Πάρτι-πάρτι στις 7 του Μάρτη

Η τραγική ειρωνεία της ιστορίας είναι πως αυτό το έλεγαν πάνω κάτω τα ίδια στελέχη που μερικά χρόνια θα μας έλεγαν χαιρέκακα πως “το πάρτι τελείωσε” λες και μας έπιασαν στα πράσα, ενώ πηγαίναμε από κραιπάλησε κραι-πάλη των τάξεων. Αλλά τότε ακόμα το πάρτι κρατούσε για τα καλά -με εμάς στην απέξω- και στα αμφιθέατρα φώναζαν το σύνθημα “πάρτι-πάρτι στις 7 του Μάρτη”.

Ήταν η 7η Μάρτη του 2004. Ο Σημίτης ενάντια στα προγνωστικά και τη φθορά της κυβέρνησής του, εξάντλησε σχεδόν την τετραετία. Ήταν φανερό όμως πως το αφήγημα “ΠΑΣΟΚ-έργα” (μακέτα) δε φτουρούσε για τις εκλογές. Έτσι μπήκαν μπρος οι διαδικασίες της διαδοχής, με τη… δημοκρατική μέθοδο του δαχτυλιδιού, από το Σημίτη στο ΓΑΠ. Αλλά ήταν πολύ αργά, για να ανακόψουν τη φθορά και να ανατρέψουν το σκηνικό. Δε στάθηκε αρκετή ούτε η περιβόητη “αμφίπλευρη διεύρυνση των ψηφοδελτίων του ΠΑΣΟΚ”, που δίχασε τη βάση του, αφού συμπεριέλαβε αφενός τον (ακραιφνή νεοφιλελεύθερο) Α. Ανδριανόπουλο και τον (υπουργό της ΝΔ επί δολοφονίας Τεμπονέρα) Β. Κοντογιαννόπουλο και αφετέρου το Μίμη Ανδρουλάκη και τη Δαμανάκη, που κάποιοι παραδοσιακοί Πασόκοι τους θεωρούσαν πρωτεργάτες του… “βρώμικου 89′”, εναντίον του Ανδρέα.

Οι αστοί δημοσιολόγοι πάσχισαν να παρουσιάσουν το Σημίτη ως ένα μεγάλο μεταρρυθμιστή, κάτι σαν τον Τρικούπη του 20ού και του 21ου αιώνα, αλλά δεν κατάφεραν -ή μάλλον δεν μπήκαν ποτέ στον κόπο- να μας εξηγήσουν γιατί ο νέος… Χαρίλαος με τις ελιές απαξιώθηκε τόσο πολύ που δεν τόλμησε καν να τεθεί εκ νέου στην κρίση του λαού, που θα αποτιμούσε το έργο του. Από την άλλη, δεν τόλμησαν με τη σειρά τους να πουν “ανθ’ ημών ΓΑΠ”, καθώς ο νέος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ήταν ο εκλεκτός της Ουάσιγκτον.

Το σουρεάλ πρωτοσέλιδο του Φίλαθλου

Με αυτό το τελευταίο, έπαιξε με τη σειρά του ο Κώστας Καραμανλής, που βγήκε νικητής με χαρακτηριστική άνεση και ποσοστό πάνω από 45% στις εκλογές της 7ης Μάρτη. Λίγους μήνες αργότερα επισκέφτηκε το Λευκό Οίκο, αλλά έχτισε την υστεροφημία του παίζοντας το χαρτί της ανεξάρτητης πολιτικής και του πρωθυπουργού που μπήκε στο στόχαστρο του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, γιατί πήγε να κλείσει συμφωνία με τους Ρώσους για τον αγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης. Στη σχετική θεωρία συνωμοσίας έμπλεκαν τα πάντα, από τις ταραχές του Δεκέμβρη του 08′ -όπου ο Παυλόπουλος είχε μείνει κατόπιν εντολής Πάκης- ως απόπειρα αποσταθεροποίησης της κυβέρνησης από τα ξένα κέντρα -sic- ως το φημολογούμενο σχέδιο δολοφονίας του Καραμανλή από ξένες μυστικές υπηρεσίες.

Το αντίστοιχο “ποιητικό” πρωτοσέλιδο της Ελευθεροτυπίας, ανήμερα των εκλογών

Αυτά όμως θα αργούσαν ακόμα, όπως αργούσε επίσης και ο κίνδυνος χρεοκοπίας της Ελλάδας, με το ξέσπασμα της κρίσης. Τότε που ο Καραμανλής έλεγε πως η ελληνική οικονομία βρίσκεται στο απάνεμο λιμάνι της ΕΕ, προσπάθησε όμως ανεπιτυχώς να περάσει ένα πρώτο πακέτο αντιλαϊκών μέτρων, κι εμφανιζόταν εκ των υστέρων ως ο σώφρων ηγέτης που είχε ενεργήσει διορατικά, και αν είχαμε ακολουθήσει τότε τις συμβουλές του, θα είχαμε αποφύγει ίσως τον ύφαλο του ΔΝΤ και τις περιπέτειες του μνημονίου.

Η πενταετής διακυβέρνηση του όμως -καθώς δεν ολοκλήρωσε καμία από τις δύο τετραετίες- είχε ξεκινήσει πανηγυρικά, σε πολύ διαφορετικό κλίμα για το “μεγάλο καλοκαίρι” της “ισχυρής Ελλάδας”, που ξεκίνησε με την ανέλπιστη κατάκτηση του EURO και τους Ολυμπιακούς της Αθήνας, για να γίνει διαρκείας με τη Γιουροβίζιον της Παπαρίζου και το χρυσό στο Ευρωμπάσκετ του Βελιγραδίου.

