Μήπως εσύ σύντροφε ξέρεις τι ήταν τελικά οι 200 της Καισαριανής;
Όταν μιλάει κανείς για τους 200 της Καισαριανής, “ξεχνώντας” ή παραλείποντας σκόπιμα πως ήταν κομμουνιστές, είναι πχ σα να μιλάει για τους 300 του Λεωνίδα, χωρίς να αναφέρει πως ήταν Σπαρτιάτες.
Πριν από λίγα χρόνια, στην “Ψυχή Βαθιά”, ο Βούλγαρης είχε παρουσιάσει τον εμφύλιο υπό το πρίσμα μιας χαρακτηριστικής φράσης: “μα Έλληνας να ντουφεκάει Έλληνα;”. Ποιος (Έλληνας)-ποιον (Έλληνα) και γιατί, αυτά ήταν λεπτομέρειες που δε φάνηκε να τον απασχολούν ιδιαίτερα, πέρα από μια καταγγελία των ξένων δυνάμεων, που μας έμπλεξαν σε αυτήν την υπόθεση.
Φέτος, ο Βούλγαρης ετοιμάζει μια ταινία για τους 200 της Καισαριανής. Κι όπως φαίνεται, το πρίσμα του συμπυκνώνεται στο “Γερμανοί ντουφεκάνε Έλληνες”, χωρίς να μας απασχολεί η ταυτότητα των τελευταίων. Μήπως ήταν δωσίλογοι; Απλοί πατριώτες; Αγωνιστές γενικά; Μήπως κομμουνιστές; Ίσως να μην το μάθουμε ποτέ…
Δεν είναι σωστό να κρίνεται μια ταινία, πριν καν βγει στις κινηματογραφικές αίθουσες, αλλά το διαφημιστικό τρέιλερ και το συνοδευτικό κείμενο δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αμφιβολίας για το “Τελευταίο Σημείωμα”.
Η περιγραφή μιλάει για την εκτέλεση 200 αγωνιστών της Αντίστασης, αποσιωπώντας ακόμα κι αυτό που ανέφερε η εντολή του στρατιωτικού διοικητή της κατεχόμενης Ελλάδας, για “κομμουνιστικές συμμορίες” και την εκτέλεση, ως αντίποινα, διακοσίων κομμουνιστών από το στρατόπεδο του Χαϊδαρίου.
Ο Ναπολέων Σουκατζίδης, ο ηρωικός κομμουνιστής που εκτελούσε χρέη διερμηνέα κι αρνήθηκε να εκμεταλλευτεί την ιδιότητά του, για να πεθάνει κάποιος άλλος στη θέση του, είναι το κεντρικό πρόσωπο της ταινίας κι αναφέρεται στο κείμενο ως “Κρητικός μικρασιατικής καταγωγής, αγωνιστής του λαϊκού κινήματος και κρατούμενος σε εξορίες και φυλακές από το 1936”. Πού ήταν ενταγμένος, γιατί τον κυνηγούσαν πριν τη γερμανική κατοχή; Αυτά εντέχνως αποσιωπούνται (τουλάχιστον στο σημείωμα για το “Τελευταίο Σημείωμα”).
Αρκεί ένα μικρό σχόλιο. Όταν μιλάει κανείς για τους 200 της Καισαριανής, “ξεχνώντας” ή παραλείποντας σκόπιμα πως ήταν κομμουνιστές, είναι πχ σα να μιλάει για τους 300 του Λεωνίδα, χωρίς να αναφέρει πως ήταν Σπαρτιάτες. Κι όταν αυτό γίνεται από ένα σκηνοθέτη που έκανε κάποτε τα “Πέτρινα Χρόνια” κι αυτοπροσδιορίζεται γενικά ως αριστερός, πρόκειται δυστυχώς για συνειδητή αποσιώπηση και παραχάραξη της ιστορίας.
