Μνήμη Ρόζας Ιμβριώτη – Στο Στρατόπεδο γυναικών Τρίκερι

Με αφορμή την ξεχωριστή εκδήλωση που διοργανώνει σήμερα στο νησί Τρίκερι η Τομεακή Επιτροπή Μαγνησίας του ΚΚΕ, στο πλαίσιο των 100 χρόνων του Κόμματος, παρουσιάζουμε ένα κείμενο που δημοσιεύτηκε στο Ριζοσπάστη της 6ης Οκτώβρη 1977, με τίτλο Μνήμη Ρόζας Ιμβριώτη, Στρατόπεδο γυναικών Τρίκερι. Η εκδήλωση πραγματοποιείται για να τιμηθούν οι «πάνω από 5.000 κομμουνίστριες, αγωνίστριες, αγρότισσες, εργάτριες, γυναίκες όλων των ηλικιών, που στο Τρίκερι επιστράτευαν όλες τους τις δυνάμεις, φυσικές, πνευματικές, ψυχικές, για να αντέξουν στον πόλεμο της σωματικής και ηθικής εξόντωσης, γιατί επέλεξαν να στηρίξουν άμεσα ή έμμεσα την ένοπλη ταξική πάλη» και «αποτελεί αφιέρωμα στη μεγάλη κομμουνίστρια παιδαγωγό, Ρόζα Ιμβριώτη, που μαζί με τις συντρόφισσές της οργάνωσαν και υλοποίησαν στο νησί, μέσα σε απάνθρωπες συνθήκες, έναν μορφωτικό – πολιτιστικό άθλο».

Μνήμη Ρόζας Ιμβριώτη
ΣΤΟ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΤΡΙΚΕΡΙ

Ένα χοντρό χαλάζι κατατρύπησε τις σάπιες σκηνές μας και μάς άφησε άστεγες.

Η αντιπρόσωπός μας, απαίτησε από το διαχειριστή να τις αντικαταστήσει με καινούριες που φυλάγονταν στις αποθήκες. Εκείνος αρνιόνταν κατηγορηματικά. Η αντιπρόσωπός μας επέμεινε στο δίκιο αίτημά της και την κακοποίησε βάναυσα.

Η Λίζα Κόττου που βρισκόταν εκεί κοντά, έσπευσε και διαμαρτυρήθηκε. Την κλείσανε σ’ ένα κελί με την απειλή στρατοδικείου. Την ίδια στιγμή, χωροφύλακες, άρπαξαν από τις σκηνές 10 εξόριστες – ανάμεσά τους και τη Ρόζα Ιμβριώτη, μας κατέβασαν στο καΐκι όλες μαζί και μας μεταφέρανε στο Βόλο.

Μόλις αποβιβαστήκανε στην παραλία, η αγριεμένη συνοδεία των χωροφυλάκων μαζί με το διοικητή Πατριαρχέα και το διαχειριστή Πίττο, μας οδήγησαν κατευθείαν στο Δικαστήριο.

Μας ανεβάσανε σε μιαν αίθουσα κι αφήσανε τους χωροφύλακες να μας φρουρούν.

Ανησυχούσαμε. Η τρομοκρατία ήταν στο ζενίθ της.

Μα πώς; θα μας καταδίκαζαν αναπολόγητες. Χωρίς κανένα ένδικο μέσο;

Η Ρόζα Ιμβριώτη κι η Λίζα Κόττου διαμαρτύρονταν έντονα και ζητούσαν συνήγορο.

Μας διόρισαν κάποιον. Ήρθε κοντά μας κι ετοιμαζόταν κιόλας να διεξάγει τη δίκη.

– Μα τι λέτε, κύριε, εναντιώθηκε η Λίζα και σε δεχτήκαμε κιόλας για συνήγορό μας;!…Εμείς αξιώνουμε 24ωρη προθεσμία για ν’ απολογηθούμε. Αυτό θ’ απαιτήσετε και σεις.

