Σπάνιο ντοκουμέντο – βίντεο: Η δίκη της Ο.Π.Λ.Α.

Ένα σπάνιο ιστορικό ντοκουμέντο αναδεικνύει ο ερευνητής Τάσος Κατσαρός, που έχει συγγράψει ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο για τη συγκρότηση της Ο.Π.Λ.Α. (Στενή Αυτοάμυνα) στη Θεσσαλονίκη. Σε ένα σύντομο βίντεο που επιμελήθηκε και κυκλοφόρησε πρόσφατα στο διαδίκτυο, παρουσιάζει και τεκμηριώνει ιστορικά κάποια πλάνα από ένα Έκτακτο Στρατοδικείο του 1947 και το ντοκιμαντέρ “Βίοι Παράλληλοι του Εμφυλίου Πολέμου” αρ. 5. Ενώ όμως στο αρχείο της ΕΡΤ αναφέρεται πως εικόνες προέρχονται από ένα Στρατοδικείο του Βόλου, ο Τ. Κατσαρός βεβαιώνει πως πρόκειται για δίκη των μελών της Στενής Αυτοάμυνας (Ο.Π.Λ.Α.) στη Θεσσαλονίκη, και παρουσιάζει πολλά από τα πρόσωπα που απεικονίζονται.

Οι περισσότεροι κατηγορούμενοι εκείνης της δίκης βρήκαν το θάνατο στο εκτελεστικό απόσπασμα, ενώ ο τελευταίος -πιθανότατα- επιζών ήταν ο Στράτος Παγιαβλάς, μόλις 16 χρονών και Βενιαμίν της οργάνωσης, που έφυγε από τη ζωή μόλις πέρυσι το Μάιο. Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως τα πλάνα αυτά καταγράφηκαν πιθανότατα από Αμερικάνους, που εκτός από όπλα και στρατιωτική ενίσχυση για τον κυβερνητικό στρατό, έφερναν μαζί τους και τον τεχνολογικό τους εξοπλισμό.

Παραθέτουμε το σημείωμα του Τ. Κατσαρού που συνοδεύει το πολύ ενδιαφέρον ντοκουμέντο.

“Η δίκη της ΣΤΕΝΗΣ ΑΥΤΟΑΜΥΝΑΣ (Ο.Π.Λ Α.) Θεσσαλονίκης διαδραματίστηκε στον τελευταίο όροφο της οδού Αγίας Σοφίας αρ. 3, στις μετέπειτα σχολές Βαλαγιάννη. Κάποιοι την ξέρουν και σαν Βιομηχανική Σχολή.
Οι εικόνες προέρχονται απ’ το ντοκυμαντέρ «Βίοι Παράλληλοι του Εμφυλίου Πολέμου» αρ. 5. Το Έκτακτο Στρατοδικείο διήρκησε 17 μέρες, απ’ τις 28/8 έως τις 14/9 του 1947. Απ’ τους 67 κατηγορούμενους καταδικάστηκαν σε θάνατο οι 52. Το Στρατοδικείο έδωσε χάρη σε 5 απ’ αυτούς, που μετατράπηκε η ποινή τους σε ισόβια κάθειρξη. Οι άλλοι 47 εκτελέστηκαν σε τρία γκρουπ λίγο καιρό μετά, πίσω απ’ τις φυλακές του Γεντί Κουλέ. Στα αρχεία της ΕΡΤ αναφέρεται λανθασμένα ότι οι εικόνες αυτές προέρχονται από ένα Στρατοδικείο του Βόλου.
Είμαι απόλυτα βέβαιος, μετά από ενδελεχή έρευνα, ότι πρόκειται για τη δίκη της ΣΤΕΝΗΣ ΑΥΤΟΑΜΥΝΑΣ. Τώρα πώς έμειναν αυτές οι εικόνες που όμως δεν έχουν ήχο;
Από κατηγορούμενους που επέζησαν και τους είχα πάρει συνέντευξη μου είπαν ότι το 1947 μόλις είχαν έρθει οι Αμερικάνοι στην Ελλάδα και μαζί τους έφεραν και την τεχνολογία τους, μικρόφωνα, κάμερες κλπ. Έτσι αποτυπώθηκαν ίσως για πρώτη φορά εικόνες από Έκτακτο Στρατοδικείο του εμφυλίου και μάλιστα ενός απ’ τα μεγαλύτερα που έγινε στη χώρα μας.
Πολλά παιδιά, που όπως φαίνεται άλλωστε, δεν ξεπερνούσαν το εικοστό πέμπτο έτος της ηλικίας τους, εκτελέστηκαν άδικα απ’ το μοναρχοφασιστικό καθεστώς της εποχής, που τότε εκπροσωπούνταν από τον κεντρώο πρωθυπουργό Θεμιστοκλή Σοφούλη, χωρίς να έχουν άμεση σχέση με τα αδικήματα, σε μια προσπάθεια να εξοντωθεί ο ανθός της ελληνικής νεολαίας.
Εβδομήντα χρόνια μετά (1947-2017) ο αγώνας της Μνήμης ενάντια στη Λήθη συνεχίζεται…”
Τάσος Κατσαρός, Ιούνιος του 2017.