Φοίβος Τσέκερης – Σε ευχαριστούμε σύντροφε που υπήρξες κοντά μας…
Ένα μικρό αφιέρωμα στη μνήμη του Φοίβου Τσέκερη, του τελευταίου επιζώντα της μάχης του Πολυτεχνείου στα Δεκεμβριανά, που έφυγε από τη ζωή στις 15 Μαρτίου του 2015.
Σαν σήμερα, στις 15 Μαρτίου του 2015, ο Φοίβος Τσέκερης, ο τελευταίος επιζών της μάχης του Πολυτεχνείου στα Δεκεμβριανά, έφυγε από τη ζωή, πλήρης ημερών, στα 94 του χρόνια, και δραστήριος ως την τελευταία στιγμή.
Στο βιβλίο του “Η Αλήθεια να λέγεται”, από τις εκδόσεις ΕΝΤΟΣ, βρίσκουμε μεταξύ άλλων τον λόγο που έβγαλε προς τιμήν του η ιστορικός-φιλόλογος Βγένα Βαρθολομαίου, ειδική γραμματέας της ΠΕΑΦΕ, στην ετήσια καθιερωμένη εκδήλωση της Ένωσης, που έγινε το 2009, όταν ο Τσέκερης ήταν 88 χρονών. Κρατάμε και παραθέτουμε από αυτήν την ομιλία τα βιογραφικά στοιχεία για τον Φοίβο Τσέκερη, με ελάχιστες δικές μας προσαρμογές στο σήμερα.
Ο Φοίβος Τσέκερης γεννήθηκε στην Αθήνα, στους Αμπελόκηπους. Ήταν το 5ο παιδί μιας αγαπημένης, αλλά με δύσκολα οικονομικά, οικογένειας. Έτσι, από μαθητής Γυμνασίου δούλευε τα καλοκαίρια σε φαρμακοβιομηχανία.
Μαθητής, ακόμα, του σχολείου οργανώθηκε, το 1938, στην ΟΚΝΕ και από τότε βρισκόταν αδιάκοπα, πάντα, ακούραστος και αισιόδοξος στους αγώνες του ΚΚΕ, της ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ, της ΠΕΑΦΕ, του Συνδέσμου Φίλων του Μουσείου της ΕΠΟΝ, πάντα πρώτα στους αγώνες τους καλούς.
Τελειώνοντας το σχολείο, εισάγεται στη Σχολή Αρχιτεκτόνων, στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο και έγινε αμέσως μέλος της Σπουδάζουσας και του ΕΑΜ Νέων. Μετά από το Φεβρουάριο του 1943 γίνεται μέλος της μόλις ιδρυμένης ΕΠΟΝ. Η δράση του πλούσια σε όλη τη διάρκεια της κατοχής.
Το 1942, η Σπουδάζουσα οργανώνει διαδήλωση ενάντια στην πείνα και την εξαθλίωση. Ο Φοίβος Τσέκερης συλλαμβάνεται από τους Ιταλούς και γνωρίζει, για πρώτη φορά, τη φυλακή και ό,τι αυτή συνεπάγεται. Αποφυλακίζεται και συνεχίζει τη δράση του. Συνεχίζεται, όμως, και το κυνηγητό από τους Ιταλούς και τους Γερμανούς και τους συνεργάτες τους.
Το 1943, συλλαμβάνεται ξανά και κρατείται για 3 μήνες στην Κομαντατούρα (στα υπόγεια του κτιρίου της οδού Κοραή 4). Γνωρίζει το ξύλο και τα βασανιστήρια για τα καλά. “Αισθάνθηκα ότι για πρώτη φορά βρέθηκα τόσο κοντά στο θάνατο”, λέει ο ίδιος στο βιβλίο του. Την ίδια χρονιά, γίνεται μέλος του ΚΚΕ, και εξακολουθεί να είναι πιστός στα ιδανικά του.
Οκτώβρης 1944: Η Αθήνα ελευθερώνεται. Οι Γερμανοί φεύγουν. Η λειψή απελευθέρωση φάνηκε κάποιες εβδομάδες αργότερα, στον αιματηρό Δεκέμβρη του ’44. Ο Τσέκερης ήταν τότε διμοιρίτης στο Λόχο Σπουδαστών του ΕΛΑΣ Πολυτεχνείου, ο λόχος ονομάστηκε “Λόρδος Βύρωνας”. Αλλά το Δεκέμβρη δεν ήταν οι Γερμανοί πια εχθρός, ήταν οι “σύμμαχοι”, οι Άγγλοι. “Δεν προφτάσαμε καλά-καλά να ανασάνουμε, ύστερα από τεσσάρων χρόνων πόλεμο και κατοχή” λέει στο βιβλίο του ο Φοίβος “και να, ένας καινούριος καταχτητής εισβάλλει στη χώρα μας και δε μας μένει άλλη επιλογή από το να υπερασπιστούμε, πάλι από την αρχή, την αιματοβαμμένη γη μας”.
