«Να φανούμε οι επιστήμονες άξιοι του ελληνικού λαού» – Σαν σήμερα έφυγε από τη ζωή ο κομμουνιστής πρωτοπόρος της χειρουργικής Πέτρος Κόκκαλης
Σαν σήμερα, στις 15 του Γενάρη 1962, έπαψε να χτυπά η καρδιά του Πέτρου Κόκκαλη, πρωτοπόρου χειρουργού, καθηγητή Ιατρικής, κορυφαίου εκπροσώπου του Υγειονομικού του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, στελέχους του ΚΚΕ.
Σαν σήμερα, στις 15 του Γενάρη 1962, έπαψε να χτυπά η καρδιά του γιατρού Πέτρου Κόκκαλη, πρωτοπόρου χειρουργού, καθηγητή Ιατρικής, κορυφαίου εκπροσώπου του Υγειονομικού του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, στελέχους του ΚΚΕ.
Ο Πέτρος Κόκκαλης έθεσε την επιστήμη και τη ζωή του στον αγώνα για την κοινωνική απελευθέρωση του ανθρώπου. Ως γιατρός, και ως πολιτικό στέλεχος του ΚΚΕ, του ΕΑΜ και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, υπηρέτησε τα πανανθρώπινα ιδανικά της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας και έθεσε την επιστήμη του στην υπηρεσία και προς όφελος του ανθρώπου, μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του.
Την επόμενη μέρα του θανάτου του, ο εκφωνητής του ραδιοφωνικού σταθμού του ΚΚΕ «Φωνή της Αλήθειας», από το Βουκουρέστι μετέδιδε: «Η Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας αναγγέλλει με βαθύτατη θλίψη το θάνατο του εξέχοντα επιστήμονα και αγωνιστή της ειρήνης και της δημοκρατίας καθηγητή σ. Πέτρου Κόκκαλη. Ο καθηγητής Πέτρος Κόκκαλης πέθανε από καρδιακή προσβολή στη διάρκεια της εργασίας του στο ”Ινστιτούτο Πειραματικής Χειρουργικής της Καρδιάς και των Αιμοφόρων Αγγείων”, της Γερμανικής Ακαδημίας Επιστημών, που διηύθυνε. Πέθανε πάνω στο καθήκον».
Ο Πέτρος Κόκκαλης γεννήθηκε στις 18 του Σεπτέμβρη 1896, στη Λιβαδειά.
Φοίτησε στην Ιατρική Σχολή στην Αθήνα στα 1911-1913 και συνέχισε τις σπουδές του στο Βερολίνο (1913-1914), στη Ζυρίχη (1915-1916) και στη Βιέννη (1916-1917).
Το 1918-1919, εργάστηκε ως βοηθός του καθηγητή Σερβέν στη Χειρουργική Κλινική του Πανεπιστημίου της Βέρνης. Από εκεί πήρε το δίπλωμά του και το Γενάρη του 1919, ανακηρύχτηκε σε δόκτορα της Ιατρικής.
Στην Ελλάδα, αποτέλεσε έναν απ’ τους κορυφαίους επιστήμονες της Ιατρικής. Τον Μάη του 1929 έγινε υφηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Στο διάστημα 1929-1935, ήταν διευθυντής Χειρουργικού Τμήματος του Δημοτικού Νοσοκομείου «ΕΛΠΙΣ», ενώ το 1935-1939 εργάστηκε ως τακτικός καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών στην έδρα της Εγχειρητικής Τοπογραφικής Ανατομικής και ως διευθυντής της ΙΙΙ Χειρουργικής Κλινικής του Νοσοκομείου «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ».
Το 1939 έγινε τακτικός καθηγητής στην έδρα της Χειρουργικής και διευθυντής της ΧΙ Πανεπιστημιακής Κλινικής στο «ΑΡΕΤΑΙΕΙΟΝ» Νοσοκομείο. Στις θέσεις αυτές παρέμεινε έως το 1946, οπότε και απολύθηκε για πολιτικούς λόγους, όπως άλλωστε συνέβη και με πολλούς άλλους ΕΑΜίτες και προοδευτικούς πανεπιστημιακούς.
