Το 1ο Επεισόδιο του ντοκιμαντέρ της ΚΕ του ΚΚΕ για το 1821 είναι στον αέρα! – Η Επανάσταση, ατμομηχανή της ιστορίας

Το πρώτο επεισόδιο ξεκινά από την Καλαμάτα, η οποία καταλαμβάνεται από τους επαναστάτες στις 23 Μάρτη 1821, προμηνύοντας έναν ξεσηκωμό διαφορετικό από τις μέχρι τότε τοπικές εξεγέρσεις. Μέσα από τα γεγονότα επιχειρείται να απαντηθούν ερωτήματα όπως: Πώς φτάσαμε ως εδώ; Πότε πραγματικά ξεκίνησε αυτή η κοινωνική καταιγίδα; Πότε αλήθεια ξεκινά μια καταιγίδα; Οταν ακούγεται η πρώτη βροντή; Οταν μαζεύονται τα πρώτα μαύρα σύννεφα;

Απαραίτητη η «μεγάλη εικόνα», μιας Ευρώπης όπου στη διάρκεια του 15ου αιώνα οι βασιλιάδες των τότε φεουδαρχικών αυτοκρατοριών είχαν δικαίωμα ζωής ή θανάτου πάνω στους υπηκόους τους. Με μια εντολή τους μπορούσαν να μετατοπίσουν χιλιάδες στρατεύματα για να επιτεθούν σε γειτονικά βασίλεια. Όμως κάθε σύγκρουση, παρά τις καταστροφές και τον πόνο που έφερνε στους δουλοπάροικους, παρά τους χιλιάδες και χιλιάδες νεκρούς, δεν έμοιαζε να φέρνει μια νέα κατάσταση αλλά να αποτελεί επιστροφή στην προηγούμενη. Ολόκληρη η ευρωπαϊκή ήπειρος έμοιαζε με στάσιμη λίμνη!

Ωστόσο τα πράγματα δεν ήταν όπως φαίνονταν! Στον φαινομενικά στάσιμο κόσμο της φεουδαρχίας, η ανάπτυξη της παραγωγής δημιουργούσε την ανάγκη πιο εξειδικευμένης εργασίας, γεννούσε νέες ειδικεύσεις και επαγγέλματα.

Το ντοκιμαντέρ περιγράφει την ανατολή μιας νέας κοινωνίας, όπου ενισχύονται ο ρόλος του χρήματος, η δύναμη του εμπορίου και των εμπόρων. Μιας εποχής όπου τίθενται οι βάσεις μιας παγκόσμιας αγοράς, και μιας διαδρομής στο τέλος της οποίας οι έμποροι από κάτοχοι χρήματος μετατράπηκαν σε καπιταλιστές, και οι ελεύθεροι παραγωγοί σε μισθωτούς εργάτες.

Οι αλλαγές στην παραγωγή και στην κοινωνία άλλαξαν σταδιακά και τις ιδέες των ανθρώπων. Όλο και περισσότεροι αμφισβητούσαν την ιδεολογική κυριαρχία του χριστιανισμού και την εξουσία των βασιλιάδων φεουδαρχών. Τα σχολεία και τα πανεπιστήμια πολλαπλασιάστηκαν, το ίδιο και η έκδοση των βιβλίων. Η παιδεία και οι τέχνες έπαψαν να αποτελούν προνόμιο της Εκκλησίας και των φεουδαρχών. Οι αστοί διανοούμενοι αμφισβητούσαν τη θεϊκή προέλευση της φεουδαρχικής εξουσίας και σκιαγραφούσαν τις βάσεις της νέας καπιταλιστικής.

Την ίδια περίοδο, η τάξη των καπιταλιστών κατακτούσε το ένα πίσω από το άλλο τα οικονομικά οχυρά της φεουδαρχίας. Κάθε προσπάθεια προσαρμογής της παλιάς εξουσίας στα νέα δεδομένα δυσαρεστούσε τμήματα της παλιάς άρχουσας τάξης και ταυτόχρονα ενδυνάμωνε τους καπιταλιστές. Κάθε επώδυνος συμβιβασμός ήταν μόνο ο πρόλογος του επόμενου, ακόμα πιο οδυνηρού για τους φεουδάρχες, μέχρι που κάθε συμβιβασμός να γίνει αδύνατος και η αστική επανάσταση να γίνει η διέξοδος στα αδιέξοδα της φεουδαρχικής εξουσίας.

Αρχικά, η νέα τάξη των καπιταλιστών κατέκτησε την εξουσία στα μεγάλα εμπορικά κέντρα της εποχής. Στις αρχές του 16ου αιώνα, η καπιταλιστική εξουσία κυριάρχησε για σύντομο διάστημα στη Φλωρεντία και τον επόμενο αιώνα στην Ολλανδία. Η μάχη του νέου με το παλιό ήταν σκληρή, οι φεουδάρχες αγωνίζονταν με λύσσα να διατηρήσουν την εξουσία τους και η δύναμη των καπιταλιστών ήταν ακόμα περιορισμένη για να επιβάλουν τη δική τους. Η νέα τάξη έπρεπε να διδαχθεί από τα λάθη της και οι νέες σχέσεις παραγωγής έπρεπε να διαβρώσουν κι άλλο τις παλιές, προτού ανοίξει ο κύκλος των μεγάλων αστικών επαναστάσεων. Στα μέσα του 17ου αιώνα, οι καπιταλιστές παίρνουν την εξουσία στη Βρετανία. Θα ακολουθήσουν η Διακήρυξη της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας και η Μεγάλη Γαλλική Επανάσταση, που ξεσήκωσε επαναστατική θύελλα στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο.

