Οι πρώτοι Έλληνες αεροπειρατές ήταν ΕΠΟΝιτες

Στις 12 Σεπτεμβρίου του 1948 ενώ μαινόταν ακόμα ο εμφύλιος πόλεμος, έξι νέοι άνδρες  έμελλαν να είναι οι πρώτοι αεροπειρατές στην ιστορία της χώρας, προσπαθώντας να ξεφύγουν απο τα νύχια της αστυνομίας και του ταγμασφαλίτικου κράτους. Έχοντας την επιθυμία να ενωθούν με τις γραμμές του Δημοκρατικού Στρατού μέσω Γιουγκοσλαβίας, δε δίστασαν να  δράσουν παράτολμα και να λάβουν υπό τον έλεγχο τους ένα ολόκληρο αεροσκάφος.

Τα έξι νεαρά παιδιά μέλη αστικών οικογενειών της Θεσσαλονίκης και μέλη της ΕΠΟΝ στα μαθητικά τους χρόνια είχαν θεωρηθεί απο την αστυνομία ως υπεύθυνα για μια σειρά σαμποτάζ που είχαν συμβεί στην πόλη της Θεσσαλονίκης το τελευταίο χρονικό διάστημα. Με το φόβο της σύλληψης αποφάσισαν τον Αύγουστο του 1948 να κατέβουν στην Αθήνα με σκοπό να οργανώσουν ένα σχέδιο διαφυγής προς μια γειτονική σοσιαλιστική χώρα, με απώτερο σκοπό την ένωση τους με τις γραμμές του Δημοκρατικού Στρατού και την επιστροφή τους ως μαχητές στην Ελλάδα.

Φτάνοντας στην Αθήνα αντιμετώπισαν την δυσκολία για το πως θα υλοποιούσαν το σχέδιο τους. Ο εμφύλιος μαινόταν παντού. Σκληρότερος στις επαρχιακές πόλεις από ότι στα αστικά κέντρα της Ελλάδας, όπου η ανωνυμία ήταν ένα στοιχείο κάλυψης, οι έξι νέοι δεν μπορούσαν να διασχίσουν οδικώς την χώρα μέχρι και τα σύνορα. Ο μόνος τρόπος διαφυγής ήταν από αέρος. Ο εμπνευστής της αεροπειρατείας λέγεται πως ήταν ο Αντώνης Βογιάζος, ετών 18. Ο μόνος και ο πιο επικίνδυνος τρόπος. Η αεροπειρατεία δεν ήταν πολύ διαδεδομένη εκείνη την εποχή, για την ακρίβεια ήταν η πέμπτη απόπειρα αεροπειρατεία παγκοσμίως στην ιστορία. Οι προηγούμενες τέσσερις είχαν καταλήξει σε αιματηρά επεισόδια όπου τις περισσότερες φορές οι αεροπειρατές συγκαταλέγονταν στους νεκρούς.

Ως μέλη καλών αστικών οικογενειών είχαν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν αεροπορικά εισιτήρια της μεσημεριανής πτήσης της ΤΑΕ για Αθήνα – Θεσσαλονίκη στην οποία επέβαιναν μόλις 17 επιβάτες και τετραμελές πλήρωμα. Καθώς το αεροπλάνο πετούσε πάνω από τη Σκύρο (άλλες πληροφορίες αναφέρουν την Εύβοια) 4 μέλη απο τους 6 κατάφεραν να φτάσουν στο πιλοτήριο και με την απειλή σουγιάδων και σπασμένου μπουκαλιού να τραυματίσουν τον κυβερνήτη του αεροσκάφους ελαφρά και να αναγκάσουν τον συγκυβερνήτη του σκάφους να τους οδηγήσει  εκτός ελληνικού εδάφους με προτιμότερο προορισμό την Γιουγκοσλαβία.

