δεν υπήρχαν οι αντιδικτατορικές οργανώσεις, που δούλευαν πλατιά στη νεολαία, όπως λ.χ. η ΚΝΕ, η ΑΝΤΙΕΦΕΕ και άλλες, αν δεν κινητοποιούσαν μεγάλο μέρος όσων συμμετείχαν σε εκδηλώσεις, δεν θα υπήρχαν έτσι όπως έγιναν αυτά τα γεγονότα. Οι συλλογικότητες είναι αυτές που εμπιστεύονται όσοι αγωνίζονται. Λίγοι κινούνται αυθόρμητα. Άλλωστε, έχει ιστορικά αποδειχτεί ότι κάποιοι από τους λεγόμενους πρωταγωνιστές, στην πορεία, αλλάζουν απόψεις, θέσεις, ακόμα και στρατόπεδο. Τα γεγονότα όμως είναι η πραγματική ιστορία, έτσι όπως καταγράφεται στην ιστορική στιγμή.

Ο Σπύρος Χαλβατζής

Τρίτη. Ένα πλεονέκτημα είχαν πολλοί νέοι αντιδικτατορικοί αγωνιστές. Κι΄ αυτό ήταν ότι αυτοί οι νέοι δεν είχαν φάκελλο στην Ασφάλεια. Δεν ήταν χαρακτηρισμένοι. Αυτό διευκόλυνε τις κινήσεις, τη δράση τους. Ενώ τα παλιά στελέχη της νεολαίας Λαμπράκη και ειδικά στην περίοδο εκείνη, τέλη του 1972 και αρχές του 1973, όλοι όσοι είχαν απολυθεί από τις εξορίες, τις φυλακές, χωρίς καμιά υποχώρηση, παρακολουθούνταν από τα όργανα της Ασφάλειας σε εικοσιτετράωρη βάση.

Η κατάληψη της Νομικής έφερε τον αντιδικτατορικό αγώνα στο κέντρο της Αθήνας. ΄Ηταν μια ποιοτική εξέλιξη του αγώνα. Τα στελέχη της παράνομης Οργάνωσης της ΚΝΕ και της ΑΝΤΙΕΦΕΕ έπαιξαν σοβαρό ρόλο και σε αυτή τη σπουδαία αντιδικτατορική πράξη, μαζί με τους συναγωνιστές τους από άλλες οργανώσεις, καθώς και με ανοργάνωτους φοιτητές και νέους εργάτες που πήραν μέρος σ΄ αυτή την εξαιρετική κινητοποίηση. 

Ανεξάρτητα, λοιπόν, από το που βρίσκονται σήμερα πολιτικά και ιδεολογικά, εκείνη την περίοδο πρωτοστατούσαν σε κάθε αντιδικτατορική κινητοποίηση και δράση.

Εγινε λόγος για τους οικοδόμους που δεν πήγαν στην κατάληψη της Νομικής. Αυτό δεν ήταν εύκολο, σε κείνες τις συνθήκες, να πάνε οργανωμένα. Να θυμηθούμε ότι, όταν το απόγευμα της Πέμπτης μια ομάδα 250 οικοδόμων από την πλατεία Δημαρχείου, πήγε στο Πολυτεχνείο, με ένα πανώ που έκφραζε την εργατική  αλληλεγγύη και συμπαράσταση στον αγώνα των φοιτητών έδωσε άλλη ποιότητα στην εξέγερση του Νοέμβρη.

Τέταρτη. Αυτό που έχει διαχρονική αξία, πολιτική και ιδεολογική είναι ότι, σε κάθε περίπτωση και εποχή, η οργανωμένη δράση παίζει τον καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη των πραγμάτων. Τα παραδείγματα πολλά και ιστορικά και σήμερα. Χίλιοι άνθρωποι ανοργάνωτοι, μπορεί να διαλυθούν με το φύσημα του ανέμου, με μια επίθεση των κατασταλτικών δυνάμεων του κράτους. Τρεις, δέκα τρεις οργανωμένοι μπορεί να οργανώσουν την άμυνα και την αντεπίθεση χιλίων σε οποιαδήποτε δράση των εχθρών του εργατικού και λαϊκού κινήματος.

Τέλος. Σήμερα που η επίθεση ενάντια στα δικαιώματα και τις ελευθερίες της εργατικής τάξης, των εργαζομένων, του λαού και της νεολαίας πολλαπλασιάζονται, έχει ιδιαίτερη αξία αυτές οι αρχές να μην αγνοούνται. Γιατί τα οξυμένα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι, τους βγάζουν καθημερινά στους δρόμους της διεκδίκησης της πάλης. Πολύ συχνά εργάτες, άλλοι εργαζόμενοι, συνταξιούχοι και άνθρωποι του πνεύματος, κυρίως νέοι, βρίσκονται στο στόχαστρο των κατασταλτικών δυνάμεων του αστικού κράτους. Και δεν είναι Ελληνικό φαινόμενο. Σε πολλές χώρες της Ευρώπης, τις ΗΠΑ, στη Λατινική Αμερική οι εργατικές, λαϊκές κινητοποιήσεις πολλαπλασιάζονται. 

Εμείς οι αντιδικτατορικοί αγωνιστές στεκόμαστε αλληλέγγυοι στις λαϊκές κινητοποιήσεις, απεργίες και άλλες εκδηλώσεις διεκδικητικού χαρακτήρα.

Τα διδάγματα του αντιδικτατορικού αγώνα και της κατάληψης της Νομικής και ο,τι ακολούθησε επιβεβαιώνουν πως πρέπει πάντα να είμαστε έτοιμοι, σε εγρήγορση και επαγρύπνηση.