«Εδώ δολοφονήθηκε ο Γιάννης Ζέβγος…»

Σε μια πολύ μεγάλη, με παλμό και μαχητικότητα  συγκέντρωση του ΚΚΕ στη Θεσσαλονίκη, στον πεζόδρομο της Αγίας Σοφίας, μίλησε ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας, το βράδυ της Τρίτης 4 Ιούνη 2024. Η συγκέντρωση εξέπεμψε δυνατά το μήνυμα της εκλογικής ενίσχυσης του κόμματος στην κάλπη των ευρωεκλογών.

Λίγα λεπτά πριν τη συγκέντρωση, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ έκανε τα αποκαλυπτήρια τιμητικής πλάκας που τοποθετήθηκε στη συμβολή των οδών Αγίας Σοφίας και Γεωργίου Σταύρου, στο σημείο όπου στις 20 Μάρτη 1947 δολοφονήθηκε ο Γιάννης Ζέβγος (Ταλαγάνης), αναπληρωματικό μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Εκεί πάνω στο μνημείο άφησε ένα κόκκινο τριαντάφυλλο, ενώ η ατμόσφαιρα δονήθηκε από τα συνθήματα «Ενας αιώνας αγώνας και θυσία, το ΚΚΕ στην πρωτοπορία» και «Ούτε σε ξερονήσια ούτε σε φυλακές, ποτέ τους δεν λυγίσανε οι κομμουνιστές».

Η ΚΟ Κεντρικής Μακεδονίας τίμησε τον κομμουνιστή, πρωτοπόρο αγωνιστή Γιάννη Ζεύγο επανατοποθετώντας το μνημείο – τοπόσημο στο σημείο της δολοφονίας του, εκεί που είχε ξηλωθεί από ανδρείκελα που έδρασαν στο σκοτάδι, απογόνους των χαφιεδίστικων μηχανισμών που ήταν και είναι απέναντι στις πρωτοπόρες δυνάμεις του λαού. Γιατί σε αυτούς ταιριάζει το σκοτάδι όπου έζησαν και ζουν, τα λαγούμια όπου κρύβονται, ενώ στους πρωτοπόρους αγωνιστές και κομμουνιστές η αναγνώριση που φύλαξε και φυλάει ο λαός μας για τους αγώνες τους.

Ο Γιάννης Ζέβγος, γεννημένος στη Δόριζα Τρίπολης και δάσκαλος στο επάγγελμα, έγινε μέλος του ΚΚΕ ήδη το 1919, ενώ ήταν δάσκαλος στη Μακεδονία. Παλιός Ακροναυπλιώτης και στέλεχος του ΚΚΕ, ως αναπληρωματικό μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ τον Φλεβάρη του 1947 έφτασε στη Θεσσαλονίκη για να καταθέσει στην Επιτροπή του ΟΗΕ που είχε εγκατασταθεί στην πόλη και διερευνούσε τις καταγγελίες για τρομοκρατία στην ελληνική ύπαιθρο μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας.

Εδώ δολοφονήθηκε.

Γιάννης Ζέβγος (Ταλαγάνης)

Ηταν λίγο πριν το μεσημέρι της 20ής Μάρτη και ο Ζέβγος κατέβαινε την οδό Αγίας Σοφίας για να μεταβεί στο ξενοδοχείο «Αστόρια», στη γωνία Τσιμισκή και Αγ. Σοφίας, όπου διέμενε. Μόλις πέρασε την οδό Γεωργίου Σταύρου, μπροστά στην τότε κλινική «Εξηντάρη», τον πλησίασε ξαφνικά ένας κοντόσωμος τύπος, κραδαίνοντας περίστροφο. Το έστρεψε κατά πάνω του και πυροβόλησε τρεις φορές πισώπλατα. Οι διερχόμενοι πολίτες είδαν έντρομοι τον Ζέβγο να πέφτει αιμόφυρτος. Ο δολοφόνος τον πλησίασε, ρίχνοντας άλλη μία σφαίρα για να τον αποτελειώσει, και στη συνέχεια προσπάθησε να διαφύγει από την οδό Γεωργίου Σταύρου και μετά από τη Βασιλέως Ηρακλείου. Τον καταδίωξαν όμως και τον συνέλαβαν πολίτες και ένας χωροφύλακας στη διασταύρωση Αριστοτέλους με Τσιμισκή.

Την επόμενη μέρα, 21 Μάρτη 1947, η ΕΑΜική απογευματινή εφημερίδα της Θεσσαλονίκης «Ανεξαρτησία» αποκάλυψε ότι ο δολοφόνος Βλάχος είχε στρατολογηθεί από την Ασφάλεια και τις τελευταίες 40 ημέρες διέμενε ως «φιλοξενούμενος» στο κτίριο της ΕΣΑ, διατυμπανίζοντας παράλληλα ότι διέθετε «μπόλικα ψιλά» και εκπαιδευόταν κατάλληλα για να χρησιμοποιηθεί ως εκτελεστικό όργανο. Μερικές μέρες αργότερα, δύο άνδρες της ΕΣΑ με επιστολή στον Τύπο, αποκάλυψαν ότι μετείχαν σε ομάδα εκτελεστών που είχαν συγκροτήσει οι αρχές, με στόχο τη δολοφονία επιφανών στελεχών της Αριστεράς στη Θεσσαλονίκη.

Εναν χρόνο μετά το έγκλημα, στις 28 Μάη 1948, ο Βλάχος παραπέμφθηκε να δικαστεί στο κακουργιοδικείο Θεσσαλονίκης, σε δίκη – παρωδία, όπου του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης 2 ετών. Βγήκε όμως πολύ νωρίτερα από τη φυλακή και φυγαδεύτηκε στο Μπουένος Αϊρες της Αργεντινής, προορισμό που είχαν επιλέξει ως τόπο κατοικίας και όλοι οι καταζητούμενοι για εγκλήματα πολέμου αξιωματούχοι του χιτλερισμού. Επέστρεψε μετά από χρόνια και καθώς τον απαρνήθηκαν οι συγγενείς του, περιφερόταν ρεμάλι στη Θεσσαλονίκη και στις Σέρρες.

Γρήγορα οι τύψεις οδήγησαν τον δολοφόνο του Γιάννη Ζέβγου στα όρια της τρέλας και κατέληξε στα αζήτητα του ψυχιατρείου της Λέρου, όπου έμεινε κλεισμένος για πολλά χρόνια. Λίγο πριν τον θάνατό του, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Ακρόπολις» στις 20 Σεπτέμβρη 1981 ο Βλάχος γκρέμισε το σενάριο που είχε κατασκευαστεί για να καλύψει τη δολοφονία του ηγετικού στελέχους του ΚΚΕ, με τα περί «εκπόρνευσης», «Μπούλκες» και «οικογενειακής υπόθεσης», καθώς παραδέχτηκε ότι δούλευε για την Ασφάλεια και ότι σκότωσε το Ζέβγο εκτελώντας σχετική εντολή των ανωτέρων του.

Ριζοσπάστης