Παναγιώτης Μακρής, αιώνιο σύμβολο της πόλης και των αγώνων της Καισαριανής

Συμπληρώθηκαν δυο χρόνια από τη μέρα που έφυγε από τη ζωή ο κομμουνιστής δήμαρχος Καισαριανής Παναγιώτης Μακρής. Ο ιστορικός δήμαρχος (για σχεδόν 26 χρόνια), που ταυτίστηκε με τους αγώνες, τις κατακτήσεις και την πρόοδο της πόλης, υπερασπίστηκε τα λαϊκά δικαιώματα και τέθηκε επικεφαλής του λαού σε όλους τους αγώνες του, μεγάλους και μικρούς, «χωρίς ποτέ να υποτάσσεται σε αυτό που όλοι ονομάζουν εφικτό».

Ζώντας μια ζωή γεμάτη αγώνα, προσφορά και θυσίες, πέρασε είκοσι σχεδόν χρόνια στις φυλακές και στις εξορίες… λόγω της «εμμονής του μετά φανατισμού εις τας κομμουνιστικάς πεποιθήσεις»… Ο Παναγιώτης Μακρής ανήκε στη γενιά των κομμουνιστών δημάρχων που τίμησαν το αξίωμά τους, αναδεικνύοντας τα χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτει η δημοτική αρχή που υπηρετεί το λαό και μάχεται για τα συμφέροντά του.

Δεν είναι τυχαίο που αγαπήθηκε τόσο από το λαό της Καισαριανής, από τους απλούς ανθρώπους του μόχθου που τον ανέδειξαν δήμαρχο για 26 σχεδόν χρόνια, με συντριπτικά   ποσοστά.

Παναγιώτης Μακρής (1917-2015)

Ο Παναγιώτης Μακρής γεννήθηκε το 1917 στους Σχίνους (Μπισχίνι) Ολυμπίας. Ήταν παιδί πολυμελούς αγροτικής οικογένειας που είχε ενεργό δράση στην ΕΑΜική Αντίσταση.

Από μαθητής ακόμα συνδέθηκε με το λαϊκό κίνημα και το 1935 γίνεται μέλος της ΟΚΝΕ. Το 1937 παίρνει μέρος στη Συνδιάσκεψη της Κομμουνιστικής Νεολαίας (ΟΚΝΕ) των Νομών Μεσσηνίας, Αρκαδίας και Λακωνίας, με θέμα την αντιμετώπιση του φασισμού. Δουλεύει δραστήρια και πολύ σύντομα φτιάχνει τον πρώτο πυρήνα στην περιοχή του. Την ίδια χρονιά ανεβαίνει στην Αθήνα, όπου εγκαθίσταται στην Καισαριανή, γίνεται μέλος του ΚΚΕ  και γράφεται στη Νυχτερινή Σχολή Ασυρματιστών στον Πειραϊκό Σύνδεσμο. Λίγο πριν την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, με προτροπή της Οργάνωσης, μετά από διαγωνισμό εισάγεται στη Σχολή Ασυρματιστών της Αεροπορίας. Στη σχολή ανέπτυξε πρωτοπόρα δράση και σύντομα δημιουργήθηκε ευρύς κύκλος αεροπόρων ενάντια στο φασισμό, με μεγάλη προσφορά στην ΕΑΜική αντίσταση του λαού και στον πόλεμο ενάντια στους κατακτητές.

Η κήρυξη του πολέμου βρίσκει τον Παναγιώτη Μακρή στη 13η Μοίρα Ναυτικής Συνεργασίας, όπου ο ίδιος έτυχε τιμητικής διάκρισης για επιτυχή επίθεση απέναντι σε ιταλικό υποβρύχιο. Με την επίθεση των Γερμανών και την κάθοδό τους προς την Αθήνα, πρωτοστάτησε μαζί με άλλους αντιφασίστες στη διάσωση των αεροπλάνων, αποκτώντας μεγάλο κύρος μέσα στο στράτευμα. Φρόντιζε, μαζί με άλλους μόνιμους αεροπόρους, αυτοί που αποστρατεύονταν να φεύγουν για τον τόπο τους με τα προσωπικά τους είδη και τον ατομικό τους οπλισμό, για να μην πέσει στα χέρια των κατακτητών.

