“Θέλετε τον ολοκληρωτικό πόλεμο;”-Η ομιλία του Γκέμπελς στο Sportpalast του Βερολίνου
Η εξάλειψη του μπολσεβικισμού προβλήθηκε ως “η ιστορική μας αποστολή” , ως υπεράσπιση υπέρ βωμών κι εστιών κι ως διαφύλαξη της “δισχιλιετούς πολιτιστικής κληρονομιάς” του γερμανικού έθνους.
Στις 18 Φλεβάρη 1943 δόθηκε στο λεγόμενο “Sportpalast” του Βερολίνου μια ιστορική ομιλία του υπουργού προπαγάνδας του Χίτλερ, Γιόζεφ Γκαίμπελς. Στη διάρκεια τον 109 λεπτών αυτής της ομιλίας, που θεωρείται αρχέτυπο της ναζιστικής ρητορικής, ο Γκέμπελς κάλεσε το λαό σε “ολοκληρωτικό πόλεμο”, εν όψει της διαρκούς επιδείνωσης της θέσης της Γερμανίας στην ΕΣΣΔ αλλά και σε άλλα μέτωπα. Πράγματι, ο πόλεμος στο Ανατολικό μέτωπο είχε οδηγήσει σε πλήρη κατάρρευση την τακτική του “Blitzkrieg”, που με τόση επιτυχία είχε εφαρμοστεί στην ηπειρωτική Ευρώπη. Σε αντίθεση με την ΕΣΣΔ, που από νωρίς είχε αρχίσει να προετοιμάζεται για μια μακροχρόνια αντιπαράθεση, μεταξύ άλλων κάνοντας το παν για να συνεχιστεί η απρόσκοπτη παραγωγή αμυντικών συστημάτων, κάτι που σήμαινε ακόμα και τη μεταφορά ολόκληρων βιομηχανικών μονάδων πέρα από τα Ουράλια, η ναζιστική Γερμανία πόνταρε αλαζονικά σε μια γρήγορη καθυπόταξη των σοβιετικών εδαφών, και -μετά τις αρχικές επιτυχίες της επιχείρησης Μπαρμπαρόσα-βρέθηκε απροετοίμαστη μπροστά στη λυσσαλέα αντίσταση που συνάντησε.
Στις αρχές Φλεβάρη του 1943 η Βέρμαχτ είχε υποστεί την ως τότε συντριπτικότερη ήττα της στη θρυλική μάχη του Στάλινγκραντ, όταν η 6η Στρατιά των 91000 στρατιωτών μαζί με το στρατάρχη φον Πάουλους παραδόθηκε στον Κόκκινο Στρατό. Αλλά και στο μέτωπο της Βορείου Αφρικής οι δυνάμεις του Άξονα είχαν περιέλθει σε κατάσταση άμυνας. Έξαλλος ο Γκαίμπελς πρότεινε σε υπόμνημα του στο Χίτλερ την εντατικοποίησης της πολεμικής οικονομίας, προτείνοντας οι “Τεμπέληδες και τα παράσιτα”, όπως “οι κόρες των πλουτοκρατών”, να εξαναγκαστούν σε εργασία στην πολεμική βιομηχανία, ενώ συνιστούσε και τον περιορισμό του εφοδιασμού σε καταστήματα, εστιατόρια πολυτελείας και σαλόνια ομορφιάς προς όφελος των εξοπλισμών. Ο Χίτλερ ωστόσο ήταν αρνητικός σε αυστηρό περιορισμό των καταναλωτικών συνηθειών των Γερμανών, φοβούμενος επανάληψη των αντιπολεμικών διαδηλώσεων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, που βασίστηκαν στις ανεπάρκεικες της τροφοδοσίας του πληθυσμού. Η ομιλία του Γκέμπελς στόχευε λοιπόν από πλευράς του να λειτουργήσει ως μοχλός πίεσης στο Χίτλερ, αποδεικνύοντας ότι οι προτάσεις του υπουργού είχαν ευρεία λαϊκή συναίνεση. Ασφαλώς η όλη εκδήλωση είχε σκηνοθετηθεί ως την τελευταία λεπτομέρεια, καθώς συμμετείχαν σε αυτή μόνο πιστά κομματικά μέλη, ομάδες ομιλητών είχαν προετοιμαστεί εκ των προτέρων για την εκφορά συνθημάτων, ενώ είχαν οριστεί και ομάδες “χειροκροτητών” , ειδικά εκπαιδευμένων για το πότε και για πόσο θα χειροκροτούσαν. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας χρησιμοποιήθηκαν επίσης και μαγνητοφωνημένα χειροκροτήματα που μεταδόθηκαν μέσω μεγάφωνου στο στάδιο.
