Τα εγκαίνια του προσφυγικού Βύρωνα…

Σαν σήμερα, το 1924, ο προσφυγικός οικισμός στο Παγκράτι παίρνει το όνομα του ποιητή Μπάιρον, στα 100 χρόνια από το θάνατο του φιλέλληνα Βρετανού. Με την αφορμή της επετείου, αναδημοσιεύουμε από τη σελίδα του δήμου ένα ενδιαφέρον σύντομο χρονικό για τη δημιουργία και τα πρώτα βήματα της προσφυγικής γειτονιάς -που όμως δεν παρουσιάζει αντικειμενικά τις άθλιες συνθήκες στις οποίες ζούσαν οι πρόσφυγες και την εγκατάλειψή τους από την πολιτεία.

Ο συνοικισμός του Βύρωνα την περίοδο της οικοδόμησής του το 1924 με ξύλινες κατασκευές. Στο βάθος το κτίσμα που ξεχωρίζει είναι το μοναστήρι της Ανάληψης.

Σαν σήμερα το 1924, σε επίσημη τελετή, ο προσφυγικός συνοικισμός Παγκρατίου μετονομάζεται σε συνοικισμό Βύρωνα με την ευκαιρία του εορτασμού των 100 χρόνων από το θάνατο του Λόρδου Βύρωνα, του μεγάλου Φιλέλληνα ποιητή που πέθανε στο Μεσολόγγι το 1824.

Ο Μητροπολίτης Εφέσου και Ρόδου κ. Χρυσόστομος, ο πρόεδρος της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων Χένρυ Μορκεντάου και ο αντιβασιλέας ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης στα εγκαίνια του συνοικισμού Βύρωνος

Εκατό χρόνια μετά το θάνατό του, ο Δήμος μας παίρνει το όνομά του. Η αναμνηστική πλάκα που φέρει την επιγραφή: «Εις ευγνώμονα ανάμνησιν της φιλοπροσφυγικής δράσεως και επί τη εκατονταετηρίδι του θανάτου του ποιητού» εντοιχίζεται στο Διοικητήριο.

Ο Βύρωνας, αποτελεί τον πρώτο αστικό προσφυγικό συνοικισμό της Ελλάδας. Άρχισε να δημιουργείται ήδη το φθινόπωρο του 1922, με την πρώτη άφιξη των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής στην Αθήνα.

Το πρώτο τμήμα του οικισμού χτίστηκε την περίοδο 1922-1923 από το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων και η αρχική ονομασία του ήταν Συνοικισμός Παγκρατίου. Το υπόλοιπο τμήμα κατασκευάστηκε από την Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων μεταξύ 1924-1926.

Στον προσφυγικό οικισμό εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες κυρίως από τη Σμύρνη, την ευρύτερη Ιωνία (Ερυθραία, περιοχή Αϊδινίου, χωριά ποταμού Μαιάνδρου κ.λπ.), αλλά και την Καππαδοκία, την Προποντίδα, τον Πόντο, την Ανατολική Θράκη, Αρμένιοι κ.ά.

Γύρω από τον κεντρικό προσφυγικό οικισμό ιδρύθηκαν επιμέρους προσφυγικοί οικισμοί, όπως Νέα Βρύουλα, Νέα Αλάτσατα, Νέο Κορδελιό, Βυζάντιο, Φρυγία, Νέα Έφεσος, Νέα Ελβετία κ.ά.

Ο συνοικισμός προοδεύει. Ιδρύεται σχολείο που περιλαμβάνει οκτώ αίθουσες, γραφείο και προαύλιο και δημιουργείται κέντρο χειροτεχνίας – ταπητουργίας για την απασχόληση των κατοίκων.

Επί εννέα χρόνια ο οικισμός αυτός διοικείτο από διορισμένα από το Δήμο Αθηναίων πρόσωπα, τη λεγόμενη «Επιτροπεία». Το 1933 έγινε μεν ξεχωριστή κοινότητα, αλλά χωρίς να αποκτήσει δική του αιρετή διοίκηση. Αυτοτελής Δήμος έγινε τελικά το 1934.

Πηγή: Vyronas.gr