Ο αντιφασιστικός εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας του αλβανικού λαού και τα αίτια της νίκης

Ο Εθνικοαπελευθερωτικός Αγώνας ενάντια στους Ιταλούς και Γερμανούς καταχτητές και τους προδότες που κράτησε πάνω από πεντέμισι χρόνια, είναι ο πιο γενναίος και ο πιο νικηφόρος αγώνας που έκαμε σ’ όλη την ιστορία του ο αλβανικός λαός.

Ο αλβανικός λαός του ενός εκατομμυρίου κατά τη διάρκεια του πολέμου καθήλωσε πάνω από 15 ιταλικές και γερμανικές μεραρχίες, θέτοντας εκτός μάχης 70.000 άνδρες του εχθρού, νεκρούς τραυματίες και αιχμαλώτους. Έτσι η Αλβανία, σαν ένα από τα πιο δραστήρια μέλη του παγκόσμιου αντιφασιστικού συνασπισμού, σε αναλογία με την έκταση και τον πληθυσμό της, έδωσε μια πολύτιμη συνεισφορά στην ιστορική νίκη ενάντια στο φασισμό. Χρειάστηκε να σηκώσει ένα μεγάλο βάρος. Το έδαφός της των 28.000 τετραγωνικών χλμ. καταπατήθηκε κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, από 700.000 περίπου φασίστες που προκάλεσαν τεράστιες ζημιές και καταστροφές. Η Αλβανία κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις στις απώλειες σε ανθρώπους και ιδιαίτερα σε υλικά αγαθά κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οι ηρωικοί αγώνες του αλβανικού λαού, το αίμα που έχυσε και οι μεγάλες ζημιές που έπαθε στον αγώνα, στέφτηκαν με την τελική νίκη ενάντια στους ξένους και τους ντόπιους εχθρούς.

Στις 29 του Νοέμβρη 1944 με την ολοκληρωτική απελευθέρωση της πατρίδας και το θρίαμβο της λαϊκής επανάστασης πήρε τέλος η φασιστική κυριαρχία στην Αλβανία και ταυτόχρονα καταργήθηκε κάθε εξάρτηση από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, εξαλείφτηκε κάθε επαφή και σχέση υποδούλωσης μ’ αυτές τις δυνάμεις και ο αλβανικός λαός απόχτησε την πλήρη εθνική του ανεξαρτησία και ταυτόχρονα ανέτρεψε την πολιτική κυριαρχία των τσιφλικάδων και της αστικής τάξης. Η Αλβανία αποσπάστηκε για πάντα από το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα.

Ο Ενβέρ Χότζα μπαίνει στα ελεύθερα Τίρανα

Αυτή ήταν η πιο μεγάλη νίκη που πέτυχε ο αλβανικός λαός στη διάρκεια όλης της ιστορίας του.

Ο Αντιφασιστικός Εθνικοαπελευθερωτικός Αγώνας έμεινε ως το τέλος μια αντιιμπεριαλιστική, δημοκρατική επανάσταση. Μέσα όμως σ’ αυτή αναπτύχθηκαν και στοιχεία σοσιαλιστικής επανάστασης, όπως η αφαίρεση της πολιτικής εξουσίας από την αστική τάξη, η εξασφάλιση της αδιαίρετης καθοδήγησης του Κομμουνιστικού Κόμματος στην νέα εξουσία κ.λπ. Όλα αυτά ήρθαν σαν συνέπεια της συνεχούς όξυνσης της πάλης ενάντια στις κυριότερες εκμεταλλεύτριες τάξεις της χώρας και του συνδυασμού αυτής της πάλης με τον πόλεμο ενάντια στους εισβολείς, πράγμα που βάθυνε όλο και περισσότερο τον επαναστατικό χαρακτήρα του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα.