Στη συνέχεια, χωρίς ανάπαυλα, συμμετείχε στη Μέση Ανατολή στις πολεμικές επιχειρήσεις. Ο Παναγιώτης Μακρής ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της Αντιφασιστικής Οργάνωσης της Αεροπορίας (ΑΟΑ) στη Μέση Ανατολή. Συμμετείχε ενεργά στην Αντιφασιστική Στρατιωτική Οργάνωση της Μέσης Ανατολής (ΑΣΟ), η οποία χτυπήθηκε από την κυβέρνηση Σοφοκλή Βενιζέλου και κατόπιν από την κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου και τους Εγγλέζους. Μαζί με χιλιάδες στρατιώτες, ναύτες, σμηνίτες, υπαξιωματικούς και αξιωματικούς, κλείστηκε στις φυλακές Αμπασιάς του Καΐρου και στα στρατόπεδα της Ερυθραίας.

Παναγιώτης Μακρής, αιώνιο σύμβολο της πόλης και των αγώνων της Καισαριανής

Τα Χριστούγεννα του 1945 επιστρέφει στην Αθήνα και από το 1946 ως το 1948 δουλεύει στην Κομματική Οργάνωση του ΚΚΕ προετοιμάζοντας μαχητές για τον ΔΣΕ.

Τον Απρίλη του 1948 συλλαμβάνεται και οδηγείται στην Ασφάλεια, όπου βασανίζεται. Από εκείνη τη στιγμή ξεκινάει τον μακρύ δρόμο της εξορίας. Πρώτα εξορίζεται στον Εύδηλο της Ικαρίας, με την ένδειξη πάνω στην απόφαση «εκτόπιση και επικίνδυνος για δραπέτευση». Τον Οκτώβρη του 1949 μεταφέρεται στη Μακρόνησο στον Τρίτο Κλωβό και τον Οκτώβρη της ίδιας χρονιάς -μαζί με άλλους 650 περίπου νεολαίους- μεταφέρεται στο Πρώτο Τάγμα. Έπειτα από φριχτούς βασανισμούς μεταφέρεται στο Νοσοκομείο της Μακρονήσου, για να επιστρέψει πάλι στο σύρμα, όπου θα βασανιστεί εκ νέου.

Τον Αύγουστο του 1950 εξορίζεται στον Άη Στράτη, όπου και εκεί δούλεψε σε όλη την κλίμακα της οργάνωσης. Το Γενάρη του 1960 επιστρέφει με προσωρινή άδεια από το στρατόπεδο στην Αθήνα και τοποθετείται γραμματέας της ΕΔΑ Καισαριανής. Τον Οκτώβρη όμως του ίδιου έτους, ξανασυλλαμβάνεται και στέλνεται ξανά εξορία στον Άη Στράτη. Τον Ιούνη του 1961 μετάγεται σε Νοσοκομείο της Αθήνας, όπου μετά από διάβημα διαμαρτυρίας λαϊκών οργανώσεων αφήνεται ελεύθερος και αναλαμβάνει πάλι γραμματέας της Οργάνωσης ΕΔΑ Καισαριανής.

Το 1964 εκλέγεται δήμαρχος της Καισαριανής έως το 1967. Με το πραξικόπημα της 21ης Απρίλη του 1967 συλλαμβάνεται από τη χούντα και κλείνεται στον Ιππόδρομο, όπου από εκεί γίνεται η μεταγωγή του στα Γιούρα και μετά στο Παρθένι. Τα Χριστούγεννα του 1970 αποφυλακίζεται και δουλεύει στην παράνομη Οργάνωση του Κόμματος στην Αθήνα. Το 1973 διέφυγε παράνομα στο εξωτερικό και πήρε μέρος στο 9ο Συνέδριο του ΚΚΕ, όπου εκλέχτηκε αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ, ιδιότητα που διατηρεί ως το 11ο Συνέδριο. Τον Αύγουστο του 1974 επέστρεψε στην Ελλάδα και ανέλαβε κομματική δουλειά στην ΚΟ της Καισαριανής, στην Αχτιδική Επιτροπή Ανατολικών Συνοικιών, και στην ΕΠ της ΚΟΑ.

Εκλέγεται δήμαρχος Καισαριανής το 1975, το 1978, το 1982 και το 1986. Δούλεψε στον χώρο της Τοπικής Διοίκησης και ήταν μέλος του Τμήματος της ΚΕ. Πήρε μέρος σε σειρά διεθνών συνδιασκέψεων και κινητοποιήσεων. Πρωτοστάτησε στην πάλη των κομμουνιστών και άλλων αγωνιστών δημάρχων στην Τοπική Διοίκηση, στην πάλη ενάντια στους πολέμους και τον ιμπεριαλισμό, μέσα από τις γραμμές της ΕΕΔΥΕ, όπου διετέλεσε και αντιπρόεδρός της.

