Λορέντζος Κουκούλης, ο ακούραστος μαχητής της κοινωνικής λευτεριάς

Η πραγματοποίηση της εκδήλωσης Τιμής και Μνήμης, εκ μέρους της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ (παράρτημα Χίου) μ’ αφορμή την ονοματοδοσία οδού προς τιμή του αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ  Λορέντζου Κουκούλη αποτελεί συμβολισμό ιδιαίτερης βαρύτητας στις σημερινές οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, που ο αγώνας του λαϊκού κινήματος βρίσκεται αντιμέτωπος με μύριες δυσκολίες.

Η απόδοση τιμής στον άδολο λαϊκό πατριώτη, αντανακλά την τιμή που πρέπει να αποδοθεί σε χιλιάδες πατριώτες αγωνιστές που κάτω από τις δύσκολες συνθήκες της Γερμανικής χιτλερικής κατοχής, πρόσφεραν  μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ, το δικό τους λιθαράκι στο δέντρο της Λευτεριάς του λαού μας, κατά τη διάρκεια του Β’ παγκόσμιου πολέμου.

Ο Λορέντζος Κουκούλης, αλλά και  χιλιάδες Χιώτες αγωνιστές στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής, όταν όλα τα πλάκωνε η σκλαβιά, δεν έσκυψαν το κεφάλι, δεν κοίταξαν τη δουλειά τους, δεν μέτρησαν τους κινδύνους για κείνους και την οικογένεια τους και με άλλους συντρόφους τους σήκωσαν  το ανάστημα τους κι  έβαλαν  τη δική τους συμβολή στον αγώνα για τη λευτεριά και την προκοπή του τόπου μας.

Τα λόγια εύκολα, όμως ο δρόμος της αντίστασης και της σύγκρουσης με τη χιτλερική πολεμική μηχανή δύσκολη και με θυσίες προσωπικές και συλλογικές.

Ο δρόμος ανηφορικός, αιματηρός, μακροχρόνιος, χωρίς γυρισμό για όσους τον ακολούθησαν χωρίς πισωγυρίσματα.

Ο  Λορέντζος Κουκούλης  -το  αγροτόπαιδο – από την περιοχή Λολόδεντρα- Γρου αυτόν το δρόμο ακολούθησε!

Γέννημα  και δημιούργημα  των  κοιλοπονημάτων  του απελευθερωτικού ανέμου που έπνεε στους λαούς της Βαλκανικής, στην προσπάθεια τους να αποτινάξουν τον Οθωμανικό ζυγό και να αποκτήσουν τα έθνη τους κρατική υπόσταση.

Η οικογένεια του  κολίγου  Παντελή και της Ζαχαρούλας Κουκούλη, που για δεκαετίες από πάππου προς πάππου βρέθηκε κάτω από τη δούλεψη των Γενοβέζων κατακτητών και των Τούρκων μπέηδων, φέρνει στη ζωή το Λορέντζο στα 1913, μόλις η Χίος διένυε τα πρώτα βήματα της στην κρατική υπόσταση της Ελλάδας.

Τα βήματα άνδρωσης του νεαρού Λορέντζου που σημάδεψαν την προσωπικότητά του ήταν  δεμένα  με ιστορικά γεγονότα που έβαλαν τη σφραγίδα τους στο εθνικό, πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό γίγνεσθαι της Ευρώπης.

Κάθε ένα από αυτά άφηνε το αποτύπωμα του στο νησί της Χίου και της Ελλάδας:

Α’ Παγκόσμιος πόλεμος 1914-1918 βαρύ τίμημα πλήρωσε η Χίος και Ελλάδα.

Η Μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή το 1919-1922,  όπου χιλιάδες ξεριζωμένοι πρόσφυγες πέρασαν και έμειναν από το νησί, στην προσπάθεια τους να σωθούν από τις συνέπειες της συμμετοχής της Ελλάδας στα ιμπεριαλιστικά σχέδια στη Μέση Ανατολή.

Η Παγκόσμια οικονομική κρίση 1929-1932, στην οποία το νησί της Χίου βίωσε βαριές τις συνέπειές της  ιδιαίτερα στην  εξαγωγή εσπεριδοειδών του Κάμπου, λόγω των επιδράσεων στο εξαγωγικό εμπόριο.

