Ο πρώτος γιορτασμός της 28ης Οκτωβρίου 1940 στη Χίο

Ξημέρωνε  η 28η Οκτώβρη 1944  και ο λαός της Χίου μετρούσε το δεύτερο μήνα  της απελευθέρωσης του νησιού στις 10-9-1944. Η μεταπολεμική περίοδος  δύσκολη για το ρημαγμένο νησί, αφού χιλιάδες οικογένειες είχαν περάσει στα Μικρασιατικά παράλια και είχαν πάρει το δρόμο της προσφυγιάς για την ένταξη τους  στον Ελληνικό στρατό και τη σωτηρία από την πείνα, αφήνοντας πίσω ακαλλιέργητη  τη γη και το βιός τους στα χέρια των μαυραγοριτών. 

Ο λαός  της Χίου  τώρα βίωνε την εξαθλίωση και τις δραματικές συνθήκες του λιμού του 1942-1943, που οδήγησαν σε εκατόμβη νεκρών, τις εκτελέσεις αγωνιστών στο Κοντάρι και στην Καισαριανή,  την ομηρία Χίων στα Γερμανικά στρατόπεδα και του Παύλου Μελά, τα άσχημα μαντάτα από τον εγκλεισμό  από την κυβέρνηση Τσουδερού και τους Άγγλους «συμμάχους» χιλιάδων νέων στρατευμένων στα στρατόπεδα της Ασμάρας και του Ντεκαμερέ, το πνιγμό εκατοντάδων ναυτεργατών, που συμμετείχαν σε νηοπομπές, για τη μεταφορά πολεμικού υλικού στα πεδία των μαχών, από τους τορπιλισμούς των πλοίων τους,   την αρπαγή της περιουσίας του, μέσω των «αγοροπωλησιών» από τους ντόπιους  μαυραγορίτες και Χίτες κλπ.

Στον τοπικό  αντιφασιστικό τύπο ένα ήταν το μήνυμα: ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΣΤΟ ΛΑΟ, ΘΑΝΑΤΟ ΣΤΟ ΦΑΣΙΣΜΟ!

Οι ΕΑΜικές οργανώσεις απαιτούσαν να δοθούν: «ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΣΤΟ ΛΑΟ», να  σταλεί αλεύρι για να φάει ψωμί και να επιστραφούν τα σπίτια, που είχαν πάρει οι μαυραγορίτες, στους δικαιούχους τους.

Ο εορτασμός της Αντιφασιστικής ημέρας, που  ξεκίνησε ο ηρωικός αγώνας του λαού μας κατά του Χιτλερικού Φασισμού, που πάτησε τα χώματα της  Ελλάδας  άρχισε με τη δοξολογία στη Μητρόπολη Χίου, που ιερούργησε  ο Μητροπολίτης ΙΩΑΚΕΙΜ ΣΤΡΟΥΜΠΗΣ και την παρακολούθησαν οι τοπικές πολιτικές και στρατιωτικές αρχές.

Στη Μητρόπολη το λόγο έλαβαν ο Γενικός Γραμματέας Νήσων Αιγαίου κ. Πάστρας, ο Νομάρχης κ. Κουράσης και εκ μέρους των κομμάτων που συσπειρώνονταν  στο ΕΑΜ Χίου, ο Γραμματέας του κ. Ανδρέας Λοίζος, που τόνισε: 

«Η 28η Οκτωβρίου 1944  βρίσκει την Ελλάδα μας νικήτρια. Νικητή το λαό μας σ’ ένα αγώνα σκληρό για τη ΖΩΗ –  ΛΕΥΤΕΡΙΑ –ΛΑΟΚΡΑΤΙΑ  κάτω από τη σημαία του ΕΑΜ.  

To EAM είχε  στις γραμμές του τον Ελληνικό λαό.