Δεν ήταν το Κομμουνιστικό Κόμμα που ενθάρρυνε την όξυνση της πάλης των τάξεων μέσα στη χώρα. Δεν έριξε συνθήματα για πάλη ενάντια στους τσιφλικάδες, τους μπαϊρακτάρηδες, και στην αστική τάξη, αλλά κατεύθυνε τα κύρια χτυπήματά του μέχρι τέλους ενάντια στους φασίστες καταχτητές. Ήταν η ανοιχτή προδοσία των εκμεταλλευτριών τάξεων που όξυνε την πάλη των τάξεων.

Οι πολιτικές οργανώσεις, όπως το Μπάλλι Κομπετάρ, το Λεγκαλιτέτι κ.ά., που αντιπροσώπευαν τα συμφέροντα αυτών των τάξεων, εξουδετερώθηκαν από τον Εθνικοαπελευθερωτικό Στρατό μόνο γιατί μπήκαν στην υπηρεσία των φασιστών καταχτητών. Με την καθαρά αντεθνική και αντιλαϊκή στάση τους οι πρώην κυρίαρχες τάξεις έχασαν κάθε δικαίωμα να ’χουν μοιράδι στην πολιτική εξουσία.

Η νέα πολιτική εξουσία που εγκαθιδρύθηκε στην Αλβανία πριν ακόμα τελειώσει ο Εθνικοαπελευθερωτικός Αγώνας, βρίσκονταν ολοκληρωτικά στα χέρια των δημοκρατικών επαναστατικών δυνάμεων με το Κομμουνιστικό Κόμμα σαν μοναδική καθοδήγηση. Αυτή η εξουσία, κατά τη διάρκεια του Αγώνα, δεν αποτελούσε απλώς και μόνο μια δημοκρατική δικτατορία των επαναστατικών δυνάμεων, αλλά μια εξουσία που ενείχε και το σπόρο γρήγορης ανάπτυξης της δικτατορίας του προλεταριάτου.

Αλβανοί παρτιζάνοι

Με την ιστορική νίκη του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα η επανάσταση είχε συντελεστεί μόνο στο πολιτικό πεδίο. Τα οικονομικοκοινωνικά προβλήματα της δημοκρατικής αντιιμπεριαλιστικής επανάστασης περίμεναν τη λύση τους μετά τον πόλεμο.

Οι κύριες κοινωνικές κινητήριες δυνάμεις στον Αντιφασιστικό Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα ήταν η εργατική τάξη και η φτωχιά και μεσαία αγροτιά. Πήραν επίσης μέρος στον αγώνα και η μεσαία αστική τάξη των πόλεων.

Η εργατική τάξη έπαιξε τον καθοδηγητικό ρόλο στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα. Εκπλήρωσε αυτό το ρόλο της μέσω του Κομμουνιστικού Κόμματος Αλβανίας.

Η αλβανική εργατική τάξη ήταν μικρή αριθμητικά, σκορπισμένη, αδιαμόρφωτη σαν βιομηχανικό προλεταριάτο, ήταν όμως η πιο προοδευτική τάξη, που της ανήκε το μέλλον. Και πάνω απ’ όλα, καμιά άλλη τάξη στη χώρα δε μπόρεσε να δημιουργήσει ένα κόμμα με γερή οργάνωση με μια σωστή πολιτική βασισμένη σε επιστημονικά θεμέλια, όπως το κόμμα που δημιούργησε η εργατική τάξη.

Στα καθοδηγητικά όργανα του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα, όπως και στη σύνθεση του Κόμματος, ο αριθμός των εργατών ήταν περιορισμένος, αλλά αυτό δεν εμπόδισε την εργατική τάξη να εκπληρώσει τον καθοδηγητικό της ρόλο σ’ αυτό τον αγώνα. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Αλβανίας διαπαιδαγώγησε τα μέλη του, αν και πολλά απ’ αυτά προέρχονταν από τη μικροαστική τάξη, προπαντός από τα αγροτικά στρώματα, με ένα βαθιά επαναστατικό προλεταριακό πνεύμα, με μια εξαιρετική αποφασιστικότητα για να υπερασπίζουν τα συμφέροντα του προλεταριάτου, του σοσιαλισμού. Αυτά τα συμφέροντα, στις συγκεκριμένες συνθήκες, συγχωνεύονταν σ’ ένα ενιαίο σύνολο με τα συμφέροντα του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα, με τα συμφέροντα όλου του υποδουλωμένου αλβανικού λαού και έθνους.

