Η σφαγή στην Τάλσα

“Μεταξύ των Νέγρων των ΗΠΑ, υπήρχε (το 1900) 44,5 τοις εκατό αναλφάβητων. Ένα τόσο σκανδαλωδώς υψηλό ποσοστό αναλφάβητων είναι ντροπή για μια πολιτισμένη, προηγμένη χώρα όπως η Δημοκρατία της Βόρειας Αμερικής. Επιπλέον, όλοι γνωρίζουν ότι η θέση των Νέγρων στην Αμερική γενικά είναι ανάξια μιας πολιτισμένης χώρας – ο καπιταλισμός δεν μπορεί να δώσει ούτε πλήρη χειραφέτηση ούτε καν πλήρη ισότητα. Είναι διδακτικό ότι μεταξύ των λευκών στην Αμερική το ποσοστό των αναλφάβητων δεν υπερβαίνει το 6 τοις εκατό. Αλλά αν χωρίσουμε την Αμερική σε περιοχές που υπήρχαν σκλάβοι και σε περιοχές μη δουλοκτητών, θα βρούμε 11-12 τοις εκατό αναλφάβητων λευκών στις πρώτες και 4–6 τοις εκατό στις δεύτερες. Το ποσοστό των αναλφάβητων λευκών είναι διπλάσιο στις πρώην δουλοκτητικές περιοχές. Δεν είναι μόνο οι νέγροι που δείχνουν ίχνη σκλαβιάς. Ντροπή στην Αμερική για τα δεινά των Νέγρων! (…) Ντροπή στην Αμερική για την κατάσταση των μαύρων!”

B.Ι.ΛΕΝΙΝ 1913

Το Greenwood, της Τusla στην Οκλαχόμα των Η.Π.Α. γνωστό και ως “Black Wall Street”, αντιπροσώπευε μια ιδιαίτερη περίπτωση στην Αμερικανική κοινωνία των αρχών του 20^ού αιώνα, καθώς αποτελούσε μια επιτυχημένη ευημερούσα μαύρη κοινότητα. Στο Greenwood, μαύροι Επιχειρηματίες είχαν δημιουργήσει μια οικονομία βασισμένη στην «αλληλοϋποστήριξη» μεταξύ των Αφροαμερικανών, αναπτύσσοντας καταστήματα, επιχειρήσεις και υπηρεσίες μέσα στην κοινότητά τους. Αυτή η εμφάνιση μιας μαύρης αστικής τάξης, η οποία είχε τη διάθεση να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της, έδινε αυτοπεποίθηση στην τοπική κοινότητα, η οποία πλέον αρνούνταν τη θυματοποίηση κι αντιδρούσε ενεργά στις ρατσιστικές επιθέσεις.

Σύντομα η λευκή πολιτική, οικονομική και κοινωνική ελίτ άρχισε να δυσανασχετεί από την οικονομική άνθιση του Greenwood και την εμφάνιση την νέας αυτής αστικής τάξης, η οποία θεωρήθηκε απειλή για τα ήδη υπάρχοντα συμφέροντα.

Ήδη από το 1917 έχει ξεκινήσει μια έντονη φυλετική «κόντρα» μεταξύ των λευκών κατοίκων της Οκλαχόμα Σίτι και των Αφροαμερικανών κατοίκων της Tusla, όπου με την ανοχή των τοπικών αρχών, πραγματοποιούνται απαγωγές κρατουμένων, λιντσαρίσματα, δημόσιοι απαγχονισμοί από τη μια πλευρά αλλά και τα αντίστοιχα αντίποινα από την άλλη.