Αρχίζουν οι διαδηλώσεις με αίτημα να πιαστούν οι συνεργάτες των Γερμανών, να ξεκαθαριστεί ο ρόλος του Γεωργίου Παπανδρέου, ο ρόλος των ένοπλων ταγματασφαλιτών. Αρχίζουν και οι μάχες στην Αθήνα. Ο λόχος σπουδαστών “Λόρδος Βύρων”, μαζί και ο διμοιρίτης του, Φοίβος Τσέκερης, αποφασίζουν να μπουν στο Πολυτεχνείο. Πυροβολείται από Άγγλο και στα δυο του πόδια. Ήταν 5 του Δεκέμβρη του 1944. Μένει στο νοσοκομείο “Ιπποκράτειο” 220 μέρες.
Η ζωή συνεχίζεται και μαζί ο αγώνας. Το 1948, ο Τσέκερης εκτοπίζεται στο Μούνδρο της Λήμνου, και σύμφωνα με το κατηγορητήριο κατηγορείτο ότι είχε σκοτώσει 17 πολίτες. Ποιος; Ο Φοίβος, που ούτε ένα περιστέρι δεν μπορούσε να σκοτώσει. Το περιστατικό αξίζει να το πούμε: Για να ενδυναμώσει τον Φοίβο και να τον ετοιμάσει για τα δύσκολα της ζωής, ο πατέρας του τον διέταξε να σφάξει ένα περιστέρι, από αυτά που είχαν στην αυλή τους. Ο Φοίβος αρνείται. Ο πατέρας του αγριεύει. Ο δεκαπεντάχρονος Φοίβος πήρε το περιστέρι, το χαϊδεύει για 15 λεπτά, του ζήταγε συγνώμη. Τελικά το έσφαξε, αλλά έπαθε τέτοιο σοκ που ο πατέρας φοβήθηκε για το γιο του.
Μετά από τη Λήμνο, ο σύντροφος Τσέκερης, στέλνεται στο κολαστήριο της Μακρονήσου,, παρά τη βαριά αναπηρία του, στο 0 τάγμα και μετά στο Β’ Ειδικό Τάγμα Οπλιτών, το ΒΕΤΟ.
Κάποτε, το 195-, ο δρόμος του μαρτυρίου τελειώνει. Απολύεται από τη Μακρόνησο. Και συνεχίζει τις σπουδές του και τους αγώνες του. Δύο χρόνια μετά, το 1952, παίρνει το δίπλωμά του από τη Σχολή Αρχιτεκτονικής του Μετσόβιου Πολυτεχνείου και ρίχνεται στη δουλειά και στους αγώνες. “Ο καθένας μας” λέει στο βιβλίο του “έπρεπε να ξεπεράσει την αναπηρία του και να παλέψει… Επιτελέσαμε το χρέος μας προς την πατρίδα και τον λαό. Δε μετανιώσαμε που πολεμήσαμε, που αγωνιστήκαμε”.
Γρήγορα ανέλαβε και συνδικαλιστική δράση στο Σύλλογο Αρχιτεκτόνων και στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας.
Το 1987, του απονεμήθηκε το Χρυσό Μετάλλιο Τιμής του Δήμου Αθηναίων, για τις υπηρεσίες που προσέφερε στην πόλη των Αθηνών στη διάρκεια της κατοχής.
Παράλληλα, υπήρξε επί 12 χρόνια γενικός γραμματέας της ΠΕΑΕΑ και έφυγε με τον τίτλο του επίτιμου γενικού γραμματέα της. Έδρασε ιδιαίτερα στο Παράρτημα Αμπελοκήπων της ΠΕΑΕΑ, όπου ήταν πρόεδρος και ψυχή του παραρτήματος.
Ακόμα, διετέλεσε πρόεδρος του Συνδέσμου Φίλων του Μουσείου της ΕΠΟΝ, το οποίο οφείλει κατά πολύ την ύπαρξή του, στα δικά του τρεξίματα. Ήταν επίσης δραστήριος και ακούραστος αντιπρόεδρος της ΠΕΑΦΕ. Όμως πάνω απ’ όλα ήταν σωστός άνθρωπος και σύντροφος γιατί ήταν πιστός κομμουνιστής.