“Οι μανάδες παίρνουν εκδίκηση”

Η αγροτιά έγινε η κύρια ένοπλη δύναμη του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα, το πιο γερό στήριγμα της εργατικής τάξης και του Κομμουνιστικού Κόμματος Αλβανίας.

Η συντριπτική πλειοψηφία του αλβανικού λαού αποτελούνταν από αγρότες. Η αγροτιά ήταν, ασφαλώς, καθυστερημένη από οικονομική και πολιτιστική άποψη, αλλά έκλεινε μέσα της μεγάλες επαναστατικές ικανότητες, που είχε αποχτήσει στην αδιάκοπη πάλη της για λευτεριά και γη ενάντια στην καταπίεση και την εκμετάλλευση των τσιφλικάδων, ενάντια στους τοκογλύφους εμπόρους, ενάντια στα προηγούμενα αντιλαϊκά καθεστώτα και ιδιαίτερα ενάντια στους ξένους δυνάστες.

Η αγροτιά, πιο πολύ από κάθε άλλη τάξη και κοινωνικό στρώμα στην Αλβανία ήταν προικισμένη με αναλλοίωτες αγωνιστικές παραδόσεις πατριωτικών αγώνων. Παίρνοντας υπόψη όλα αυτά, το Κομμουνιστικό Κόμμα εκτίμησε πολύ σωστά τον αποφασιστικό ρόλο της αγροτιάς στον Αγώνα. «Στις συνθήκες της χώρας μας —λέει ο σύντροφος Ενβέρ Χότζα— τον αγώνα θα μπορούσε να τον κερδίσει μόνο εκείνη η τάξη που θα είχε με το μέρος της την αγροτιά»1.

Η αγροτιά δέχτηκε το πρόγραμμα και την καθοδήγηση του Κομμουνιστικού Κόμματος Αλβανίας αφού πείστηκε από την ίδια της την πείρα ότι αυτό ήταν η μοναδική πολιτική οργάνωση που αγωνίζονταν αποφασιστικά ενάντια στους καταχτητές, το μόνο που έκανε τα λόγια πράξεις, ικανό να εξασφαλίσει τη νίκη ενάντια στους φασίστες καταχτητές και τους προδότες και να πραγματοποιήσει τα όνειρα του αγρότη για λευτεριά και γη. Κάτω από τη καθοδήγηση του Κόμματος η αγροτιά έδειξε υψηλό πατριωτισμό και ηρωισμό.

Καθ’ όλη την περίοδο του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα το Κομμουνιστικό Κόμμα δρούσε με το σύνθημα της κινητοποίησης όλης της αγροτιάς, χωρίς ταξική διάκριση. Ωστόσο, οι πλούσιοι χωρικοί, οι πρόκριτοι των χωριών, σαν τάξη, δε δέχτηκαν το πρόγραμμα και την καθοδήγηση του ΚΚΑ. Στη γενικότητα αυτοί συνδέθηκαν με τις προδοτικές οργανώσεις της αστικής τάξης και των τσιφλικάδων, με το Μπάλλι Κομπετάρ και το Λεγκαλιτέτι και έγιναν το στήριγμά τους στα χωριά, ελπίζοντας ότι έτσι θα μπορούσαν να διατηρήσουν τα προνόμιά τους μετά τον πόλεμο.

Για πρώτη φορά γυναίκα πιάνει τουφέκι

Η μικρή και μεσαία αστική τάξη των πόλεων πήραν μέρος στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα χωρίς να εκπροσωπούνται από δικό τους πολιτικό κόμμα, όπως και η αγροτιά. Πολύ, ετερογενείς, οικονομικά αδύνατες και, το κυριότερο, αναποφάσιστες, ανώριμες και άπειρες στον πολιτικό αγώνα, αυτές οι τάξεις δε δημιούργησαν, ούτε μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα δικό τους πολιτικό κόμμα. Γι’ αυτό το λόγο δεν ήταν δυνατό να ασκήσουν καθοδηγητικό ρόλο στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα. Δέχτηκαν το πρόγραμμα του Κομμουνιστικού Κόμματος, γιατί είδαν να εκφράζονται σ’ αυτό τα άμεσα πολιτικά αιτήματά τους.