Κάθε επανάσταση αποτελεί την ατμομηχανή που κινεί την Ιστορία προς τα εμπρός, μια τεράστια σκούπα που καθαρίζει τα υπολείμματα του παλιού για να μπορέσει να αναπτυχθεί το νέο. Γι’ αυτό, στη διάρκειά της, οι συσσωρευμένες αντιφάσεις και αντιθέσεις της παλιάς κοινωνίας αποτελούν μόνο την εύφλεκτη ύλη για την επαναστατική έκρηξη των μαζών, που θα ξεθεμελιώσει τον παλιό κόσμο.

Τι σχέση έχουν όμως όλα αυτά με το 1821; Η απάντηση στο δεύτερο επεισόδιο!

Επεισόδιο 1ο: Η Επανάσταση, ατμομηχανή της Ιστορίας

Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ, με αφορμή τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, ξεκινά στο επίσημο κανάλι του Κόμματος στο YouTube (youtube.com/kkemedia) την προβολή οπτικοακουστικής παραγωγής σε 6 επεισόδια.

Τα επόμενα επεισόδια θα προβάλλονται κάθε Πέμπτη και ώρα 20.00.
Το 2ο επεισόδιο: «Στην αυγή της νέας εποχής» θα προβληθεί την 1/4.
Το 3ο επεισόδιο: «Η πρωτοπορία του αγώνα» στις 8/4.
Το 4ο επεισόδιο «Και ποιοι θέλετε να αρματωθούν, αν όχι εμείς;» στις 15/4.
Το 5ο επεισόδιο: «“Εμφύλιοι” πόλεμοι. Η επανάσταση μέσα στην επανάσταση» στις 22/4.
Το 6ο και τελευταίο επεισόδιο: «Η επανάσταση διδάσκει» στις 29/4.

Η σειρά των 6 επεισοδίων δίνει στο θεατή την ευκαιρία να παρακολουθήσει την εξέλιξη των γεγονότων που προηγήθηκαν, που οδήγησαν στην επανάσταση και τελικά στη συγκρότηση του ελληνικού αστικού κράτους.
Μπορεί επίσης να παρακολουθήσει τις ηρωικές μάχες των πρωταγωνιστών, τις “εμφύλιες” συγκρούσεις, αλλά και να δει μέσα σε ποιες τοπικές και διεθνείς οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, αυτές οι ιστορικές στιγμές εκδηλώθηκαν.
Μέσα από τη σειρά επιχειρείται η αναζήτηση της ιστορικής αλήθειας -σε αντιδιαστολή με το σύνολο των εκδοχών της αστικής ιστοριογραφίας- αλλά και η προσπάθεια εξαγωγής χρήσιμων ιστορικών συμπερασμάτων από την Επανάσταση του 1821.

Σκηνοθεσία
Κώστας Σταματόπουλος

Διεύθυνση Φωτογραφίας – Μοντάζ
Σέργιος Κολισίκας

Έρευνα – Επιμέλεια
Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ

Παρουσίαση
Θέμης Πάνου
Αφροδίτη Βραχοπούλου

Κάμερα
Ηλίας Διαμαντάκος
Άκης Βαλεργάκης

Υπεύθυνη Παραγωγής
Παυλίνα Αγαλιανού

Σύνθεση πρωτότυπης μουσικής
Εύα Φάμπα

Ηχογράφηση Μουσικής
Βαγγέλης Φάμπας (στούντιο MassiveProductions)

Έπαιξαν οι μουσικοί
Εύα Φάμπα: Κλασσική κιθάρα
Δημήτρης Κουφαλάκος: Φαγκότο
Φώτης Κόλλιας: Κρουστά

Αφήγηση
Σπύρος Κοντορίζος

Ηχογράφηση Σπικάζ
Σωτήρης Γκέκας

Motion graphics
Γιάννης Κλεφτογιάννης

Εναέριες λήψεις
Τηλέμαχος Τσουραμάνης
Ορέστης Μπορμπότης

Συμμετείχαν
Χρήστος Μπαλωμένος
Μέλος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ
Οικονομολόγος
Αποστόλης Χαρίσης
Μέλος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ
Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας

Aκούστηκαν τα μουσικά θέματα
Eισαγωγή από “Ένα παλικάρι 20 χρονών” (παραδοσιακό)
Bela Bartok – Out of Doors, Sz. 81
“La Marseillaise”
Solo Cello Passion – Doug Maxwell

Ευχαριστούμε:
Το Πολεμικό Μουσείο Αθήνας
Το Στρατιωτικό Μουσείο Καλαμάτας
Το Μουσείο Λάζαρου Κουντουριώτη Ύδρας
Το Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας
Την Εθνική Πινακοθήκη Αθήνας
Το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης της Δημητσάνας
Φορείς της Τοπικής και Περιφερειακής Διοίκησης