Εκτός από αγωνιστής, ήταν και συγγραφέας. Το βιβλίο του “Εδώ Πολυτεχνείο στα χρόνια της Κατοχής” αποτελεί ιστορικό ντοκουμέντο για τα μαύρα εκείνα χρόνια και τη δράση του Λόχου Βύρωνας της Σπουδάζουσας του ΕΑΜ, ενώ στη συνέχεια εξέδωσε άλλα δύο βιβλία, όλα από τις εκδόσεις ΕΝΤΟΣ.
Ήταν πατέρας δύο παιδιών και τρυφερός παππούς δύο αγοριών και ενός κοριτσιού. Έμεινε μέλος του ΚΚΕ, ως το τέλος της ζωής του, στις 15 Μαρτίου του 2015.
Το κλείσιμο της ομιλίας της Β. Βαρθολομαίου ήταν άκρως συγκινητικό -και από αυτό δανειζόμαστε τον τίτλο της σημερινής αφιερωματικής ανάρτησης.
Σεβαστέ μας σύντροφε Φοίβο Τσέκερη, τα χιόνια στα μαλλιά σου ζεσταίνουν τις καρδιές όλων μας στην ΠΕΑΦΕ και όλων των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Η γνώμη σου είναι φάρος-οδηγός. Η ανθρωπιά και το παράδειγμά σου πολύτιμο φυλαχτό. Η ολύμπια υπομονή και ηρεμία σου ενδυναμώνει το κουράγιο των ΚΝιτών! Μόνο μια φράση ακόμα: “Σ’ ευχαριστούμε, σύντροφε, που υπάρχεις κοντά μας”.
Παρόμοια στοιχεία περιλαμβάνει και το μήνυμα της ΚΕ του ΚΚΕ για τον θάνατο του Φοίβου Τσέκερη.
«Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ με μεγάλη θλίψη αποχαιρετά τον παλαίμαχο αγωνιστή κομμουνιστή σ. Φώτη – Φοίβο Τσέκερη, που έφυγε σήμερα (σ.σ. την Κυριακή 15/3), πλήρης ημερών, από τη ζωή.
Ο σ. Φώτης Τσέκερης γεννήθηκε το 1921 στους Αμπελόκηπους, στην Αθήνα και στα μαθητικά του χρόνια το 1938, στο Πρακτικό Λύκειο, επί δικτατορίας του Μεταξά, οργανώθηκε στην ΟΚΝΕ. Το όνομα Φοίβος, που τον συνόδεψε σε όλη του τη ζωή και αγωνιστική του διαδρομή, το πήρε κατά τη διάρκεια της Κατοχής για τις ανάγκες της παρανομίας του αγώνα.
Το 1940 πέρασε στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ και φοιτητής, ως μέλος της ΟΚΝΕ και του ΕΑΜ Νέων της Σπουδάζουσας, πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση ενάντια στη φασιστική και ναζιστική Κατοχή. Ο σ. Φοίβος συνελήφθη από τους Ιταλούς το 1942, σε διαδήλωση ενάντια στην πείνα και τον Μάρτη του 1943, στο μνημόσυνο του σκοτωμένου σε διαδήλωση μαθητή Ωραιόπουλου, τραυματίστηκε στο πόδι. Στις 23 Φλεβάρη του 1943, με την ίδρυση της ΕΠΟΝ και την αυτοδιάλυση της ΟΚΝΕ, ο σ. Φοίβος γίνεται ΕΠΟΝίτης και μέλος του ΚΚΕ. Τον Ιούλη του 1943 συνελήφθη ξανά, βασανίστηκε από τους Γερμανούς και κρατήθηκε για τρεις μήνες στην “Κομαντατούρα”.
Από τις αρχές του 1944 ήταν διμοιρίτης της Διμοιρίας του ΕΜΠ του Λόχου Σπουδαστών του ΕΛΑΣ, του θρυλικού λόχου “Λόρδος Μπάυρον”, όπως μετονομάστηκε το Δεκέμβρη του ’44. Στις 5 εκείνου του Δεκέμβρη και στη μεγάλη μάχη κατά των Εγγλέζων, στην αυλή του Πολυτεχνείου, ο σ. Φοίβος Τσέκερης τραυματίστηκε βαριά και στα δύο του πόδια, αφήνοντάς του σοβαρή αναπηρία.
