Όταν ο Ριζοσπάστης χαλούσε το πάρτι της ελληνικής νίκης στη Eurovision
Ο Ρίζος, η Παπαρίζου και οι (παπα)ρίζες του ελληνικού τραγουδιού.
Κάνουμε την αυτοκριτική μας που μας διέφυγε μια “τόσο σημαντική επέτειος”, ωστόσο κάποια αφιερώματα στο διαδίκτυο μας θύμισαν πως χτες ήταν η επέτειος της κατάκτησης της Eurovision από την Έλενα Παπαρίζου, με το Number One να πιστοποιεί ότι ήμασταν-γινόμασταν το “μεγαλύτερο νούμερο” στην Ευρώπη, δίνοντας συνέχεια στο “μεγάλο καλοκαίρι της Ελλάδας”, που ξεκίνησε με το EURO του 04′ και τους Ολυμπιακούς της Αθήνας, την περασμένη χρονιά. Κι αν απορείτε πόσους μήνες μπορεί να διαρκεί ένα καλοκαίρι, που να δείτε και τον χειμώνα διαρκείας που ακολούθησε. Να δεις τι μας είχαν για μετά…
Είναι αυτονόητο ότι η Eurovision αυτή καθεαυτή δεν απασχόλησε ποτέ το όργανο της ΚΕ. Αυτό έλειπε, θα πει κάποιος, αλλά οι άνω των 25 τουλάχιστον θα θυμούνται πως τη δεκαετία του 2000 ο “θεσμός” ήταν πρώτο θέμα όχι μόνο για τις απειράριθμες μεσημεριανές εκπομπές, αλλά και αρκετά κεντρικά τηλεοπτικά δελτίων ειδήσεων. Ένα σωρό προβλέψεις, αναλύσεις για τις “ανίερες συμμαχίες” που “υπονομεύουν” την ελληνική συμμετοχή (σε αντίθεση με το κατοχυρωμένο στο διεθνές δίκαιο αμοιβαίο 12άρι μας με την Κύπρο), ζωντανή σύνδεση με τις πρόβες, παρολίγον διπλωματικό επεισόδιο με το “καλή επιτυχία Μακεδονία” της Μπακοδήμου, οργή για τους ανθέλληνες σκηνοθέτες που δεν εστίαζαν στα σωστά πλάνα στο τρίλεπτο του ελληνικού τραγουδιού κι άλλα τέτοια που θα τα θυμόμασταν από τις ουρές του ΟΑΕΔ την επόμενη δεκαετία και θα γελούσαμε (ή και όχι).
Μέσα σε αυτό τον αλαλαγμό λοιπόν, ο Ριζοσπάστης είχε κάποιες σκόρπιες αναφορές στο διαγωνισμό του 2005, άλλοτε με καθαρά σκωπτική διάθεση κι άλλοτε ως αφορμή για ευρύτερα κοινωνικοπολιτικά σχόλια, που δε χάνουν την επικαιρότητά τους, ακόμα και στις σημερινές, διαφορετικές συνθήκες.
Τα χτυπήματα στο όργανο της ΚΕ του ΚΚΕ ξεκίνησαν από νωρίς, με αφορμή τη συμπλήρωση ενός χρόνου διακυβέρνησης της ΝΔ και όσα άλλαξαν μέσα σε αυτό το διάστημα, στη στήλη “Διακριτικά” από τον Παύλο Ριζαργιώτη. Εκτός δηλαδή και αν δε θεωρεί κανείς σημαντική την αντικατάσταση της Δάφνης Μπόκοτα, που ήταν από μόνη της ένα όνομα-θεσμός.