Οι απανωτές δικτατορίες του Πάγκαλου, Κονδύλη και Μεταξά…

Η φασιστική καταιγίδα στην Ευρώπη και η κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, που οδήγησε στο σκλάβωμα της Ελλάδας και του νησιού της Χίου, στις 5 Μάη του 1941.

Ο νεαρός Λορέντζος νωρίς-νωρίς πήρε το δρόμο της βιοπάλης στην πατρική γη, αλλά και στα ξένα κτήματα για να  μπορέσει να επιβιώσει η οικογένεια.

Στα ροζιασμένα χέρια του, η αγροτιά έδινε κάθε ικμάδα της παραγωγικής δύναμής της, για να δώσει καρπούς η χέρσα γη, για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες στην παραγωγική διαδικασία, για να γίνει το όνειρο φέτα ψωμί, για να χορτάσουν οι κολασμένοι και οι καταφρονεμένοι της γης.

Ο εργάτης γης σε κάθε του βήμα είτε εργασιακό είτε κοινωνικό μπολιάζονταν  από τη συναναστροφή του με τους κολίγους, τους προλετάριους, τους ξεριζωμένους πρόσφυγες.

Οι  συζητήσεις του μαζί τους, του γεννούσαν προβληματισμούς και σκέψεις για το σήμερα και το αύριο το δικό του και του λαού, του ενέπνεαν την ελπίδα για το αύριο ανοίγοντας του τους ορίζοντες των νέων κοινωνικών ιδεών που σάρωναν την ανθρωπότητα.

Οι ιδέες του σοσιαλισμού, που έφεραν με τον ερχομό τους και διέδωσαν πλατιά οι πρόσφυγες μέσα στις εργατικές λαϊκές μάζες, του έδωσαν το έναυσμα να βρεθεί από τους πρώτους στα βουνά της Πίνδου όταν οι ισχυροί του κόσμου ξαναμοίραζαν  την ανθρωπότητα σε σφαίρες επιρροής και η Φασιστική λαίλαπα σάρωνε την Ευρώπη.

Ο Μουσσολίνι έφτανε στα Ελληνοαλβανικά σύνορα.

Στο κάλεσμα της πατρίδας δήλωνε ΠΑΡΩΝ!!!

Λορέντζος Κουκούλης, ο ακούραστος μαχητής της κοινωνικής λευτεριάς

Από τους πρώτους ντύθηκε στο χακί ακολουθώντας το 23ο Σύνταγμα του Αρχιπελάγους που ανήκε το χιώτικο τάγμα και μέσω Καβάλας βρέθηκε στα παγωμένα βουνά της Ηπείρου, στο Αλβανικό Μέτωπο.

Ο Λορέντζος συμμετέχει στην 7η διμοιρία  του 3ου Τάγματος και βαδίζει κάτω από αντίξοες συνθήκες από νίκη σε νίκη, διώχνοντας το φασίστα εισβολέα από τα ελληνικά εδάφη.

Όμως άλλες ήταν οι βουλές των αστικών φασιστικών δυνάμεων στα πλαίσια των ενδοιαστικών συμφερόντων, οι Μεταξικοί στρατηγοί είχαν προδικάσει το πολεμικό μέλλον… η ατιμωτική συνθηκολόγηση των στρατηγών  άνοιξε το δρόμο στην εισβολή των Γερμανικών δυνάμεων τον Απρίλη του 1941 στη Μακεδονία.

Ο δρόμος του γυρισμού δύσκολος και επικίνδυνος…

Με κάθε μέσο, αλλά και τα πόδια, με την κούραση, την πείνα, τις ψείρες να κατατρώγουν το πονεμένο του σώμα, αλλά και την ήττα να πονά την αξιοπρέπειά του, παίρνει το δρόμο του γυρισμού…

Ο Λορέντζος  μαζί μ’ άλλους Χιώτες στρατιώτες γυρίζει στη Χίο το Μάη του 1941.