Ο Γκαίμπελς ξεκίνησε την ομιλία του παινεύοντας το γερμανικό λαό για την αντοχή και την ετοιμότητά του. Αμέσως έστρεψε τα βέλη του στο βασικό εχθρό του ναζισμού, τον κομμουνισμό. Η εξάλειψη του μπολσεβικισμού προβλήθηκε ως “η ιστορική μας αποστολή” , ως υπεράσπιση υπέρ βωμών κι εστιών κι ως διαφύλαξη της “δισχιλιετούς πολιτιστικής κληρονομιάς” του γερμανικού έθνους. Στη συνέχεια απευθύνθηκε σε διεθνές κοινό, προσπαθώντας να προβάλει τη Γερμανία ως ηγέτιδα δύναμη μιας αντικομμουνιστικής σταυροφορίας. Σημείωνε πως “Αν η Βέρμαχτ δεν ήταν σε θέσει να σπάσει τον κίνδυνο από τα ανατολικά, το Ράιχ και σύντομα όλη η Ευρώπη θα έπεφτε στο μπολσεβικισμό” και πως “Μόνο η Βέρμαχτ, ο γερμανικός λαός και οι σύμμαχοί του έχουν τη δύναμη, να επιφέρουν την οριστική σωτηρία της Ευρώπης από αυτό τον κίνδυνο”. Αφού σημείωσε ότι ανάμεσα στους “εκπροσώπους όλου του έθνους”, “δεν βρίσκονται Εβραίοι”, συνέχισε με τα διαβόητα δέκα ρητορικά ερωτήματα, που στόχο είχαν να χειραγωγήσουν τους ακροατές, κυρίως όσους άκουγαν την ομιλία μέσω ραδιοφώνου, υπέρ της μέχρις εσχάτων θυσία για το ναζιστικό ιδεώδες. Την πιο φρενήρη επιδοκιμασία εντός σταδίου γνώρισε η εξής αποστροφή: “Οι Άγγλοι ισχυρίζονται, πως ο γερμανικός λαός αμύνεται κατά των ολοκληρωτικών πολεμικών μέτρων της κυβέρνησης. Δε θέλει τον ολοκληρωτικό πόλεμο, λένε οι Άγγλοι, μα τη συνθηκολόγηση. Σας ρωτώ: Θέλετε τον ολοκληρωτικό πόλεμο; Τον θέλετε, αν χρειαστεί, πιο ολοκληρωτικό και ριζοσπαστικό, απ’ό,τι μπορούμε καν να τον φανταστούμε σήμερα;” Ο υπουργός προπαγάνδας έκλεισε την ομιλία του με μια παραλλαγή ενός στίχου του πατριωτικού ποιήματος του Τεοντόρ Κέρνερ, που είχε δημοσιευτεί το 1813, την εποχή των Ναπολεόντιων Πολέμων. Το ίδιο ποίημα χρησιμοποίησαν και τα αδέλφια Χανς και Σοφία Σολ, της αντιστασιακής οργάνωσης “Λευκό Ρόδο”, που έξω από το στάδιο έριξαν την έκτη προκήρυξη της οργάνωσης. Ο ίδιος ο Γκαίμπελς χαρακτήρισε σε εμπίστους του την ομιλία ως “Ώρα ηλιθιότητας. Αν έλεγα στον κόσμο, πηδήξτε απ’τον τρίτο όροφο του Κολούμπουσχαους (εννιαώροφο μοντερνιστικό κτίριο γραφείων και καταστημάτων στο Βερολίνο, που είχε χτιστεί το 1932 και κάηκε το 1953), θα το είχαν κάνει”.
