Όταν οι μαθητές «τσαλάκωσαν» τη 2η «επέτειο» της Χούντας (Αναμνήσεις Σπύρου Χαλβατζή)

Η παράνομη δράση των κομμουνιστών στις γειτονιές, η προπαγάνδα με τις προκηρύξεις και τα πανό που έσπαγαν το φόβο, οι κινητοποιήσεις στα Πανεπιστήμια που ολοένα πλήθαιναν αποτέλεσαν πραγματικό «σχολείο» του αγώνα για τους μαθητές.

Τα μέλη της ΚΝΕ στα σχολεία και άλλοι πρωτοπόροι μαθητές κινητοποιούνταν για τα οξυμένα προβλήματά τους, οργάνωναν από απλές διαμαρτυρίες στη διεύθυνση του σχολείου τους μέχρι παραστάσεις διαμαρτυρίας στα υπουργεία. Το παρακάτω παράδειγμα ανταπόκρισης του «Οδηγητή» είναι ενδεικτικό για το θάρρος και την αποφασιστικότητα των μαθητών που αγωνίζονταν: «Εφτά νέοι, από 16 μέχρι 19 χρονώv, μαθητές Γυμνασίου που συνελήφθησαν πρόσφατα γιατί είχαν στείλει γράμμα στο Σουηδικό Προξενείο, κήρυξαν απεργία πείνας σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την κακομεταχείρισή τους από τα όργανα της Χούντας. Καλούν σε συμπαράσταση όλη τη νεολαία.»

Οι πυρήνες ΚΝιτών μαθητών έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στα αγωνιστικά σκιρτήματα στα σχολεία όλης της χώρας. Τέτοιοι πυρήνες υπήρχαν και συνεχώς μεγάλωναν σε πολλές συνοικίες της Αθήνας και του Πειραιά, στη Θεσσαλονίκη, στη Λάρισα, στα Γιάννενα, στο Ηράκλειο, στην Πάτρα, στην Καλαμάτα, στα Χανιά, στη Λαμία και αλλού.

Οι πυρήνες αυτοί αποτέλεσαν τη βάση για τη δημιουργία της Μαθητικής Οργάνωσης Δημοκρατικής Νεολαίας Ελλάδας (ΜΟΔΝΕ) στις αρχές του 1973.

21/4/1969: Οι μαθητές «τσαλακώνουν» τη 2η «επέτειο» της Χούντας

«Τα σχολεία λειτουργούν «κανονικά». Όποιος μαθητής απουσιάσει θα τιμωρηθεί. Έχουν επιταχθεί λεωφορεία με τα οποία θα πραγματοποιηθεί η «αυθόρμητος προσέλευση» των μαθητών στο Στάδιο.

Με την εμφάνιση του «μεγάλου πατέρα» στο Στάδιο τράνταξε ο τόπος από το γιουχάισμα. Ο «σωτήρας» σαν φρενοβλαβής που είναι, εκνευρίζεται ακόμα περισσότερο. Καλεί συνεχώς στην «τάξη» και απειλεί πειθαρχικές ποινές. Οι μαθητές απαντούν με ρυθμικές φωνές υπέρ… όχι φυσικά του «σωτήρα» αλλά υπέρ του Ολυμπιακού. Το τσούρμο των χαφιέδων δεν είναι σε θέση να επισημάνει τους «αναρχικούς» γιατί όλοι οι μαθητές φωνάζουν γιουχαΐζοντας χωρίς διακοπή.