Το ΕΑΜ ανάπτυξε την εθνική πάλη του λαού ενάντια στους Ιταλούς – Γερμανούς – Βούλγαρους επιδρομείς και τους ντόπιους φασίστες.

Το ΕΑΜ, με οικονομικούς αγώνες, κινητοποιήσεις, απεργίες και λαϊκές επιτροπές έσωσε το λαό από την εξόντωση και την πείνα. 

Το ΕΑΜ, με τις ιστορικές διαδηλώσεις  της Αθήνας, ματαίωσε την επιστράτευση. 

Το ΕΑΜ δημιούργησε την Εθνική Ενότητα.

Το ΕΑΜ, με τον ηρωικό ΕΛΑΣ απελευθερώνει την ΕΛΛΑΔΑ, με σκληρότατους αγώνες ενάντια στον κατακτητή.

Το ΕΑΜ καλεί όλους τους τίμιους πατριώτες σήμερα ,που γιορτάζουμε την ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΤΙΚΗ ΝΙΚΗ στον αγώνα, για τη Λαοκρατία.»

Ο Ελληνικός λαός καταχτώντας μέρα με τη μέρα τη ΛΕΥΤΕΡΙΑ του απ’ τους Γερμανούς κατακτητές, που αποχωρούσαν κυνηγημένοι απ’ τις αντάρτικες ομάδες του ΕΛΑΣ διεκδίκησε  να διατηρήσει τη λευτεριά του, αποκτώντας την κοινωνική δικαιοσύνη και το πολίτευμα της επιλογής του.

Όμως η αστική τάξη και οι σύμμαχοι της (αγγλικός και αμερικάνικος ιμπεριαλισμός)  είχαν άλλες στοχεύσεις: «Να επιβάλλουν  με τα όπλα τη δική τους εξουσία, της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Σήμερα τα διαχρονικά μηνύματα της δεκαετίας του 40, αλλά και της περιόδου, που προηγήθηκε του Β’ Παγκοσμίου πολέμου αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη σημασία, καθώς οι σημερινές αντιθέσεις και τα αδιέξοδα στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα εγκυμονούν μεγάλους κινδύνους, για τους λαούς.

Σήμερα η αστική τάξη και τα κόμματά της προβάλλουν ως «εθνικούς στόχους» την επιστροφή στην καπιταλιστική ανάπτυξη και τη γεωστρατηγική αναβάθμιση της χώρας στο πλαίσιο των επιθετικών σχεδίων του ΝΑΤΑ, των ΗΠΑ, της Ε.Ε. στην περιοχή και σ’ όλο τον κόσμο.

Σήμερα δυναμώνουν οι ανταγωνισμοί για τη μερίδα των πλουτοπαραγωγικών πηγών, των αγορών και των δρόμων μεταφοράς. Μέρος αυτών των ανταγωνισμών αποτελούν  οι συγκρούσεις των α.τ. Ελλάδας – Τουρκίας.

Σήμερα  σε τέτοιες περιόδους όξυνσης των ανταγωνισμών και έντασης της εκμετάλλευσης, πάνε χέρι-  χέρι η υπονόμευση του εργατικού κινήματος  και η επιστράτευση του Φασισμού και η βία του, γι’ αυτό χρησιμοποιούνται το ανιστόρητο κατασκεύασμα της θεωρίας  «των δύο άκρων», της εξίσωσης Φασισμού –Κομμουνισμού, της ταύτισης των μορφών πάλης του εργατικού- λαϊκού κινήματος, με την εγκληματική φασιστική βία. 

Το ιστορικό δίδαγμα από τον αγώνα του λαού μας στη δεκαετία του 40 είναι ότι: « η μαζική εργατική – λαϊκή πάλη μπορεί να ανατρέψει και τον πιο αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων, όπως η ξένη κατοχή, όταν συνδέεται, με την πάλη για την ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας.»

                                                                              Γεώργιος Η. Αμπαζής

                                                                                      Δάσκαλος