Προφανώς εκείνη την εποχή ήταν το αποκορύφωμά των νόμων του Jim Crow, όπως έμειναν γνωστοί, δηλαδή πολιτειακοί και τοπικοί νόμοι που εισήχθησαν στις νότιες Ηνωμένες Πολιτείες στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα και επέβαλαν τον φυλετικό διαχωρισμό. Τέτοιοι νόμοι παρέμειναν σε ισχύ μέχρι το 1968. Το «Jim Crow» δεν αποτελούσε το όνομα κάποιου νομοθέτη ή Υπουργού, αλλά ήταν υποτιμητικός όρος, αντίστοιχος του «νέγρος». Προήλθε από σατιρικό ρατσιστικό τραγούδι της εποχής (Jump Jim Crow) και τον αντίστοιχο ρόλο που ενσάρκωνε ο λευκός ηθοποιός του βαριετέ Thomas D. Rice. χρησιμοποιώντας τη μέθοδο του blackface. To επίθετο Crow παραπέμπει στο μαύρο χρώμα του κόρακα, συσχετισμός διαδεδομένος εκείνην την εποχή και για χρόνια αργότερα, καθώς ακόμα και η Warner bros είχε εισάγει χαρακτήρες «κοράκων» που παρουσιάζονταν ως στερεοτυπικοί Αφροαμερικάνοι.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο του επίσημου κρατικού ρατσισμού και των συνεχών φυλετικών συγκρούσεων, ένα δημοσίευμα εφημερίδας, που δεν επιβεβαιώθηκε, για απόπειρα βιασμού της λευκής 17χρονης χειρίστριας ανελκυστήρα, Σάρα Πετζ, από τον 19χρονο μαύρο Ντικ Ρόουλαντ, κατά την διάρκεια της Memorial Day, τον Ιούνιο του 1921 και η φήμη για επερχόμενο λιντσάρισμα του κατηγορούμενου από όχλο λευκών, ήταν αρκετό, ώστε ομάδα 75 Αφροαμερικανών, κάποιοι ένοπλοι, να πλησιάσει το Αστυνομικό Τμήμα, με σκοπό να σταματήσει τη φημολογούμενη δολοφονία του 19χρονου. Ο Σερίφης τούς καθησύχασε κι ενώ αποχωρούσαν από το σημείο, δέχτηκαν επίθεση από ένα εξοργισμένο πλήθος περίπου 1000 ατόμων, οι οποίοι στη θέα της ομάδας των ένοπλων Αφροαμερικανών στον δρόμο είχαν συγκεντρωθεί, οπλισμένοι, ώστε να τους επιτεθούν. Η σύγκρουση αυτή και η ανταλλαγή πυροβολισμών που ακολούθησε είχε ως αποτέλεσμα 12 νεκρούς, λευκούς κατά την πλειοψηφία τους.

Το ίδιο βράδυ, ένας τεράστιος όχλος, ένοπλων αντρών άρχισε να πυρπολεί το Greenwood, ανάμεσα τους μέλη της Κου Κλουξ Κλαν και της Εθνικής Φρουράς. Οι Πυροσβέστες που πλησίασαν δέχτηκαν πυροβολισμούς κι αποχώρησαν. Ακολούθησε η σφαγή δεκάδων ανθρώπων, πλιάτσικο και τεράστια καταστροφή περιουσιών. Δεκάδες αυτόπτες μάρτυρες περιέγραψαν αεροπλάνα που μετέφεραν λευκούς, οι οποίοι πυροβολούσαν με τουφέκια και έριχναν βόμβες σε κτίρια, σπίτια και οικογένειες που έτρεχαν να σωθούν. Τα αεροσκάφη είχαν σταλεί από το κοντινό στρατόπεδο Curtiss-Southwest έξω από την Tulsa. Αξιωματικοί είπαν αργότερα ότι τα αεροπλάνα επρόκειτο να παρέχουν αναγνώριση και να προστατεύσουν από μια «εξέγερση των Νέγρων». Πολλοί από όσους επέβαινε σε αυτά ήταν μέλη των Δυνάμεων Ασφαλείας. Ένα χειρόγραφο του αυτόπτη μάρτυρα και δικηγόρου Buck Colbert Franklin, που ανακαλύφθηκε το 2015, ανέφερε ότι το πρωί της 1ης Ιουνίου, τουλάχιστον «δώδεκα ή περισσότερα» αεροπλάνα έκαναν κύκλους στη γειτονιά και βομβάρδισαν μια οικοδομή όπου στεγάζονταν γραφεία, ένα ξενοδοχείο, ένα πρατήριο καυσίμων και πολλά άλλα κτίρια.

Ο απολογισμός της σφαγής της Tulsa ήταν 10.000 μαύροι κάτοικοι να μείνουν άστεγοι και το κόστος των καταστροφών να ανέρχεται σε περισσότερα από 1,5 εκατομμύρια δολάρια σε ακίνητη περιουσία και 750.000 δολάρια σε προσωπική περιουσία (που ισοδυναμεί με σημερινά 37 εκατομμύρια δολάρια). Μέχρι το τέλος του 1922, τα περισσότερα σπίτια των κατοίκων είχαν ξαναχτιστεί, αλλά η πόλη και οι εταιρείες ακινήτων αρνήθηκαν να τους αποζημιώσουν. Πολλοί επιζώντες έφυγαν από την Tulsa, ενώ οι κάτοικοι που επέλεξαν να μείνουν στην πόλη, ανεξαρτήτως φυλής, σε μεγάλο βαθμό σιώπησαν για δεκαετίες. Η σφαγή παραλείφθηκε από την ιστορία και μόλις το 1997 το πολιτειακό νομοθετικό σώμα της Οκλαχόμα, συγκρότησε επιτροπή για τη διερεύνηση του γεγονότος. Αν και η τελευταία δεν μπόρεσε να προσδιορίσει τον ακριβή αριθμό των θυμάτων (υπολογίζονται γύρω στους 300 ανθρώπους), αναγνώρισε τις δολοφονίες και τις καταστροφές και διέθεσε κονδύλια για συμβολικές αποζημιώσεις.