Ο Πέτρος Κόκκαλης έγινε μέλος του ΚΚΕ το 1944. Συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση και από τον Απρίλη έως τον Οκτώβρη του 1944 διατέλεσε γραμματέας (σ.σ. υπουργός) Υγείας και Πρόνοιας της ΠΕΕΑ, δηλαδή της Κυβέρνησης του Βουνού.
Συμμετείχε στον αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού και διατέλεσε υπουργός Υγείας, Πρόνοιας και Παιδείας της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της. Υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Επιστημονικής Εταιρείας Μελέτης Νεοελληνικών Προβλημάτων «Επιστήμη – Ανοικοδόμηση», της γνωστής ΕΠ-ΑΝ.
Μετά τον Εμφύλιο ακολούθησε το δρόμο της πολιτικής προσφυγιάς. Στο διάστημα 1950-1955, ανέπτυξε μεγάλη δράση από τη θέση του υπευθύνου της ΕΒΟΠ (Επιτροπή Βοήθειας στο Παιδί), προσφέροντας όλες του τις δυνάμεις στην υπηρεσία των αναγκών των παιδιών των πολιτικών προσφύγων.
Το 1950 πήρε μέρος στο συνέδριο που ίδρυσε το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ειρήνης, του οποίου και αναδείχτηκε μέλος.
Από το Μάη του 1955, εργάστηκε ως διευθυντής του Ινστιτούτου Πειραματικής Χειρουργικής της Καρδιάς και των Αγγείων στην Ακαδημία Επιστημών του Βερολίνου, η οποία τον εξέλεξε παμψηφεί μέλος της, το 1959.
Το 1957 έγινε καθηγητής στην έδρα της Χειρουργικής του Πανεπιστημίου Χούμπολντ. Ταυτόχρονα, από το 1957 έως το 1962, διατέλεσε πρόεδρος της Κεντρικής Επιτροπής Πολιτικών Προσφύγων Ελλάδος (ΚΕΠΠΕ).
Την 1η Δεκέμβρη του 1961, τιμήθηκε με το ανώτατο παράσημο «Εργασίας» από την κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας.
Έγραφε ο Πέτρος Κόκκαλης στα 1956, σε άρθρο του στο περιοδικό του ΚΚΕ “Νέος Κόσμος”, για το «πώς θα μπορέσει να αντιδράσει αποτελεσματικά ο επιστημονικός κόσμος, την ώρα τούτη που τα ιδρύματα αλώνονται από αντιδραστικές κατευθύνσεις…»: «Να συνειδητοποιήσει κάθε επιστήμονας τις μεγάλες ευθύνες που έχει σήμερα μέσα στις βαθιές κοινωνικές εξελίξεις που είναι στενά συνδεμένες με τις επιστημονικές επιτεύξεις. (…) Κανένας επιστήμονας δεν μπορεί να ισχυριστεί σήμερα, την εποχή της τόσο φανερής και οξείας αντιπαράθεσης των δύο αντίθετων ιδεολογιών, ότι δεν αντιλαμβάνεται τη σημασία της ενεργητικής του τοποθέτησης απέναντι στα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα».
Και στο Συνέδριο της Ειρήνης υπογράμμιζε: «Να ενεργήσουμε ενωμένοι, οι επιστήμονες όλου του κόσμου, να αναπτύξουμε φιλικές σχέσεις, να ρίξουμε τα μυστικά των πυρηνικών όπλων που μας χωρίζουν, να αρνηθούμε τις υπηρεσίες μας στους εγκληματίες των πολέμων. Αλλά, βέβαια, μόνοι οι επιστήμονες δε μπορούμε να φέρουμε αποτέλεσμα. Απ’ εδώ βγαίνει η ευθύνη του επιστήμονα να πάρει σαφέστατη πολιτική θέση. Γιατί η λύση όλων αυτών των προβλημάτων είναι συνδεδεμένη με το δίλημμα: ειρήνη ή πόλεμος, ελευθερία ή υποδούλωση».
Δείτε ακόμα:
«Δε μπορεί, η νίκη θα είναι δική μας!» – Η Ρόζα Ιμβριώτη αποχαιρετά τον Πέτρο Κόκκαλη
Σελίδες απ’ την Εθνική Αντίσταση και τον ΔΣΕ: «Τον λατρεύαμε, ειλικρινά τον λατρεύαμε τον Κόκκαλη…»