Η μικροαστική τάξη, που αποτελούσε τη συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού των πόλεων, αν και δε φαίνονταν πολύ αποφασισμένη και πρόθυμη για θυσίες, ρίχτηκε σχεδόν όλη στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα και έδειξε εξαιρετικό πατριωτισμό. Το καλύτερο κομμάτι της συνδέθηκε στενά με το Κομμουνιστικό Κόμμα.

Η μεσαία αστική τάξη εκδήλωσε έντονες ταλαντεύσεις. Στις γραμμές της παρουσιάζονταν τάσεις για συμβιβασμό με τους καταχτητές. Σαν βρέθηκε όμως στη μέγγενη των κατοχικών νόμων και κάτω από την πίεση του ξένου κεφαλαίου και την επίδραση του παραδοσιακού πατριωτισμού του αλβανικού λαού εκφράστηκε, στην πλειοψηφία της, ενάντια στην υποδούλωση και πήρε μέρος στον αντιφασιστικό αγώνα, χωρίς όμως να φανεί δραστήρια. Μόνο μια μικρή μερίδα αυτής της τάξης πήγε με το μέρος των καταχτητών, προσχωρώντας στο Μπάλλι Κομπετάρ και στο Λεγκαλιτέτι.

Οι αλβανοί διανοούμενοι, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων προέρχονταν από τα ανώτερα και τα μεσαία στρώματα του πληθυσμού, αποδείχτηκαν γενικά πατριώτες και αντιφασίστες. Το πιο προοδευτικό μέρος τους διακρίθηκε για τη φιλοπατρία, την αποφασιστικότητα και το βαθύ επαναστατικό τους πνεύμα, αγκάλιασε τη γραμμή του Κομμουνιστικού Κόμματος και πάλεψε για την εφαρμογή της. Μόνον μικρός αριθμός διανοουμένων διαποτισμένοι με την αστική φασιστική ιδεολογία, ενώθηκαν με τους καταχτητές. Αυτοί έγιναν οι ιδεολόγοι του Μπάλλι Κομπετάρ και του Λεγκαλιτέτι.

Η πιο ζωντανή δύναμη του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα ήταν η νεολαία. Η νεολαία παντού στις πόλεις, στα χωριά και στο Λαϊκό Στρατό βρισκόταν στις πρώτες γραμμές του αγώνα ενάντια στους καταχτητές και τους προδότες.

Τιμωρία στους προδότες

Η συντριπτική πλειοψηφία της νεολαίας διακρίθηκε για τα υψηλά αισθήματα πατριωτισμού και το βαθύ επαναστατικό προοδευτικό πνεύμα. Δέθηκε στενά με το Κομμουνιστικό Κόμμα και έγινε ο φλογερός αγωνιστής υπέρ των μεγάλων ιδανικών του μαρξισμού – λενινισμού.

Πρώτη στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα ρίχτηκε η νεολαία των πόλεων, η εργατική και η μαθητιώσα νεολαία.

Η μαθητιώσα νεολαία προέρχονταν κυρίως από τη μεσαία και τη μικροαστική τάξη των πόλεων. Παλεύοντας στο πλευρό της εργατικής νεολαίας, στις γραμμές της οργάνωσης της Κομμουνιστικής Νεολαίας, έδωσε τη μεγάλη συμβολή της στην εκλαΐκευση της γραμμής του ΚΚΑ στις λαϊκές μάζες. Ταυτόχρονα υπηρέτησε και σαν μεσολαβητής για να ασκήσει το Κόμμα την επιρροή του στη μικρή και μεσαία αστική τάξη των πόλεων.

