Καμιά γυναίκα μόνη απέναντι στη βία. Πολεμάμε το σύστημα που γεννά την αιτία! (ΦΩΤΟ)
Με μεγάλη συμμετοχή και έντονο ενδιαφέρον πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση που διοργάνωσε η ΚΝΕ με θέμα «Σπάμε τον φαύλο κύκλο της βίας! Βαδίζουμε στον δρόμο της ανατροπής της γυναικείας ανισοτιμίας!», με αφορμή την 25η Νοέμβρη, Παγκόσμια Μέρα για την Εξάλειψη της Βίας Κατά των Γυναικών.
Με μεγάλη συμμετοχή και έντονο ενδιαφέρον από όσες και όσους την παρακολούθησαν, πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση που διοργάνωσε η ΚΝΕ με θέμα «Σπάμε τον φαύλο κύκλο της βίας! Βαδίζουμε στον δρόμο της ανατροπής της γυναικείας ανισοτιμίας!», με αφορμή την 25η Νοέμβρη, Παγκόσμια Μέρα για την Εξάλειψη της Βίας Κατά των Γυναικών.
Στην εκδήλωση μίλησε η Ελένη Μπέλλου, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Επίσης, έγιναν παρεμβάσεις από τον Βαγγέλη Κατσιάβα, νομικό, μέλος της Ευρωκοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ, τον Ορέστη Παπαγιαννόπουλο, ψυχολόγο, ειδικευμένο στη Θεραπεία Τραύματος, και την Χρύσα Λεμπέση – Πάκου, φοιτήτρια, μέλος της Επιτροπής του ΚΣ της ΚΝΕ για τις Νέες Γυναίκες και τα Νέα Ζευγάρια.
Το ενδιαφέρον αποτυπώθηκε στη συμμετοχή δεκάδων φοιτητριών και φοιτητών, σε ένα Πανεπιστήμιο που το φαινόμενο της βίας ενάντια στις γυναίκες συγκαταλέγεται στο αντικείμενο μελέτης και έρευνας μιας σειράς τμημάτων, αλλά και στη συζήτηση που ακολούθησε.
Την εκδήλωση παρακολούθησαν ο Θέμης Γκιώνης και ο Θοδωρής Χιώνης, μέλη του ΠΓ, ο Νίκος Αμπατιέλος, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και Γραμματέας της ΚΝΕ.
Έξω από το αμφιθέατρο που φιλοξένησε την εκδήλωση λειτούργησε βιβλιοπωλείο με επιλογές τίτλων από τις εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής».
Χρειάζεται ιστορική – ταξική προσέγγιση
«Αξιοποιούμε και τη σημερινή ημέρα για μια πιο σφαιρική τοποθέτηση στην προέλευση μιας ιδιαίτερης μορφής βίας, αυτής του άνδρα προς τη γυναίκα», σημείωσε η Ελένη Μπέλλου. Με μια ιστορική – ταξική προσέγγιση ανέτρεξε στην πορεία των εκμεταλλευτικών κοινωνιών, από τη δουλοκτησία ως τον καπιταλισμό, στην κοινωνική θέσης της γυναίκας σε αυτές, στην έκφραση του φαινομένου της άσκησης βίας από τον άνδρα σε βάρος της γυναίκας.
Όπως εξήγησε, «η ιστορική υποταγή της γυναίκας στον άνδρα συνέπεσε, καθόλου τυχαία, με την εμφάνιση της δυνατότητας της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, με το χωρισμό της κοινωνίας σε τάξεις εκμεταλλευτών και αυτών που υφίστανται την εκμετάλλευση». Στο έδαφος αυτό, επισήμανε ότι πηγή της βίας «δεν είναι η υποκειμενική βούληση -είτε γυναικών είτε ανδρών – αλλά οι σχέσεις οργάνωσης της παραγωγής που ταιριάζουν σε ένα ιστορικά καθορισμένο επίπεδο ανάπτυξης του ανθρώπου και της ικανότητας του να φτιάχνει και να χρησιμοποιεί μέσα παραγωγής».