Το νησί υπό Γερμανική κατοχή…  μαζεύει τα κομμάτια της ψυχής του και σηκώνει πάλι το ανάστημα του…

Η  οικογένεια Κουκούλη ανταποκρίνεται στο κάλεσμα του γραμματέα της ΚΕ  του ΚΚΕ, Νίκου Ζαχαριάδη, και κάνει το κτήμα της κάστρο του Αντιστασιακού αγώνα.

Σε τούτο δω το χτήμα στα Λολόδεντρα του Γρου γίνεται η πρώτη αντιστασιακή σύσκεψη υπό άκρα μυστικότητα, τον Αύγουστο του 1941, με πρωτοβουλία των εξόριστων κομμουνιστών της Φολεγάνδρου, Νικόλα Μπουρέκα και Γιάννη Αμπαζή, που μόλις είχαν έλθει στη Χίο μετά την απόδραση τους και μαζί με τους συντρόφους τους από την εποχή της Μεταξικής δικτατορίας, τους κομμουνιστές Γιάννη Ψωμαδάκη, Γιώργη Μαυράκη, Γιάννη Ψωράκη,, Κώστα Κουμπιά, Αντώνη Γλυκά δημιουργούν την πρώτη αντιστασιακή οργάνωση με τον τίτλο “Αντιφασιστική   Οργανωση” και με στόχους:

Την οργάνωση της Ένοπλης Αντίστασης στους Γερμανούς κατακτητές.

 Την οργάνωση του λαού  μέσα από τα σωματεία και  τις επιτροπές αγώνα, που  θα διεκδικούσε την επιβίωση του, μέσα από λαϊκά και σχολικά συσσίτια, δουλειά στους ανέργους και βοηθήματα στους ανάπηρους του πολέμου.

Τη συμβολή τους στο να διαφύγουν οι Έλληνες αξιωματικοί και στρατιώτες στη Μέση Ανατολή.

Και σε  τούτο δω το κτήμα τοποθετήθηκε και  εξέπεμψε ο συμμαχικός πομπός υπό την ευθύνη του Εαμίτη ραδιοτηλεγραφητή Παναγιώτη Καρασούλη και του λοχαγού των συμμαχικών δυνάμεων  Ιάσονα  Καλαμπόκα, στέλνοντας τα πρώτα μηνύματα στο συμμαχικό στρατηγείο της Μέσης Ανατολής για τις κινήσεις των γερμανικών δυνάμεων στο νησί και τη γύρω θαλάσσια περιοχή.

Στον αγώνα του λαού μας -μέσα από τις Εαμικες οργανώσεις- κατά του Γερμανού κατακτητή ο κάθε πολίτης πρόσφερε ανάλογα με τις δυνάμεις του και  αυτή η συμβολή αποτέλεσε το λιθαράκι του παλλαϊκού αγώνα και της νίκης του.

Η οργανωμένη αντίσταση μέσα από το ΕΑΜ που θέριεψε από άκρη σε άκρη του νησιού, με ένοπλες δράσεις, σαμποτάζ, μεταφορά όπλων, μυστικές συγκεντρώσεις, το μοίρασμα προκηρύξεων, η συλλογή τροφίμων και διανομή τους για να επιβιώσουν οι λιμοκτονούντες πολίτες, η  διαφυγή στη Μ. Ανατολή και η ένταξη στις ένοπλες δυνάμεις, συνέβαλαν στην απελευθέρωση της Χίου στις 10 Σεπτέμβρη 1944!

Η ανάληψη της εξουσίας στο νησί από τις Εαμικές δυνάμεις στο Δήμο, τη Νομαρχία και τη στρατιωτική διοίκηση και η πλατιά λαϊκή συμμετοχή στο παλλαϊκό συλλαλητήριο της πλατείας  Βουνακίου στις 10 του Σεπτέμβρη του 1944 έστειλε σαφές μήνυμα ότι ο λαός πρέπει να γίνει αφέντης στον τόπο του.

Πρέπει να  πάρει την Εξουσία!