Τη μεγάλη όμως μάζα της αντιφασιστικής νεολαίας την αποτελούσε η αγροτική νεολαία, που ακολουθώντας το παράδειγμα της νεολαίας των πόλεων ρίχτηκε στον αγώνα με ορμή και εξαιρετική επαναστατική αποφασιστικότητα. Οι νεολαίοι αγρότες αποτελούσαν την πλειοψηφία στον Εθνικοαπελευθερωτικό Στρατό.

Μεγάλη δύναμη στον αντιφασιστικό αγώνα αποτέλεσε η αλβανίδα γυναίκα. Η συμμετοχή της σ’ αυτόν τον αγώνα έφτασε σ’ ένα πρωτοφανή βαθμό για όλους τους προηγούμενους απελευθερωτικούς αγώνες. Οι αλβανίδες γυναίκες αγκάλιασαν τη γραμμή του Κομμουνιστικού Κόμματος και, πλάι στους άντρες, αγωνίστηκαν δραστήρια για την πραγματοποίησή της, γιατί σ’ αυτή βρήκαν όχι μόνο το σίγουρο δρόμο που οδηγούσε στην εθνική και την κοινωνική απελευθέρωση του λαού αλλά και το δρόμο να καταχτήσουν τα ίσα δικαιώματα με τους άντρες και ν’ απαλλαγούν απ’ όλα τα δεσμά του παρελθόντος που τις κρατούσαν στη σκλαβιά.

Η μεγάλη νίκη στον Αντιφασιστικό Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα επιτεύχθηκε, κατά πρώτο λόγο, χάρη στην αυταπάρνηση και τον απαράμιλλο ηρωισμό που έδειξε ο αλβανικός λαός στον αγώνα. Ποτέ ως τότε ο αλβανικός λαός δεν ήταν τόσο ενωμένος, τόσο αποφασισμένος και τόσο σίγουρος για τη νίκη όσο σ’ αυτό τον αγώνα του ενάντια στους ιταλούς και γερμανούς καταχτητές και ενάντια στους προδότες. Ποτέ άλλοτε δεν είχε συνειδητοποιήσει τόσο βαθιά το σκοπό του αγώνα και δεν ήταν τόσο πρόθυμος να υποστεί κάθε θυσία και στέρηση στο όνομα της νίκης.

Στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα φάνηκε σ’ όλη τη δύναμή της η δημιουργική ικανότητα των λαϊκών μαζών στην πολιτική και στρατιωτική ζωή της χώρας. Στη φωτιά των σκληρών μαχών φάνηκαν η ανεξάντλητη δύναμη και οι μεγάλες ικανότητες. Από τα σπλάχνα του λαού, μέσα από τις γραμμές των απλών ανθρώπων, των εργατών, των αγροτών και των πατριωτών διανοουμένων, βγήκαν εξαίρετοι μαχητές και ηγέτες των μαζών, διοικητές και πολιτικοί επίτροποι, μέλη των συμβουλίων και υπουργοί. Αυτοί οι γιοί του λαού, συχνά χωρίς αρκετή εκπαίδευση, ξεπέρασαν σε ικανότητα και θάρρος και νίκησαν τους σπουδαγμένους στρατηγούς και αξιωματικούς του εχθρού, τους επαγγελματίες πολιτικάντηδες του παλιού αστικοτσιφλικάδικου καθεστώτος.

«Ο απελευθερωτικός μας αγώνας», έγραφε ο σύντροφος Ενβέρ Χότζα παραμονές της απελευθέρωσης, «και εδώ μόνο έγκειται η αιτία της νίκης»2.

Με τον ηρωικό του αγώνα ο αλβανικός λαός απελευθέρωσε και την πατρίδα και τον ίδιο τον εαυτό του.

Πολύ σπουδαίο ρόλο στην κατάχτηση της νίκης έπαιξαν οι λαμπρές πατριωτικές και αγωνιστικές παραδόσεις του αλβανικού λαού, η πλούσια πείρα που απόχτησε στο διάβα των αιώνων στους αγώνες του για λευτεριά και ανεξαρτησία, αρετές αυτές που ενισχύθηκαν και αναπτύχθηκαν παραπέρα στον τελευταίο Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα.