Φτάνοντας στις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής επισήμανε τις δυνατότητες που προσφέρουν να “σπάσει” η μέχρι τότε απόλυτη εξάρτηση της γυναίκας από τον άνδρα αλλά παράλληλα διατηρούν αναχρονιστικές απόψεις και συμπεριφορές ενώ δημιουργούν το έδαφος και για νέες ανορθολογικές αντιλήψεις.
«Το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα που δημιουργεί τη δυνατότητα κατάργησης της γυναικείας ανισότητας, χρησιμοποιεί την κατάργησή της ως πηγή αύξησης του κέρδους και της εκμετάλλευσης. Λειτουργεί θα λέγαμε ως οδοστρωτήρας της ισότητας μεταξύ των δύο φύλων και όχι ως προστασία της ισοτιμίας, πρώτ’ απ’ όλα στην ίδια την εργασία», σχολίασε.
Έτσι, όπως τόνισε, βία είναι και «η απόλυση εργαζόμενης – εργαζόμενου γιατί συνδικαλίζεται, απεργεί», η «υπερεντατικοποίηση με τη μορφή της διευθέτησης του εργασιακού χρόνου», η μη ανανέωση σύμβασης ορισμένου χρόνου σε εγκυμονούσα, η «με τον ένα ή άλλο τρόπο επιβολή σεξουαλικής συνεύρεσης εκ μέρους του εργοδότη προς την εργαζόμενη, όπως αναδείχθηκε πρόσφατα σε χώρους όπως των ηθοποιών, των αθλητών». Χαρακτήρισε ακόμα ως ειδική μορφή βίας, το γάμο για λόγους επιβίωσης, τη μη λύση του γάμου για τους ίδιους λόγους, την ενδοοικογενειακή βία.
«Όλες αυτές οι κοινωνικά κατακριτέες μορφές βίας προς τη γυναίκα δεν μπορούν να εξηγηθούν ως προϊόν της εξουσίας του άνδρα, χωρίς ιστορική – ταξική αναφορά», υπογράμμισε. «Τόσο η έννοια της βίας όσο και η ιδιαίτερη μορφή της, η βία κατά των γυναικών, δεν μπορούν να προσεγγίζονται ως σχέσεις εξουσίας αποκομμένες από τις οικονομικές σχέσεις ή ως σχέσεις εξουσίας του ενός φύλου πάνω στο άλλο», υπογράμμισε η ομιλήτρια. Αντίστοιχα, η πολιτική και θεσμική διερεύνηση του συγκεκριμένου φαινομένου «δεν μπορεί να γίνει αποσπασμένα από την κοινωνική – οικονομική του ρίζα».
«Απ’ αυτή την άποψη δεν ξεκινάμε μια στενή συζήτηση για τον όρο “γυναικοκτονία”», εξήγησε, «αλλά για το κοινωνικό φαινόμενο μιας ιδιαίτερης μορφής βίας, της άσκησης βίας εκ μέρους του άνδρα προς τη γυναίκα με κίνητρο τη διαπροσωπική ή γενικότερα την ενδοοικογενειακή σχέση».