Και το “Γιώργο χάσαμε…” την επομένη των εκλογών

Το σύνθημα “σεμνά και ταπεινά” της κυβέρνησης σκόνταψε στις ζαρντινιέρες, στην άγρια καταστολή του φοιτητικού κινήματος για το άρθρο 16, στα σκάνδαλα με το Βατοπέδι, το Ζαχόπουλο και τον κομιστή.
Ο Καραμανλής έπαιξε επίσης έξυπνα το χαρτί της “μετριοπάθειας”, του “μεσαίου χώρου”, της σχετικά ανεκτικής στάσης στην αριστερά (σέβομαι τις απόψεις της, αλλά…) και των ανοιγμάτων σε “προοδευτικούς καλλιτέχνες” -όπως ο Λουδοβίκος των Ανωγείων- που συνέθεσαν την αυλή του.

Παράλληλα μπορούσε να ισχυρίζεται πως -εκτός από τους Αμερικανούς- τον έριξαν οι εθνικοί νταβατζήδες για το νομοσχέδιο του “βασικού μετόχου”. Κάτι τέτοιες επικοινωνιακές κινήσεις είναι που τον έκαναν να φαίνεται ήπιος, προοδευτικός -και δεν είναι τυχαίο πως ο Σύριζα θεωρούσε πως έχει πολύ καλύτερα περιθώρια συνεννόησης με την καραμανλική πτέρυγα, στηρίζοντας πχ φανερά σχεδόν την εκλογή του Μεϊμαράκη στις πρόσφατες εκλογές της ΝΔ.

Η Χώρα του Τράγκα…

Παρόλα αυτά, το 2009 ο Καραμανλής έχασε με συντριπτική διαφορά 10 μονάδων από το ΠΑΣΟΚ, ενώ το 33,5% ήταν το χαμηλότερο ποσοστό που είχε πάρει ποτέ η Νέα Δημοκρατία. Ωστόσο, έκτοτε δε θα κατάφερνε ποτέ -μέχρι τώρα- να ξεπεράσει ξανά το 30%.

Ο δικομματισμός παρέμενε μεν κραταιός πάνω από το 85%, αλλά είχε ήδη ξεκινήσει η πτωτική πορεία και η φθορά του, που θα οδηγούσε σε αναδιατάξεις και εναλλαγή φρουράς. Κομμάτι αυτών των αναδιατάξεων θα γινόταν και ο Συνασπισμός του Κωνσταντόπουλου, που ως τότε ήταν το παραδοσιακό εκλογικό θρίλερ για το αν θα ξεπεράσει το όριο του 3% και θα καταφέρει να μπει στη βουλή -σε αντίθεση με το 93′ που είχε μείνει οριακά εκτός. Την ίδια χρονιά είχαμε αλλαγή σε επίπεδο κορυφής με τον Αλαβάνο, που δρομολόγησε τη συγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ ως μετωπικού σχήματος, που αρχικά θεωρήθηκε ως “αριστερή, κινηματική στροφή”, αλλά σύντομα έγινε ο διάδοχος του χρεοκοπημένου ΠΑΣΟΚ και το όχημα για τη σημερινή κυβερνώσα αριστερά.

Μετά το Συνασπισμό, απέκτησε άλλες ασχολίες, περιμένοντας να τον καλέσουν για Πρόεδρο της Δημοκρατίας

Όσο για το ΚΚΕ, κατέγραψε μια μικρή ανοδική τάση, ξεφεύγοντας λίγο από την παραδοσιακή σταθερά του 5,5% (ποσοστό PH). Την ίδια χρονιά στις ευρωεκλογές έφτασε στα πρόθυρα του διψήφιου ποσοστού, με 9,5%, για πρώτη φορά μετά από την κρίση του 91′ (εσωκομματική αλλά και διεθνής για το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα). Αυτό το αποτέλεσμα ήρθε σα συνέχεια του πολύ καλού αποτελέσματος των ευρωεκλογών του 99′ -που συνέπεσαν με τις μαζικές αντι-ιμπεριαλιστικές κινητοποιήσεις ενάντια στη νατοϊκή επέμβαση στη Γιουγκοσλαβία- και ως πρόδρομος του 8,2% που θα ερχόταν στις επόμενες βουλευτικές εκλογές, το 07′. Αλλά η συνέχεια ήταν διαφορετική και για μια σειρά λόγους, δεν έσπασε ποτέ το φράγμα του διψήφιου ποσοστού.

Η βουλή ήταν τετρακομματική, επικυρώνοντας μεταξύ άλλων το ουσιαστικό τέλος του ΔΗΚΚΙ του Τσοβόλα αλλά και την αλλαγή φρουράς στον ακροδεξιό πόλο, με το ΛΑΟΣ του Καρατζαφέρη να παίρνει τη θέση της Πολιτικής Άνοιξης του Σαμαρά. Εκείνη την εποχή πάντως κανείς μάλλον δε θα μπορούσε να φανταστεί πως περιπτώσεις περιθωριακών πολιτικών σαν το Λεβέντη με την Ένωση Κεντρώων (0,26%) και το φασίστα Βορίδη (0,09%) με το Εθνικό Μέτωπο, θα είχαν σημαντικό ρόλο στο πολιτικό σκηνικό της τρέχουσας δεκαετίας…

Ακολουθούν μερικά βίντεο, ενδεικτικά του κλίματος της εποχής, από την προεκλογική περίοδο και από την ημέρα των εκλογικών αποτελεσμάτων στα τηλεοπτικά πάνελ.