«Η άμιλλα είναι η κομμουνιστική μέθοδος στην ανοικοδόμηση του σοσιαλισμού» – Παράσημα και μετάλλια του ΔΣΕ

Ακολουθεί η περιγραφή των νόμων για τις ηθικές αμοιβές των μαχητριών και μαχητών του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας έτσι όπως είχαν διατυπωθεί από την Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση. Τα παρακάτω αποτελούν μέρος της πολυσέλιδης έρευνας του Γιώργου Ζελιλίδη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Εθνική Αντίσταση» της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ. Στο  τέλος κάθε νόμου σημειώνεται μέσα σε παρένθεση ο αριθμός των – εκατοντάδων – μαχητριών και μαχητών του ΔΣΕ που έτυχαν της διάκρισης. Τα ονόματα έχουν καταγραφεί  στην έρευνα του Γιώργου Ζελιλίδη και δημοσιευτεί στο περιοδικό.

Μετάλλιο Ανδρείας
(Απονεμήθηκε σε 441 μαχήτριες και μαχητές του ΔΣΕ)

Το Μετάλλιο Ανδρείας απονέμεται σε μαχητή ή αξιωματικό του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας καθώς και, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, και σε δημοκρατικό πολίτη που δεν είναι τυπικά ενταγμένος στο Δημοκρατικό Στρατό, για πράξη εξαιρετικής ανδρείας, τόλμης, αποφασιστικότητας, αυτοθυσίας και ηρωισμού που τόσο για τις συνθήκες μέσα στις οποίες έγινε, όσο και για τα αποτελέσματα που έφερε, ανέβασε στα μάτια των συναγωνιστών του τον αγωνιστή αυτόν εκλεχτό μέσα στους εκλεχτούς που έχουν την τιμή να συμμετέχουν στο λαϊκό και δημοκρατικό αγώνα του ελληνικού λαού.

Οι προτάσεις για απονομή Μεταλλίου Ανδρείας γίνονται από μονάδα του μαχητή ή από την αντίστοιχη μονάδα, όταν πρόκειται για πολίτη και εγκρίνονται από το Αρχηγείο περιοχής ή τη Μεραρχία πριν υποβληθούν στο Γενικό Αρχηγείο (ΓΑ). Το ΓΑ μπορεί και αυτεπάγγελτα να προτείνει την απονομή μεταλλίου, εφόσον έχει τα στοιχεία.

Το Μετάλλιο Ανδρείας απονέμεται με διάταγμα του υπουργού των Στρατιωτικών. Η τελετή της παράδοσης γίνεται μπροστά στη μονάδα όπου ανήκει ο αγωνιστής ή στην ανώτερη μονάδα.

Το Μετάλλιο Ανδρείας αποτελείται από ένα κόκκινο αστέρι που φέρνει μια απεικόνιση ενός μαχητή σε στάση επίθεσης. Το διάσημο αποτελείται από μια κόκκινη ταινία που διακόπτεται στη μέση από μια μικρή λουρίδα μπλε. Κάθε μαχητής, στον οποίο απονεμήθηκε το μετάλλιο, φέρνει υποχρεωτικά το διάσημο.

Σφήκα Πρέβεζας, Ιούλης 1948. Το μέλος του Γενικού Αρχηγείου και Αντιστράτηγος του ΔΣΕ Γιώργος Κικίτσας (Σαράντης Πρωτόπαπας) απονέμει μετάλλιο ανδρείας στον νεαρό ανθυπολοχαγό της Στ’ Σειράς της ΣΑΓΑ Γιώργο Κατσή. Δεξιά του ο ανθυπολοχαγός Φάνης Καστανάς, κάτοχος και ο ίδιος του μεταλλίου ανδρείας. Δεξιά ο επιτελάρχης της ΣΑΓΑ Βαλαχάς Γιώργος. Η απονομή των μεταλλίων γίνεται για την κατάληψη του «Πατώματος» – Φωτογραφία: Απόστολος Μουσούρης, από το άλμπουμ «Φωτογραφίζοντας το Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας» (εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 2016)

Μετάλλιο Εξαιρετικής Δράσης Ελεύθερων Σκοπευτών
(Απονεμήθηκε σε 5 μαχητές του ΔΣΕ)

Το Μετάλλιο Εξαιρετικής Δράσης Ελεύθερων Σκοπευτών απονέμεται σε μαχητή, μαχήτρια ή στέλεχος του ΔΣΕ ή της ΛΠ που πραγματοποίησε ένα εξαιρετικό κατόρθωμα ελευθεροσκοπευτικής δράσης, είτε από την άποψη αποτελεσμάτων, είτε από την άποψη εξυπνάδας στη σύλληψη και παλικαριάς και ψυχραιμίας στην εκτέλεση.

