Βασίλης Ραφαηλίδης: «Σύντροφοι, η επανάσταση συνεχίζεται!»
“Αυτό που έγινε στη Σοβιετική Ένωση ήταν μια πρόβα τζενεράλε. Το έργο θα ξαναπαιχτεί, βέβαια όχι με την ίδια διανομή, αλλά ας ελπίσουμε καλύτερη σκηνοθεσία.” – Σαν σήμερα, έφυγε από τη ζωή ο Βασίλης Ραφαηλίδης, ο αξέχαστος δημοσιογράφος, διακεκριμένος αρθρογράφος και κριτικός κινηματογράφου,
Σαν σήμερα, στις 8 του Σεπτέμβρη 2000, έφυγε από τη ζωή ο Βασίλης Ραφαηλίδης. Ο αξέχαστος δημοσιογράφος, διακεκριμένος αρθρογράφος και κριτικός κινηματογράφου, «έφυγε» σε ηλικία μόλις 66 χρόνων μετά από ολιγοήμερη νοσηλεία στο Νοσοκομείο «Ερυθρός Σταυρός», έχοντας προσβληθεί από καθολικό καρκίνο.
Ανήσυχο μυαλό ως διανοούμενος, με το πλούσιο έργο του ως δημοσιογράφος και κριτικός κινηματογράφου, με την πένα του και τη συνολική στάση ζωής, έμεινε στη θέση που θεωρούσε ως χρέος ζωής, στάθηκε δίπλα στο ΚΚΕ και στις λαϊκές αγωνίες μέχρι την τελευταία πνοή του και διέγραψε μια λαμπρή αγωνιστική πορεία.
Ο Βασίλης Ραφαηλίδης γεννήθηκε στις 14 του Γενάρη 1934 στα Σέρβια του νομού Κοζάνης. Μέχρι το 1946 έζησε στο χωριό της δασκάλας μάνας του, το Βελβενδό της Κοζάνης.
Το 1943 ακολουθεί στο βουνό τους αντάρτες γονείς του μαζί με τον αδερφό του. (Αξίζει να αναφερθεί ότι, ενόσω βρίσκονταν στο βουνό, θεωρήθηκε ότι σκοτώθηκε και η γιαγιά του και άλλοι χωριανοί του έκαναν «εικονική» κηδεία! Μετά δε την επιστροφή του, παρουσία του ίδιου έγινε η αντίστροφη διαδικασία εκταφής… Το γεγονός αυτό, στιγμάτισε τον Β. Ραφαηλίδη σ’ όλη του τη ζωή.
Τα γυμνασιακά του χρόνια, που συμπίπτουν μ’ αυτά του Εμφύλιου Πολέμου, τα περνάει στην Καστοριά, όπου εγκαθίσταται η οικογένεια μαζί με το φιλόλογο πατέρα, που υπηρετεί εκεί. Ωστόσο, η Ασφάλεια χαλάει το παιδαγωγικό σχέδιο φυλακίζοντας και εξορίζοντας τον πατέρα του στη διάρκεια του Εμφυλίου.
Το 1953 εγκαθίσταται στην Αθήνα, προσπαθώντας να τα βολέψει όπως όπως. Το 1959 εγγράφεται στην ιδιωτική Κινηματογραφική Σχολή Σταυράκου, επιχειρώντας να σπουδάσει κινηματογράφο. Με την αποφοίτησή του δουλεύει σαν βοηθός του Νίκου Κούνδουρου και του Ροβήρου Μανθούλη, και το 1963 γυρίζει δύο ταινίες μικρού μήκους. Το 1964 και 1965 βρίσκεται στην Αλγερία κοντά στο Μιχάλη Ράπτη (Μισέλ Πάμπλο).
Το 1963 πρωτοεμφανίζεται σαν κινηματογραφικός κριτικός από το περιοδικό «Επιθεώρηση Τέχνης». Επαγγελματίας κινηματογραφικός κριτικός γίνεται το 1965, μετά την επιστροφή του από την Αλγερία, στην εφημερίδα «Δημοκρατική Αλλαγή», μαζί με το Θόδωρο Αγγελόπουλο.