Το 1948 εκτοπίστηκε στο Μούδρο και στη συνέχεια στη Μακρόνησο. Απολύθηκε το 1951 και το 1952 αποφοίτησε από το Πολυτεχνείο. Ανέπτυξε πλούσια αγωνιστική κομματική και συνδικαλιστική δράση όλα τα χρόνια που ακολούθησαν. Διετέλεσε μέλος του ΔΣ του ΣΑΔΑΣ και της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ, ενώ υπήρξε μέλος του Πειθαρχικού Συμβουλίου του ΤΕΕ και του Ανώτατου Πειθαρχικού Συμβουλίου. Το 1987 τού απενεμήθη από το Δήμο Αθηναίων το Χρυσό Μετάλλιο Τιμής του Δήμου για τις εξαιρετικές του υπηρεσίες στην πόλη κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Ο σ. Φοίβος αγωνίστηκε για την αναγνώριση της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης, τη διατήρηση των ιδανικών και λαμπρών αγωνιστικών της διδαγμάτων. Από το 1994 έως το 2006 ήταν Γενικός Γραμματέας της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης και Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ) και στη συνέχεια επίτιμος Γενικός Γραμματέας. Ήταν επίσης για χρόνια Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Φίλων της ΕΠΟΝ (ΠΕΑΦΕ) και πρόεδρος του ΔΣ του Μουσείου της ΕΠΟΝ. Κυριολεκτικά μέχρι την τελευταία του πνοή αγωνιούσε και αγωνιζόταν για το “σπίτι της ΕΠΟΝ”.
Ο σ. Φώτης – Φοίβος Τσέκερης με την αγωνιστική του στάση και σεμνότητα, παρά τις δυσκολίες του αγώνα και την αναπηρία του, σε όλες τις συνθήκες, τίμησε μέχρι το τέλος της ζωής του την ιδιότητα του μέλους του ΚΚΕ. Η ΚΕ του ΚΚΕ εκφράζει τα πιο θερμά της συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του συντρόφου».
Μπορείτε να ακούσετε επίσης μια ηχογραφημένη συζήτηση με τον Φοίβο Τσέκερη, που τα είχε 400 παρά τα 92 του χρόνια, και διηγούνταν με λεπτομέρειες κάποια από όσα είχε ζήσει.
Αντί επιλόγου, παραθέτουμε μία ακόμα αφήγηση του Φοίβου Τσέκερη από τα χρόνια της Κατοχής, όπως την βρήκαμε στο ίδιο βιβλίο στο κεφάλαιο “μια φορά που φοβηθήκαμε…”, η οποία προωτοδημοσιεύτηκε σε ένα φύλλο του Οδηγητή, από τον Φλεβάρη του ’86. Σε αυτήν διηγείται μια περιπέτεια από τα χρόνια της Κατοχής και της δράσης των Σπουδαστών, που περικυκλώθηκαν από τους Γερμανούς και τους συνεργάτες τους.
-Θυμάσαι καμιά φορά που τα χρειάστηκες;
Η ερώτηση μοιάζει αστεία και απευθύνεται σε έναν άνθρωπο σαν το Φοίβο Τσέκερη που πέρασε από τη Γερμανική Κομαντατούρα της οδού Κοραή, το φλεγόμενο Πολυτεχνείο του Δεκέμβρη και έπειτα Μακρόνησο, ανάπηρος κιόλας.
-Ένα βράδυ μια ομάδα Επονίτες γράφαμε συνθήματα στην οδό Μπόταση, κοντά στο Πολυτεχνείο, θυμάται ο Φοίβος Τσέκερης, διοικητής της διμοιρίας του Πολυτεχνείου του λόχου Σπουδαστών που αργότερα ονομάστηκε “Λόχος Λόρδος Μπάιρον”. Είμαστε 5 ένοπλοι ΕΛΑΣΙΤΕΣ μαζί με άλλους 5 Επονίτες που έγραψαν τα συνθήματα. Ξαφνικά ένα Γερμανικό φορτηγό γεμάτο με Γερμανούς φαντάρους μπήκε στην οδό Μπόταση. Είχανε βαριά όπλα και εμείς έπρεπε να τους αντιμετωπίσουμε με πιστόλια και χειροβομβίδες. Καλύψαμε τους άοπλους συντρόφους μας και πυροβολώντας συνεχώς τους Γερμανούς προσπαθήσαμε να οπισθοχωρήσουμε από τον οδό Στουρνάρη και μετά από Μπουμπουλίνας και από την οδό Τοσίτσα να φτάσουμε στο λόφο του Στρέφη. Όμως στη γωνία Μπουμπουλίνας και Τοσίτσα ήταν το Υπουργείο Εργασίας και οι χωροφύλακες φρουροί του Υπουργείου αρχίσανε και αυτοί να μας πυροβολούν και έτσι βρεθήκαμε παγιδευμένοι μεταξύ δύο πυρών. Φοβηθήκαμε ότι δε θα γλιτώσει κανένας από μας. Τελικά αποφασίσαμε να ριχτούμε στους χωροφύλακες που ήταν και λιγότεροι. Επιτεθήκαμε στους χωροφύλακες με φωνές για να τους τρομάξουμε και για να νομίζουνε ότι είμαστε πολλοί.
