Καμίλο Σιενφουέγος: «Κανένας δεν παραδίνεται εδώ, γ…!!»

Υπήρξε από τους πιο σημαντικούς και πιο λαοφιλείς ηγέτες της Κουβανικής Επανάστασης, πιστός σύντροφος του Φιντέλ, αχώριστος φίλος του Τσε. Ο Καμίλο Σιενφουέγος ήταν ένας λαογέννητος ηγέτης, ένας επαναστάτης «από την κορφή ως τα νύχια», δοσμένος ολόψυχα στον αγώνα των καταπιεσμένων να σπάσουν τα δεσμά της σκλαβιάς.

Συνδύαζε την αντιιμπεριαλιστική και ριζοσπαστική σκέψη με το θάρρος και την τόλμη. Ξεχώρισε ως πρότυπο μαχητή, επιτελικό πνεύμα αλλά και μπροστάρης στις πιο ριψοκίνδυνες αποστολές. Αγαπήθηκε από το λαό για την επαναστατική του δράση και για την απλότητά του. Και ο πάντα χαμογελαστός Καμίλο, ο διοικητής του λαού όπως τον αποκαλούσαν, αγαπούσε και σεβόταν το λαό, γι’ αυτό και τάχτηκε στην υπεράσπιση των συμφερόντων του, ενάντια στην εκμετάλλευση και τον ιμπεριαλισμό που τον δυνάστευαν.

«Καλά πας Φιντέλ»

Ο Καμίλο Σιενφουέγος γεννήθηκε στις 6 του Φλεβάρη 1932 στην Αβάνα. Από τα φοιτητικά του χρόνια συμμετέχει ενεργά στην αντιδικτατορική πάλη για την ανατροπή του δικτάτορα-αχυράνθρωπου των ΗΠΑ Φουλχένσιο Μπατίστα. Ολόκληρη η οικογένειά του μπαίνει στο στόχαστρο των ασφαλιτών, που «επισκέπτονται» συχνά το σπίτι του. Τον Δεκέμβρη του 1955 τραυματίζεται από σφαίρα κατά τη διάρκεια φοιτητικής διαδήλωσης προς τιμή του Αντόνιο Μασέο.

Καθώς το πλήθος βάδιζε στους δρόμους, τραγουδώντας «Επανάσταση! Επανάσταση!», η αστυνομία άνοιξε πυρ εναντίον τους και τους επιτέθηκαν μπράβοι που κρατούσαν σιδερόβεργες τυλιγμένες σ’ εφημερίδες. Ο Καμίλο χτυπήθηκε στο πόδι από σφαίρα. Στο νοσοκομείο, ο πατέρας του σήκωσε ψηλά το σακάκι που το είχαν τυλίξει γύρω από την πληγή του γιου του, φωνάζοντας: «Αυτό είναι το αίμα του γιου μου, αλλά είναι αίμα της Επανάστασης!».

«Με μετέφεραν στη φοιτητική κλινική», αναθυμήθηκε ο Καμίλο αργότερα, «όπου δοκίμασα μια από τις μεγαλύτερες συγκινήσεις της ζωής μου, όταν πάνω από εκατό άνθρωποι μαζεμένοι εκεί στην είσοδο, ξέσπασαν σε ζητωκραυγές και χειροκροτήματα όταν με μετέφεραν επάνω κι ένιωσα τέτοια συγκίνηση, που ήμουν έτοιμος να κλάψω, και φώναξα δυνατά, “Ζήτω η Κούβα!”. Από τότε ήμουν απόλυτα βέβαιος ότι, άσχετα από το κόστος, κι η Κούβα έπρεπε να λευτερωθεί!».

Τέρρενς Κάννον, Η επαναστατική Κούβα, Αβάνα 1987

Αργότερα, κυνηγημένος από την ανέχεια και την λαταστολή του Μπατίστα, ο Καμίλο διαφεύγει στις ΗΠΑ. Ανάμεσα στις πολλές δουλειές που κάνει για να τα βγάλει πέρα, είναι σερβιτόρος στο ξενοδοχείο Γουόλντορφ Αστόρια (Waldorf Astoria Hotel) στη Νέα Υόρκη. Καθώς δεν διαθέτει έγγραφα παραμονής, συλλαμβάνεται και απελαύνεται πίσω στην Κούβα, τις μέρες που ο Φιντέλ φεύγει για το Μεξικό.