Οι μοναρχοφασιστικές δυνάμεις, τα στελέχη της Μεταξικής δικτατορίας που συντάχθηκαν με τους Γερμανούς κατακτητές, οι μαυραγορίτες και οι δοσίλογοι του νησιού, με τη βοήθεια του αγγλικού παράγοντα ξαναγύρισαν στα πολιτικά πράγματα του νησιού και με την ωμή παρακρατική παρέμβαση της Εθνικής Οργάνωσης Χίου (ΕΟΧ) να προβαίνει σε εκκαθαρίσεις των πολιτικών, των στρατιωτικών στελεχών του ΕΑΜ, καθώς και του Εαμιτη Μητροπολίτη Χίου Ιωακείμ Στρουμπή.

Οι αστικές δυνάμεις “χτίζουν” το  αστικό κράτος τους και τοποθετούν το πολιτικό και θρησκευτικό προσωπικό τους, με τούς νομάρχη – το δημοσιογράφο – Α. Σβώκο, τους αστυνομικούς Πλατάκη και Παντελίδη και Μητροπολίτη και τον πρώην αρχιερέα των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων Μέσης Ανατολής κ. Παντελεήμονα Φωστίνης που απλώνουν πάνω από το νησί τις φτερούγες της Λευκής τρομοκρατίας που  στόχευε στην  “εκρίζωσι του κομμουνισμού” από το νησί και την “επαναφορά στον ορθό δρόμο” των αντιφασιστών των Συρμάτων.

Η Λευκή Τρομοκρατία απλώνεται… οι Χίτες στήνουν κλίμα βίας και καταπίεσης με θύματα τους κομμουνιστές και Εαμίτες  Συρματένιους αγωνιστές από το Βαρβάσι,  το Μανόλη Μαυράκη και  Γιώργη Πίττα, το Γενάρη του  1946, γιατί τραγουδούσαν αντιφασιστικά τραγούδια.

Οι συλλήψεις, το σπάσιμο Εαμικών γραφείων και τυπογραφείων, οι απολύσεις από την εργασία, οι επιθέσεις στα σπίτια και τις γειτονιές, το σχίσιμο των εφημερίδων του Εαμικού τύπου ήταν  μόνιμα και καθημερινά φαινόμενα.

Δεν υπήρχε άλλος Δρόμος…

Υποταγή  και Θάνατος ή Αντίσταση κι ένοπλος αγώνας.

Ο Λορέντζος Κουκούλης  συνοδοιπόρος και στην καινούργια ταξική μάχη.

Από το φθινόπωρο του 1947 δημιουργείται με βάση τις αποφάσεις της 3ης Ολομέλειας του ΚΚΕ το σχέδιο “Λίμνες”  και οργανώνεται ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας και στη Χίο.

Το περιβόλι του Κουκούλη έγινε το Κάστρο Αντίστασης στη μοναρχοφασιστική λαίλαπα που σάρωνε την Ελλάδα, στη βία της αστικής εξουσίας που σκότωνε και κατάστρεφε την κοινωνική ζωή,  έγινε το απάγκιο των αγωνιστών της ταξικής πάλης. Εδώ έφαγαν  ένα κομμάτι ψωμί και ήπιαν νερό, εδώ ξεκουράστηκαν πριν πάρουν το δρόμο για το βουνό και το χτήμα  Λυκιαρδόπουλου για τη μεγάλη σύγκρουση με τον κυβερνητικό στρατό και τους Χίτες. 

Απ’ εδώ έφυγε ο θρυλικός παπά Ξενάκης το Μάρτη του 1948 για το Λεμάνικο, πριν δώσει τη μάχη με τους Χωροφύλακες του Παντελίδη και  συλληφθεί τραυματισμένος.

Εδώ συνελήφθηκε ο Λορέντζος Κουκούλης  και χτυπήθηκε άγρια  μπροστά στην οικογένειά του  και βασανίστηκε άγρια από τη Βασιλική Χωροφυλακή πριν πάρει το δρόμο για τη φυλακή Αβέρωφ, την εξορία,  στη Μακρόνησο  και  το Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών, τον Αύγουστο του 1948.

