Γρηγόρης Φαράκος – Ανακαλύπτοντας τον αναθεωρητισμό στα 70…

Ο Γρηγόρης Φαράκος ήταν ένας κομμουνιστής παλιάς κοπής, με προσόντα και πολιτικές περγαμηνές, που όμως ανακάλυψε την κρυφή γοητεία του αναθεωρητισμού στα γεράματα, ως ΓΓ του κόμματος, κηλιδώνοντας έτσι την υστεροφημία του.

Γεννήθηκε στις 11 Γενάρη του 1923 στο Ναύπλιο. Η ενηλικίωσή του τον  βρίσκει σπουδαστή του Πολυτεχνείου στην κατεχόμενη Αθήνα. Οργανώνεται στο κομμουνιστικό κίνημα και γίνεται επικεφαλής του θρυλικού Λόχου Μπάιρον, της σπουδάζουσας νεολαίας της ΕΠΟΝ, που έγινε και τραγούδι.

Τραυματίζεται στις μάχες των Δεκεμβριανών, για να αντικατασταθεί από το Μάνο Ζαχαρία, τον μετέπειτα κινηματογραφιστή του ΔΣΕ. Συλλαμβάνεται αργότερα και εξορίζεται στην Ικαρία, αλλά δραπετεύει κι εντάσσεται στις γραμμές του ΔΣΕ. Εκεί τραυματίζεται εκ νέου και μεταφέρεται για αποθεραπεία στις σοσιαλιστικές χώρες, όπου θα ζήσει αρκετά χρόνια στην πολιτική προσφυγιά.

Τα επόμενα χρόνια, περνάει στο κόμμα, γίνεται στέλεχός του και μέλος της Κεντρικής Επιτροπής στο 8ο συνέδριο, το 1961. Στην κρίσιμη 12η Ολομέλεια παραμένει στο κόμμα, διαφωνώντας με την αναθεωρητική ομάδα και γίνεται μέλος του ΠΓ. Πολλά χρόνια αργότερα θα κάνει την αυτοκριτική του για την τότε στάση του και εκ των υστέρων θα “δικαιώσει” πολιτικά το λεγόμενο ΚΚΕ εσωτερικού. Ο Φαράκος είναι από τα λίγα άτομα που άλλαξαν στάση μεταξύ της διάσπασης του 68′ και του 91′. Έτσι ενώ στην πρώτη συμβάλλει στην ενότητα του κόμματος, στη δεύτερη παίζει καθοριστικό ρόλο στη διάσπασή του.

Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας στέλνεται επικεφαλής παράνομου κλιμακίου του κόμματος στην Ελλάδα, αλλά μετά από λίγο καιρό συλλαμβάνεται και φυλακίζεται μέχρι το τέλος της χούντας.

Στη μεταπολίτευση αναλαμβάνει τη διεύθυνση του Ριζοσπάστη και συνδέει για αρκετά χρόνια το όνομά του με την εφημερίδα. Το 89′ προτείνεται για τη θέση του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και αντικαθιστά το Χαρίλαο Φλωράκη, που γίνεται πρόεδρος του κόμματος. Δεν ανταποκρίνεται όμως στα δύσκολα καθήκοντα που αναλαμβάνει και στο 13ο Συνέδριο, το 1991, τάσσεται με την αναθεωρητική ομάδα των “ανανεωτών”, που επιδιώκουν να διαλύσουν το κόμμα μες στο Συνασπισμό.

Η μεταστροφή του αιφνιδιάζει σχεδόν τους πάντες και μεταξύ άλλων το Φλωράκη, που τον είχε εμπιστευτεί και αναρωτιόταν: πώς θα μπορούσε κανείς να φανταστεί αυτήν την εξέλιξη για ένα σύντροφο με τα εχέγγυα και το δείγμα γραφής που είχε δώσει ως τότε ο Γρηγόρης Φαράκος;
Στον αντίποδα, ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ως… οπαδό της ανανέωσης το Φαράκο που ο αναθεωρητικός χώρος τον χλεύαζε για το συντηρητισμό και τον πουριτανισμό (ή τέλος πάντων τα ήθη μιας άλλης εποχής) που αντανακλούσε μια μελέτη του για τη νεολαία, τις σχέσεις μεταξύ των συντρόφων, τη συμπεριφορά τους και την κοινωνική τους δραστηριότητα.

Μετά τη διάσπαση του 91′, ο Φαράκος πηγαίνει στο Συνασπισμό αλλά δεν παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στα πράγματα και στις αναμνήσεις του καταγράφει το παράπονο πως παραγκωνίστηκε από νεότερα στελέχη που δεν εκτίμησαν την πολιτική του πείρα. Αφοσιώνεται στη μελέτη και συγγραφή βιβλίων -όπως είχε κάνει και παλιότερα, πχ με μια αξιόλογη μπροσούρα για την ΕΤΕ. Γράφει βιβλία για τις σχέσεις του ΚΚΕ με το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, τον Άρη Βελουχιώτη και άλλα. Ανάμεσα σε αυτά, υπάρχουν και αρκετά χοντροκομμένα σημεία, όπως για παράδειγμα στο αυτοβιογραφικό “μαρτυρίες και στοχασμοί” όπου επιτίθεται χυδαία στο Φλωράκη, αναπαράγει τη φήμη πως χρησιμοποιούσε αποφθέγματα από ένα συγκεκριμένο βιβλίο, για να φαίνεται θυμόσοφος, κοκ.

Ο Φαράκος πεθαίνει το Μάρτη του 2007, σε ηλικία 84 ετών και πέρασε στην ιστορία ως ένας από τους πιο βραχύβιους γραμματείς του ΚΚΕ, με σχετικά άδοξο πολιτικό τέλος.