«Το ΚΚΕ όχι μόνο δεν αδιαφορεί για οποιοδήποτε μέτρο προστασίας της γυναίκας από κάθε απειλή σε βάρος της, αλλά έχει πρωτοστατήσει σε διεκδικήσεις που αφορούν όλα τα πεδία: Την εργασία, την εκπαίδευση, την κοινωνική προστασία της μητρότητας ώστε να μην αποτελεί κυρίως ατομική – οικογενειακή υπόθεση. Τόσο το Κόμμα όσο και η ΚΝΕ αναδεικνύουμε και παλεύουμε για τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να έχει η γυναίκα τη δυνατότητα να απεγκλωβιστεί απ’ οποιαδήποτε προβληματική σχέση της με το άλλο φύλο μέσα στην οικογένεια ή σε διαπροσωπική σχέση οποιασδήποτε μορφής», ανέφερε. Πιο συγκεκριμένα, τόνισε ότι το ΚΚΕ «τάσσεται υπέρ της αυστηροποίησης του ποινικού πλαισίου και της ποινικής μεταχείρισης των εγκλημάτων βίας κατά των γυναικών, σε κάθε μορφή τους, με άξονα το κίνητρο του δράστη» ενώ καταθέτει «εξειδικευμένες προτάσεις για το νομικό πλαίσιο, αλλά και για το αναγκαίο εκτεταμένο δίκτυο δημόσιων, δωρεάν παρεχόμενων κοινωνικών υπηρεσιών και υποδομών”, όπως ξενώνων για κακοποιημένες γυναίκες και τα παιδιά τους, συμβουλευτικών κέντρων στελεχωμένων με ειδικευμένο μόνιμο προσωπικό, χωρίς εμπλοκή ΜΚΟ. Βέβαια, η πραγματοποίηση όλων των παραπάνω «συγκρούεται με το κίνητρο συγκέντρωσης – διάθεσης πόρων από τις αστικές κυβερνήσεις, προϋποθέτει άλλη αντίληψη περί κοινωνικών αναγκών, που βέβαια εδώ βρίσκεται το ζήτημα της “άλλης οικονομίας με άλλη εξουσία”», σχολίασε.
Επισημαίνοντας τη σημασία που έχει ο ιδεολογικός – πολιτικός αγώνας ώστε να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της γυναικείας ανισοτιμίας και της βίας, σημείωσε τα εξής: «Παλεύουμε να συνειδητοποιηθεί γιατί η κοινωνική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, ο επιστημονικός κεντρικός σχεδιασμός, η εργατική – λαϊκή συμμετοχή στα όργανα εξουσίας από κάτω προς τα πάνω είναι το βάθρο για την κατάκτηση της ισοτιμίας των φύλων και της ικανοποίησης των ιδιαίτερων σύγχρονων αναγκών της γυναίκας. Στην ουσία, για να σπάσει οριστικά ο φαύλος κύκλος της βίας και της γυναικείας ανισοτιμίας απαιτείται πιο αποφασιστικά και μαζικά οι γυναίκες εργατικής – λαϊκής ένταξης και καταγωγής να υψώσουν το ανάστημά τους, να διαμορφώσουν άλλη στάση ζωής», ανέφερε.
Δεν αρκεί η αυστηρότερη ποινική μεταχείριση
«Είμαστε υπέρ της αυστηρότερης ποινικής μεταχείρισης τέτοιων ειδεχθών εγκλημάτων», ξεκαθάρισε ο Βαγγέλης Κατσιάβας, νομικός, μέλος της Ευρωκοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ, εστιάζοντας σε πλευρές της συζήτησης γύρω από την ποινική μεταχείριση των δραστών εγκλημάτων βίας κατά των γυναικών. Με την παρέμβαση του μετάφερε τις θέσεις και τις προτάσεις που κάνει το ΚΚΕ: «Προτείνουμε τροποποιήσεις – αναμορφώσεις ποινικών διατάξεων που ισχύουν σήμερα, όπως για παράδειγμα να λαμβάνεται υπόψη το κίνητρο του δράστη του εγκλήματος της ανθρωποκτονίας (και όχι μόνο, αλλά κάθε εγκλήματος βίας και γενικά κακοποιητικής συμπεριφοράς) σε βάρος γυναικών και κατά την επιμέτρηση της ποινής σύμφωνα με το άρθρο 79 ΠΚ, ώστε αυτός ο παράγοντας, το φύλο δηλαδή του θύματος, η σχέση του με το δράστη και οι περιστάσεις υπό τις οποίες τελέστηκε το έγκλημα να συνυπολογίζονται για το ύψος της ποινής που πρέπει να επιβληθεί. Καθώς και στο άρθρο 82Α ΠΚ (έγκλημα με ρατσιστικό κίνητρο) να εισαχθεί και η διάσταση του φύλου ως λόγος επιλογής του συγκεκριμένου θύματος και μάλιστα με αναμόρφωση συνολικά της διατύπωσης του άρθρου με ακρίβεια, πληρότητα, σαφήνεια και συνοχή, ώστε να καταστεί εφαρμοστέα διάταξη, βγαίνοντας από την αχρησία που έχει περιέλθει από τη θέσπισή της», σημείωσε μεταξύ άλλων.