Οι δύο κυβερνήτες προσπάθησαν να αντισταθούν και στην συνέχεια να παραπλανήσουν τους τέσσερις ΕΠΟΝίτες, με σκοπό να προσγειώσουν το αεροπλάνο άμεσα σε ελληνικό έδαφος, κάτι το οποίο δεν κατάφεραν να πράξουν. Κατά την διάρκεια της σύντομης συμπλοκής στο πιλοτήριο, ο ασυρματιστής είχε καταφέρει να ενημερώσει τον πύργο ελέγχου σχετικα με τα τεκταινόμενα. Η απάντηση που πήρε ήταν πως το αεροπλάνο έπρεπε πάση θυσία να φτάσει Θεσσαλονίκη. Κάτι το οποίο δεν συνέβη, παρα μόνο όταν οι αεροπειρατές κατάφεραν να διαφύγουν. Το αεροπλάνο προσγειώθηκε 60 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά των Σκοπίων, όπου οι διαφεύγοντες αεροπειρατές επιβιβάστηκαν σε τρένο και έφτασαν ως στα Σκόπια, συνεχίζοντας αργότερα ο καθένας το δρόμο του.

Δύο απο αυτούς, ο Σπύρος Χελμιάδης και ο Αχιλλέας Κετιμλίδης, 18 και 19 χρονών αντίστοιχα, ενώθηκαν με το Δημοκρατικό Στρατό και πέρασαν παράνομα ξανά επί ελληνικού εδάφους, χάνοντας την ζωή τους σε μάχες κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Οι υπόλοιποι τέσσερις περιπλανήθηκαν σε διάφορες σοσιαλιστικές χώρες κατά την διάρκεια και το πέρας του εμφυλίου πολέμου. Αυτοί ήταν: Ο Αλέξανδρος και Αντώνης Κουφουδάκης 23 και 21 ετών, ο μαθητής Γιώργος Κέλας 17χρονών και ο Αντώνης Βογιάζος 18 ετών. Ο τελευταίος σπούδασε στην Σοβιετική Ένωση σκηνοθεσία και επαναπατρίστηκε μετά την μεταπολίτευση. Μετάφρασε τα έργα του Λένιν και συγγράμματα γύρω απο τα καλλιτεχνικά ρεύματα της μετεπεναστατική Ρωσία,ς προσφέροντας  πολύτιμες μεταφράσεις γύρω απο αυτά τα θέματα. Συνεργάστηκε με την κρατική τηλεόραση στα τέλη δεκαετίας ’70 μέχρι τα μέσα του ’80ς σε ντοκιμαντέρ και τηλεοπτικές σειρές της όπως: Ο φωτογράφος του χωριού (1977),Οι ακροβάτες (1981) και Το χρονικό της Εθνικής Αντίστασης ( 1985) και απεβίωσε τις 7 Ιανουαρίου του 1992.

Οι συνέπειες

Η επιστροφή του αεροπλάνου στην Ελλάδα και στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης χωρίς τους αεροπειρατές ήταν ένα ντροπιαστικό χτύπημα στα μούτρα της άρχουσας τάξης του εμφυλιακού κράτους. Ο ίδιος ο υπουργός Άμυνας ανέλαβε να ανακρίνει προσωπικά τόσο τους κυβερνήτες του αεροσκάφους, όσο και τα μέλη των οικογενειών των 6 νεαρών.

Οι κυβερνήτες τέθηκαν σε διαθεσιμότητα και φυλακίστηκαν, ενώ την ίδια τύχη είχαν και συγγενείς πρώτου βαθμού των αεροπειρατών. Μια μητέρα μάλιστα γέννησε μέσα στην φυλακή καθότι ήταν έγκυος όταν συνελήφθη . Οι έξι νεαροί καταδικάστηκαν ερήμην σε θάνατο από το Έκτατο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης.

Το 1987 κυκλοφορεί η ταινία ”Ο κλοιός” σε σκηνοθεσία Κώστα Κουτσομύτη που εξιστορεί τα γεγονότα της ιστορίας.