Το δικαίωμα στη Μνήμη

Τα δραματικά ιστορικά γεγονότα της εν λόγω χρονικής περιόδου έχουν αποτελέσει πολλές φορές το κεντρικό θέμα βιβλίων, συνεδρίων και ομιλιών σε πολλές περιοχές, όπου εγκαταστάθηκαν, μετά από πολλές περιπέτειες, οι επιζήσαντες Πόντιοι.

Ο βίαιος και βάρβαρος ξεριζωμός των Ελλήνων του Πόντου, αλλά και άλλων μειονοτήτων από τις περιοχές του Ευξείνου Πόντου, για να ερμηνευτεί ολοκληρωμένα πρέπει να ενταχθεί στο ιστορικό, πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο της εποχής. Οι ιδεολογίες που συνδέονται με τον τουρκικό εθνικισμό (συνδυασμός του τουρκικού εθνικισμού με την ισλαμική ταυτότητα) ενισχύθηκαν μετά την Επανάσταση των Νεοτούρκων και από τον πολιτικό κεμαλισμό.

Στους καθοριστικούς παράγοντες που οδήγησαν στην εξόντωση των λαών της Ανατολής σίγουρα ανήκουν ο τουρκικός εθνικισμός και η απόφαση της ανερχόμενης τουρκικής αστικής τάξης να αναλάβει το κεφάλαιο και τις εμπορικές δραστηριότητες. Σ’ αυτή τους την επιθυμία εμπόδιο ήταν κυρίως οι Ελληνες και οι Αρμένιοι.

Επιπλέον, τα συμφέροντα του γερμανικού ιμπεριαλισμού στις αγορές της Ανατολής, λόγω του ανταγωνισμού με την Αγγλία και τη Γαλλία, ταυτίζονται με εκείνα του τουρκικού εθνικισμού. Ο γερμανικός καπιταλισμός εισδύει στη μικρασιατική ενδοχώρα, επιχειρώντας να εξαρτήσει την αγροτική οικονομία μέσω της Deutsche Bank. Παράλληλα, αναλαμβάνει τον έλεγχο του νεοτουρκικού στρατεύματος.

Το έγκλημα που τελέστηκε εναντίον όλων των χριστιανικών πληθυσμών της Ανατολίας, Ελλήνων, Αρμενίων και Ασσυρίων, ήταν η πρώτη γενοκτονία της ανθρωπότητας στη σύγχρονη Ιστορία και άσχετα με τις δικαιολογίες που επικαλέστηκαν τότε και συνεχίζουν να επικαλούνται μέχρι σήμερα οι Τούρκοι.

Απέναντί τους οι διωκόμενοι δεν έχουν μόνο τους Τούρκους (Τοπάλ Οσμάν, Τσέτες και τον Κεμάλ), αλλά και Ευρωπαίους ιμπεριαλιστές και την ελληνική πολιτική και αστική τάξη, και ας μη φαινόταν τότε καθαρά. Οι Ελληνες του Πόντου από την αρχή αντιστάθηκαν ένοπλα (ο ελληνικός στρατός ήταν ανύπαρκτος) στην προσχεδιασμένη πολιτική της εξαφάνισής τους και διεκδίκησαν τη δημιουργία αυτόνομου ποντιακού κράτους.

Μετά την οδυνηρή ήττα, όσοι επέζησαν αναγκάστηκαν διά της βίας να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους. Η ποντιακή έξοδος κατευθύνθηκε προς τη Ρωσία, τη Βόρεια και Λατινική Αμερική, Μέση Ανατολή, Ευρώπη και φυσικά στην Ελλάδα. Η Συνθήκη της Λοζάνης του 1923 σε ορισμένα μέρη της αναφέρει ότι «διακανόνισε τα ζητήματα της ανταλλαγής των πληθυσμών». Για τον ποντιακό λαό όμως δεν υπήρξε καμία ανταλλαγή μετά το 1923, ούτε ειρηνική έξοδος από τη χώρα του.

• Με αφορμή τη μαύρη επέτειο, προσφέρω στο ΚΚΕ 100 ευρώ.