Την ίδια στιγμή, ξεκαθάρισε ότι «δεν μπορεί η αυστηρότερη ποινική μεταχείριση από μόνη της να εξασφαλίσει την ολόπλευρη προστασία των γυναικών», δεν μπορεί «να μετριάσει τέτοια φαινόμενα που γεννάει η βαθιά ανισοτιμία της γυναίκας στον καπιταλισμό, η ταξική εκμετάλλευση και η καταπίεση λόγω φύλου σε ένα βάρβαρο σύστημα που εμπορευματοποιεί ακόμη και το ανθρώπινο σώμα, την ανθρώπινη οντότητα». Εξάλλου, όπως υπενθύμισε, μια γυναίκα έχει να αντιμετωπίσει πολλούς σκοπέλους μέχρι την τελεσίδικη καταδίκη του δράστη, «από την αστυνομική αδιαφορία ή αυθαιρεσία μέχρι την υποστελέχωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών, τις μακροχρόνιες νομικές διαδικασίες» και μάλιστα σε συνθήκες στις οποίες η έλλειψη επιστημονικής, νομικής, κοινωνικής και οικονομικής υποστήριξης των θυμάτων από κρατικές δομές είναι κραυγαλέα. «Το πρόβλημα είναι βαθύ και απαιτεί λύσεις ακριβώς στην κατεύθυνση που βάζει το ίδιο το σύνθημα της σημερινής εκδήλωσης των νεολαίων κομμουνιστριών και κομμουνιστών, της ΚΝΕ: Στο δρόμο της ανατροπής της καπιταλιστικής βαρβαρότητας», κατέληξε.
Εμπόδιο η αστική επιστημονική μεθοδολογία
Στη συζήτηση που ξεδιπλώνεται με αφορμή πρόσφατα περιστατικά κακοποίησης, σεξουαλικής παρενόχλησης, βιασμών, δολοφονιών γυναικών από πρώην ή νυν συντρόφους τους, γύρω από τα κίνητρα και την προσωπικότητα του θύτη, στάθηκε ο Ορέστης Παπαγιαννόπουλος, ψυχολόγος, ειδικευμένος στη θεραπεία τραύματος. «Η αστική επιστημονική μεθοδολογία αποσυνδέει ή παρουσιάζει αποσπασμένα την προσωπικότητα του θύτη από τις κυρίαρχες οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις. Παρουσιάζει δηλαδή το θύτη ως μια προσωπικότητα έξω από την κοινωνία», σχολίασε. Και συνέχισε:
«Δεν είναι δύσκολο να παρατηρήσουμε ότι τα στοιχεία που συνθέτουν το φαινόμενο της βίας εναντίον των γυναικών δεν είναι μοναδικά σε αυτό. Υπάρχουν μαζί ή μόνα τους και σε άλλα κοινωνικά φαινόμενα και απλώς αλληλεπιδρούν εδώ με συγκεκριμένο τρόπο για να συνθέσουν ένα ιδιαίτερο φαινόμενο, δηλαδή την κακοποίηση σε βάρος των γυναικών», ανέφερε.
Αναπτύσσονται παραπέρα τον συλλογισμό του, εξήγησε τα ακόλουθα: «Οι δράστες των δολοφονιών γυναικών αντιμετώπιζαν τη γυναίκα ως “ιδιοκτησία”. Με διαστρεβλωμένο, υποκειμενικό τρόπο αντανακλά την ατομική ιδιοκτησία στη γη, στην περιουσία, στα μέσα παραγωγής, στον πλούτο, πάνω στην οποία στηρίζεται η οργάνωση της καπιταλιστικής οικονομίας και κοινωνίας. Το συναίσθημα της ζήλιας, που προκρίθηκε ως βασικό κίνητρο του δράστη, αποτυπώνει ακριβώς το φόβο κάτω από την απειλή απώλειας της “ιδιοκτησίας”, στην προκειμένη περίπτωση της “ιδιοκτησίας” της συζύγου ή συντρόφου, από κάποιον ανταγωνιστή».