Ένα χρόνο στην κυβέρνηση «έκλεισε» η ΝΔ. Και στο ερώτημα «τι άλλαξε στην Ελλάδα σε σχέση με την περίοδο που κυβερνούσε το ΠΑΣΟΚ», η απάντηση είναι «πολλά». Η μεγαλύτερη και σημαντικότερη αλλαγή έχει να κάνει με τη «γιουροβίζιον», καθώς σ’ αυτό τον κομβικό τομέα εθνικής εκπροσώπησης και προβολής έχουμε αλλαγή υπευθύνου. Έχει, δε, ιδιαίτερη σημασία το γεγονός ότι μια «κοσμοπολίτισσα» από τη Στοκχόλμη, αντικατέστησε τη «βλάχα» από τη Λάρσα. Η τοποθέτηση της Πασχαλίδου στη θέση της Μπόκοτα ανοίγει διάπλατα το δρόμο προς τον ελληνικό θρίαμβο στην Ουκρανία, ανάλογο μ’ εκείνον που πέτυχε η Εθνική Ποδοσφαίρου στην Πορτογαλία, αναδεικνυόμενη πρωταθλήτρια Ευρώπης. Διότι η κατάκτηση της πρωτιάς στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό τραγουδιού, θα αποτελεί εθνική δικαίωση για τις προσπάθειες τόσων χρόνων και, ταυτόχρονα, τη «ρεβάνς» για την αποτυχία του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος ν’ αποτρέψει, το 1919, την επικράτηση των μπολσεβίκων στην ΕΣΣΔ.Κάποιοι θα πουν ότι η αντικατάσταση μιας παρουσιάστριας δεν αποτελεί ουσιαστική αλλαγή, αφού το τραγούδι που στέλνουμε στο διαγωνισμό κινείται στα ίδια καλλιτεχνικά μοτίβα με τα παλιότερα. Θα τους απαντήσουμε ότι υποτιμούν το ρόλο των προσωπικοτήτων στην Ιστορία. Και θα τους συνιστούσαμε να σκεφτούν ότι, φέτος, η Ελλάς έχει περισσότερες ελπίδες για πρωτιά. Οχι μόνο γιατί υπάρχει η νεοφερμένη Αλεξάνδρα Πασχαλίδου, αλλά, κυρίως, επειδή διαγωνίζεται η δροσερή Ελενα Παπαρίζου. Η Ελενα μπορεί να κάνει το όνειρο πραγματικότητα, όχι μόνο γιατί είναι πανέμορφη και εξίσου γλυκιά και «σκερτσόζα» με τον Σάκη, αλλά και διότι, ως Ελληνοσουηδέζα, μπορεί να εξασφαλίσει για τη χώρα μας και σκανδιναβικά «12άρια», εκτός από το μόνιμο «άριστα» που παίρνουμε από την αδελφή μας Κύπρο.
Αλλά, στον ένα χρόνο της Νέας Διακυβέρνησης δεν έχουμε αλλαγές μόνο στη «γιουροβίζιον». (…)
Μετά την επικράτηση της “νούμερο ένα” Έλενας, ακολούθησε ένα σχόλιο στον Ριζοσπάστη, στην καθημερινή στήλη “Από μέρα σε μέρα“, που πήγαινε αποφασιστικά κόντρα στο κλίμα εθνικής ευφορίας (Euphoria, για να θυμηθούμε και το νικηφόρο τραγούδι της Σουηδίας το 2012, χρονιά κατεξοχήν μη ευφορική για τον ελληνικό λαό), βάζοντας τα πράγματα στην πραγματική τους διάσταση. Ξεχωρίζουμε μεταξύ άλλων την ορθογραφία της δουλειάς με “ι”, που ακολουθούσε πιστά η εφημερίδα, για να τη διαχωρίσει εμφατικά από τη δουλεία -όχι μόνο ως γενική έννοια, αλλά και ως τύπο.
Πολλά και διάφορα λέγονται και γράφονται με αφορμή το πρόσφατο σόου της «Γιουροβίζιον», την επιτυχία της ελληνικής συμμετοχής και, ιδιαίτερα, το καλλιεργούμενο πολύμορφα κλίμα «εθνικής έπαρσης» και αισθητικής – νοητικής υποβάθμισης. Και δε λέμε, αρκετά εξ αυτών είναι σωστά. Σε τελευταία ανάλυση, όμως, η ουσία του προβλήματος, μάλλον, πρέπει να αναζητηθεί στη γνωστή λαϊκή παροιμία «όταν λείπει η γάτα, χορεύουν τα ποντίκια». Η πολιτιστική και όποια άλλη σήμερα ένδεια ή κατάντια, τα εντεινόμενα συμπτώματα κοινωνικής κρίσης, τα όποια φαινόμενα μαζικής τηλε-χειραγώγησης και αλλοτρίωσης των νεανικών κυρίως συνειδήσεων, κλπ., κλπ., έχουν στη ρίζα τους το σημερινό συσχετισμό, ανάμεσα στις δυνάμεις της «αγοράς», της εμπορευματοποίησης και εκχυδαϊσμού των πάντων και σ’ αυτές της δουλιάς, της λαϊκής δημιουργίας και προκοπής. Ανάμεσα στον κόσμο της σύγχρονης σκλαβιάς – εκμετάλλευσης και σ’ αυτόν της κοινωνικής απελευθέρωσης. Ανάμεσα στη λογική της υποταγής στο δήθεν μονόδρομο της «παγκοσμιοποίησης» και σ’ αυτή που θέλει τους χειραφετημένους λαούς να γυρίζουν τον τροχό της Ιστορίας. Ανάμεσα στη μιζέρια της μοιρολατρίας, του συμβιβασμού και του οχαδερφισμού και στην ομορφιά της ταξικής πάλης και του συλλογικού αγώνα, για μια άλλη Ελλάδα.