Ο Παναγιώτης Μακρής στάθηκε ως την τελευταία του στιγμή ένας ακλόνητος αγωνιστής σε αυτά τα ιδανικά και σε αυτές τις αρχές. Έφυγε από τη ζωή στις 26 του Ιούλη 2015.

Ο Παναγιώτης Μακρής στο πλευρό του δήμαρχου Καισαριανής Ηλία Σταμέλου

Σήμερα το πρωί η Δημοτική Αρχή Καισαριανής ως ελάχιστο φόρο τιμής, κατέθεσε λουλούδια στο σημείο που έχει ταφεί ο Παν. Μακρής, στο Νεκροταφείο Καισαριανής, και σε ανακοίνωσή της μεταξύ άλλων αναφέρει:

«Πέρασαν δύο χρόνια από τη στιγμή που η Καισαριανή αποχαιρέτησε ένα σύμβολο της πόλης της, τον κομμουνιστή δήμαρχο Παναγιώτη Μακρή.

(…) Ο Π. Μακρής δέθηκε με την πόλη και το λαό της Καισαριανής με άρρηκτους δεσμούς. Υπερασπίστηκε τα λαϊκά δικαιώματα και τέθηκε επικεφαλής σε κάθε μικρή αλλά και μεγάλη μάχη. Αυτήν του τη στάση αναγνώριζαν όλοι οι Καισαριανιώτες και οι Καισαριανιώτισσες και γι’ αυτό τον εξέλεξαν δήμαρχό τους συνολικά για 26 χρόνια στις δημοτικές εκλογές το 1964, το 1975, το 1978, το 1982, το 1986 με συντριπτικά ποσοστά.

Επί Δημαρχίας του υλοποιήθηκαν τα μεγάλα έργα υποδομής της πόλης μας, όπως το κλείσιμο του ρέματος, οι μεγάλες παρεμβάσεις αντιπλημμυρικής προστασίας. Κτίστηκαν τα σχολεία της πόλης. Δημιουργήθηκαν χώροι για τον πολιτισμό με τη δημιουργία του Πνευματικού Κέντρου της Καισαριανής, καθώς και γήπεδα για να έχουν πρόσβαση η νεολαία και οι κάτοικοι στον αθλητισμό. Κορυφή των διεκδικήσεών του είναι οι αγώνες που δόθηκαν για να αποδοθεί στο λαό ο ιερός χώρος του Σκοπευτηρίου, κόντρα στα μεγάλα συμφέροντα, για να δημιουργηθεί ένας χώρος ιστορικής μνήμης και αναψυχής.

Ο Παναγιώτης Μακρής συμπαρατάχθηκε με το εργατικό και αντιιμπεριαλιστικό κίνημα. Ο Δήμος της Καισαριανής αποτέλεσε και αυτός μια εστία αντίστασης και οργάνωσης της λαϊκής πάλης, της Διεθνούς Αλληλεγγύης. Συνέβαλε στις διεκδικήσεις και τις κατακτήσεις συνολικά του λαού.

Υπηρέτησε πάντα το λαό χωρίς ποτέ του να υπολογίζει τις απειλές και τις διώξεις, χωρίς ποτέ να υποτάσσεται σε αυτό που όλοι ονομάζουν εφικτό, έχοντας απέναντί του πάντα τους σχεδιασμούς και τα τεράστια εμπόδια που έβαζε και βάζει η αστική εξουσία.

Ο Παναγιώτης Μακρής αποτελεί για εμάς πρότυπο αγωνιστικότητας, τόλμης, συνειδητής στράτευσης με το λαό. Μας δίδαξε να στηρίζουμε την πάλη του λαού και να στηριζόμαστε από τον ίδιο το λαό στον αγώνα που κάνουμε για τις καθημερινές του ανάγκες.

Η προσφορά του για εμάς είναι παρακαταθήκη για το σήμερα και το αύριο του λαϊκού κινήματος. Η έμπρακτη απόδοση τιμής είναι να συνεχίσουμε και σήμερα το δρόμο που αυτός ακολούθησε».