Και μας την έδοσαν.

Την ώρα των…ζυμώσεων, μια παρέα, νεαροί εκπρόσωποι της Θέμιδας, αναμοχλεύτηκαν με την είδηση της παρουσίας μας· οσμίστηκαν σκανδαλοθηρία και έσπευσαν στον προθάλαμο του Πλημμελειοδικείου.

Κύκλωσαν τη Ρόζα Ιμβριώτη γεμάτοι οργή και μισαλλοδοξία.

Τη βομβάρδιζαν με τα πυρά των κατηγοριών τους και τα μάτια τους δήλωναν, εύγλωττα: Θα σε κάνουμε σκόνη! Τώρα που σε βρήκαμε, δε μάς γλυτώνεις!

Ο πρώτος τη χλεύαζε για το διδασκαλείο της, της Τύρνας.

Ο δεύτερος σάρκαζε την κυβέρνηση του βουνού και τα άρθρα του Συντάγματός της.

Ο τρίτος τής απόδιδε την ευθύνη για το Δημοκρατικό Στρατό και την καταστροφή χιλιάδων παρασυρμένων.

Ο τέταρτος ανακάλυψε τον Αριστοτέλη που υμνούσε τη δουλεία.

Ο πέμπτος πρόσθεσε τον Πλάτωνα τον στυλοβάτη της Παιδείας.

Εκείνη, τι ήθελε με τον ιστορικό υλισμό της;

Έφθασε κι ένας τελευταίος και πρόσθεσε λαχανιασμένος.

– Τι θέλετε, δηλαδή, να μας παραστήσετε; Τον Κολοκοτρώνη;

– Τηρουμένων των αποστάσεων και των αναλογιών, ναι! απάντησε η Ρόζα Ιμβριώτη.

Και συνέχισε ν’ αντικρούει έναν – έναν στη σειρά. Με τη ματεριαλιστική σκέψη της, με τη βαθιά γνώση του αρχαίου πνεύματος. Με την πανεπιστημιακή της κατάρτιση. Με την ειδικότητα της στα θέματα παιδείας. Με την αγωνιστική λεβεντιά της και προ παντός με κείνην την αμίμητη ετοιμότητα κι ευθυβολία της απάντησε σ’ όλους και τους άφηκε…άναυδους!

Αυτοί, που χύμηξαν απάνω της με την έπαρση της αδιαφιλονίκητης εθνικοφροσύνης τους, να ταπεινώσουνε την πολιτική κρατούμενη Ρόζα Ιμβριώτη – αυτήν που στις δύσκολες ώρες της πατρίδας τάχτηκε με το λαό και πάλαιψε μαζί του για την Ανεξαρτησία, που βασανιζότανε πλάι του στα ξερονήσια της εξορίας με συνέπεια και πίστη, αναγκάστηκαν ν’ αναδιπλωθούν και να εγκαταλείψουν τη μάχη, ηττημένοι.

Ένας – ένας αποσύρονται με κομμένα φτερά.

Εκείνη η απρόσμενη συνέντευξη στον προθάλαμο του  Πλημμελειοδικείου Βόλου, καταγραφόταν θριαμβική για την πολιτική εξόριστη Ρόζα Ιμβριώτη και τον αγώνα που εκπροσωπούσε.

Αυτή η πρώτη γεύση που δοκίμαζαν οι κατήγοροι από τις καταχωνιασμένες εξόριστες του Μακρονησιού και του Τρίκερι, έκανε τον ψίθυρο να σπάζει τα δεσμά του απόρρητου και ν’ αγκαλιάζει ελπιδοφόρος την καρδιά του Βολιώτικου λαού.

Καρδιοχτυπούσε πότε θα ξημερώσει, να γεμίσει την αίθουσα του δικαστηρίου για να ιδεί ν’ ακούσει και να χαρεί ό,τι του κρύβανε.