Όσοι πατήσουν τον σύνδεσμο θα δουν πως το σχόλιο εμφανίζεται μαζί με ένα σκίτσο του Κ. Γρηγοριάδη, αφιερωμένο στον Χαρίλαο Φλωράκη, και το φευγιό του, δυο μέρες πριν. Υπάρχει όμως ένα άλλο σκίτσο του έτερου σκιτσογράφου, που εργαζόταν τότε στο Ριζοσπάστη, του Βασίλη Παπαγεωργίου, που αναφέρεται στη “μεγάλη περιφανή νίκη” της Παπαρίζου και πόσα (δεν) σήμαινε για το ελληνικό τραγούδι.
Το μισό φύλλο και το πρωτοσέλιδο του Ριζοσπάστη εκείνης της μέρας -όπως και των επόμενων ημερών- ήταν αφιερωμένα στον μεγάλο κομμουνιστή ηγέτη, τη ζωή, τη δράση, το λαϊκό προσκύνημα και τα αποχαιρετιστήρια μηνύματα από πλήθος κομμάτων, πολιτικών και μαζικών φορέων. Δεν έκαναν όμως όλα τα ΜΜΕ την ίδια ιεράρχηση στην αξιολόγηση των θεμάτων της επικαιρότητας εκείνων των ημερών.
Στο αμέσως επόμενο φύλλο της Τετάρτης 25 Μάη, η στήλη του Θανάση Λεκάτη “Δια του Τύπου” αναδημοσιεύει ένα σχετικό σατιρικό σχόλιο του Δημήτρη Δανίκα από “Τα ΝΕΑ”, που είχε ξεκινήσει κάποτε από τον Ριζοσπάστη, ως αντικαταστάτης του Βασίλη Ραφαηλίδη στις κινηματογραφικές κριτικές, και διατηρούσε ακόμα την ικανότητα να κάνει εύστοχα και αιχμηρά σχόλια -καμία σχέση με τα όψιμα δείγματα γραφής που έχει δώσει, στηρίζοντας όπως μπορεί την εξουσία, κι επιπλέον πολύ πιο εύστοχο από μια ατυχή αποστροφή του την ίδια περίοδο σε δελτίο ειδήσεων, όπου είχε αναφερθεί στο “βρακί της Παπαρίζου” για να το παρουσιάσει ειρωνικά ως μοναδική επιτυχία της γαλάζιας κυβέρνησης ως τότε.
«Η τρίχα έγινε τριχιά. Πρώτη είδηση, ο θρίαμβος της πασαρέλας. Δεύτερη είδηση, η τήβεννος της λαδόκολλας. Τελευταία, η “αναχώρηση” ενός μεγάλου, ανιδιοτελούς αγωνιστή. Τα δελτία ειδήσεων αποτυπώνουν σε όλο της το μεγαλείο την ασυγκράτητη βουτιά της χώρας προς το καφενείο “Η Ελλάς”. Και φυσικά, οι αρχές και τα αλαλάζοντα στίφη ακολουθούν. Από τον Πρόεδρο μέχρι τον τελευταίο βουλευτή και από τον Πατριάρχη έως τον κλητήρα της Αρχιεπισκοπής» (ο Δημήτρης Δανίκας στα «ΝΕΑ»).
Το μόνο ευχάριστο είναι ότι εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν ΜΚΔ στην Ελλάδα, γιατί είναι μαθηματικά βέβαιο ότι ακόμα και ανήμερα της κηδείας του Χαρίλαου, κάποιοι θα μέμφονταν το εξώφυλλο του Ριζοσπάστη για το χώρο που (δεν) αφιέρωσε στον εθνικό θρίαμβο.
