«Οι φιλόσοφοι μονάχα εξηγούσαν με διάφορους τρόπους τον κόσμο, το ζήτημα, όμως, είναι να τον αλλάξουμε»
Σαν σήμερα, έφυγε από τη ζωή ο Καρλ Μαρξ. “Ο πραγματικός σκοπός της ζωής του ήταν να βοηθήσει με έναν οποιοδήποτε τρόπο στην ανατροπή της κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας…να πάρει μέρος στην απελευθέρωση του σύγχρονου προλεταριάτου, που αυτός του έδωσε για πρώτη φορά τη συνείδηση της θέσης του και των αναγκών του, τη συνείδηση των όρων της χειραφέτησής του…”
«Οι φιλόσοφοι μονάχα εξηγούσαν με διάφορους τρόπους τον κόσμο, το ζήτημα, όμως, είναι να τον αλλάξουμε» (Καρλ Μαρξ: “Θέσεις για τον Φόυερμπαχ”)
Στις 14 Μάρτη 1883 «έφυγε» από τη ζωή ο Καρλ Μαρξ. Ο Κ. Μαρξ γεννήθηκε στις 5 Μάη 1818 στην πόλη Τριρ της Πρωσίας. Αφού τέλειωσε το γυμνάσιο, πήγε στο Πανεπιστήμιο, στην αρχή στη Βόννη και έπειτα στο Βερολίνο, όπου σπούδασε νομικά, προπαντός όμως Ιστορία και Φιλοσοφία. Τέλειωσε το Πανεπιστήμιο το 1841 με μια διδακτορική διατριβή για τη φιλοσοφία του Επίκουρου.
Με τον Φρίντριχ Ενγκελς συνδέθηκε τον Σεπτέμβρη του 1844 στο Παρίσι, που από τότε έγινε ο πιο στενός του φίλος. Μαζί πήραν ενεργότατο μέρος στην κοχλάζουσα ζωή των επαναστατικών ομάδων του Παρισιού (ιδιαίτερη σημασία είχε η θεωρία του Προυντόν, που ο Μαρξ την καταπολέμησε αποφασιστικά στην «Αθλιότητα της Φιλοσοφίας» το 1847) και επεξεργάστηκαν -παλεύοντας επίμονα ενάντια στις διάφορες θεωρίες του μικροαστικού σοσιαλισμού- τη θεωρία και την τακτική του επαναστατικού προλεταριακού σοσιαλισμού – κομμουνισμού.
Το 1845, ύστερα από επιμονή της πρωσικής κυβέρνησης, ο Μαρξ απελάθηκε από το Παρίσι ως επικίνδυνος επαναστάτης και πήγε στις Βρυξέλλες. Την άνοιξη του 1847, οι Μαρξ και Ενγκελς προσχώρησαν στην «Ένωση των Κομμουνιστών» και πήραν μέρος στο 2ο Συνέδριό της (Νοέμβρης 1847 στο Λονδίνο), όπου έπαιξαν εξέχοντα ρόλο.
Με εντολή του Συνεδρίου συνέταξαν και το περίφημο «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος», που εκδόθηκε το Φλεβάρη του 1848. Στο έργο αυτό εκθέτονταν με μεγαλοφυή σαφήνεια και διαύγεια η νέα κοσμοαντίληψη, ο συνεπής υλισμός που αγκαλιάζει και την περιοχή της κοινωνικής ζωής, η διαλεκτική σαν η πιο ολόπλευρη και η πιο βαθιά διδασκαλία της εξέλιξης, η θεωρία της ταξικής πάλης και ο κοσμοϊστορικός επαναστατικός ρόλος του προλεταριάτου, του δημιουργού της νέας, της κομμουνιστικής κοινωνίας.
Η νέα θεωρία επιβεβαιώθηκε περίλαμπρα από την πορεία των επαναστατικών γεγονότων του 1848-1849, όπως επιβεβαιώθηκε αργότερα και απ’ όλα τα προλεταριακά και δημοκρατικά κινήματα όλων των χωρών του κόσμου. Με τη νίκη της αντεπανάστασης ο Μαρξ παραπέμφθηκε σε δίκη και κατόπιν απελάθηκε από τη Γερμανία (16 Μάη 1849). Αρχικά πήγε στο Παρίσι. Απελάθηκε όμως και από κει και πήγε στο Λονδίνο, όπου έμεινε έως το τέλος της ζωής του.
