Όιγκεν Λεβινέ-Το αρχέτυπο του “Εβραιομπολσεβίκου”

Ο Όιγκεν Λεβινέ, πρωτοπόρα μορφή του γερμανικού κομμουνιστικού κινήματος, γεννήθηκε σαν σήμερα το 1883 στην Αγία Πετρούπολη από οικογένεια Εβραίων εμπόρων. Μετά τον πρόωρο θάνατο του πατέρα του η οικογένεια εγκαταστάθηκε το 1897 στη Γερμανία, όπου ο Όιγκεν τελείωσε το σχολείο, ενώ σπούδασε νομικά στη Χαϊδελβέργη και το Βερολίνο. Το Σεπτέμβρη του 1905 πήγε στη Ρωσία, όπου αρχικά έγινε μέλος των Εσέρων, κάτι που οδήγησε σε σύλληψή του το 1906 και το 1908, όταν και υπέστη άγρια κακοποίηση. Το 1909 του επιτράπηκε να επιστρέψει στη Γερμανία, όπου συνέχισε τις σπουδές του στα οικονομικά. Ανακηρύχθηκε διδάκτορας του πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης με διατριβή που είχε ως θέμα “Τύποι και στάδια στην εξέλιξη των συνδικαλιστικά οργανωμένων εργατών”. Άρχισε να δουλεύει για το σοσιαλδημοκρατικό τύπο με το ψευδώνυμο “Γκόλντμπεργκ” (το πατρικό της μητέρας του), και συμμετείχε στο ριζοσπαστικό όμιλο “Καρλ Μαρξ”. Το 1913 απέκτησε τη γερμανική υπηκοότητα και μετακόμισε στο Βερολίνο. Εκεί τον βρήκε ο πόλεμος, κατά τον οποίο υπηρέτησε ως διερμηνέας σε στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου.

Το 1916 απολύθηκε και αργότερα έγινε μέλος του Ανεξάρτητου Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, που τασσόταν ενάντια στον πόλεμο. Το 1918 εργάστηκε στο σοβιετικό τηλεγραφικό πρακτορείο ROSTA. Μετά την Νοεμβριανή Επανάσταση του 1918 που οδήγησε στην εγκαθίδρυση της δημοκρατίας της Βαϊμάρης, δραστηριοποιήθηκε για λογαριασμό των Σπαρτακιστών στη Ρηνανία, ενώ συμμετείχε και στο ιδρυτικό συνέδριο του ΚΚ Γερμανίας το Γενάρη του 1919. Συμμετείχε στην εξέγερση των Σπαρτακιστών στο βερολίνο και αργότερα δραστηριοποιήθηκε στο Μπράουνσβάιγκ και τη βιομηχανική περιοχή του Ρουρ. Το Μάρτη του 1919 πήγε στη Βαυαρία, όπου ανέλαβε την ηγεσία των τοπικών κομμουνιστών. Αρνήθηκε να συμμετέχει στη δημοκρατία των συμβουλίων του σοσιαλδημοκράτη Κουρτ Άισνερ, αναγνωρίζοντας ωστόσο τα έντιμα κίνητρά του και καταγγέλοντας τη δολοφονία του, η οποία εγκαινίασε τη δεύτερη, ριζοσπαστικότερη φάση της Δημοκρατίας των συμβουλίων, στην οποία είχε ηγετικό ρόλο.

Η ρωσοεβραϊκή του καταγωγή, με το δεύτερο σκέλος της ειδικά να αφορά κι άλλους πρωταγωνιστές των σοβιέτ, τροφοδότησε τα έντονα αντισημιτικά αντανακλαστικά των εχθρών του, χρόνια πριν αποκρυσταλλωθεί από τους ναζί το πρότυπο του “εβραιομπολσεβίκου”.  Μετά την καταστολή των Σοβιέτ του Μονάχου πέρασε στην παρανομία, συνελήφθη ωστόσο στις 13 Μάη. Στη διάρκεια της δίκης του στο ειδικό δικαστήριο του Μονάχου έμεινε ιστορική η θάρρετη υπεράσπιση της κομμουνιστικής ιδεολογίας, όπου μεταξύ άλλων χαρακτήρισε τους κομμουνιστές επαναστάτες ως “νεκρούς σε άδεια”. Η καταδίκη του σε θάνατο συνάντησε πλήθος διαμαρτυριών, που έπεσαν στο κενό. Ο Λεβινέ εκτελέστηκε στις 5 Ιούνη 1919, σε ηλικία 36 ετών, παρουσία της συζύγου του Ρόζας, η οποία ωστόσο δεν είδε άμεσα την εκτέλεση λόγω λιποθυμίας.

Δύσκολες Νύχτες