Εμπνευστής, οργανωτής και καθοδηγητής του Αντιφασιστικού Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα, σφυρηλάτης της νίκης ήταν το Κομμουνιστικό Κόμμα Αλβανίας.

Στάλιν – Ενβέρ Χότζα

Στους προηγούμενους απελευθερωτικούς αγώνες ο αλβανικός λαός δεν είχε κατορθώσει να δημιουργήσει μια μονολιθική και συνεπή ηγεσία. Αυτός ήταν ένας από τους κυριότερους λόγους που δεν μπορούσε άλλοτε να αποχτήσει τη λευτεριά και την πλήρη ανεξαρτησία και τους καρπούς των αγώνων του τους ιδιοποιούνταν οι ιμπεριαλιστές, οι τσιφλικάδες και η αστική τάξη της χώρας. Από τους αγώνες του όμως, από τις κακουχίες και την αθλιότητα έβγαλε ένα μεγάλο δίδαγμα ότι χωρίς μια επαναστατική καθοδήγηση, το αίμα που είχε χύσει και ο μόχθος του, δε μπορούσαν να στεφτούν με την τελική νίκη. Το όνειρό του αυτό το πραγματοποίησε μόνο με την ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος Αλβανίας, που γεννήθηκε, μεγάλωσε και διαπαιδαγωγήθηκε πάνω στον αγώνα. Αυτό το μαρξιστικό – λενινιστικό Κόμμα, γεννημένο μέσα από τα σπλάχνα του λαού, κληρονόμησε τις λαμπρές πατριωτικές παραδόσεις του και μια πλούσια πείρα αγώνων, έμαθε να συγκεντρώνει και αναπτύσσει παραπέρα αυτές τις παραδόσεις και πείρα, να τους δίνει ένα βαθύ επαναστατικό περιεχόμενο και να τις κάνει πράξη για την εξασφάλιση της λευτεριάς και της εθνικής ανεξαρτησίας, για το θρίαμβο της επανάστασης.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα επεξεργάστηκε και εφάρμοσε με συνέπεια, με αποφασιστικότητα και επαναστατικό θάρρος μια σωστή πολιτική γραμμή βασισμένη στις θεμελιώδεις αρχές του μαρξισμού – λενινισμού και στις αντικειμενικές, εσωτερικές και εξωτερικές συνθήκες. Αυτή η πολιτική γραμμή ανταποκρίνονταν άμεσα στις επείγουσες πολιτικές απαιτήσεις και στα ζωτικά συμφέροντα του λαού, της πατρίδας και του σοσιαλισμού.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα ήταν εκείνο που έκαμε να ριζώσει στις λαϊκές μάζες μια τόσο υψηλή συνείδηση του σκοπού του αγώνα και της ορθότητας της πολιτικής του. Το Κόμμα ήταν που ανακάλυψε, ανάπτυξε και χρησιμοποίησε προς όφελος του αγώνα κατά του φασισμού όλες τις δυνάμεις και τις δημιουργικές ικανότητες των λαϊκών μαζών.

Οι μάζες πείστηκαν από την ίδια τους την πείρα ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα ήταν ο πραγματικός υποστηριχτής των συμφερόντων τους και των συμφερόντων του αλβανικού έθνους, ο πιστός και συνεπής μαχητής για εθνική ανεξαρτησία, λευτεριά, δημοκρατία και γη.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα έλυσε με εξαιρετική μαστοριά τα τρία βασικά καθήκοντα για την εξασφάλιση της νίκης: την ένωση των πλατιών μαζών στο Εθνικοαπελευθερωτικό Μέτωπο· την οργάνωση της γενικής εξέγερσης, τον εξοπλισμό του λαού, τη δημιουργία του ταχτικού Εθνικοαπελευθερωτικού Στρατού· τη συντριβή της εξουσίας των καταχτητών, των τσιφλικάδων και της αστικής τάξης, την οργάνωση και εγκαθίδρυση της εξουσίας λαϊκής δημοκρατίας.