Από εκεί ο Μαρξ διεξήγε αμείλικτο πόλεμο εναντίον των θεωριών και των ρευμάτων του μικροαστικού και γενικότερα του μη προλεταριακού σοσιαλισμού που κυριαρχούσαν τότε. Σε μια σειρά ιστορικές εργασίες επεξεργάστηκε την υλιστική του θεωρία, αφιερώνοντας τις δυνάμεις του κυρίως στη μελέτη της Πολιτικής Οικονομίας. Την επιστήμη αυτή ο Μαρξ την επαναστατικοποίησε στα έργα του «Η κριτική της πολιτικής οικονομίας» (1859) και «Το Κεφάλαιο» (τ. 1, 1867).
Η εποχή της αναζωογόνησης των δημοκρατικών κινημάτων στα τέλη της δεκαετίας 1850-1860 και στη διάρκεια της δεκαετίας 1860-1870 κάλεσε ξανά τον Μαρξ στην ενεργό δράση. Το 1864 ιδρύθηκε στο Λονδίνο η 1η Διεθνής, η «Διεθνής ένωση των εργατών». Ο Μαρξ ήταν η ψυχή αυτής της οργάνωσης, ήταν εκείνος που έγραψε την πρώτη «Διακήρυξή» της, καθώς και μια σειρά αποφάσεις, δηλώσεις και διακηρύξεις της.
Ο Μαρξ, συνενώνοντας το εργατικό κίνημα των διαφόρων χωρών, προσπαθώντας να κατευθύνει στην κοίτη μιας κοινής δράσης τις διάφορες μορφές του μη προλεταριακού, του προμαρξικού σοσιαλισμού (Ματζίνι, Προυντόν, Μπακούνιν, αγγλικός φιλελεύθερος τρεϊντγιουνιονισμός, λασσαλικές ταλαντεύσεις προς τα δεξιά στη Γερμανία κ.λπ.) και καταπολεμώντας τις θεωρίες τους, σφυρηλάτησε μια ενιαία τακτική της προλεταριακής πάλης της εργατικής τάξης των διαφόρων χωρών.
Ύστερα από την ήττα της Κομμούνας του Παρισιού («Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία του 1871») και ύστερα από τη διάσπαση της Διεθνούς από τους μπακουνιστές, έγινε αδύνατη η παραμονή της Διεθνούς στην Ευρώπη. Έτσι, μετά το συνέδριο της Διεθνούς στη Χάγη (1872) ο Μαρξ εξασφάλισε τη μεταφορά του Γενικού Συμβουλίου της Διεθνούς στη Νέα Υόρκη.
Η Διεθνής εκπλήρωσε έτσι τη διεθνή της αποστολή και παραχώρησε τη θέση της σε μια εποχή απροσμέτρητα πιο μεγάλης ανόδου του εργατικού κινήματος σε όλες τις χώρες του κόσμου, συγκεκριμένα στην εποχή της ανάπτυξής του σε πλάτος, στην εποχή της δημιουργίας μαζικών σοσιαλιστικών εργατικών κομμάτων στο πλαίσιο κάθε εθνικού κράτους. Η εντατική δράση στη Διεθνή και η ακόμη πιο εντατική απασχόληση του Μαρξ υπέσκαψαν οριστικά την υγεία του, μέχρι το θάνατό του στο Λονδίνο.
(Ριζοσπάστης, Σάββατο 14 Μάρτη 2020 – Κυριακή 15 Μάρτη 2020)
«…Γιατί ο Μαρξ ήταν προπάντων επαναστάτης. Ο πραγματικός σκοπός της ζωής του ήταν να βοηθήσει με έναν οποιοδήποτε τρόπο στην ανατροπή της κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας και των κρατικών θεσμών που έχει δημιουργήσει, να πάρει μέρος στην απελευθέρωση του σύγχρονου προλεταριάτου, που αυτός του έδωσε για πρώτη φορά τη συνείδηση της θέσης του και των αναγκών του, τη συνείδηση των όρων της χειραφέτησής του…»
(Ο επικήδειος λόγος του Ένγκελς για τον επιστήθιο φίλο του)
Πατώντας εδώ μπορείτε να περιηγηθείτε σε όλες τις πολύ ενδιαφέρουσες αναρτήσεις του περιοδικού για τον Καρλ Μαρξ.