Το Μετάλλιο αυτό αποτελείται από μια ανάγλυφη απεικόνιση ενός μαχητή σε ενέδρα πίσω από θάμνο. Το διάσημο αποτελείται από μια ταινία βυσσινί με δύο σκούρες χοντρές γραμμές στην άκρη.

Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Α΄ Τάξης

Το Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας απονέμεται σε μαχητή, μαχήτρια, ή στέλεχος του ΔΣΕ ή της ΛΠ που έδειξε εξαιρετικές ηγετικές ή στρατιωτικές ικανότητες σε ώρα μάχης. Σε εντελώς εξαιρετικές περιπτώσεις τέτοιας επίδειξης ηγετικής ικανότητας, ψυχραιμίας, στρατηγικής σύλληψης και δράσης απονέμεται το Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Α΄ Τάξης.

Το Μετάλλιο Α΄ Τάξης είναι λίγο μεγαλύτερο, το δε διάσημο στην περίπτωση του Μεταλλίου Στρατιωτικής Αξίας Β΄ Τάξης αποτελείται από μια μπλε ταινία που διακόπτεται στη μέση με μια κόκκινη χοντρή γραμμή και στην περίπτωση του Μεταλλίου Α΄ Τάξης από μια μπλε ταινία που διακόπτεται από δύο παράλληλες στενές κόκκινες γραμμές.

(Το Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Α΄ Τάξης απονεμήθηκε σε 2 μαχητές ενώ το Μετάλλιο Β΄ Τάξης σε 13 μαχητές του ΔΣΕ).

Διακριτικό Τραυματία

Κάθε τραυματίας φέρει με διαταγή της Διοίκησης της Ταξιαρχίας όπου ανήκει διακριτικό που τραυματίστηκε. Το διακριτικό είναι μια ταινία πράσινη στο μισό τρίγωνο και τριανταφυλλιά στο άλλο μισό. Για κάθε μεταγενέστερα τραύματα μπαίνει ένας αστερίσκος πάνω στο διακριτικό.

Παρασημοφόρηση μαχήτριας του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας – Φωτογραφία: Απόστολος Μουσούρης, από το άλμπουμ «Φωτογραφίζοντας το Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας» (εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 2016)

Παράσημο «Ηλέκτρα»
(Απονεμήθηκε σε 363 μαχήτριες του ΔΣΕ)

Το Μετάλλιο «Ηλέκτρα» απονέμεται σε μαχήτρια, απλή ή στέλεχος που με την παλικαριά, τη μαχητικότητα, την αυτοθυσία της, την ψυχραιμία της απέδειξε πως είναι άξια συντρόφισσα της αξέχαστης ηρωίδας του ελληνικού λαού. Αποτελείται από έναν κόκκινο κύκλο με ανάγλυφη την προσωπογραφία της Ηλέκτρας στο μέσο. Το διάσημο αποτελείται από μια ταινία μπλε με κόκκινο περιθώριο στο πάνω και στο κάτω μέρος που φέρνει το όνομα της Ηλέκτρας.

Μετάλλιο Εξαιρετικής Δράσης μέσα σε κατεχόμενη πόλη
(Απονεμήθηκε σε 1 αγωνιστή)

Το Μετάλλιο Εξαιρετικής Δράσης σε κατεχόμενη πόλη απονέμεται σε μαχητή, μαχήτρια ή στέλεχος του ΔΣΕ ή ΛΠ ή και σε συναγωνιστή που δεν είναι τυπικά ενταγμένος στο ΔΣΕ και που ανέπτυξε μια εξαιρετική δράση σε κατεχόμενη πόλη είτε πραγματοποιώντας ένα εξαιρετικό κατόρθωμα στον εθνικό και λαϊκοδημοκρατικό αγώνα του λαού είτε καθοδηγώντας ένα εξαιρετικό μαζικό αγώνα του λαού ή μια ομαδική μαχητική δράση.

Μετάλλιο Εξαιρετικής Δράσης μέσα στο μοναρχοφασιστικό στρατό
(Απονεμήθηκε σε 7 αγωνιστές)

Το Μετάλλιο Εξαιρετικής Δράσης μέσα στο μοναρχοφασιστικό στρατό απονέμεται σε φαντάρο ή αξιωματικό του μοναρχοφασιστικού στρατού, που πριν περάσει στις γραμμές του ΔΣΕ ανέπτυξε μια εξαιρετική δράση στο μοναρχοφασιστικό στρατό για τη συναδέλφωση και τη λαϊκή συμφιλίωση και παρουσίασε εξαιρετικά αποτελέσματα με τη δουλιά του αυτή. Αποτελείται από την απεικόνιση ενός φαντάρου που πηδάει από το σκοτάδι στο φως. Το διάσημο αποτελείται από μια ταινία κεραμιδί που διακόπτεται διαγώνια από μια μαύρη γραμμή.