Το 1966 μαζί με τον Αλέξη Γρίβα εκδίδουν το περιοδικό «Ελληνικός Κινηματογράφος» που κλείνει με τη χούντα. Το 1968, μετά την αποφυλάκισή του από τις φυλακές της Αίγινας -υπήρξε μέλος του ΠΑΜ και ως εκδότης της εφημερίδας «Ελεύθερη Σκέψη» συνελήφθη και φυλακίστηκε από τη χούντα – εκδίδει, μαζί με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο στην αρχή και πολλούς άλλους στη συνέχεια, το περιοδικό «Σύγχρονος Κινηματογράφος» το οποίο διευθύνει μέχρι το 1973.
Από το 1965 μέχρι το 1985, με ενδιάμεσα αναγκαστικά διαλείμματα, διδάσκει στην Επαγγελματική Σχολή Κινηματογράφου (Σταυράκου). Διδάσκει επίσης, σε πολλά κινηματογραφικά σεμινάρια στην «Ώρα», στο Γαλλικό Ινστιτούτο, στο Ινστιτούτο Γκαίτε, στην «Τέχνη» Θεσσαλονίκης και στη Σχολή Θεάτρου Τέχνης. Το σεμινάριο στην «Ώρα» εκδίδεται, το 1970, σε βιβλίο με τον τίτλο «12 μαθήματα για τον κινηματογράφο», από τον Ασαντούρ Μπαχαριάν. (Βιογραφικά στοιχεία από τον Ριζοσπάστη)
«Είναι απολύτως αναγκαία η ενίσχυση του ΚΚΕ στις ερχόμενες ευρωεκλογές» δήλωνε ο Βασίλης Ραφαηλίδης τον Μάη του 1999, ένα χρόνο πριν φύγει από τη ζωή, και συμπλήρωνε: «Γιατί το ΚΚΕ πέρα απ’ την ιστορία του, έχει και μια σφραγίδα. Αυτά για μένα λειτουργούν πάντα. Στηρίζω έτσι το ΚΚΕ, παρότι ποτέ μου δεν υπήρξα μέλος του. Είμαι, όμως, πάντα οπαδός του».
Στην ογκώδη (567 σελίδες) ιστορικο-πολιτική μελέτη του «Η μεγάλη περιπέτεια του Μαρξισμού» («Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου») μεταξύ άλλων επισημαίνει: «Ακόμα και η “μαύρη τρύπα” που δημιούργησε η πτώση του υπαρκτου σοσιαλισμού το 1990 και της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 συνεχίζει να επηρεάζει τις τύχες όλου του κόσμου… Να λοιπόν που ζούμε ακόμα υπό την επήρεια της Οκτωβριανής Επανάστασης. Τότε μας επηρέαζε η ύπαρξή της, σήμερα μας επηρεάζει η ανυπαρξία της.
Αυτό που έγινε στη Σοβιετική Ένωση ήταν μια πρόβα τζενεράλε. Το έργο θα ξαναπαιχτεί, βέβαια όχι με την ίδια διανομή, αλλά ας ελπίσουμε καλύτερη σκηνοθεσία. Η απαίτηση για κοινωνική δικαιοσύνη δεν είναι δυνατό να εκλείψει στην ταξική κοινωνία.
(…) Σύντροφοι, η επανάσταση συνεχίζεται! Η μεγάλη περιπέτεια του μαρξισμού μόλις άρχισε.»
Δείτε στην Κατιούσα:
Β. Ραφαηλίδης: Η ομιχλώδης ελληνική ιστορία στις ταινίες του Αγγελόπουλου
Βασίλης Ραφαηλίδης: Το διάβασμα, η ανάγνωση και ο περιπλανώμενος αναγνώστης
Πατώντας εδώ δείτε όλες τις αναρτήσεις του περιοδικού για τον Βασίλη Ραφαηλίδη.