Ο Πύργος της Πίζας – Ένα κατασκευαστικό ατύχημα διαβατήριο παγκόσμιας φήμης
Η ιστορία της διασημότερης κατασκευαστικής αστοχίας όλων των εποχών.
Μπορείτε να φανταστείτε ίσιο τον Πύργο της Πίζας; Κι όμως, το διασημότερο μνημείο στην Τοσκάνη δε σχεδιάστηκε εξ αρχής κεκλιμένο. Η απόκλιση των θεμελίων του ανέρχεται σε 5,5 μοίρες, μέχρι που σχετικά πρόσφατες εργασίες μείωσαν την απόκλιση σε ελάχιστα κάτω από τις 4 μοίρες.
Το κτίριο σχεδιάστηκε ως καμπαναριό σε ένα από τα τρία κτίσματα που θα αποτελούσαν τον καθεδρικό ναό της πόλης. Στόχος ήταν να έχει 56 μέτρα ύψος, ενώ υλικό κατασκευής του ήταν το μάρμαρο. Από τους οκτώ ορόφους που είχαν προβλεφθεί, ήδη τρεις είχαν ολοκληρωθεί, όταν έγινε σαφές στους μηχανικούς ότι το σαθρό υπόβαθρο προκαλούσε την υποχώρηση των θεμελίων. Ο πόλεμος ωστόσο που ξέσπασε μεταξύ Πίζας και άλλων ιταλικών πόλεων-κρατών οδήγησε σε διακοπή των εργασιών για ένα σχεδόν αιώνα, γεγονός που πιθανόν απέτρεψε την κατάρρευσή του σε εκείνο το σημείο.
Ο Τζοβάνι ντε Σιμόνε που ανέλαβε αρχιμηχανικός, όταν ξεκίνησε εκ νέου η ανέγερση του πύργου, σκέφτηκε να εξισορροπήσει την κλίση, κάνοντας τους νέους ορόφους βραχύτερους στη μία πλευρά, κάτι όμως που προκάλεσε περαιτέρω καταβύθιση του κτιρίου. Παρά τις συνεχείς διακοπές, τελικά τον 19ο αιώνα το κτίριο πήρε την τελική του μορφή. Δυο σπειροειδείς σκάλες στο εσωτερικό οδηγούσαν στο καμπαναριό, με 204 σκαλοπάτια στη μια και 196 στην άλλη, ώστε να εξουδετερώνεται η κλίση. Τους επόμενους τέσσερις αιώνες προστέθηκαν οκτώ καμπάνες, εκ των οποίων η βαρύτερη ζύγιζε πάνω από 3,5 τόνους. Στις αρχές του εικοστού αιώνα, οι βαρύτερες καμπάνες αφαιρέθηκαν, καθώς θεωρήθηκε πως η ταλάντωσή τους θα οδηγούσε σε κατάρρευση του πύργου. Στις επόμενες δεκαετίες, ενέσεις τσιμέντου και άλλες εργασίες πραγματοποιήθηκαν για την ενίσχυση των θεμελίων, χωρίς όμως να ανακόπτουν εντελώς την αύξηση της κλίσης κατά 1,2 χιλιοστά ετησίως. Έτσι το 1990 το κτίριο έκλεισε για τους επισκέπτες και οι καμπάνες σταμάτησαν να χτυπούν. Μέσω ανασκαφών κάτω από τα θεμέλια, έγινε εφικτό να μειωθεί δραστικά η κλίση. Το 2001 ο πύργος έγινε ξανά επισκέψιμος, ενώ συνέχισε με φυσικό τρόπο να “ισιώνει”, καθώς οι κινήσεις στα θεμέλια σταμάτησαν, κάνοντας τους μηχανικούς να υπολογίζουν σε σταθερότητα του μνημείου τουλάχιστον για τα επόμενα 200 χρόνια.