Μετάλλιο Εξαιρετικής Σαμποταριστικής Δράσης
(Απονεμήθηκε σε 42 μαχητές του ΔΣΕ)

Το Μετάλλιο Εξαιρετικής Σαμποταριστικής Δράσης απονέμεται σε μαχητή, μαχήτρια ή στέλεχος του ΔΣΕ ή της ΛΠ, που πραγματοποίησε ένα εξαιρετικό κατόρθωμα σαμποταριστικής δράσης είτε από την άποψη αποτελεσμάτων είτε από την άποψη εξυπνάδας στη σύλληψη και παλικαριάς και ψυχραιμίας στην εκτέλεση. Αποτελείται από ένα λευκό κύκλο και στη μέση απεικόνιση μιας φλόγας που υψώνεται. Το διάσημο αποτελείται από μια ταινία άσπρη με ένα κόκκινο τρίγωνο ανεστραμμένο στη μέση.

Μετάλλιο για καταστροφή τανκς
(Απονεμήθηκε σε 12 μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ)

Κάθε μαχητής, μαχήτρια ή στέλεχος που με δική του βολή ή ενέργεια καταστρέφει εχθρικό τανκς, παίρνει ειδικό μετάλλιο που αποτελείται από ένα αστέρι μ’ ένα κατεστραμμένο τροχό πάνω του. Το διάσημό του είναι μια ταινία κόκκινη με μαύρη γραμμή. Για κάθε τανκς που καταστρέφει ύστερα από το πρώτο προσθέτει στο αριστερό μέρος του διάσημου μια πολύ στενή άσπρη και μαύρη λουρίδα.

Φωτογραφία: Απόστολος Μουσούρης, από το άλμπουμ «Φωτογραφίζοντας το Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας» (εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 2016)

Μετάλλιο για κατάρριψη αεροπλάνου
(Απονεμήθηκε σε 42 μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ)

Κάθε μαχητής, μαχήτρια ή στέλεχος πού κατέρριψε αποδεδειγμένα με δική του βολή εχθρικό αεροπλάνο παίρνει ειδικό Μετάλλιο, το οποίο αποτελείται από ένα μικρό αστέρι με πάνω του δύο σπασμένα φτερά αεροπλάνου και που το διάσημό του είναι μια κόκκινη ταινία με πάνω της δυο μαύρα σπασμένα φτερά. Σε περίπτωση που καταρρίψει και πάλι αεροπλάνο, και για κάθε αεροπλάνο που ρίχνει, προσθέτει στο αριστερό μέρος του διάσημου από μια πολύ στενή άσπρη και κόκκινη λουρίδα.

Μετάλλιο Εξαιρετικής Δράσης Ανιχνευτή
(Απονεμήθηκε σε 29 μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ)

Το Μετάλλιο Εξαιρετικής Δράσης Ανιχνευτή απονέμεται σε μαχητή, μαχήτρια, ή στέλεχος του ΔΣΕ ή της ΛΠ που εκτελώντας μια ανιχνευτική αποστολή έφερε σε πέρας την αποστολή του με τέτοια εξυπνάδα, υπομονή, ηρωισμό και επιμονή και πέτυχε τέτοια αποτελέσματα, ώστε η ενέργειά του να έγινε παράδειγμα μέσα στους συναγωνιστές του και κίνητρο για άμιλλα. Το Μετάλλιο αποτελείται από έναν κόκκινο κύκλο και στη μέση ένα λευκό αστέρι. Το διάσημο αποτελείται από μια ταινία μελιτζανί στην άκρη και χρυσή στη μέση.

Μετάλλιο Εξαιρετικής Δράσης στο Πυροβολικό
(Απονεμήθηκε σε 14 μαχητές του ΔΣΕ)

Το Μετάλλιο Εξαιρετικής Δράσης στο Πυροβολικό απονέμεται σε μαχητή, μαχήτρια ή στέλεχος του ΔΣΕ που υπηρετεί στο Πυροβολικό και που παρουσίασε εξαιρετική επίδοση για ακρίβεια βολής, αποτελέσματα καταστροφικά για τον εχθρό, παλικαριά και ψυχραιμία. Αποτελείται από μια απεικόνιση της κάννης πυροβόλου και το διάσημό του από μια κόκκινη ταινία.