Κοσμικοί κανιβαλισμοί

Είναι μάλλον η πρώτη φορά που η στήλη έχει  να συζητήσει μόνο μία είδηση απ’τον προηγούμενο μήνα. Σίγουρα καλύτερα από το τίποτα. Η είδηση, λοιπόν, είναι ένα καινούργιο είδος κατακλυσμιαίου αστρικού συμβάντος…

Η έρευνα Very Large Array Star Survey έπιασε ένα περίεργο σήμα ραδιοκυμάτων από ένα άστρο του γαλαξία μας που συνήθως είναι ήσυχο. Προσπαθώντας να καταλάβουν τι συνέβη, οι αστρονόμοι “χτένισαν” παλιότερα δεδομένα διαθέσιμα από άλλες συσκευές. Εν τέλει βρήκαν ότι το MAXI, τηλεσκόπιο ακτίνων Χ στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, είχε δει κάτι άλλο ασυνήθιστο να έρχεται από το ίδιο άστρο στο παρελθόν.

Συγκεκριμένα, το 2014 το ΜΑΧΙ είχε δει μια αναλαμπή ακτίνων Χ που κράτησε μόνο 15 δευτερόλεπτα αλλά ελευθέρωσε 10 τρισεκατομμύρια φορές την ενέργεια του Ήλιου…

Συνδυάζοντας τις δύο παρατηρήσεις οι ερευνητές κατέληξαν ότι μπορεί να πρόκειται μόνο για ένα σπάνιο γεγονός που παρατηρείται για πρώτη φορά: ένα άστρο κατάπιε έναν αστέρα νετρονίων ή μία μαύρη τρύπα! Αν αναρωτιέστε πού τα βρήκε, η απάντηση είναι ότι στην πραγματικότητα ήταν ένα διπλό αστρικό σύστημα όπου δύο άστρα γυρίζουν το ένα γύρω από το άλλο, και όπου το ένα από τα δύο μετατράπηκε κάποια στιγμή είτε σε έναν αστέρα νετρονίων είτε σε μία μαύρη τρύπα. Κάποια στιγμή στο άλλο αστέρι του ζεύγους άρχισαν να τελειώνουν τα πυρηνικά καύσιμα με αποτέλεσμα να περάσει στη φάση του υπεργίγαντα. Ενός υπεργίγαντα που όπως φούσκωνε περιτύλιξε το μικρότερο “συμπαγές σώμα”.

Το συμπαγές σώμα δημιούργησε έναν μικρό χαμό, κάνοντας να πετάγεται η ύλη του ενεργού άστρου δεξιά και αριστερά, μέχρι που έφτασε στα πιο εσωτερικά στρώματά του. Ακολούθησε μία έκρηξη σουπερνόβα. Οι ακτίνες Χ ήρθαν από αυτήν. Αλλά η ιστορία δεν είχε τελειώσει.

Μερικά χρόνια αργότερα το υλικό που πετάχτηκε από την έκρηξη έφτασε μέχρι – και συγκρούστηκε με – το αέριο που είχε εκτοξευθεί στα προηγούμενα στάδια της κοσμικής κατάποσης. Αυτή η σύγκρουση ήταν η πηγή των πρόσφατων ραδιοκυμάτων.

Αυτό το καινούργιο είδος σουπερνόβα είχε προβλεφθεί θεωρητικά εδώ και χρόνια, αλλά μόνο τώρα παρατηρήθηκε μέσα από τον συνδυασμό αρκετά διαφορετικών τηλεσκόπιων. Όσο η ανθρωπότητα δημιουργεί όλο και πιο ποικίλα “μάτια” για τους ουρανούς, δε θα υπάρχει έλλειψη μικρότερων ή μεγαλύτερων εκπλήξεων.