Το Κόμμα εξασφάλισε στον αλβανικό λαό πολλούς και ισχυρούς εξωτερικούς συμμάχους και διαπαιδαγώγησε αυτόν με το πνεύμα του προλεταριακού διεθνισμού, της φιλίας και αδελφοσύνης μ’ όλους τους λαούς που πολεμούσαν το φασισμό. Απέναντι στους εξωτερικούς συμμάχους εφάρμοσε μια σωστή πολιτική, βασισμένη σ’ επαναστατικές αρχές. Δίδαξε στο λαό να ξεχωρίζει τους συμμάχους του και να συνδέει τον αγώνα του κατά πρώτο λόγο με το μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο της Σοβιετικής Ένωσης. Το Κόμμα, ποτέ σε κανέναν από τους συμμάχους δεν επέτρεψε να επεμβαίνει στις εσωτερικές πολιτικές και στρατιωτικές υποθέσεις της χώρας. Χάλασε τα σχέδια της αγγλοαμερικάνικης ιμπεριαλιστικής αντίδρασης που προσπαθούσε να εμποδίσει τη νίκη της επανάστασης και να επιβάλει τον έλεγχό της στην Αλβανία. Ότι διατηρούσε ειλικρινή στάση απέναντι στους συμμάχους του και εκτιμούσε σωστά την εξωτερική βοήθεια και υποστήριξη, αυτό δε σήμαινε πως το Κόμμα θα περίμενε ποτέ από τους άλλους να φέρουν τη λευτεριά στον αλβανικό λαό. Το Κόμμα εφάρμοσε με αποφασιστικότητα την αρχή της στήριξης στις δικές του δυνάμεις και έδειξε στο λαό να καταλάβει βαθιά ότι η λευτεριά δε χαρίζεται αλλά καταχτιέται με αίμα, με αναρίθμητες στερήσεις και θυσίες.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Αλβανίας γεννήθηκε, αναπτύχθηκε και δοκιμάστηκε σαν ικανός και με απαράμιλλο κύρος καθοδηγητής στον επαναστατικό αγώνα ενάντια στους καταχτητές και τους προδότες. Δεν περίμενε να διδαχτεί πρώτα τη μαρξιστική – λενινιστική θεωρία και μετά να ριχτεί στον αγώνα. Τη θεωρία την έμαθε και ταυτόχρονα την εφάρμοσε πιστά και δημιουργικά στη φωτιά του αγώνα, σε περίπλοκες συνθήκες.

Ο αποφασιστικός εξωτερικός παράγοντας της ιστορικής νίκης του αλβανικού λαού ήταν ο μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος της Σοβιετικής Ένωσης και η μεγάλη νίκη της ενάντια στο φασισμό, άσχετα από το γεγονός που ο Κόκκινος Στρατός δεν ήρθε στην Αλβανία. Η Σοβιετική Ένωση, κάτω από την καθοδήγηση του I. Β. Στάλιν, σήκωσε το μεγαλύτερο βάρος στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και έπαιξε το σπουδαιότερο ρόλο στη συντριβή του φασισμού. Οι νίκες του Κόκκινου Στρατού ενάντια στη χιτλερική Γερμανία δημιούργησαν τις κατάλληλες συνθήκες για να ξεσηκωθεί ολόκληρος ο αλβανικός λαός και να εξασφαλίσει με τον ηρωικό του αγώνα την πλήρη εθνική ανεξαρτησία και την εγκαθίδρυση της λαϊκής εξουσίας.

1 Ενβέρ Χότζα. Άπαντα, τόμος 17ος, σελ. 434.

2 Ενβέρ Χότζα. Οι ιστορικές αποφάσεις της 2ης Συνδιάσκεψης του Αντιφασιστικού Εθνικοαπελευθερωτικού Συμβουλίου, Νοέμβρης 1944. Άπαντα τόμος 2ος, σελ. 375.

Ινστιτούτο Μαρξιστικών – Λενινιστικών Μελετών της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος Εργασίας Αλβανίας: Ιστορία του Κόμματος Εργασίας Αλβανίας, εκδ, Πλανήτης (2η)