Περάσαμε με μόνη απώλεια το ένα παπούτσι μιας συντρόφισσας. Στο λόφο του Στρέφη μπήκαμε σ’ ένα σπίτι απ’ αυτά που αφήνανε μισόκλειστη την πόρτα όταν άκουγαν πυροβολισμούς για να προστατέψουν τους κυνηγημένους Επονίτες και εκεί βρήκαμε και παπούτσια για την κοπέλα και μέρος για να περάσουμε την υπόλοιπη νύχτα.
Τέσσερις μήνες πριν την απελευθέρωση η Λεωφόρος Αλεξάνδρας χώριζε την ελεύθερη περιοχή της Αθήνας, Γκύζη, Πολύγωνο από την κατεχόμενη. Στις απελευθερωμένες συνοικίες λειτουργούσαν όλοι οι θεσμοί που λειτουργούσαν στην ελεύθερη Ελλάδα δηλαδή Λαϊκή δικαιοσύνη, Λαϊκή παιδεία κ.λπ. Ο ΕΛΑΣ εξασφάλιζε την άμυνα της περιοχής. Οι Ιταλοί είχαν συνθηκολογήσει και πολλοί περνούσαν με τον οπλισμό τους στις γραμμές μας. Τους θυμάμαι αργότερα στην απελευθέρωση της Αθήνας που τραγουδούσαν το επαναστατικό τραγούδι “Παντιέρα Ρόσα”.
Στη μάχη της Αθήνας το Δεκέμβρη του ’44 τραυματίστηκα από τους Εγγλέζους και στα δύο μου πόδια. Το νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού ήταν στα χέρια του ΕΛΑΣ αλλά οι Αμερικανοί του Ερυθρού Σταυρού ζήτησαν για ανθρωπιστικούς λόγους να εκκενωθεί από τους Ελασίτες και να γίνει ουδέτερο έδαφος. Οι ελασίτες το δέχτηκαν και αποχώρησαν, αλλά οι Αμερικανοί του Ερυθρού Σταυρού παρέδωσαν το νοσοκομείο στους Εγγλέζους και στους γερμανοτσολιάδες που πολεμούσαν μαζί τους και έτσι από τη μια στιγμή στην άλλη, όλοι εμείς οι τραυματίες Ελασίτες βρεθήκαμε όχι μόνο αιχμάλωτοι αλλά και κρατούμενοι με την κατηγορία ότι κατά τη διάρκεια της κατοχής είχαμε διαπράξει εγκλήματα. Εμένα με κατηγορούσαν ότι είχα σκοτώσει 17 ανθρώπους.
Μετά από 6 μήνες με απάλλαξαν με Βούλευμα γιατί όπως έμαθα, οι γιατροί τους διαβεβαίωσαν ότι οι συνέπειες από τα τραύματά μου είναι τόσο σοβαρές ώστε δε θα είναι δυνατόν στο μέλλον να τους ενοχλήσω και κυρίως να ξαναπιάσω όπλο στα χέρια μου.
Οδηγητής, 6 Φλεβάρη 1986
Ο Φοίβος Τσέκερης υπήρξε συγγραφέας τριών βιβλίων: «Εδώ Πολυτεχνείο στα χρόνια της Κατοχής» (2007), «Η περιπέτεια» (2010) και «Η αλήθεια να λέγεται» (2011), όλα από τις εκδόσεις Εντός. Επίσης κείμενό του περιλαμβάνεται στον τόμο «Γιάννης Ρίτσος. Πάντα παρών στο κάλεσμα της εποχής» που εκδόθηκε το 2011 από τη Σύγχρονη Εποχή, με τα υλικά επιστημονικού συνεδρίου για τον ποιητή που διοργάνωσε η ΚΕ του ΚΚΕ.
Το συγγραφικό έργο του Φοίβου Τσέκερη
Στο «Εδώ Πολυτεχνείο στα χρόνια της Κατοχής», ο συγγραφέας εξιστορεί τη γέννηση και τη δράση της Σπουδάζουσας, της πιο μαζικής οργάνωσης στο φοιτητικό χώρο, στην οποία πρωτεύοντα ρόλο έπαιξε κι ο ίδιος, ως φοιτητής της Αρχιτεκτονικής. Μέσα από τα προσωπικά του βιώματα φωτίζει σημαντικά γεγονότα που αξίζει να μείνουν στη μνήμη. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου παρελαύνουν πρόσωπα και γεγονότα, ηρωϊσμοί και προδοσίες και πάνω απ’ όλα οι σπουδαστικοί αγώνες τον καιρό της κατοχής και ο Δεκέμβρης, κοιταγμένος φυσικά με τη ματιά του αυτόπτη μάρτυρα Τσέκερη. Είναι οι μέρες που έζησε ο Φοίβος Τσέκερης ως αγωνιστής και στη συνέχεια βαριά τραυματίας στο Πολυτεχνείο, τον Ερυθρό Σταυρό, το Ιπποκράτειο, σε άλλα νοσοκομεία -ανήμπορος και αιχμάλωτος στα χέρια του ανηλεή αντιπάλου. Το βιβλίο διαβάζεται με αμείωτο ενδιαφέρον, έχει ουσιαστικά αφηγηματική μορφή, ενώ συνάμα είναι κι ένα αξεπέραστο ιστορικό χρονικό.
«Η περιπέτεια» του Φοίβου Τσέκερη διαδραματίζεται στο νοσοκομείο όπου χειρουργεί ο καθηγητής Πέτρος Κόκκαλης και ο συγγραφέας του βιβλίου νοσηλεύεται βαριά τραυματισμένος στα δυο του πόδια. Η ζωή του όμως αλλάζει στο χειρότερο, όταν διώκεται ο μεγάλος χειρούργος και η ομάδα του… Η περιπέτεια του Φ. Τσέκερη συνεχίζεται στο Μούδρο της Λήμνου όπου στέλνεται εξόριστος και στη συνέχεια στο κολαστήριο της Μακρονήσου. Η υγεία του ομαλοποιείται όταν μετά από χρόνια εγχειρίζεται στο περίφημο νοσοκομείο της Μόσχας Τσε Κα Μπε, κόσμημα της Σοβιετικής Ένωσης. Το κλείσιμο του βιβλίου είναι διαφωτιστικό: Παρουσιάζει κεντρικές-αντιστασιακές, στιγμές του Βασίλη Ρώτα, Νίκου Τερζόγλου – “Πύραυλου”, και την παρασημοφόρηση του συγγραφέα από το Δήμο Αθήνας για τη δράση του.
Στο «Η αλήθεια να λέγεται» ο αναγνώστης θα βρει συνεντεύξεις και δημοσιεύματα του Φοίβου Τσέκερη στο περιοδικό της ΠΕΑΕΑ “Εθνική Αντίσταση” και στις εφημερίδες “Ριζοσπάστης”, “Οδηγητής”, “Ελευθεροτυπία”, κ.ά. για θέματα όπως η ΕΠΟΝ του Πολυτεχνείου, το χτύπημα του Πολυτεχνείου από τους Εγγλέζους, οι αγώνες για να διατηρηθεί η μνήμη του μπλόκου της Κοκκινιάς, του Γοργοπόταμου, της Μακρόνησου, του μνημείου των Σοβιετικών Στρατιωτών στην Καλλιθέα, του Σκοπευτηρίου της Καισαριανής και της εκτέλεσης του Νίκου Πλουμπίδη στο Άλσος του Χαϊδαρίου. Το δεύτερο μέρος του βιβλίου αναφέρεται στην εποχή της βασιλομεταξικής δικτατορίας και τους τρόπους αντίδρασης και ανυπακοής της μαθητικής νεολαίας προς το δικτάτορα Μεταξά και τη νεολαία του την ΕΟΝ και πως οι δεκαπεντάχρονοι μαθητές μέλη της ΟΚΝΕ έγιναν μετά από 10 χρόνια, στον εμφύλιο πόλεμο, ήρωες και μάρτυρες του λαϊκού αγώνα σαν στελέχη του ΚΚΕ.