Στα άκρα

Κατά περίεργο τρόπο το μήνα που πέρασε δεν υπήρξαν ιδιαίτερα νέα που θα μπορούσαν να κοσμούν αυτό το άρθρο. Για να καταλάβετε, η πιο ενδιαφέρουσα είδηση φυσικής ήταν ότι κάποιοι μετέδωσαν δεδομένα χρησιμοποιώντας ραδιενέργεια. Αλλά αυτό μας δίνει την ευκαιρία να γράψουμε από τώρα για τα καλύτερα του 2021.
Η αρθρογράφος λοιπόν ξεχώρισε δύο ειδήσεις. Η μία είναι η πιο σημαντική από άποψη επιστημονικού περιεχόμενου και συνέβη τον Απρίλη και η άλλη είναι η πιο WTF της χρονιάς και συνέβη τον Οκτώβρη.

Το πείραμα Muon g-2 εξακολουθεί να βλέπει τα μιόνια να συμπεριφέρονται ανώμαλα

Διαβάστε το αρχικό άρθρο εδώ. Για να αντιγράψουμε την περίληψή του: “Μιλάμε για τη μεγαλύτερη είδηση στη φυσική στοιχειωδών σωματιδίων τα τελευταία χρόνια, αλλά κανείς δεν είναι σίγουρος ακόμα ότι όντως ισχύει.”

Το πείραμα Muon g-2 στο αμερικάνικο εργαστήριο Fermilab πήρε το όνομά του από το g-2 των μιόνιων, μία ποσότητα που σχετίζεται με το μικροσκοπικό μαγνητικό πεδίο των μικροσκοπικών μιόνιων (σωματίδια παρόμοια με τα ηλεκτρόνια αλλά βαρύτερα). Αυτή έχει βρεθεί πως είναι “ανώμαλη”, δηλαδή διαφέρει κατά τι από την τιμή που προβλέπει η θεωρία. Αυτό είναι μεγάλο, όπως έλεγαν κι οι Βρετανοί στον Αστερίξ, γιατί γενικά υπάρχουν ελάχιστες μετρήσεις που διαφέρουν από τις προβλέψεις του Καθιερωμένου Πρότυπου – όπως λέγεται η θεωρία που περιγράφει τα στοιχειώδη σωματίδια και τη συμπεριφορά τους. Και αυτή είναι η πιο σημαντική ανάμεσά τους, για να μην πούμε η μόνη σημαντική.
Αλλά είναι μεγάλο και για έναν ακόμα λόγο: η διαφορά αυτή είχε παρατηρηθεί για πρώτη φορά πριν σχεδόν δύο δεκαετίες, από ένα άλλο πείραμα στο εργαστήριο του Brookhaven. Το νέο πείραμα φτιάχτηκε ειδικά για να επαληθεύσει εκείνο το αποτέλεσμα. Και το γεγονός ότι το ίδιο αποτέλεσμα παρατηρήθηκε για δεύτερη φορά κάνει τα πράγματα πολύ πιο σοβαρά.
Αλλά ας είμαστε ειλικρινείς: αυτή τη στιγμή η πιθανότερη εξήγηση είναι ότι οι θεωρητικοί υπολογισμοί έχουν κάποιο θέμα και αυτό δημιουργεί την απόκλιση. Μπορεί οι προβλέψεις του Καθιερωμένου Πρότυπου να είναι “καθαρές”, αλλά χρειάζεται να περάσουν μέσα από πλήθος υπολογισμών για να “μεταφραστούν” σε νούμερα που περιμένουμε να προκύψουν από πειράματα· και αυτοί περιλαμβάνουν προσεγγίσεις για αρκετούς από τους παράγοντες που λαμβάνουν υπόψη.

Βέβαια το ότι κάτι τέτοιο είναι αρκετά πιθανό δε σημαίνει αναγκαστικά και ότι ισχύει. Η ουσία είναι πως αυτή τη στιγμή υπάρχει αρκετός κόσμος που περιμένει να δει τι θα φέρουν τα επόμενα χρόνια λειτουργίας του Muon g-2 και ταυτόχρονα πώς θα εξελιχθεί η ακρίβεια των σχετικών υπολογισμών.

Εντοπίστηκε ένας πλανήτης σε άλλο γαλαξία

Για την WTF είδηση ξεχώρισε ξεκάθαρα αυτή, για την οποία πρωτογράψαμε εδώ. Αλλά μιας και το αρχικό άρθρο ήταν αρκετά μικρό ας το αντιγράψουμε ολόκληρο:
Ο πλανήτης εντοπίστηκε από το τηλεσκόπιο Chandra, μέσω αλλαγών στις ακτίνες Χ που έβλεπε να έρχονται από τον διπλό αστέρα M51-ULS-1. Αυτό έγινε στον φωτογενή γαλαξία Μ51, γνωστό και σαν Γαλαξία της Δίνης. Οι αλλαγές δεν μπορούν να εξηγηθούν από αέριο ή σκόνη που ίσως σκιάζει το αστέρι (σε αυτή την περίπτωση θα άλλαζε και το χρώμα των ακτίνων), αλλά ταιριάζουν με την ύπαρξη ενός μικρού σώματος που περνάει περιοδικά μπροστά του. Και κάπως έτσι, βρεθήκαμε με έναν καινούργιο εξωπλανήτη 28 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά.

Ο γαλαξίας Μ51 με τη θέση τού εν λόγω πλανήτη, και άποψη του επιταχυντή τού Muon g-2.