Ακολουθεί η γεμάτη μαργαριτάρια, όμως κατά τους «κράχτες» του «εμπνευσμένη» ομιλία του αρχηγού, με αποκορύφωμα την «εμπνευσμένη» διαπίστωση ότι «είμαστε οι καλύτεροι Έλληνες του κόσμου». Αυτό κ. καθηγητά -λέει κάποιος μαθητής στον αυθορμήτως προσελθέντα καθηγητή του- δεν μας το έμαθες. Πού το βρήκε αυτός και μας το σερβίρησε; Ο καθηγητής, αμίλητος, κούνησε το κεφάλι του κι αναστέναξε. Τι να πεί;

Πανδαιμόνιο αποδοκιμασίας ακολούθησε τις «στοργικές» συμβουλές του «αρχηγού» με τις οποίες συμβούλευε τους μαθητές να μην «ακούν τις σειρήνες του αναρχισμού και του αθεϊσμού» αλλά μόνο τις ανοησίες τις δικές του και των υποτακτικών του.

Η υποδοχή φυσικά που επεφύλαξαν οι μαθητές στον αρχηγό της μαύρης συμμορίας ήταν αναπόφευχτη, και εκφράζει το μίσος του υπερήφανου και αγωνιστή Λαού, το μίσος της Ελληνικής Νεολαίας κατά των τυράννων, εφαρμόζει την απόφαση ολόκληρου του Ελληνικού Λαού να αγωνισθεί ως την συντριβή της φασιστικής τυραννίας».

«Οδηγητής», Απρίλης 1969

Ο Σπύρος Χαλβατζής, μέλος του Γραφείου Αθήνας της ΚΝΕ, εκείνη την εποχή, μετέπειτα Γραμματέας του ΚΣ της Οργάνωσης – στέλεχος του ΚΚΕ

Από την αγωνιστική στάση των μαθητών

(Αναμνήσεις Σπύρου Χαλβατζή, μέλους του Γραφείου Αθήνας της ΚΝΕ εκείνη την εποχή)

Και στους μαθητές, όπως και σε άλλα τμήματα του πληθυσμού, οι αντιδικτατορικές διαθέσεις μεγάλωναν. Ωστόσο, μαζικά ξεσπάσματα δεν είχαμε τον πρώτο καιρό. Η ΚΝΕ Αθήνας προσπαθούσε να οργανώσει και να ενεργοποιήσει μαθητές. Η ΜΟΔΝΕ – Μαθητική Οργάνωση Δημοκρατικής Νεολαίας, το 1973 σημείωνε βήματα ανάπτυξης σε αρκετά Γυμνάσια της Αθήνας. Η «Μαθητική Φωνή», η παράνομη εφημερίδα της ΜΟΔΝΕ κυκλοφορούσε από χέρι σε χέρι ανάμεσα σε πολλούς μαθητές, όχι μόνον στην Αθήνα και τον Πειραιά, αλλά και στη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα, τα Γιάννενα και σε άλλες πόλεις.

Ένα γεγονός που καταγράφηκε στην ιστορία είναι το εξής: Τον Απρίλη του ’69, στα δύο χρόνια της δικτατορίας όταν έγινε μια συγκέντρωση στο Παναθηναϊκό στάδιο μίλησε ο δικτάτορας Παπαδόπουλος στους μαθητές, που τους πήγαν εκεί οι καθηγητές τους με το ζόρι, τα πρώτα συνθήματα ήσαν: «Παπαδόπουλος», «Παπαδόπουλος». Κάποια στιγμή, από την απέναντι εξέδρα οι μαθητές άρχισαν να φωνάζουν: «Αλατίνη», «Αλατίνη». Το «Αλατίνη» ήταν το όνομα άλλης εταιρίας μπισκότων και φάνηκε καθαρά ότι οι μαθητές γιούχαραν, ειρωνεύονταν το «Παπαδόπουλος», που το ταύτιζαν με τα μπισκότα Παπαδοπούλου. Σ’ αυτή τη συγκέντρωση έγινε πανδαιμόνιο, μ’ αποτέλεσμα ο δικτάτορας να μην ολοκληρώσει την ομιλία του στους μαθητές.

*Από την εξαιρετική έκδοση της Ιδεολογικής Επιτροπής του ΚΣ της ΚΝΕ “Από τη ζωή και δράση της ΚΝΕ στην παρανομία”, που κυκλοφορεί από τη Σύγχρονη Εποχή (2018)