Η απόφαση για τη δημιουργία της Ομοσπονδιακής Γιουγκοσλαβίας στις 30 Νοέμβρη 1943
Σαν σήμερα, στις 30 Νοεμβρίου 1943, ολοκληρώνεται η 2η Συνεδρίαση του Αντιφασιστικού Συμβουλίου Εθνικής Απελευθέρωσης της Γιουγκοσλαβίας (AVNOJ), στην πόλη Γιάιτσε της Βοσνίας, στην οποία αποφασίστηκε η δημιουργία μιας Ομοσπονδιακής Γιουγκοσλαβίας.
Σαν σήμερα, στις 30 Νοεμβρίου 1943, ολοκληρώνεται η 2η Συνεδρίαση του Αντιφασιστικού Συμβουλίου Εθνικής Απελευθέρωσης της Γιουγκοσλαβίας (AVNOJ), στην πόλη Γιάιτσε της Βοσνίας.
Με τη συμμετοχή 142 αντιπροσώπων από Απελευθερωτικές Επιτροπές από όλη τη Γιουγκοσλαβία, το AVNOJ αποφάσισε τη δημιουργία μιας Ομοσπονδιακής Γιουγκοσλαβίας, με ισότιμη συμμετοχή όλων των εθνοτήτων της που διατηρούσαν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης μέχρι αποχωρισμού ενώ αφαίρεσε κάθε εξουσία από την εξόριστη κυβέρνηση και τον βασιλιά της παλαιάς Γιουγκοσλαβίας αναγνωρίζοντας ως μοναδική εξουσία την Εθνική Επιτροπή Απελευθέρωσης της Γιουγκοσλαβίας με επικεφαλής τον Γιόζιπ Μπροζ Τίτο.
Ο Ύμνος της Ομοσπονδιακής Γιουγλοσλαβίας:
Υπό το άκουσμα του νέου ύμνου της Ομοσπονδιακής Γιουγκοσλαβίας ο Τίτο έδινε σάρκα και οστά στην πρώτη νέου τύπου κυβέρνηση προερχόμενη από τη διαδικασία της αντιφασιστικής Αντίστασης:
“Η δημιουργία του Αντιφασιστικού Συμβουλίου για την Εθνική Απελευθέρωση της Γιουγκοσλαβίας ήταν ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του εθνικού μας απελευθερωτικού αγώνα μέχρι τη σημερινή εποχή. Έχουν τεθεί τα θεμέλια πάνω στα οποία οικοδομείται μια νέα, πιο δίκαιη τάξη στις χώρες της Γιουγκοσλαβίας, έχουν τεθεί τα θεμέλια μιας πραγματικής, δημοκρατικής, λαϊκής εξουσίας.”
Αυτή η πράξη αποτέλεσε πηγή έμπνευσης τόσο για το αλβανικό παρτιζάνικο κίνημα, όσο και για τη συγκρότηση της ΠΕΕΑ αργότερα στην Ελλάδα.
Παρά τις αντιρρήσεις και τις επιφυλάξεις τους, οι σύμμαχοι αποδέχτηκαν αυτή τη νέα πραγματικότητα. Στον χάρτη φαίνονται οι περιοχές τις οποίες είχαν απελευθερώσει οι Γιουγκοσλάβοι παρτιζάνοι την περίοδο διεξαγωγής του 2ου Συνεδρίου του AVNOJ.