Ο Καμίλο θα επιστρέψει στις ΗΠΑ, λίγο πριν βρεθεί στο Μεξικό δίπλα στον Φιντέλ. Από το Σαν Φρανσίσκο γράφει: «Με το δικό μου τρόπο σκέψης, υπάρχει μόνο ένας αξιοπρεπής δρόμος για τον τερματισμό της σημερινής κατάστασης… ν’ ακολουθήσουμε την υπόθεση του Φιντέλ. Να φέρουμε τα πράγματα στο σημείο όπου η κυβέρνηση να υποχρεωθεί να κάνει γενικές εκλογές… Αν δεν γίνει αυτό, θα χυθεί αίμα. Ο Φιντέλ διαβεβαιώνει ότι αυτό το χρόνο θα είμαστε λεύτεροι ή αυτός θα πεθάνει».

Φτάνει στην πόλη του Μεξικού τον Σεπτέμβρη του 1956. «Ήταν αυθόρμητος και απειθάρχητος και δεν τα πήγαινε καλά στην αρχή με μερικούς άλλους, σαν το νεαρό αργεντινό γιατρό που είχε ενταχθεί νωρίτερα στην ομάδα – αυτόν που όλοι αποκαλούσαν Τσε» λένε οι μαρτυρίες. Κάτι που, όπως θα δούμε, θα αλλάξει δραματικά στο εγγύς μέλλον.

Ο Καμίλο είναι ένας από τους 82 αντάρτες που με επικεφαλής τον Φιντέλ ξεκίνησαν το 1956 από το Μεξικό με το θρυλικό πλοιάριο Γκράνμα και αποβιβάστηκαν στις ακτές της Κούβας, αποφασισμένοι ν’ αλλάξουν τον ρου της ιστορίας. Από τους λίγους επιζήσαντες μετά την επίθεση που δέχτηκαν στην Αλεγρία ντε Πίο από το στρατό του Μπατίστα κατά την αποβίβαση, μαζί με τον Φιντέλ και τον Τσε κατευθύνονται προς την οροσειρά Σιέρα Μαέστρα.

Τον Απρίλη του 1958 του απονέμεται ο βαθμός του Ταγματάρχη, ο υψηλότερος βαθμός των ανταρτών. Ο «ήρωας του Γιαγκουαχάι» Καμίλο, πρωτοστάτησε στην επαναστατική δραστηριότητα του κινήματος «26 Ιούλη» και ηγήθηκε δυνάμεων των ανταρτών επιτυγχάνοντας στρατηγικής σημασίας νίκη επί του στρατού του Μπατίστα, στην περίφημη μάχη του Γιαγκουαχάι τον Δεκέμβρη του 1958. Μαζί με τον Φιντέλ, τον Ραούλ και τον Τσε, πρωτοστάτησε στο στέριωμα του αντάρτικου κινήματος στα βουνά της Σιέρα Μαέστρα και ως διοικητής της Δεύτερης Φάλαγγας, μαζί με τον Τσε, συμμετείχε στην κατάληψη της Σάντα Κλάρα.

Ο Καμίλο μπήκε νικητής τον Γενάρη του 1959 στην Αβάνα με τον Φιντέλ, τον Τσε, τον Ραούλ και τους άλλους επαναστάτες, έζησε τον θρίαμβο της Επανάστασης, δεν πρόλαβε όμως να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο χτίσιμο της λαϊκής εξουσίας.

Στις 28 του Οκτώβρη 1959, της χρονιάς της νίκης της Επανάστασης, το δικινητήριο αεροσκάφος Τσέσνα 310 που πιλοτάριζε ο Λουσιάνο Φαρίνας, με συνεπιβάτες τον κομαντάντε Καμίλο Σιενφουέγος και τον στρατιώτη Φέλιξ Ροντρίγκες, εξαφανίζεται μυστηριωδώς πάνω από τον ωκεανό, κατά τη διάρκεια της επιστροφής του στην Αβάνα από το Κάμαγουεϊ, μετά από την εκπλήρωση αποστολής. Όλες οι έρευνες για τις συνθήκες του δυστυχήματος οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο. Ποτέ δεν  βρέθηκαν οι σοροί των επιβαινόντων, ούτε συντρίμμια του αεροσκάφους.