Εκεί στάθηκε με ψηλά το κεφάλι, δεν κιότεψε, δεν απαρνήθηκε τα ιδανικά και το Κόμμα του και ο Βασιλικός επίτροπος  ανακοίνωσε την καταδίκη του τρεις είς Θάνατον, μέ βάση το Γ΄Ψήφισμα του 1946 και τον 509 του 1947.

 Η δίκη των Χίων κομμουνιστών στο Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών  και η καταδίκη των 13 εξ αυτών σε θάνατο στο Γουδί καθώς και οι καταδίκες σε πολύχρονες φυλακίσεις και εξορίες  της πλειοψηφίας των υπολοίπων απετέλεσε το κύκνειο άσμα του εμφύλιου πολέμου στη Χίο.

Τα μαλλιά άσπρισαν, οι ώμοι έγειραν, οι ταλαιπωρίες, οι κακουχίες, οι αρρώστιες έφθειραν το κουρασμένο κορμί…

 Ο Λορέντζος Κουκούλης  δε λύγισε, γύρισε από τα κάτεργα της ταξικής πάλης στη Χίο και συνέχισε την ίδια περπατησιά, έγινε το στήριγμα των οικογενειών των αδικοχαμένων συντρόφων του.

Πάλεψε, αγωνίσθηκε, μάτωσε για να γυρίσει ο τροχός της ιστορίας…

Η δικτατορία  των συνταγματαρχών δεν τον ξέχασε… νέες διώξεις και κυνηγητά, νέες προσαγωγές στα άντρα της Χωροφυλακής, νέες φουρτούνες για κείνον και την οικογένειά του. 

Όμως ο γέρο πλάτανος άντεξε τη νέα καταιγίδα, στα γερά κλαδιά του βρήκαν απάγκιο να συνεχίσουν οι νέοι αγωνιστές…

Ο Λορέντζος Κουκούλης ορθοστατών και ορθοβαδίζων μέχρι το τέλος της ζωής του  παρέμεινε αταλάντευτος και συνεπής στις ιδέες του στον αγώνα και το ΚΚΕ.

Η σημερινή τιμητική εκδήλωση  αποτελεί έκφραση της ανάγκης των καιρών για να διδαχθούμε από το φωτεινό παράδειγμα της δρακογενειάς των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ.

Σε μία εποχή που η καπιταλιστική βαρβαρότητα δείχνει τους μύχιους σκοπούς της αστικής τάξης.

Η φτώχεια γονατίζει το λαό, τα εισοδήματα εξαφανίζονται, η πανδημία του κορονοιού γίνεται το εργαλείο για να περπατήσουν οι εδώ και δεκαετίες προγραμματισμένες αντιλαϊκές πολιτικές για τα εργασιακά, τα ασφαλιστικά, τα συνταξιοδοτικά, τα κοινωνικά δικαιώματα.

Η  “ανάπτυξη” έρχεται για τους πολυεθνικούς ομίλους που λυμαίνονται τον τόπο αυγατίζοντας τα κέρδη τους, όταν ο λαός βιώνει τη νομοθέτηση του δεκάωρου, την εφαρμογή του πτωχευτικού κώδικα για τις κατασχέσεις και τους πληστηριασμούς, την ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης.

Τα αστικά κόμματα με την κυβέρνηση της ΝΔ να επιχειρούν να υλοποιήσουν τις επιλογές του κεφαλαίου και των ιμπεριαλιστικών οργανισμών.

Εμείς αυτές τις κρίσιμες στιγμές για το λαό μας, για την εργατική τάξη, ακολουθούμε την περπατησιά του Λορέντζου Κουκούλη και των συντρόφων του, ακολουθούμε το δρόμο του αγώνα και της αντίστασης στα σχέδια του ιμπεριαλισμού να χρησιμοποήσει τους λαούς της Ελλάδας και της Τουρκίας στα πολεμικά του  παιχνίδια για να δημιουργήσει νέες αγορές για τα μονοπώλια.

Ακολουθούμε τα λόγια του κομμουνιστή τυπογράφου και ποιητή Φώτη Αγγουλέ  “Ο Δρόμος μας αρχινά από κει που ο δικός σας τελειώνει μέσα στο κάτασπρο χιόνι…”     

                                                                                        Γιάννης Η. Αμπαζής