Ο Αντρέα Καμιλέρι και το ξεχασμένο γράμμα του στο Μουσολίνι

“Αγαπημένε Ντούτσε, σου γράφω”. Κάπως έτσι ξεκινούσε το γράμμα του στο Μπενίτο Μουσολίνι ο μικρός Αντρέα Καμιλέρι, σε ηλικία μόλις 10 ετών. Ο μετέπειτα αγαπημένος δημιουργός του επιθεωρητή Μονταλμπάνο, αν και χρόνια ενταγμένος στην αριστερά, δεν είχε διστάσει να μιλήσει και για τις σκοτεινές πτυχές του παρελθόντος του, έστω σε ηλικία όπου είχε το … ακαταλόγιστο.

Εξάλλου το γράμμα αυτό θα παρέμενε τελείως άγνωστο, αν δεν είχε ο ίδιος αποκαλύψει την ύπαρξή του στις συνεντεύξεις του. Όπως ανέφερε σε ένα αυτοβιογραφικό του κείμενο, στο βιβλίο “Τα διηγήματα του Νενέ”, ο Σικελός συγγραφέας, που γεννήθηκε κοντά στον Ακράγαντα το 1925 ήταν “ένα παιδί που ανατράφηκε μεσούντος του φασιστικού καθεστώτος”, που, ακολουθώντας το παράδειγμα του πατέρα του, άκουγε τις ομιλίες του Ιταλού δικτάτορα όπως μεταδίδονταν από τα μεγάφωνα.

Γοητευμένος από τα κηρύγματα για την “αναγέννηση της Ιταλίας”, ο Καμιλέρι γράφτηκε στη Balilla, τη νεολαία του φασιστικού καθεστώτος, αποκτώντας μάλιστα και πρόσβαση σε όπλα, όπως επέτασσε η μιλιταριστική εκπαίδευση του φασισμού για να ετοιμάσει τη νέα γενιά ενόψει ιμπεριαλιστικής πολεμικής επέκτασης. Ήταν η εποχή που, σύμφωνα με τη φρασεολογία του καθεστώτος, η Ιταλία αναζητούσε τη δική της “θέση στον ήλιο”, εννοώντας την απόκτηση μεγαλύτερου μεριδίου στην αποικιακή εκμετάλλευση, έχοντας μείνει πίσω από τη Γαλλία και Μεγάλη Βρετανία. Το 1935, έχοντας ήδη κατακτήσει τη Λιβύη, την Ερυθραία και τη Σομαλία, ο Μουσολίνι αποφάσισε να ξεκινήσει πολεμική εκστρατεία κατά της Αιθιοπίας, της Αβησσυνίας, για να εκδικηθεί μεταξύ άλλων και για την ταπεινωτική ήττα σε βάρος του ιταλικού βασιλείου κατά τον α’ ιταλο-αιθιοπικό πόλεμο το διάστημα 1895-1896.

Ο Καμιλέρι, παρασυρμένος από την επεκτατική λογική και την υπόσχεση ανασύστασης ενός μεγαλείου αντάξιου εκείνου της αρχαίας Ρώμης, δίχως να μιλήσει καν στους γονείς του, έγραψε γράμμα στο Μουσολίνι, για να του εκφράσει την επιθυμία του να πάρει μέρος στον πόλεμο κατά της Αιθιοπίας. Στη συνέχεια, ο πολιτικός γραμματέας του Φασιστικού Κόμματος στο Πόρτο Εμπέντοκλε, τη γενέτειρα του συγγραφέα, τον κάλεσε στο γραφείο του μια μέρα για να του μεταβιβάσει την απάντηση του Ντούτσε – τουλάχιστον έτσι του είπαν. “Σας παρακαλούμε να ενημερώσετε το νεαρό μέλος της Μπαλίλα Αντρέα Καμιλέρι πως είναι πολύ νέος για να πάει στον πόλεμο, αλλά δε θα του λείψει η ευκαιρία.”. Ακολουθούσε το μονόγραμμα του δικτάτορα.

Μες στα χρόνια ο νεαρός Καμιλέρι άρχισε να αντιλαμβάνεται την “εξαπάτηση” και ότι “η πραγματικότητα ήταν μακριά από τα ιδανικά κοινωνικού μετασχηματισμού που έμοιαζε να φέρει μαζί της η φασιστική ιδεολογία”. Η “πολιτική κρίση”, όπως τη χαρακτήριζε, που σημάδεψε μια ολόκληρη γενιά, τον οδήγησε στο να ασπαστεί την κομμουνιστική ιδεολογία. “Δεν ντρέπομαι που υπήρξα φασίστας. Είμαι περήφανος που υπήρξα και είμαι άνθρωπος της αριστέρας”, έλεγε αργότερα ο ίδιος, παραδεχόμενος πως θα έπρεπε να πει ένα πιο αποφασιστικό όχι στο φασισμό, “αλλά για να είμαστε ειλικρινείς, θα χρειαζόταν υπεράνθρωπο θάρρος. Είπα όχι, αλλά αργά, όταν τον πίστεψα όπως όλοι. Βλέποντας πίσω στα μάτια μου φαίνομαι σαν κάποιος που την πάτησε κι αυτό με εξοργίζει τόσο.”

Με πληροφορίες από Openonline

.