H απώλεια του κομαντάντε Καμίλο συγκλονίζει τον κουβανικό λαό. Μεγάλο το κενό που αφήνει για την υπόθεση της Επανάστασης. Ο Καμίλο γίνεται τραγούδι στα χείλη των Κουβανών που τον αγαπούν και τον ευγνωμονούν, η φωτογραφία του κρεμιέται στα δωμάτια των φτωχόσπιτων της Κούβας δίπλα σε αυτή του Φιντέλ και ο αγαπημένος του σύντροφος και φίλος Τσε, ονομάζει Καμίλο ένα από τα παιδιά του. Ο δεσμός που ένωσε τους δυο επαναστάτες στην αιματηρή μάχη του Αλεγρία ντε Πίο δεν κόπηκε ποτέ…

«Ίσως αυτή ήταν η πρώτη φορά που βρέθηκα αντιμέτωπος με το δίλημμα να διαλέξω ανάμεσα στην αφοσίωσή μου στην ιατρική και στο καθήκον μου σαν επαναστάτη στρατιώτη. Εκεί, στα πόδια μου, ήταν ένα σακίδιο γεμάτο φάρμακα κι ένα κουτί με πυρομαχικά. Δεν μπορούσα να τα μεταφέρω και τα δύο, ήταν πολύ βαριά. Πήρα το κουτί με τα πυρομαχικά. Ένιωσα ένα έντονο χτύπημα στο στήθος μου και μια πληγή στο λαιμό μου και νόμισα στα σίγουρα πως ήμουν νεκρός. Ξαπλωμένος στο έδαφος, στράφηκα προς τον Φαουστίνο [Πέρες, στη συνέχεια από τους ηγέτες του Κομμουνιστικού Κόμματος Κούβας], και του είπα: «χτυπήθηκαν» — αυτό που πράγματι είπα δεν μπορεί να τυπωθεί — και ο Φαουστίνο, ενώ πυροβολούσε ακόμα, με κοίταξε και είπε: «Μπα, δεν είναι τίποτα», αλλά μπορούσα να δω απ’ το βλέμμα στα μάτια του ότι με θεωρούσε σχεδόν νεκρό.

Άκουσα κάποιον πεσμένο στα γόνατά του να λέει πως ήταν καλύτερα να παραδοθούμε, και τότε μια φωνή — αργότερα έμαθα πως ήταν η φωνή του Καμίλο — να φωνάζει: «Όχι! Κανένας δεν παραδίνεται εδώ!» κι ύστερα μια βρισιά που αρχίζει με γ… Για μια στιγμή αφέθηκα μόνος, ξαπλωμένος εκεί, περιμένοντας να πεθάνω. Ο [Χουάν] Αλμέιντα πλησίασε, παροτρύνοντάς με να προχωρήσω και παρά τον έντονο πόνο, σύρθηκα μέσα στο χωράφι με το ζαχαροκάλαμο».

Τσε (ό.π.)

Ένα λουλούδι για τον Καμίλο…

Από το 1959 μέχρι σήμερα, κάθε χρόνο στις 28 του Οκτώβρη χιλιάδες παιδιά στην Κούβα αποτίνουν φόρο τιμής στον μεγάλο επαναστάτη, ρίχνοντας στη θάλασσα «ένα λουλούδι για τον Καμίλο». Από το επαναστατικό παράδειγμά του εμπνέονται εκατομμύρια άνθρωποι, όλων των ηλικιών, που γαλουχήθηκαν με τα ιδανικά της Επανάστασης στην Κούβα, και εκατομμύρια αγωνιστές σε όλον τον πλανήτη που παλεύουν για τη νέα, σοσιαλιστική κοινωνία.

Προς τιμήν του Καμίλο Σιενφουέγος έχει ανεγερθεί μουσείο στο Γιαγκουαχάι, έξι στρατιωτικά γυμνάσια, σχολεία και ένα πανεπιστήμιο πήραν το όνομά του, ενώ η μορφή του κοσμεί την εξωτερική πλευρά του υπουργείου Τηλεπικοινωνιών και Πληροφορικής στην Πλατεία της Επανάστασης, στην Αβάνα, μέσα από ένα γιγαντιαίο σιδερένιο γλυπτό που φιλοτέχνησε ο εικαστικός καλλιτέχνης Ενρίκε Άβιλα Γκονσάλες και τοποθετήθηκε το 2009, με τη συμπλήρωση των 50 χρόνων από το χαμό του.

Στο κάτω μέρος του γλυπτού υπάρχουν τα λόγια του Καμίλο προς τον Φιντέλ, όταν ο ηγέτης της Κουβανικής Επανάστασης ανακοίνωνε ότι ο στρατώνας Μονκάδα θα μετατρεπόταν σε χώρο που στέγαζε σχολεία: “Vas bien Fidel” – «Καλά πας Φιντέλ».