Αναφερόμενος στα εμπόδια που τίθενται στην πρόληψη του φαινομένου αλλά και την ψυχολογική στήριξη των γυναικών που βρεθεί αντιμέτωπες με αυτό, υπογράμμισε ότι ακόμα και η αστική οπτική παραδέχεται ότι «ο κυριότερος παράγοντας για να μετατραπεί μια τραυματική εμπειρία σε μόνιμο τραύμα είναι το χαμηλό βιοτικό επίπεδο, η φτώχεια», επειδή στερεί τις απαραίτητες υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Μάλιστα, κατά την κρίση των προηγούμενων χρόνων αλλά και κατά τη διάρκεια της καραντίνας «ενώ είχαμε αυξημένες τηλεφωνικές καταγγελίες η δυνατότητα φτωχότερων λαϊκών στρωμάτων να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες θεραπείας τραύματος μειώθηκε», κατήγγειλε.
Παλεύουμε μαχητικά για να αλλάξουμε τη ζωή μας
«Είναι πολλοί οι προβληματισμοί που γεννιούνται στις συζητήσεις της ΚΝΕ με τη νεολαία μέσα και έξω από τα αμφιθέατρα, τις σχολικές αίθουσες, πάνω σε αυτό το σύνθετο ζήτημα», σημείωσε η Χρύσα Λεμπέση, φοιτήτρια, μέλος της Επιτροπής του ΚΣ της ΚΝΕ για τις νέες γυναίκες και τα νέα ζευγάρια. «Πρωτοστατούμε ώστε η δικαιολογημένη οργή να γίνει δύναμη συσπείρωσης ώστε κάθε φοιτητικός σύλλογος, η κάθε μορφή οργάνωσης στις σχολές, στα σχολεία, στις γειτονιές, να γίνει πραγματική κυψέλη αλληλεγγύης για να βρει κάθε νέα το κουράγιο να αντιπαλέψει τέτοια φαινόμενα, να παλέψει μαχητικά για να αλλάξει τη ζωή της», πρόσθεσε. Μιλώντας για τις φοιτήτριες στηλίτευσε τα εμπόδια που συναντούν στην προσπάθειά τους να σπουδάσουν «στο έδαφος της επιχειρηματικής λειτουργίας του Πανεπιστημίου ΑΕ» που έχει τη σφραγίδα όλων των κυβερνήσεων, και είναι κομμένο και ραμμένο στις κατευθύνσεις της ΕΕ. «Η όλο και μεγαλύτερη εμπορευματοποίηση της μόρφωσης, η αποσύνδεση του πτυχίου από το επάγγελμα, το δια βίου “κυνήγι” δεξιοτήτων, οι τεράστιες ελλείψεις στη φοιτητική μέριμνα, τα ανύπαρκτα μέτρα προστασίας του γυναικείου οργανισμού στα σχολεία και τις σχολές, οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης και υγιεινής στις εστίες είναι η πραγματικότητα που βιώνει μια νέα. Έτσι, βρίσκεται εκτεθειμένη στην ανασφάλεια για τις σπουδές και το εργασιακό της μέλλον, ευάλωτη με μια σειρά κινδύνους», κατήγγειλε.
***
Κάλεσμα προς κάθε νέο και νέα που οργίζεται και αγανακτεί με την πολύμορφη βία κατά των γυναικών να δυναμώσει τον αγώνα για να ανατραπούν οι οικονομικοί και κοινωνικοί παράγοντες που «γεννούν» τους δράστες-«τέρατα» και αφήνουν τις γυναίκες εκτεθειμένες στην ανασφάλεια και κάθε είδους κίνδυνο, απευθύνει η ΚΝΕ με ανακοίνωσή της για την 25η Νοέμβρη, Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας Κατά των Γυναικών:
