Δημ. Μαρουκάκης – Ο κομμουνιστής επιστήμονας που η δικτατορία του Μεταξά «αυτοκτόνησε» από την ταράτσα της Γενικής Ασφάλειας

Στις 13 του Οκτώβρη 1936, δολοφονήθηκε μετά από φριχτά βασανιστήρια στα γραφεία της Γενικής Ασφάλειας Πειραιά, ο χημικός – οινολόγος Δημήτρης (Μήτσος) Μαρουκάκης, στέλεχος του ΚΚΕ και ένας από τους πρωτεργάτες της ίδρυσης των πρώτων οργανώσεων του Κόμματος στη Σάμο. Ο Δημήτρης Μαρουκάκης, που ζούσε και εργαζόταν στον Άγιο Κωνσταντίνο, ίδρυσε το 1928 την πρώτη οργάνωση του ΚΚΕ στην περιοχή, καθώς και άλλες οργανώσεις σε χωριά και στο Καρλόβασι Σάμου.

***

Δημήτρης Μαρουκάκης (1902-1936)

Ο Δημήτρης Μαρουκάκης ήταν γιος παπά, ένα από τα επτά παιδιά της οικογένειας. Γεννήθηκε στο Βροντάδο της Χίου το 1902, όπου και ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του, ενώ στη συνέχεια σπούδασε χημικός στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του, τη δεκαετία του 1920, ήρθε σε επαφή με την κομμουνιστική ιδεολογία, την ασπάστηκε και εντάχθηκε στην Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας, την ΟΚΝΕ. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του έκανε στο Πανεπιστήμιο της Ντιζόν στη Γαλλία και στη Στουτγάρδη της Γερμανίας μεταπτυχιακές σπουδές στην οινολογία, όπου αρίστευσε.

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα έγινε μέλος του ΚΚΕ. Στην περιοχή των χωριών της Βόρειας Σάμου που διορίστηκε, ο Μαρουκάκης, χημικός της εταιρείας Οίνων και Οινοπνευμάτων, αντάμωσε τη στυγνή εκμετάλλευση των φτωχών αγροτών και των εργατών της οινοποιίας από τους οινεμπόρους. Παράλληλα, τον απασχόλησε η εργατική τάξη της περιοχής του Καρλοβάσου με τους πάνω από 1.000 βυρσοδεψεργάτες που δούλευαν ήλιο με ήλιο ακόμη και την Κυριακή, σε άθλιες συνθήκες, ξυπόλητοι, ρακένδυτοι, με μεροκάματα πείνας.

Οι Οργανώσεις του ΚΚΕ, στο στήσιμο των οποίων συνέβαλε αποφασιστικά ο Μήτσος Μαρουκάκης, έπαιξαν πρωτοπόρο και καταλυτικό ρόλο στην οργάνωση των εργατών και των αγροτών και στους αγώνες που ακολούθησαν.

Για τις επαναστατικές του ιδέες είχε πολλές φορές διωχθεί. Ανάμεσα στις πολλαπλές διώξεις του (φυλακίσεις, εξορία στον Αη Στράτη κ.λπ.) εργάστηκε ως συντάκτης και αρχισυντάκτης του “Ριζοσπάστη”. Εκεί τον βρήκε η βασιλοφασιστική δικτατορία της 4ης Αυγούστου. Για την ακρίβεια, το βράδυ της 3ης Αυγούστου, λίγες ώρες πριν την εγκαθίδρυση της Δικτατορίας της 4ης Αυγούστου, ο Μαρουκάκης συνελήφθη στα γραφεία του “Ριζοσπάστη”, μαζί με πολλούς άλλους κομμουνιστές, και οδηγήθηκε στη Γενική Ασφάλεια. Εκεί κρατήθηκε αρκετές μέρες και βασανίστηκε για να μαρτυρήσει τα μέρη που βρίσκονταν τα παράνομα τυπογραφεία του “Ριζοσπάστη”. Ο Δ. Μαρουκάκης άντεξε τα σκληρά βασανιστήρια και δεν ομολόγησε τίποτε. Το μαρτύριό του κράτησε πάνω από ένα μήνα. Στις 10 το βράδυ, στις 13 Οκτώβρη 1936 πετάχτηκε από τους βασανιστές του από την ταράτσα της Γενικής Ασφάλειας στο οδόστρωμα. Το άψυχο σώμα του Μαρουκάκη περισυνέλεξαν άτομα που εκείνη την ώρα περνούσαν μπροστά από το κτίριο της Γενικής Ασφάλειας.

Η Ασφάλεια προσπάθησε, αποτυχημένα, να αποδώσει τη δολοφονία του Μαρουκάκη σε αυτοκτονία. Για τη δολοφονία του κατηγορήθηκε από τον “Ριζοσπάστη” ο αξιωματικός της Ασφάλειας και προϊστάμενος της υπηρεσίας Δίωξης Κομμουνισμού Ν. Χαραλαμπίδης. Ο Δημήτρης Μαρουκάκης, ο πρωτεργάτης της Οργάνωσης του ΚΚΕ στη Σάμο, ήταν το πρώτο θύμα της δικτατορίας του Μεταξά. Έχει πάρει τη θέση του στο Μαρτυρολόγιο των ηρώων της εργατικής τάξης στην πάλη της για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

***

Το βιογραφικό σημείωμα του Δημήτρη Μαρουκάκη προέρχεται από το Περιοδικό Ενημερωτικό Δελτίο της Λαϊκής Συσπείρωσης Περιφέρειας Β. Αιγαίου & Δήμου Χίου.

Η Λαϊκή Συσπείρωση Δήμου Χίου, με επιστολή της στους αρμόδιους φορείς, στις 2 του Οκτώβρη 2017,  προτείνει την ονοματοδοοία οδού στο Βροντάδο ή στο Δήμο της Χίου στη μνήμη του Δημήτρη Μαρουκάκη. Η επιστολή – πρόταση μπήκε προ ημερήσιας διάταξης στο Τοπικό Συμβούλιο Βροντάδου, όπου και έγινε δεκτή. Ακολουθεί η επιστολή:

«Αγαπητοί κύριοι,

Γνωρίζετε ότι η Ιστορία και τα γεγονότα της αποτελούν τον αδιάψευστο μάρτυρα της δράσης των αξιών και της στάσης, ατόμων, κοινωνικών ομάδων, κομμάτων, παρατάξεων, ολόκληρων λαών.

Σήμερα που η επιστήμη της ιστορίας τείνει να μετατραπεί σε ένα συνονθύλευμα περιπτωσιολογίας, που οι απόγονοι των ναζί σηκώνουν κεφάλι σε παγκόσμια κλίμακα με ανιστόρητες και κατακριτέες εξισώσεις, θεωρούμε αναγκαίο να λειτουργήσει και πάλι η ιστορική μνήμη στις αντικειμενικές της διαστάσεις, για να ξεχωρίζει τους θύτες από τα θύματα.

Με αφορμή λοιπόν της τραγική περίπτωση του Δημήτρη Μαρουκάκη, για την οποία φιλικά μας εγκάλεσε συντοπίτης μας, στη βάση ότι δεν υπάρχει ένας δρόμος στο όνομά του, ζητάμε να προχωρήσουν οι διαδικασίες ονοματοδοσίας σε κάποια οδό κυρίως του Βροντάδου και δευτερευόντως της Χίου.

Για τη ΛΑΪΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΔΗΜΟΥ ΧΙΟΥ
ΜΑΡΚΟΣ ΣΚΟΥΦΑΛΟΣ
ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ»