Γλαύκος Κληρίδης – Πεφωτισμένος αστός ηγέτης ή εθνικιστής με αυταρχικές τάσεις;

Ο θάνατος του Γλαύκου Κληρίδη με λύπησε και με στενοχώρησε, παρόλο που ήταν αναμενόμενος τις τελευταίες μέρες, αλλά και λόγω της ηλικίας του. Κάποτε, όπως όλοι μας, θα πέθαινε.Με ενόχλησε – και δεν το κρύβω – η υπερβολή. Η υπερβολή όλων μας και  πρώτα απ’ όλα των μέσων ενημέρωσης.

Εδώ και τρεις μέρες αναμένοντας το μοιραίο τα μέσα ενημέρωσης είχαν την ευχέρεια να ετοιμάζουν αφιερώματα.

Σχεδόν όλα όμως, δεν απέφυγαν την υπερβολή.

Την υπερβολή για ένα άνθρωπο, όπως είπε και ο Χρ. Στυλιανίδης, που απεχθανόταν την υπερβολή.

Ίσως αυτό δείχνει και το τι μας διακατέχει σαν λαό, η υπερβολή, το συναίσθημα, η απουσία ορθολογισμού και θεωρήσεις στο πλαίσιο του «άσπρο –μαύρο» και «ύψος-βάθος».

Μέσες παράμετροι δεν υπάρχουν.

«Ο μεγάλος ηγέτης»

Αυτή κι αν είναι η μεγαλύτερη υπερβολή.

Το μόνο που λείπει να του βάλουν είναι το φωτοστέφανο.

Τα ίδια είχαμε και για τον Τάσσο (μιλώ για τους πιο πρόσφατους θανάτους πολιτικών).

Αλάνθαστοι, άσπιλοι, αμόλυντοι, ανεπηρέαστοι και δεν συμμαζεύεται.

Για μένα ο Γλαύκος Κληρίδης ήταν ένα σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο για την Κύπρο, όπως ήταν ο Μακάριος, ο Γρίβας, ο Παπαϊωάννου, ο Γιωρκάτζης, ο Τάσσος, ο Ντενκτάς, ο Κιουτσούκ και μερικοί άλλοι, άσχετα αν διαφωνούμε ή συμφωνούμε με τις πράξεις, τις ενέργειες και τις πρακτικές τους.

Δεν είναι σχιζοφρενικό και δεν είναι ένδειξη διχασμένης προσωπικότητας όταν τον Τάσσο τον εξύμνησαν όλοι, ακόμα κι εκείνοι που τον έβριζαν για το σχέδιο Ανάν;

Όταν εξυμνούν σήμερα τον Κληρίδη ακόμα κι εκείνοι που τον έβριζαν σκαιότατα για τη στάση του στο σχέδιο Ανάν;

Ξεχάστηκαν όλα αυτά σε μια στιγμή;

Και πώς γίνεται ένας που ήταν προδότης λόγω της στάσης του το 2004 (όπως τον έλεγαν) σήμερα να είναι θεός και αλάνθαστος;

Για μένα ο Γλαύκος Κληρίδης ήταν και θα παραμείνει ένας πολιτικός που κύριο χαρακτηριστικό του ήταν σε μεγάλο βαθμό ο ρεαλισμός αλλά και πολλές φορές οι επιπολαιότητες.

Ένα άλλο κύριο χαρακτηριστικό του ήταν το θάρρος του να λαμβάνει αποφάσεις σε κρίσιμες στιγμές.

Ορθά σημειώνει και ο Άνευ Ορίων ότι:

«Ο Γλαύκος Κληρίδης, παλινδρομώντας μεταξύ αστικού φιλελευθερισμού και συντηρητισμού/εθνικισμού υπηρέτησε την αστική τάξη [την οικονομική και πολιτική ελίτ του τόπου] και τα συμφέροντα της, τη παράταξη του [την εν πολλοίς περιπεσούσα Δεξιά της Κύπρου] και τους πολιτικούς κι άλλους σχεδιασμούς, σκοπούς και στοχεύσεις των Δυτικών για την Κύπρο».

Και σαν τέτοιος πρέπει να κριθεί, σημειώνοντας ότι αυτό δεν είναι απαραίτητα αρνητικό. Ο καθένας θα πρέπει να κρίνεται μέσα στο ιδεολογικό πλαίσιο το οποίο ζει και δρα.

Η τόλμη του

• Αναμφίβολα ήταν μεγάλη η τόλμη του να στηρίξει τον Μακάριο αντί του πατέρα του το 1959. Ήταν κάτι πρωτοποριακό όχι μόνο για την Κύπρο εκείνες τις εποχές, ακόμα και σήμερα.

• Ήταν μεγάλη η τόλμη του να ζητήσει από τη Βουλή να καταδικάσει τον Γρίβα ως κοινό δολοφόνο λίγες μέρες πριν τον θάνατο του αρχηγού της ΕΟΚΑ Β’.

• Ούτε μπορούν να διαγραφούν οι προσωπικές του προσπάθειες για προστασία και απελευθέρωση αιχμαλώτων την περίοδο της εισβολής.

• Μεγάλη και η τόλμη του να στεγάσει και να δώσει αξιώματα στους πραξικοπηματίες του 74.

• Ήταν μεγάλη η τόλμη του να στηρίξει το σχέδιο Ανάν, για το οποίο υπέστη και τον απόλυτο εξευτελισμό από τους σημερινούς υμνωδούς του, εντός και εκτός ΔΗΣΥ.

• Πρέπει επίσης να σημειώσω και τη μετριοπάθεια του σε πολλά ζητήματα και την προσπάθεια του να αποφεύγει την όξυνση των πραγμάτων. (Γι’ αυτό θα αναφερθώ και λίγο πιο κάτω, περιγράφοντας τις αντιφάσεις του).

Οι αντιφάσεις του

Πρέπει να υπογραμμίσω ότι υπήρξε σε πολλές περιπτώσεις και τραγικά αντιφατικός.

Παρουσιαζόταν, λοιπόν, ως ο μετριοπαθής πολιτικός που δεν ήθελε όξυνση των πνευμάτων και ήθελε να φαίνεται σωστός και δίκαιος.

Όμως, πολλές φορές δεν τηρούσε αυτή τη γραμμή, υπηρετώντας τις σκοπιμότητες της παράταξης του.

Αν ήταν ηγέτης των Κυπρίων ή των Ελλήνων της Κύπρου, όπως τον χαρακτήρισαν πολλοί, θα απέφευγε τέτοιες τοποθετήσεις.

Και εξηγούμαι:

– Όντας πρόεδρος της Βουλής της Κυπριακής Δημοκρατίας μετείχε στην οργάνωση Ακρίτας που είχε στόχο την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

– Προσφωνούσε πάντοτε τον κόσμο με το «Ελληνικέ Κυπριακέ λαέ» αντί με το Κυπριακέ λαέ, που σήμαινε αποδοχή ως μέρους του λαού και των Τ/κυπρίων.

– Εξίσωνε το νόμιμο κράτος με την παρανομία κάνοντας λόγο για «βία και αντιβία».

– Ενώ γνώριζε την αλήθεια για τις δολοφονίες των αριστερών επί ΕΟΚΑ ουδέποτε έκανε την παραμικρή προσπάθεια να κλείσει αυτό το θέμα.

Αντίθετα έβαζε λάδι στη φωτιά με εμπρηστικές δηλώσεις.

– Ήταν ο προαγωγός του εθνικισμού και του γριβισμού ακόμα και όταν ήταν πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Ο πατέρας του “πατριωτικού ρεαλισμού και της σωφροσύνης”;

Θεωρώ ότι ο τίτλος αυτός δεν ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα.

Κανένας δεν νομίζω να αμφισβητεί ότι ο Κληρίδης ήθελε λύση του Κυπριακού.

Τι έκανε όμως προς αυτή την κατεύθυνση;

Όπως είπα και πριν, μιλούσε κι αυτός για ένωση.

Αμέσως μετά παρουσιάστηκε (και ήταν) ως ο προάγγελος της ομοσπονδιακής λύσης.

Ενώ υποστήριζε την ομοσπονδία και στήριξε τον Βασιλείου λέγοντας συχνά ότι ο τότε πρόεδρος ακολουθούσε τη δική του πολιτική και ενώ στήριξε τις Ιδέες Γκάλι, έξι μήνες πριν τις εκλογές έγινε ο μεγαλύτερος πολέμιος του Βασιλείου πολεμώντας τις Ιδέες Γκάλι.

Και στο τέλος τις ενταφίασε, όπως ο ίδιος έλεγε.

Μετά σαν πρόεδρος ξεκίνησε μια προσπάθεια να άρει τις αρνητικές εντυπώσεις από τον ενταφιασμό και ξεκίνησε συνομιλίες.

Την ίδια περίοδο (της προεδρίας του) άρχισε να μιλά για «ενεργό ηφαίστειο», να μιλά για την Κύπρο που ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της Ελλάδας, να στήνει το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα, να παραγγέλλει τους S-300.

Kαι ρωτώ εγώ ο αφελής αν όλα αυτά αποτελούσαν σώφρονα πολιτική, μετριοπαθή πολιτική ή αν όλα αυτά δείχνουν ότι ήταν πράγματι “ο πατέρας του πατριωτικού ρεαλισμού και της σωφροσύνης”, όπως διαλαλεί το ΡΙΚ για την εκπομπή του Γ. Καρεκλά;

Ας πάψουμε, λοιπόν να είμαστε υποκριτές και υπερβολικοί. Ας προσγειωθούμε στις πραγματικότητες και να βλέπουμε όσο το δυνατό πιο αντικειμενικά τα πράγματα.

Και να κρίνουμε τον Γλ. Κληρίδη στη βάση αυτού που υπήρξε. Χωρίς εξάρσεις και φανατισμούς.

Υ.Γ. Για τον Γλ. Κληρίδη θα μπορούσε να γραφτεί ένα ολόκληρο βιβλίο. Και δεν είναι δυνατόν μέσα σ’ ένα σύντομο κείμενο να αναφερθούν όλες οι πτυχές. Γι’ αυτό συγχωράτε με αν παρέλειψα κάποια από τα θετικά, τα αρνητικά ή τις αντιφάσεις του.