Μα αυτό δεν ήτανε συμφέρον στην τότε κρατούσα σκοπιμότητα κι απαγορεύτηκε. Το δικαστήριο θα συνεδρίαζε «κεκλεισμένων των θυρών».

Έτσι στις 27 Οχτώβρη 1950, το μεσημέρι, στην αίθουσα των συνεδριάσεων, βρισκόμασταν 11 κατηγορούμενες εξόριστες και οι κατήγοροί μας Πατριαρχέας και Πίττος. Η κατηγορία μας ήταν: «Αντίστασις κατά της Αρχής δι’ απειλών και εξύβρισις Δημ. υπαλλήλου».

Στην απολογία μας αρνηθήκαμε τις ψεύτικες κατηγορίες κι εκθέσαμε, όσο μας επιτρεπόταν, τη ζωή του στρατοπέδου κάτω από τη διοίκηση του Πατριαρχέα. Κι αθωωθήκαμε.

«Χαίρομαι, είπε στην απολογία της, η Ρόζα Ιμβριώτη, που βρίσκομαι μπροστά στο δικαστήριό σας γιατί από το βήμα αυτό μπορώ να φωνάξω όλη την αλήθεια και να ζητήσω τη βοήθεια της δικαιοσύνης…», κι εξήγησε τη ζωή μας.

Ο εισαγγελέας Κατεβαίνης – θυμάται η Κατίνα Φλούτζη, είπε στην αγόρευσή του:

«Είναι αδύνατο αυτές οι γυναίκες να λένε ψέματα. Αυτές που θα μπορούσαν μ’ ένα «ναι» τους να φεύγανε και να ζούσανε στα σπίτια τους. Ακριβώς γιατί είναι ειλικρινείς ζούνε τώρα κάτω από το αντίσκηνο στο ξερόνησο που είναι γεμάτο φίδια και κουνούπια».

Ο διαχειριστής, μ’ απόφαση του Δικαστηρίου, απομακρύνθηκε από το στρατόπεδο ως ακατάλληλος. Κι εμείς ξαναγυρίσαμε στο Τρίκερι και καταπιαστήκαμε με τις δουλιές μας.

Τη Ρόζα Ιμβριώτη περίμεναν τα υψηλά της καθήκοντα: Η διδαχή και η προγραμματισμένη πολιτιστική κίνηση του στρατοπέδου. Το μορφωτικό πρόγραμμα, για την αποκομμένη από τον κόσμο κοινότητά μας, ήταν δημιούργημά της.

Με τη βοήθεια και άλλων εκπαιδευτικών ετοιμάστηκαν και μεταδόθηκαν εκλαϊκευμένα μαθήματα γενικής Ιστορίας και Γεωγραφίας, προσιτά στο επίπεδο των εξορίστων. Διδάχτηκαν πρώτη ανάγνωση και γραφή 230 αναλφάβητες και 380 αγράμματες. Όλο το στρατόπεδο έγινε ένα κρυφό σχολειό. Η άξια δασκάλα της Ελεύθερης Ελλάδας είχε την ευθύνη και την οδήγησή του. Πιστή στις αρχές της πρόσφερε στο σύνολο, αφειδώλευτα, τους θησαυρούς του νου και της καρδιάς της, πρότυπο η ίδια της ανθρωπιστικής παιδείας. Πάντα με το μολύβι στο χέρι και την παλληκαριά στην ψυχή ανάλωσε τη ζωή της για τη βελτίωση του Ανθρώπου.

Για μας που ζήσαμε κοντά στη Ρόζα Ιμβριώτη σε τόσες δύσκολες ώρες, που τη γνωρίσαμε, η απώλεια της είναι ένα κενό βαθύ.

Αγάπη, θαυμασμός, ευγνωμοσύνη και τιμή είναι τα λουλούδια που αποθέτουμε στην άσβηστη μνήμη της.

Ν.Α